4-сабақ. Иондардың түзілуі (1)

1.

Нұр-Сұлтан қаласы, №54 мектеп-лицейі
Тақырыбы: «Иондардың түзілуі»
8 сынып
Химия пәні мұғалімі: Есиркепова Акерке Усеновна

2.

Оқу мақсаты
8.1.3.5 - атомдар электрондарды қабылдай немесе жоғалта алатынын
және осының нәтижесінде иондар түзілетінін түсіну
Бағалау критерийлері
атомдар электрондарды қабылдай немесе жоғалта алатынын және осының
нәтижесінде иондар түзілетінін түсінеді
2

3.

Атомның
электрондарды беруі
немесе қосып алуы
нәтижесіндетүзілген
зарядталған
бөлшектер иондар
деп аталады.
Иондар
ф
электрон
-
+
бейтарап бөлшектер
Оң ион
(катион)
-
Теріс ион (анион)
3

4.

Металл ионының түзілуі
Натрий ионының түзілуі
Мысалы, натрий - сілтілік металл.
Натрий сыртқы қабатындағы бір электронды
оңай беріп жібереді де, оң зарядталған ионға
(катионға)
айналады.
Сонымен
қатар,
натрийдің металдық қасиеттері де өзгереді.
Мысалы, натрий атомы қатты металл болса, ас
тұзының (ерітіндісі) құрамындағы натрий ион
түрінде болады.
Сонымен,
барлық
металдар
өздерінің
электрондарын беріп жіберіп, катиондарға
айналады.
4

5.

Бейметалл ионының түзілуі
Ал, бейметалл атомдары, мысалы, фтор
электронды қосып алып, теріс зарядты
анионға айналады. Нәтижесінде фтордың
да бейметалдық қасиеттері өзгереді.
Элементтерде электрондық қабат
аяқталғанда химиялық белсенділік
жойылады.
Фтор ионының түзілуі
5

6.

Бекіту тапсырмасы
1-тапсырма. Берілген
атомдардан электрондарды
қабылдауы немесе
жоғалтуы нәтижесінде
иондардың түзілуін
түсіндіріп, түзілген
иондарды анықтаңыз
Дескриптор:
Білім алушы
- атомдар электрондарды
қабылдауы немесе
жоғалтуы нәтижесінде
иондардың түзілуін
түсіндіреді, түзілген
иондарды анықтайды
Атом
Ион
Жоғалтатын не беріп
жіберетін электрон
K
S
Ba
N
O
Al
6

7.

Дұрыс жауабы
1-тапсырма. Берілген
атомдардан электрондарды
қабылдауы немесе
жоғалтуы нәтижесінде
иондардың түзілуін
түсіндіріп, түзілген
иондарды анықтаңыз
Дескриптор:
Білім алушы
- атомдар электрондарды
қабылдауы немесе
жоғалтуы нәтижесінде
иондардың түзілуін
түсіндіреді, түзілген
иондарды анықтайды
Атом
Ион
Жоғалтатын не беріп
жіберетін электрон
K
S
K+
S2-
-1ē
+2ē
Ba
N
O
Al
Ba2+
N3O2Al3+
-2ē
+3ē
+2ē
-3ē
7

8.

Бекіту тапсырмасы
Атом
2-тапсырма.
Атомдар мен
иондардың электрон,
протон сандарын
анықтайды
Протон
Электрон
Ион
K
K+
S
S2-
Ca
Ca2+
N
N3-
O
O2-
Al
Al3+
Дескриптор:
Білім алушы
- атомдар мен иондардың протон, электрон сандарын анықтайды
Протон
Электрон
8

9.

Дұрыс жауабы
2-тапсырма.
Атомдар мен
иондардың электрон,
протон сандарын
анықтайды
Атом
Протон
Электрон
Ион
Протон
Электрон
K
19p
19ē
K+
19p
18ē
S
16p
16ē
S2-
16p
18ē
Ca
20p
20ē
Ca2+
20p
18ē
N
7p
7ē
N3-
7p
10ē
O
8p
8ē
O2-
8p
10ē
Al
13p
13ē
Al3+
13p
10ē
Дескриптор:
Білім алушы
- атомдар мен иондардың протон, электрон сандарын анықтайды
9

10.

Қорытынды
Бүгінгі сабақта:
атомдар электрондарды қабылдай немесе жоғалта алатынын және
осының нәтижесінде иондар, яғни аниондар және катиондар
түзілетінін түсіндім
10

11.

Қосымша ресурстар
- Химия оқулығы 8 сынып Оспанова М.Қ., Белоусова Т.Г.
- https://bilimland.kz/kk/subject/ximiya/8-synyp/
11