Antibiotikterge-toezimdilik-pen-bakteriofagtar-Infekciyalardy-emdeuding-zhanga-daeuiri

1.

Антибиотиктерге төзімділік
пен бактериофагтар:
Инфекцияларды емдеудің
жаңа дәуірі
Бұл презентацияда біз антибиотиктерге төзімділіктің өзекті мәселесін
және онымен күресудің балама жолы ретінде бактериофагтарды қолдану
әлеуетін қарастырамыз.

2.

Антибиотиктерге төзімділік: Ғаламдық денсаулық дағдарысы
2019 жылы антибиотиктерге төзімді бактериялар 5 миллионнан астам өлімге
себеп болды, бұл оны ең қауіпті денсаулық қатерлерінің біріне айналдырды.
2050 жылға қарай антибиотиктерге төзімділік салдарынан жыл сайын 10
миллион адам өлуі мүмкін, бұл қатерлі ісік ауруларынан болатын өлім-жітіммен
теңеседі.
COVID-19 пандемиясы төзімділіктің өсуін жеделдетті, өйткені көптеген
науқастарға екіншілік бактериялық инфекцияларға қарсы антибиотиктер
тағайындалды.

3.

Антибиотиктерге төзімділік қалай пайда болады?
Қате қолдану
Қате және шамадан тыс антибиотик
Генетикалық өзгерістер
Бактериялар генетикалық
өзгерістер арқылы
антибиотиктерге төзімділік
дамытады, бұл оларға дәрілердің
әсерінен аман қалуға мүмкіндік береді.
қолдану төзімділіктің таралуын
жеделдетеді, өйткені бұл
бактерияларға бейімделуге мүмкіндік
береді.
Ғаламдық әсер
Төмен және орта табысты елдерде
төзімділік ауыр зардаптар әкеледі,
өйткені оларда медициналық
ресурстар шектеулі.

4.

Бактериофагтар дегеніміз не?
Бактериофагтарды таныстыру
Бактериофагтар немесе "бактерия жегіштер" — бұл бактерияларды
жұқтыратын және жоятын вирус түрлері. Олар Жер бетіндегі ең көп
таралған биологиялық нысандардың бірі.
Эволюциялық байланыс
Олар 4 миллиард жылдан астам бактериялармен бірге эволюцияланған,
сондықтан олар бактерияларды жоюдың тиімді механизмдерін дамытқан.
Тар әсер ету спектрі
Әр фаг тек нақты бактерия түріне әсер етеді, бұл пайдалы микробтарды
(мысалы, ішек микробиотасын) зақымдамай, мақсатты емдеуге мүмкіндік
береді.

5.

Фаг терапиясының тарихы мен қазіргі жағдайы
1920-1940 жылдар: Алтын ғасыр
Фаг терапиясы Грузия мен Ресейде инфекцияларды
емдеуде кеңінен қолданылды, миллиондаған адамдарды
құтқарды.
2000-жылдардан бастап: Қайта өрлеу
Антибиотиктерге төзімділік өскендіктен фаг
терапиясына қызығушылық қайта оралды, жаңа
зерттеулер мен клиникалық сынақтар басталды.
1940-1970 жылдар: Антибиотиктердің
үстемдігі
Антибиотиктердің ашылуымен және жаппай
өндірілуімен фаг терапиясы батыс медицинасында
екінші жоспарға кетті.

6.

Клиникалық табыстар мен нақты мысалдар
Фаг терапиясының соңғы жылдардағы клиникалық жетістіктері:
2016 жылы көп дәріге төзімді Acinetobacter baumannii инфекциясын фаг терапиясымен емдеу сәтті аяқталды, бұл пациенттің өмірін
сақтап қалды.
15 жастағы кистозды фиброзбен ауыратын науқасқа табан инфекциясын емдеу үшін үш фаг коктейлі қолданылды, бұл аурудың
айтарлықтай жақсаруына алып келді.
Панрезистентті Klebsiella pneumoniae инфекциясын 6 күндік фаг терапиясы толығымен емдеді, бұл антибиотиктердің әсер
етпеген жағдайында үміт ұялатты.

7.

Фаг терапиясының артықшылықтары
Мақсатты әсер
Төмен жанама әсерлер
Эволюциялық бейімделу
Антибиотиктерге төзімді
Пайдалы бактерияларды сақтайды,
Бактериялар фагтарға төзімділік
бактерияларды жоюда жоғары
бұл антибиотиктерге қарағанда
дамытса да, фагтар да
тиімділік көрсетіп, олардың әлсіз
жанама әсерлерді айтарлықтай
эволюцияланып, төзімді
тұстарын пайдаланады.
азайтады.
бактерияларды жою қабілетін
сақтайды.

8.

Қазіргі зерттеулер мен технологиялар
Генетикалық инженерия: Фагтарды генетикалық инженериялау
арқылы оларды нақты бактерияларға бағыттап, олардың
тиімділігін арттыру мүмкіндіктері зерттелуде.
Биофильмдерді бұзу: Фагтар бактериялық биофильмдерді
(қорғаныс қабаттарын) бұзып, жасырын бактерияларды жоюға
қабілетті, бұл созылмалы инфекцияларды емдеуде маңызды.
CRISPR-Cas жүйесі: CRISPR-Cas гендік өңдеу жүйесін фаг
терапиясында қолдану бактериялық төзімділікті жеңуге және
емдеуді оңтайландыруға жаңа жолдар ашады.

9.

Қиындықтар мен болашақ
перспективалар
Қиындықтар
Фагтарды таңдау, стандарттау және сапасын бақылау мәселелері бар.
Сонымен қатар, қауіпсіздік пен реттеуші талаптарды орындау үшін
халықаралық ынтымақтастық қажет.
Болашақ перспективалар
Фаг терапиясын антибиотиктермен үйлестіріп қолдану
инфекцияларды емдеудің тиімділігін арттырады. Бұл бағыттағы
зерттеулер келешекте медициналық тәжірибеге жаңа емдеу әдістерін
енгізуге мүмкіндік береді.

10.

Қорытынды: Антибиотиктерге төзімділікпен күресте бактериофагтар —
үміт нышаны
Фаг терапиясы антибиотиктерге балама әрі қосымша құрал ретінде белсенді дамуда.
Ғылыми зерттеулер мен клиникалық тәжірибелер фагтардың әлеуетін дәлелдейді.
Денсаулық сақтау жүйелерінде фаг терапиясын енгізу — антибиотиктерге төзімділік
дағдарысын жеңудің маңызды жолы.