Нәрсе және оның пішімі туралы ұғым

1.

Нәрсе және оның пішімі
туралы ұғым

2.

Нәрсе (объект) — бұл нақты немесе абстрактілі кез келген зат немесе
құбылыс, оған тән қасиеттер мен сипаттамалар бар. Нәрсе деп тек
физикалық заттарды ғана емес, сонымен қатар идеяларды, ұғымдарды,
концепцияларды да айтуға болады.
Пішім — нәрсенің көрінетін және физикалық қасиеттерін анықтайтын
сыртқы құрылымы мен нысаны. Пішім нәрсенің көлемін, салмағын, бетінің
құрылымын, түсін, пропорцияларын, сызықтарын және тағы да басқа
ерекшеліктерін қамтиды. Пішім нәрсенің функционалдық және эстетикалық
қасиеттерін көрсетеді.

3.

Нәрсенің пішімінің маңызы
Пішімнің нәрсеге әсері өте күшті. Ол нәрсенің:
Функциясына (қалай жұмыс істейтінін, не үшін
қолданылатынын),
Эстетикасына (көркемдік, көзге жағымды болуы),
Қолданылуына (пайдалану ыңғайлылығы мен тиімділігі) және
Психологиялық әсеріне (адамға қалай әсер ететінін, қандай
эмоциялар тудыратындығын) әсер етеді.

4.

Пішімнің түрлері
Геометриялық пішімдер — адамның көз алдында айқын көрінетін
қарапайым пішімдер: шеңбер, квадрат, үшбұрыш, тік бұрыш, эллипс және
т.б.
Органикалық пішімдер — табиғаттан, өсімдіктер мен жануарлар әлемінен
алынған пішімдер. Олар көбінесе ассиметриялық және күрделі
құрылымдарға ие.
Абстрактілі пішімдер — табиғаттағы нақты нысандардан емес, қиял мен
ұғымдардан туындайтын пішімдер.
Функционалдық пішімдер — нәрсенің қандай да бір қызметін немесе
мақсатын жүзеге асыру үшін қажет пішімдер.

5.

Органикалық пішімдер
Органикалық пішімдер табиғи нысандардан, мысалы, өсімдіктер мен жануарлардан шабыт
алады. Олар әдетте ассиметриялық, қисық сызықтардан тұрады. Мұндай пішімдер
табиғаттың өзіндік құрылымдарына жақын келеді. Органикалық пішімдер адамның
табиғатпен үйлесімділігіне сүйенеді және көбінесе көркемдік немесе экологиялық
жобаларда қолданылады.
Абстрактілі пішімдер
Абстрактілі пішімдер нақты нәрселерден алынған емес, олар көбінесе қиял мен
шығармашылықтың нәтижесі болып табылады. Абстракция арқылы дизайнерлер немесе
суретшілер өздерінің эмоцияларын, ойларын және концептуалды идеяларын білдіреді.
Функционалдық пішімдер
Функционалдық пішімдер нәрсенің негізгі қызметін орындауға арналған. Олар көбінесе
практикалық тұрғыда маңызды болып табылады. Мысалы, кітаптың пішімі — оның
беттерінің форматы мен мөлшері оқуға ыңғайлы болуы керек. Электрондық
құрылғының пішімі — оның қолданушыға ыңғайлы, әрі қолайлы болуы тиіс.

6.

Пішімнің өнер мен дизайндегі рөлі
Пішім өнерде эстетикалық, көркемдік және эмоциялық әсер алу үшін қолданылады. Дизайнда пішім
көбінесе функционалдық және эстетикалық талаптарға сай болады. Дизайнерлер мен архитекторлар
әрдайым нәрсенің пішімін пайдаланып, оны тиімді әрі қолданушыға ыңғайлы етуге тырысады.
Графика — сурет салу, бейнелеу өнерінде пішімге үлкен мән беріледі. Кескіндеме мен графикада
пішімнің үйлесімділігі және тепе-теңдігі маңызды. Бұл өнерде пішімнің сезімталдыққа, көңіл күйге,
көркемдік көзқарасқа және символизмге қалай әсер ететіні маңызды.
Индустриалды дизайн саласында пішім бірқатар критерийлерді ескеріп жасалады, мысалы:
Пайдаланудың ыңғайлылығы;
Функционалдығы;
Жоғары сапасы;
Экономикалық тиімділігі;
Қоршаған ортаға әсері.

7.

Нәрсе мен пішімнің түсінігі кез келген шығармашылық жобалаудың,
графика мен өнердің негізін құрайды. Әрбір дизайн шешімі нәрсенің
пішімін және оның функционалдығын дұрыс үйлестіруді талап етеді. Әрбір
пішім өз кезегінде сыртқы және ішкі әлеммен байланыс құрады, оның
сапасы, эстетикасы мен қолданысы әртүрлі аспектілерге әсер етеді.
Бұл түсініктерді тереңірек зерттеу шығармашылық пен жобалауда маңызды
шешімдер қабылдауға, өнімді және өнерді жетілдіруге көмектеседі.