Туберкулез ауруының алдын алу бойынша медициналық кеңес

1.

Ордабасы аудандық санитариялық – эпидемиологиялық бақылау
басқармасы
Тақырыбы:Туберкулез ауруының алдын
алу бойынша медициналық
кеңес
Баяндамашы: Л.Бейсенова

2.

Қолданыстағы бұйрықтар
«Туберкулез профилактикасы жөніндегі іс-шараларды жүргізу
қағидаларын бекіту туралы ҚР ДСМ-нің 2020 жылғы 30 қарашадағы
№ 214/2020 бұйрығы.
"Инфекциялық аурулардың (туберкулез) алдын алу жөніндегі
санитариялық-эпидемияға қарсы, санитариялық-профилактикалық
іс-шараларды
ұйымдастыруға
және
жүргізуге
қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар"
санитариялық
қағидаларын бекіту туралы ҚР ДСМ 2022 жылғы 28 наурыздағы №
29 бұйрығы.
«Туберкулезге қарсы күрес бойынша іс-шараларды жетілдіру
шаралары туралы» ҚР ДСМ 2011 жылғы 17 маусымдағы № 404
бұйрығы

3.

4.

Туберкулез 2016-2024жж аурушаңдығы
90
79
80
70
62
60
60
51
50
50
52
50
52
44
41
44
40
30
52
42
34
25
23
20
20
36
33
20
16
14
43
42
19
16
15
10
0
2016ж
2017ж
2018ж
БК+
2019ж
2020ж
Тыныс алу органы
2021ж
2022ж
2023ж
Жалпы туберкулез
2024ж

5.

«MEDICAL CENTER SHUBARSU» медицналық
орталығы
25
22
«MEDICAL CENTER SHUBARSU»
20
14
15
10
6
5
0
2022ж
2023ж
2024ж

6.

Туберкулез белгілері?
салмақ тастау;
тершеңдік;
кеуде қуысындағы ауырсыну;
қан түкіру;
жалпы әлсіздік және тез шаршау;
ұзақ уақыт бойы дене қызуының
көтерілуі.

7.

Туберкулез ауруы адамның әр түрлі органдарын
зақымдайды
- бронхтарды;

8.

- сүйекті;

9.

- жыныс мүшелері мен теріні

10.

- лимфа түйіндерін

11.

- көбінесе 90% өкпені зақымдайды
Дені сау адамның
өкпесі
Ауру адамның өкпесі

12.

Клиникалық түрлері бар туберкулездің жаңа
жағдайлары туберкулездің асқынған жағдайлары
болып есептеледі:
жітілеу және созылмалы диссеминирленген
туберкулез
асқынған ағымды туберкулезді менингит;
казеозды пневмония;
өкпенің фиброзды-кавернады туберкулезі;
асқынулары бар өкпеден тыс туберкулез.

13.

Туберкулез
микобактериясы
ауа
аламасуымен адам ағзасына еніп, өкпені
зақымдайды.
Жөтелгенде,
түшкіріп,
сөйлеген
кезде
микобактериялар
қақырықпен бірге ауаға тарап, ауада
бірнеше сағат бойы болады. Егер
туберкулездiң ашық (жұқпалы) түрiмен
ауыратын
адам
ұзақ
уақыт
ауа
алмаспайтын орында (пәтер, жұмыс орны,
аурухана, автокөлiк) болса, сол жердiң
ауасына туберкулез таяқшалары соншама
көп тарап, басқа да адамдардың тыныс
ағзаларына
түседi.

14.

Туберкулез ауруына ықпал ететін
факторлар
Толыққанды тамақтанудың болмауы.
Туберкулез ауруының жұқпалы түрімен ауыратын
адамдармен тығыз, ұзақ қарым-қатынас жасау (кішкентай
балаларға қысқа мерзімді қарым-қатынастың өзі
жеткілікті).
Маскүнемдік.
Темекі шегу.
Нашақорлық.
Ілеспе аурулардың болуы (диабет, асқазан жарасы,
өкпенің созылмалы аурулары).

15.

Туберкулезді қалай анықтауға
болады?
1. Тері туберкулин сынамасы (Манту) адамның
жұқтырғанын көрсетеді. 1. 0-1 мм теріс, 2. 2-4 мм
күмәнді, 3. 5 мм оң, 4. 15 мм гиперергиялық
реакция.
2.
Рентгенологиялық тексеру (флюорография)
өкпенің зақымданғанын көрсетеді.
3.
Қақырықты зерттеу жөтел кезінде бөлінетін
микробтардың бар-жоғын анықтайды.

16.

Ошақта атқарылатын жұмыстар
Науқас анықталған күннен бастап екі апта мерзімде байланыста
болған адамдарды бастапқы зерттеп-қарау:
клиникалық-рентгенологиялық,
манту сынамасын қою,
туберкулез рекомбинантты аллергені бар тест, молекулалықгенетикалық әдіспен зерттеу, оң нәтиже болғанда дәрігердің
тағайындаумен химипрофилактика,
науқастар мен олардың отбасы мүшелерін санитариялықэпидемияға қарсы және санитариялық-гигиеналық режимдерді
сақтау,
инфекция жұқтырудың алдын алуға бағытталған қорғау шаралары,
ағымдағы дезинфекция жүргізу бойынша санитариялық оқыту,
халық арасында туберкулез аурушаңдығының алдын
мақсатында санитариялық- ағарту жұмыстарын жүргізу.
алу

17.

Профилактикалық флюорографиялық
жоспар
№ Атауы
1
«MEDICAL
CENTER
SHUBARS
U»
Қауіпті топ
Міндетті топ
Барлығы
жоспар
орын
%
жоспар
орын
%
жоспар
орын
%
787
652
82,8
4433
3177
71,6
5220
3829
73,3
2
0,
05

18.

Туберкулезді флюорография әдісімен анықтау сырқаттанудың жоғары қаупі бар және міндетті флюорографиялық
тексеруге жататын адамдардың арасында жүргізеді.
Қауіпті топ
1) бактерияның бөлінуіне қарамастан туберкулезбен ауыратын науқастармен қарым-қатынаста болған адамдар;
2) өкпенің созылмалы обструктивті ауруларымен, қант диабетімен, алкоголизммен,нашақорлықпен, АИТВ/ЖИТС
диспансерлік есепте тұрған және иммуносупрессивті терапия қабылдайтын адамдар;
3) өкпесінде кез келген этиологиядағы қалдық құбылыстары бар адамдар;
4) бас бостандығынан айыру орындарынан босап шыққан адамдар.
Міндетті топ
1) медициналық ұйымдардың қызметкерлері;
2) медициналық-әлеуметтік мекемелердің қызметкерлері;
3) әскери қызметке шақырылғандар;
4) орта және жоғары оқу орындарының студенттері, училище оқушылары;
5) 15-17 жастағы балалар;
6) босанғаннан кейінгі кезеңдегі әйелдер перзентханадан шыққанға дейін;
7) туберкулезге қарсы вакцинацияланбаған жаңа туған нәрестенің отбасы мүшелері,
оны перинаталдық орталықтан (босандыру бөлімшесінен) шығарғанға дейін;

19.

7) туберкулезге қарсы вакцинацияланбаған жаңа туған нәрестенің отбасы мүшелері,оны перинаталдық орталықтан
(босандыру бөлімшесінен) шығарғанға дейін;
8) стационарлық үлгідегі медициналық-әлеуметтік мекемелерден,психоневрологиялық диспансерлерден арнаулы
әлеуметтік қызметтер алатын адамдар контингенті; 9) Қазақстан Республикасына тұрақты тұруға келген адамдар;
10) тергеудегі және сотталғандар (жылына 2 рет); 11) ішкі істер органдарының қызметкерлері, оның ішінде
мамандандырылған күзет
қызметінің, патрульдік-посттық, жол-патрульдік және учаскелік қызметтердің, тергеу изоляторларының және түзеу
мекемелерінің қызметкерлері (жылына 1 рет); 12) қылмыстық-атқару жүйесі мекемелерін күзетуді қамтамасыз
ететін,қылмыстық-атқару жүйесі мекемелеріндегі адамдардың мінез-құлқын қадағалау мен бақылауды жүзеге
асыратын, сотталғандарды және қамауға алынған адамдарды тасуды,қоғамдық тәртіпті қорғауға қатысатын әскери
қызметкерлер (жылына 2 рет);
13) жедел қызметтің әскери қызметкерлері (жылына 2 рет);
14) Қарулы күштердің, Қазақстан Республикасының басқа да әскерлері мен әскери жасақтардың әскери
қызметкерлері;
15) тамақ өнеркәсібінің, қоғамдық тамақтану және азық-түлік саудасы объектілерінің қызметкерлері;
16) мектепке дейінгі, жалпы білім беретін және мамандандырылған мектептердің, лицейлердің және
гимназиялардың қызметкерлері;
17) жоғары және орта арнаулы оқу орындарының қызметкерлері;
18) Қазақстан Республикасына уақытша тұруға, оның ішінде еңбек миграциясы
бойынша келген адамдар.

20.

Туберкулез ауруының алдын алу шаралары
Салауатты өмір салтын ұстану, яғни спортпен шұғылдану,
Тиімді және құнарлы тамақтану (ет, сүт және сүт өнімдері, балық,
дәнді дақыл өнімдері, көкөністер, жемістер),
Зиянды арақ-шараптарды және темекіні, есірткіні қолданудан бас
тарту,
Қоршаған ортада жеке бас гигиенасын сақтау,
Жеке гигиена құралдары мен ыдыстарды пайдалану,
Жылына бір рет рентгенді тексерулерден өту,
Бала туылғаннан кейін міндетті түрде БЦЖ вакцинасын егу,
Аурумен сөйлескенде сақтық шараларын сақтаңыз (бөлмені жиіжиі желдету, маска кию).

21.