Бүйрек туберкулезі

1. С.Ж. Асфендияров Қазақ Ұлттық медицина университеті

Кафедра: Урология кафедрасы мен нефрология курсы
ТАҚЫРЫБЫ:
Орындаған: Есиркепова Д.
Тобы: 35-2К
Қабылдаған: Сураншиев А.
Бүйрек туберкулезі

2. Жоспары:

I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
Этиологиясы
Патогенезі
Патологиялық анатомиясы
Классификациясы
Клиникалық белгілері
Диагностикасы
Дифференциалдыдық дигностикасы
Емі
III. Пайдаланылған әдебиеттер

3. Этиологиясы

Бүйрек туберкулезінің арнайы
қоздырғышы-туберкулез
микобактериясы (Кох бацылласы)
туғызады.

4. Патогенезі

Бүйрекке туберкулез қоздырғыштары:
Гематогенді
Лимфогенді
Өрлеме (урогенді )жолдар арқылы
түседі және жұқтырады.

5.

Туберкулез процесінің алғашқы жайылу кезеңінде
,яғни қанға өкпедегі және бронхтардағы лимфа
түйіндеріндегі туберкулезден қан ағысына
түсетін туберкулез микобактерияларыдың
әсерінен бүйректіде зақымдайды. Мұнда екі
бүйректің де қыртыс қабатында ұсақ
туберкулез ошақтары пайда болады. Көпшілік
жағдайда науқастың ауруға қарсы тұру қабілеті
жақсы болса, пайда боған ошақтар сорылып
жойылады. Алайда, жергілікті қолайсыз
жағдайлардан ошақтар толық сорылмай
тыныштық күйге өтеді, немесе ілгері дамиды.

6. Патологиялық анатомиясы

Макроскопиялық
зеріттеулерге
қарағанда,бүйрек
қыртысында
шоғырланатын бастапқы
туберкулез өзгерістері
көбіне паринхиманың
бетіне түсі ақшыл-сары,
әртүрлі көлемді, казеозды
некроз ошақтарынан,
оларды қоршаған
эпителиоидты, алып және
лимфоидты жасушалардан
тұратын арнамалы
түйіршікті тіндер болады.
Кейінен бұл ошақтар бірбірімен қосылып-мұның
соңы патологиялық қуыскаверна түзуге әкеп
соғады.

7. Классификациясы

Жіктелуі негізінен туберкулез үдерісінің
дамуы,паренхиманың зақымдалуының көлемі мен
тереңдігіне және инфилтративті өзгерістерден бастап,
поликавернозды туберкулезге байланысты.
I-саты-бүйректің инфильтративті (деструктивті
емес) туберкулезі
II-бастапқы деструкция:папиллит немесе шағын
(диаметірі 1см-ден аспайтын) бірлі-жарым каверналар
III-саты-шектелген деструкция: үлкен каверналар
немесе бүрексегменттерінің біріндегі поликаверналы
туберкулез
IV-саты-тотальды немесе субтотальды деструкция (екі
сегменттің поликаверналы туберкулез, туберкулез
пионефрозы, бүйректі бор басу)

8. Клиникалық белгілері

Микобактериялардың енуінен клиникалық
белгілерінің айқындалуына дейінгі мерзім
орташа 8 жыл құрайды. Ол көбіне
бастапқыда өзге урологиялық аурулар,яғни
созылмалы пиелонефрит, бүрек тасы
ауруы,бүйрек ісігі және т.с.с. түрінде
өтеді, белгісіз өтуі сирек кездеселі.бүирек
туберкулезініңклиникалық көрінісіндегі
мұндай өзгерістер оны айыра білуді одан
әрі қиындатады

9. Диагностикасы

Анамнезінде туберкулезбен
ауырғанын,туберкулезді науқастармен
араласуы болғанын анықтау өте
маңызды.
Б.Т-де бүйрек аймағын физикалық
зеріттеу әдістерінің мәліметі аз.
Еркектердің сыртқы жыныс
мүшелерінің, қуық түбі безінің, шәует
көпіршігінің туберкулезге тән
өзгерістерін сипап анықтаудың
маңызы бор.
Лабораторлық зерттеулер. Зардепиурия,гематурия,протеинурия және
туберкулез микобактериясын анықтау.
Лейкоцитурия деңгейін сандық
әдістермен анықтау нәтижелі болады.
Туберкулезге зәрдің қышқыл реакциясы
тән. Протеинурияжалған,шумақтарзақымдалуынан
емес, зәрдегі қабыну өнімдерінің
салдары.

10.

Туберкулездің нақты белгісі-зәрде
туберкулез микробактерияларын,
бактериологиялық зерттеумен және
биологиялық сынамамен анықтау.
Бактериологиялық әдіс-зәр тұнбасын
қоректік ортаға жеделдетілген әдіспен
терең егу қолданылады. Нәтижесі 2аптадан 2,5ай аралығында дайын
болады. Биологиялық әдіс-туберкулез
микобактериясын анықтаудың ең
сезімтал әдісі деп есептеледі.
Туберкулинмен арандатушы сынамасытуберкулиндітері астына енгізуден
кейін зәр тұнбасындағы жасушалар
мөлшерін сандық әдістермен
лейкоцитурия, эритроцитурия деңгейін
анықтайды
УДЗ-бүйрек паренхимасының және
тостағанша-түбекше жүйесінің
өзгерістерін (каверналар, ізбестелген
ошақтар, тастар,гидрокаликоз)
айқындайды.

11. Дифференциалдыдық дигностикасы

Бүйрек туберкулезінің дифференциалды диагностикасы ең
алдымен созылмалы пиелонефритпен өткізіледі.
Пиелонефритке қарағанда, нефротуберкулезге неғұрлым тән
белгілер мыналар:бүйрек шаншуы,дизурия,гематурия,
протеинурия,цистоскопия кезінде анықталатын
белгілер,ренгендік зеріттеуде несеп жолдарының
деструктивтік және стеноздық өзгерістері.
Бүйрек туберкулезінің гидронефроздан айырмашылығытостағанша-түбекше жүйесінің кеңіуінің біркелкі еместігі.
Нефротуберкулезде тотальды ауырусыз гематурияны бүйрек
ісігінен айыру қажет. Мұны айқындауға УДЗ, КТ және
ангиогрфия мүмкіндік береді.
Дифференциалдыдық дигностикада бүйрек
туберкулезінайқындайтын негізгі әдіс- бактериологиялық
зерттеумен зәрде тубекуез микобактерияларын анықтау.

12. Емі

Қазіргі уақытта дәрімен емдеу өте нәтижелі
және аурулардың көпшілігінде мүше сақтау
операциялары қолданылады. Консервативтік
емдеу аурудың барлық сатыларында,оперативтік
емдеу аурудың 3-4 сатысында қолданылады.
Консервативті ем:
Бір уақытта әртүрлі топтағы дәрілерді
қабылдау (изоникотинді қышқылдың
туындылары,антибиотиктер,химиопрепаратта
р)
Ұзақ мерзімді ем. Қазір жиі қолданылатын дәрідәрмектер:
изониазид,этамбутол,протинамид,пиразинамид,
майрин, циклосерин, стрептомицин, рефампицин
т.б.

13. Қолданылған әдебиеттер

1.
2.
3.
4.
Мамбеталин Е.С. “Урология”
Алматы 2009
Алшынбаев М.К. “Урология” Алматы
“Білім” 1998
http://www.google.ru/images?hl=ru&neww
indow=1&biw=1131&bih=675&tbs=isch%
3A1&sa=
http://www.google.ru/images?hl=ru&neww
indow=1&biw=1131&bih=675&tbs=isch:1
&btnG=Поиск&aq=f&aqi=&oq=&