Салыстырмалы атомдық масса

1.

Салыстырмалы атомдық
масса

2.

Оқушыларға сұрақ/ Question for students:
What is an atom made of?
Атом қандай
бөлшектерден тұрады?

3.

Сheck it out! Өзіңді тексер!
Кіші ақ тақтайшаларға ядроны, протонды,
нейтронды және электронды бейнелеп
атомның диаграммасын сызыңыз.

4.

Сheck it out! Өзіңді тексер
Ядроны, протонды, нейтронды және
электронды бейнелеп атомның диаграммасын
сызыңыз.
Ядро nucleus
Нейтрон neutron
Электрон electron
Протон
-proton

5.

Оқушыларға сұрақ / Question for students:
Суретке қарап, элементтердің
периодтық кестесін пайдалану
арқылы, суретте қандай
элементтің моделі берілгенін
және оның массалық санын
анықтаңыз.

6.

Топтық жұмыс
Химиялық
Химиялық Химиялық
элементтің элементтің элементтің
ағылшынша таңбасы
қазақша
атауы
hydrogen
lithium
chlorine
carbon
атауы
Протон
саны
Нейтрон
саны
Электрон
саны

7.

Оқу мақсаттары/ Learning objectives:
• Жердегі элементтердің басым бөлігі планеталардың қалыптасу
кезінде пайда болған изотоптар қоспасы түрінде
кездесетіндігін түсіну
• табиғи изотоптары бар химиялық элементтердің атомдық
массасы бөлшек сан болатындығын түсіну

8.

Сабақ мақсаттары:
• Элементтертердің басым бөлігі
изотоптардың қоспасы түрінде
кеседесетінін түсіну
• Элементтің изотоптық құрамы бойынша
салыстырмалы атомдық массаны есептей
алу
• Преиодтық кестені қолдана отырып,
элементтердің салыстырмалы атомдық
массаны табу және бүтін санға айналдыру.

9.

Бағалау критерийлері
Оқушылар:
• Элементтертердің басым бөлігі
изотоптардың қоспасы түрінде
кеседесетінін түсіндіреді
• Элементтің изотоптық құрамы бойынша
салыстырмалы атомдық массаны есептей
алады
• Преиодтық кестені қолдана отырып,
элементтердің салыстырмалы атомдық
массаны табады және бүтін санға
айналдырады.

10.

Терминологиялық сөздік
Казақша
Орысша
Ағылшынша
Зат
Вещество
Substance
Атом
Атом
Atom
Элемент
Элемент
Element
Изотоптар
Изотопы
Isotopes
Салыстырмалы
атомдық масса
Относительная
атомная масса
Relative atomic mass
Массалық атом
бірлігі
Атомная единица
массы
Atomic mass unit

11.

Question for students / Оқушыларға сұрақ:
• Әр түрлі элементтердің суреттеріне қарап
төмендегі сұраққа жауап беріңіз :
What are isotopes?
Изотоптар дегеніміз не?

12.

evaluation criteria /
Бағалау критерийі:
• Дағды: Білу и түсіну
• Оқушылар:
Химиялық элементтің изотоптарының
арасындағы айырмашылықты түсіндіреді
Изотопқа анықтама береді

13.

14.

Isotopes of hydrogen.
Сутектің изотоптары.
hydrogen
deuterium
tritium
1 proton
1 proton
1 proton
0 neutrons
1 neutron
2 neutrons
1 electron
1 electron
1 electron

15.

Isotopes of carbon.
Көміртектің изотоптары.
6 protons
6 protons
6 neutrons
7 neutrons
6 electrons
6 electrons

16.

Isotopes of chlorine.
Хлордың изотоптары.
17 protons
17 protons
18 neutrons
20 neutrons
17 electrons
17 electrons

17.

The Answer Жауап:
• Изотоптар (isotopes) дегеніміз – бұл ядродағы
нейтрондар саны әртүрлі яғни атомдық массасы
әртүрлі элемент атомының бір түрі
mass number
is different
atomic number
is the same

18.

Салыстырмалы атомдық масса барлық
жағдайда бүтін санмен өрнектелмейді.
Бұл сан әдетте ондық
бөлшек түрінде
жазылады.
Салыстырмалы
атомдық масса

19.

Critical Thinking
• Неге салыстырмалы атомдық масса
бүтін сандармен өрнектелмейді?

20.

Жердегі көптеген элементтер табиғи
изотоптарының қоспасы түрінде
кездеседі
Жердегі элементтің изотоптарының
қатынасы барлық табиғи үлгілерінде
бірдей болады

21.

Calculating RAM. Расчёт ОАМ.

22.

Periodic table.
Периодтық кесте
• Элементтің салыстырмалы атомдық массасының мәні
Д.И. Менделеев кестесінде келтірілген
«торшадағы" элемент
таңбасының төменгі
жағына әрдайым оны
сан түрінде жазады

23.

Task / Тапсырма:
• Д.И. Менделеев периодтық жүйесін
қолдана отырып, келтірілген элементтердің
салыстырмалы атомдық массасын тауып
жазыңыздар

24.

Success criteria / Критерии
оценивания :
(взаимооценивание)
• Дағдылар: Білу және түсіну
• Оқушылар:
Берілген химиялық элементтердің периодтық
кестедегі орнын біледі
Химиялық элементтердің атомдық массасын
дұрыс көрсетеді.
• Орындау уақыты- 3 минут

25.

Elements / Элементтер:
Аr (S) = 32
Аr (P) = 31
Аr (Mg) = 24
Аr (O) = 16
Аr (Ag) = 107
Аr (Cu) = 64

26.

Elements / Элементтер:
Аr (S) = 32
Аr (P) = 31
Аr (Mg) = 24
Аr (O) = 16
Аr (Ag) = 107
Аr (Cu) = 64

27.

Elements / Элементтер:
Аr (S) = 32
Аr (P) = 31
Аr (Mg) = 24
Аr (O) = 16
Аr (Cl) = 35,5
Аr (Cu) = 64

28.

Рефлексия
Сөйлемді аяқтаңыз:
• Мен бүгін ……………….. білдім
• Қиын …………………. болды
• Мен тапсырма …………….орындадым
• Енді мен …………………….. Жасай аламын
• Мен ……………………..… үйрендім