Экономикалық көрсеткіштерді есептеу

1.

Сабақ
тақырыбы:
көрсеткіштерді есептеу
Оқу мақсаты:
Жан
басына
шаққанда
көрсеткіштерді
есептеу.
деректерді талдау.
Экономикалық
экономикалық
Статистикалық

2.

Жетістік критерийі
Білу және түсіну;
- Экономикалық, демографиялық және әлеуметтік
көрсеткіштер арқылы экономикалық дамуды өлшеу
әдістерін біледі
- Статистикалық мәліметтерді қолдану арқылы
салыстырмалы диаграмма сала алады.
- Экономикалық, демографиялық және әлеуметтік
көрсеткіштер арқылы экономикалық даму деңгейін
талдай алады.

3.

Өткенге шолу
1. Халықтардың қалыптасуына әсер етуші факторлар?
2. Әлемнің қай аймақтарында әйелдер үлесі жоғары?
3. Әлемдегі көші-қонның басты бағыттарын атаңыз,
қандай факторла әсер етуде?
4. Урбандалудың жоғары болуы ел елдің экономикасының
қаншалықты дамығандығын білдіре ала ма (дәлелдеңіз)?
5. Оқшау тілдер дегеніміз не, оның қалыптасуына қандай
факторлар әсер етеді?
6. Қазақстанның негізгі геосаяси ерекшеліктеріне баға
беріңіз, артықшылығы мен кемшілігін атаңыз?
7. Қоныс аударушы капитализм елдерін атаңыз, олардың
географиялық орналасуына талдау жасаңыз?
8. Үкіметтік емес халықаралық ұйымдар елдің саяси
дамуы мени қалыптасуына қалай әсер етеді?

4.

Экономикалық көрсеткіштер – экономикалық
қызметтің барлық саласын талдауда, есептеуде,
жоспарлауда қолданылатын сандық сипаттамалар жүйесі
Экономикалық көрсеткіштер мақсатына қарай:
- жоспарлық;
- қаржылық;
- бухгалтерлік;
- статистикалық көрсеткіштер.
Елдің жалпы ішкі өнімінің көрсеткіштері
Елдің жалпы ұлттық өнімінің көрсеткіштері
Жан басына шаққандағы табыс шөлшері
Экономикалық дамудың өлшеу әдістері

5.

Елдердің даму деңгейін сипаттайтын негізгі
көрсеткіштер:
1. Ел экономикасының типі;
2. Жерінің ауданы мен оның игерілу деңгейі;
3. Халқының саны мен еңбек ресурстарының
құрылымы;
4. Жалпы жиынтық өнімнің көлемі мен құрылымы;
5. Халықтың өмір сүру деңгейі мен сапасы;
6. Елдің халықаралық еңбек бөлінісіндегі орны.
Аталған көрсеткіштердің біріне қарап, елдің
типін анықтау жаңсақтық болады, сондықтан
еларалық салыстырулар жүргізуде өте көп мөлшерде
сандық деректер ескеріледі.

6.

Ел экономикасының ауқымы, ең алдымен,
жалпы жиынтық өнім көлемімен анықталады.
Жиынтық өнімнің 2 түрі бар:
1) Жиынтық ішкі өнім;
2) Жиынтық ұлттық өнім;

7.

ЖІӨ
ЖҰӨ

8. Жан басына шаққандағы ЖІӨ

9. Экономикалық дамудың жолдары

Экстенсивті
• Ресурстардың көлемін
көбейту арқылы ЖІӨ
артуы немесе сандық өсу
Интенсивті
• Өндірістің тиімділігін
сапалы факторларды
арттыру арқылы ЖІӨ
көбейту

10. Экстенсивті даму

Станок санының көбеюі
Қосымша жұмысшылар немесе жұмыс орны
Өндіріс технологиясының өзгермеуі
Өңделген жердің ауданын арттыру
Жаңа кен орындарын игеру

11. Интенсивті даму

Ғылыми
техникалық прогресс
Өндірісті ірілендіру
Жұмысшылардың
біліктілігін арттыру
Ресурстарды тиімді
пайдалану

12. Экономикалық дамудың типтері

Интенсивті
Экстенсивті
Аралас
Қазақстанның қазіргі экономикалық дамуы қандай
сипатта?

13.

Адам әлеуетінің даму индексі (АӘДИ)
мемлекеттердің кедейшілік, сауаттылық, білім беру,
орташа өмір сүру ұзақтығы және тағы басқа
көрсеткіштер бойынша салыстырмалы бағалау индексі.
АӘДИ өлшемдері:
- денсаулық, өмір сүру ұзақтығы;
- білім алу, ересек адамдардың сауаттылығы;
- өмір сүру деңгейі (ЖІӨ АҚШ долларымен
есептегенде)

14. Адам даму индексі

15.

Мировая карта ИРЧП членов ООН за 2014 год (данные 2013
года). Очень
высокий Высокий Средний Низкий Нет данных

16.

Елдердің өмір сүру деңгейі
ЭК - Экономика
ПР - Басқару
ЗД – өмір ұзақтығы
СЛ – жеке бас еркіндігі
№
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Елдер
Норвегия
Дания
Швеция
Австралия
Жаңа Зеландия
Канада
Финляндия
Нидерланды
Швейцария
Ирландия
Люксембург
АҚШ
ПИ – кәсіпкерлік және инновации
ОБ – білім беру
БЕ – қауіпсіздік
СК – әлеуметтік капитал
ЭК
2
19
5
10
27
8
16
14
1
25
4
20
ПИ
4
1
2
8
13
16
3
10
7
14
5
12
ПР ОБ ЗД
13
6
4
3
16 16
4
12 14
8
2 17
2
1 20
6
3 15
5
8 12
11 11 7
1
32 3
14 14 11
9
48 1
10
5
2
БЕ СЛ СК
2
6
1
8
7
2
6
5
9
19 3
3
13 2
4
9
1
8
3 19
5
18 9
6
10 22 11
4
4
7
7
8
16
27 14 10

17.

41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
Аргентина
Панама
Литва
Бразилия
Малайзия
Қазақстан
Латвия
Болгария
Грекия
Хорватия
48
42
82
33
15
54
80
93
85
59
52
39
42
47
44
59
36
41
51
48
75
62
43
56
35
95
44
72
48
52
42
58
18
79
40
43
28
51
35
56
41
54
46
57
45
60
50
49
23
37
46
48
34
87
62
53
50
41
38
35
26 70
35 61
93 49
25 64
111 100
43 37
112 86
59 85
121 97
100 110
61
62
63
64
65
66
Мексика
Ямайка
Индонезия
Өзбекстан
Белиз
Ресей
34
116
43
67
64
62
69
57
85
98
72
50
69
68
80
116
74
118
78
86
84
65
96
27
52
65
95
72
63
48
116
70
68
66
72
97
78
64
80
70
65
119
63
48
27
17
50
71

18.

Елдер шаруашылығының даму сипаты
- аграрлы;
- индустрилды;
- аграрлы-индустриялды;
- индустриялы-аграрлы:
- аграрлы – Непал, Папуа Жаңа Гвинея, Эфиопия
- индустриалды – Сингапур, БАӘ, Катар
- аграрлы-индустриялды – Моңғолия, Тайланд
- индустриялы-аграрлы – Қазақстан, АҚШ, Ресей
Қазақстан ІІ дүние жүзілік соғысқа дейін аграрлыиндустриялы ел болып келді. Одан кейін индустриялыаграрлы елге айналыды. Себебін түсіндіріңіз?

19.

1
2
3
4
5
Қытай
Ресей
АҚШ
Германия
Қазақстан
№
Мамандануы
Экономикалық
даму типі
Тамақтануы (ккал)
Табиғи байлығы
Сауаттылығы
Орта жасы
Халық саны
ЖҰӨ көлемі
Елдер
Үйге тапсырма:

20.

БАҒАЛАУ
КЕРІ БАЙЛАНЫС