Рубежка ауылының маңындағы ақселеулі қауымдастықтарының кеңістіктік құрылымы

1. М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті жаратылыстану-география факультеті Биология және экология

кафедрасы
Тақырыбы: “Рубежка ауылының маңындағы
ақселеулі қауымдастықтарының кеңістіктік
құрылымы”
Орындаған: 01407 топ студенті
Молдашова Жанар
Ғылыми жетекші: б.ғ.д., профессор
Т.Е.Дарбаева
Орал 2018 жыл

2. Жұмыстың өзектілігі

Далалар табиғат жағдайлары және климаты
жағынан адамдар тіршілігі үшін қолайлы. Әсіресе
Рубежка ауылындағы құмды даланы атап өтуге
болады. Дала аймағының климаты қоңыржайконтинентальды мен континентальды аралағында
болады.
Бұл
аумақтың
ерекшелігі-шөптесін
өсімдіктермен жамылған ормансыз жазықтық.
Сонымен қатар осында өсетін өсімдіктер далалық
типке жатады. Мысалы: қау (Stipa), бетеге (Festuca),
келлерия
(Koeleria),
сұлыбас
(Helictotrichon),
қоңырбас (Poa) және т.б. Бұл жерде көбіне
құрғақшылыққа төзімді өсімдіктер басым. Сонымен
қатар өсімдіктер түрлеріне де бай.

3. Мақсаты

Батыс Қазақстан облысы, Зеленов
ауданы, Рубежка ауылының маңындағы
ақселеулі қауымдастықтарының
флористикалық құрамын анықтау.

4. Міндеті

1. Зерттеу аймағының табиғи жағдайларын
сипаттау;
2. Зерттеу әдістерімен танысу;
3.Таксономиялық, биоморфологиялық,
географиялық, фитоценотикалық ақселеулі
қауымдастықтарды талдау;
4. Ақселеулі қауымдастықтың кеңістіктік
құрылымын белгілеу.

5. БҚО картасы

6. Зеленов ауданының картасы

7. Далалық өсімдіктерді зерттеу әдістемесі

8. Өсімдіктерді зерттеу барысы

9.

10. Зерттеу нәтижесі

№ Өсімдік атауы
Биоморфология
лық спектр
Географиялық
спектр
Фитоценотика
лық спектр
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
Тығызтүктітамырлы
Тығызтүктітамырлы
Шашыраңқытамыр
Ұзынтамырлы
Шашыраңқытамыр
Түкті тамырлы
Бір жылдық
Бір жылдық
Түкті тамырлы
Түкті тамырлы
Ұзын тамырлы
Ұзын тамырлы
Пиязтектітамыр
Пиязтекті тамыр
Тамырлы
Қысқа тамырлы
Бір жылдық
Бір жылдық
Кіндік тамырлы
Ежелгі Жерорта теңіз
Ежелгі Жерорта теңіз
Евразиаттық
Евразиаттық бореал
Ежелгі Жерорта теңіз
Евразиаттық
Евразиаттық
Евразиаттық
Ежелгі Жерорта теңіз
Евразиаттық
Шығыс Еуропалық
Евразиаттық
Понтикалық
Понтикалық
Европалық
Понтикалық
Голарктикалық
Плюрирегиональды
Понтикалық
Далалы
Далалы
Орманды дала
Орманды дала
Далалы
Далалы
Далалы
Далалы
Далалы
Далалы
Шалғынды дала
Далалы
Далалы
Далалы
Орманды дала
Далалы
Сортаң
Сортаң
Далалы
Stipa capillata
Stipa lessingiana
Phleum phleoides
Calamagrostis epigeios
Poa bulbosa
Festuca beckeri
Bromus squarrosus
Anisantha tectorum
Agropyron fragile
A.pectinatum
Carex colchica
Carex praecox
Tulipa biebersteiniana
Tulipa gesneriana
Asparagus officinalis
Iris pumila
Polygonum aviculare
Chenopodium album
Eremogone graminea

11.

№ Өсімдік атауы
Биоморфологиял
ық спектр
Географиялық
спектр
Фитоценотика
лық спектр
20
21
22
23
24
25
26
Кіндіктамырлы
Кіндік тамырлы
Кіндік тамырлы
Бір жылдық
Бір жылдық
Бір жылдық
Екі жылдық
Евразиаттық
Голарктикалық
Понтикалық-еділ
Голарктикалық
Плюрирегионалды
Евразиаттық
Жерорта теңізі
Шалғынды дала
Орманды дала
Далалы
Сортаң
Сортаң
Шалғынды дала
Далалы
Екі жылдық
Бір жылдық
Екі жылдық
Бұташық
Тамырлы
Бұташық
Кіндік тамырлы
Екі жылдық
Ұзын тамырлы
Жартылай бұташық
Ұзын тамырлы
Кіндік тамырлы
Екі жылдық
Понтикалық
Ежелгі Жерорта теңізі
Евросібірлік
Понтикалық
Сібірлік
Понтикалық
Ежелгі Жерорта теңізі
Евразиаттық
Голарктикалық
Ежелгі Жерорта теңізі
Ежелгі Жерорта теңізі
Понтикалық
Плюрирегионалды
Далалы
Далалы
Далалы
Далалы
Далалы
Далалы
Орманды дала
Орманды дала
Орманды дала
Далалы
Шалғынды
Далалы
Орманды дала
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
Herniaria glabra
Gypsophila paniculata
Dianthus leptopetalus
Thlaspi arvense
Capsellabursa pastoris
Descurainia Sophia
Eresimum
leucanthemum
Syrenia Siliculosa
Alyssum turkestanicum
Berteroa incana
Spiraea hypericifolia
Potentilla bifurca
Amygdalus nana
Medicago falcate
Melilotus albus
Astragalus danicus
Astragalus testiculatus
Glycyrrhiza glabra
Euphorbia seguieriana
Falcaria vulgaris

12.

№
Өсімдік атауы
Биоморфологиялы
қ спектр
Географиялық
спектр
Фитоценотика
лық спектр
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
Convolvulus arvensis
Nonea pulla
Salvia stepposa
Thymus marschallianus
Verbascum orientale
Veronica incana
Galium verum
Valeriana tuberose
Conyza сanadensis
Helichrysum arenarium
Inula germanica
Achillea micrantha
Achillea nobilis
Artemesia absinthium
Artemesia arenaria
Artemesia austriaca
Artemesia dracunlus
Artemesia lerchiana
Jurinea polyclonos
Кіндік тамырлы
Кіндік тамырлы
Кіндік тамырлы
Жартылай бұташық
Екі жылдық
Қысқа тамырлы
Ұзын тамырлы
Түйнек тамырлы
Бір жылдық
Қысқа тамырлы
Ұзын тамырлы
Қысқа тамырлы
Қысқа тамырлы
Кіндік тамырлы
Жартылай бұташық
Жартылай бұташық
Қысқа тамырлы
Жартылай бұташық
Кіндік тамырлы
Плюрирегионалды
Понтикалық
Понтикалық
Понтикалық
Жерорта теңізі
Евразиаттық
Евразиаттық
Жерорта теңізі
Солт Америкалық
Евразиаттық
Понтикалық
Понтикалық
Понтикалық
Голарктикалық
Жерорта теңізі
Жерорта теңізі
Голарктикалық
Прикаспийский
Жерорта теңізі
Сортаң
Далалы
Далалы
Далалы
Далалы
Шалғынды дала
Орманды дала
Далалы
Сортаң
Далалы
Далалы
Далалы
Далалы
Шалғынды дала
Далалы
Далалы
Шалғынды
Шөл далалы
Далалы

13.

№
Өсімдік атауы
Биоморфологиялы
қ спектр
Географиялық
спектр
Фитоценотикал
ық спектр
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
Carduus uncinatus
Carduus crispus
Centaurea marschalliana
Centaurea scabiosa
Cichorium intybus
Scorzonera ensifolia
Chondrilla juncea
Taraxacum officinale
Lactuca tatarica
Onosma tinctoria
Koeleria cristata
Arenaria koriniana
Ornithogalum
fischerianum
Dianthus
andrzejowskianus
Festuca sulcata
Екі жылдық
Екі жылдық
Кіндік тамырлы
Кіндік тамырлы
Кіндік тамырлы
Кіндік тамырлы
Екі жылдық
Кіндік тамырлы
Тамырлы
Екі жылдық
Шашыраңқытамыр
Жартылай бұташық
Пиязтекті тамыр
Понтикалық
Евразиаттық
Понтикалық
Евросібірлік
Голарктикалық
Жерорта теңізі
Жерорта теңізі
Голарктикалық
Ежелгі Жерорта
Европалық
Голарктикалық
Еділ-қаз
Понтикалық
Далалы
Сортаң
Далалы
Далалы
Шалғынды
Далалы
Далалы
Шалғынды
Далалы
Далалы
Далалы
Таулы далалы
Далалы
Кіндік тамырлы
Евразиаттық
Орманды далалы
Тығыз түкті
тамырлы
Ежелгі Жерорта
Далалы
72
73

14. 6 қауымдастық

1.
2.
3.
4.
5.
6.
Әр түрлі бозшөпті қауымдастық
Әр түрлі ақселеулі қауымдастық
Әр түрлі қоңырбасты қауымдастық
Бозшөпті ақселеулі қауымдастық
Құмды жусанды қауымдастық
Сүттігенді ақселеулі қауымдастық

15. Сурет 1. Әр түрлі бозшөпті қауымдастық

16. Кесте 1. Әр түрлі бозшөпті (Festuca beckeri) қауымдастық  

Кесте 1. Әр түрлі бозшөпті (Festuca beckeri) қауымдастық
Өсімдік атауы
Festuca beckeri
Euphorbia seguieriana
Potentilla bifurca
Amygdalus nana
Galium verum
Salvia stepposa
Gypsophila paniculata
Achilla nobilis
Berteroa incana
Agropyron fragile
Artemіsia austriaca
Falcaria vulgaris
Carduus unicatus
Medicago falcata
Nonea pulla
Artemesia dracunlus
Chondrilla juncea
Artemesia arenaria
Cichorium intybus
Lactuca tatarica
Друде шкаласының
көптілігі
сop3
sp
sol
un
un
sol
sp
sp
sp
sol
sol
un
un
un
sp
sp
un
sol
sp
sp

17. Festuca beckeri (Hack). Trautv.

18.

Euphorbia seguieriana Neck.

19.

Әр түрлі бозшөпті (Festuca beckeri) қауымдастық
Саны ; Екі
жылдық;
2; 10%
Саны ;
Жартылай
бұташық; 3;
16%
Саны ; Көп
жылдық; 14;
74%

20. Сурет 2. Әр түрлі ақселеулі қауымдастық

21. Кесте 2. Әр түрлі ақселеулі (Stipa capillata) қауымдастық

Өсімдік атауы
Stipa capillata
Agropyron fragile
Cichorium intybus
Agropyron pectinatum
Festuca beckeri
Syrenia siliculosa
Gypsophila paniculata
Helichrysum arenarium
Medicago falcatа
Falcaria vulgaris
Artemіsia arenaria
Centaurea marschalliana
Herniaria glabra
Potentilla bifurca
Achilla nobilis
Astragalus danicus
Alyssum turkestanicum
Taraxacum officinale
Nonea pulla
Onosma tinctoria
Koeleria cristata
Друде шакаласының көптілігі
Cop3
Sp
Sp
Sp
Sp
Sol
Sp
Sol
Un
Un
Sp
Sp
Sp
Un
Un
Sp
Sp
Un
Un
Un
Un

22. Stipa capillata L.

23. Onosma tinctoria M.Bieb.

24. Әр түрлі ақселеулі (Stipa capillata) қауымдастық

Көп жылдық Саны;
Бір жылдық, екі жылдық
Жартылай
бұташық; 3;
16%
Жартылай бұташық
Саны; Бір
жылдық, екі
жылдық; 2; 10%
Саны; Көп
жылдық; 14;
74%

25. Сурет 3. Әр түрлі қоңырбасты қауымдастық

26. Кесте 3. Әр түрлі қоңырбасты (Poa bulbosa)қауымдастық

Өсімдік атауы
Poa bulbosa
Salvia stepposa
Agropyron pectinatum
Artemіsia absinthium
Achilla nobilis
Medicago falcatа
Gypsophila paniculata
Calamagrostis epigeios
Eremogone graminea
Melilotus albus
Helichrysum arenarium
Descurainia Sophia
Erysimum leucanthemum
Berteroa incana
Amygdalus nana
Scorzonera ensifolia
Centaurea scabiosa
Chenopodium album
Ornithogalum fischerianum
Друде шкаласының көптілігі
сор3
sol
sol
sp
sol
sol
sp
sp
sol
un
sp
sp
sp
sp
sol
sol
sol
sp
sp

27. Poa bulbosa L.

28. Arenaria koriniana Fisch. ex Fenzl

29. Әр түрлі қоңырбасты (Poa bulbosa)қауымдастық

Саны; Екі
жылдық;
2; 12%
Саны; Бір
жылдық; 3; 18%
Саны; Көп
жылдық; 12;
70%

30.

Сурет 4. Бозшөпті ақселеулі қауымдастық

31. Кесте 4. Бөзшөпті ақселеулі қауымдастық (Stipa lessingiana, Festuca beckeri) қауымдастық

Өсімдік атауы
Stipa lessingiana
Festuca beckeri
Galium verum
Artemіsia arenaria
Agropyron fragile
Euphorbia seguieriana
Achilla nobilis
Potentilla bifurca
Carex praecox
Verbascum orientale
Berteroa incana
Arenaria koriniana
Artemіsia dracunulus
Valeriana tuberose
Amygdalus nana
Gypsophila paniculata
Spiraea hypericifolia
Falcaria vulgaris
Achilla micrantha
Друде шкаласының көптілігі
Cop3
cop2
sol
sp
sp
sol
sp
sp
sol
sol
sol
un
sol
un
un
sp
sp
sol
Sol

32. Stipa lessingiana, Festuca beckeri Trin.et Rupr. (Hack). Trautv.

Stipa lessingiana,
Trin.et Rupr.
Festuca beckeri
(Hack). Trautv.

33. Spiraea hypericifolia L.

34. Бөзшөпті ақселеулі қауымдастық (Stipa lessingiana Festuca beckeri) қауымдастық

Саны;
Көп жылдық
Жартылай
бұташық; 2;
12%
Бұташық
Жартылай бұташық
Саны;
Бұташық;
2; 12%
Саны; Көп
жылдық; 13;
76%

35. Сурет 5. Құмды жусанды қауымдастық

36. Кесте 5. Құмды жусанды (Artemesia arenaria) қауымдастық

Өсімдік атауы
Artemіsia arenaria
Syrenia siliculosa
Salvia stepposa
Festuca beckeri
Koeleria cristata
Cenraurea scabiosa
Medicago falcatа
Melilotus albus
Thymus marschallianus
Galium verum
Carex praecox
Cichorium intybus
Falcaria vulgaris
Descurainia sophia
Друде шкаласының
көптілігі
Cop3
Sp
Sp
Sp
Sp
Sol
Sol
Sol
Sp
Un
Sp
Sp
Un
Un

37. Artemіsia arenaria DC.

38. Syrenia siliculosa (Bieb.) Andrz.

39. Құмды жусанды (Artemіsia arenaria) қауымдастық

Саны;
Жартылай
бұташық; 3,5;
24%
Саны; Бір
жылдық; 2;
14%
Саны; Көп
жылдық; 9; 62%

40. Сурет 6. Сүттігенді ақселеулі қауымдастық

41. Кесте 6. Сүттігенді ақселеулі (Euphorbia seguieriana) қауымдастық

Өсімдік атауы
Euphorbia seguieriana
Stipa capillata
Convolvulus arvensis
Dianthus leptopetalus
Festuca beckeri
Artemesia austriaca
Galium verum
Alyssum turkestanicum
Syrenia siliculosa
Cenraurea scabiosa
Potentilla bifurca
Koeleria cristata
Achilla nobilis
Gypsophila paniculata
Arenaria koriniana
Artemesia absinthium
Astragalus danicus
Agropyron pectinatum
Друде шкаласының көптілігі
Cop3
Cop2
Sp
Sp
Sp
Sp
Un
Un
Sp
Sp
Sol
Sol
Sp
Sp
Sol
Sol
Un
sol

42. Euphorbia seguieriana Stipa capillata

43. Koeleria cristata (L.) Pers.

44. Сүттігенді ақселеулі (Euphorbia seguieriana) қауымдастық

Саны; Бір
жылдық; 2;
12%
Саны;
Жартылай
бұташық; 3;
19%
Саны; Көп
жылдық; 11;
69%

45. Иванов В.В (1956) бойынша ақселеулі қауымдастықты салыстыру

Иванов В.В (1956)
87
54
Молдашова Ж.Б (2018)
73
33

46. Таксономиялық спектр

74%
54
Түрі
Пайызы
26%
19

47. Stipa capillata L.

48. Stipa lessingiana Trin. Et Rupr

49. Artemіsia arenaria DC.

50. Festuca beckeri (Hack) Trautv.

51. Биоморфологиялық спектр

60%
26%
Көп жылдық
Бір жылдық
9,6%
Ағаш тәрізділер

52.

Биоморфологиялық спектр
Топтың аты
Саны
Пайызы
Ағаштар тәрізділер
Бұталар
Жартылай бұталар
Көп жылжық шөптесін өсімдіктер
1.Түкті тамырлы
2.Ұзын тамырлы
3.Шашыраңқы тамыр
4.Пиязтекті тамыр
5.Тамырлы
6.Қысқа тамырлы
7.Тығыз түкті тамырлы
8.Кіндік тамырлы
9.Түйнекті тамыр
Бір жылдық шөптеін өсімдіктер
Бір жылдық өсімдіктер
Екі жылдық өсімдіктер
7
2
5
44
3
7
3
3
3
7
3
17
1
19
9
10
9,5
2,7
7
60
4,1
9,5
4,1
4,1
4,1
9,5
4,1
23
1,3
26
12
14

53.

Географиялық спектр
Ареалдық типтері мен топтары
1.Голарктикалық
1.Голартикалық
2.Евразиаттық
3.Евразиаттық бореалды орманды дала
4.Евразиаттық шалғынды далалық
5.Евразиаттық орманды дала
6.Евразиаттық сортаң
7.Понтикалық-еділ-қазақстан
8.Евросібірлік далалық
9.Сібірлік далалық
10.Шығыс Европалық далалық
11.Еділ-қазақстандық таулы далалық
2.Европалық орманды далалық
1.Европалық орманды далалық
2.Европалық далалық
3.Понтикалық
4.Каспий маңы
3.Ежелгі Жерорта теңізі
4. Жерорта теңізі
5. Солтүстік Америкалық
1.Солтүстік Америкалық
2.Плюрирегионалды
Саны
Пайызы
31
9
7
1
3
3
1
2
2
1
1
1
19
1
1
16
1
10
8
5
1
4
42
12,3
9,6
1,3
4,1
4,1
1,3
2,7
2,7
1,3
1,3
1,3
26
1,3
1,3
22
1,3
14
11
6,8
1,3
5,4

54. Географиялық спектр

Саны;
42% Саны;
Голарктикал
Европалық
ық; 31
26%
Саны;
орманды
Саны; Ежелгі Саны;
Солтүстік
дала; 19 Жерорта
14%Жерорта
Америкалық Саны
11%
теңіздік; 10теңіздік;
7%
8
;5
Пайызы

55.

Фитоценотикалық спектр
Топтың аты
Саны
Пайызы
орманды
орманды дала
шалғынды
далалы
шөлді дала
сортаң
6
9
7
45
1
5
8,2
12,3
9,6
62
1,4
7

56. Фитоценотикалық талдау

62%
саны;
далалық; 45
саны;
орманды
12,3%саны;
9,6% саны;8,2%
дала; 9шалғынды; 7
орманды ; 6
саны
саны; сортаң;
7%
5
1 1,4%
пайызы

57. Қызыл кітапқа енгізілген өсімдіктер

Tulipa sсhrenkii (Regel.)

58.

Tulipa biebersteiniana Schult. et Schult. fil.

59. Dianthus andrzejowskianus (Zapal.) Kulcz.

60. Ornithogalum fischerianum Krasch.

61. Valeriana tuberose L.

62.

Қорытынды
1. Зерттеу аймағы Батыс Қазақстан облысы, Зеленов ауданының Рубежка ауылының
маңындағы ақселеулі қауымдастырының кеңістік құрылымы болып табылады.
2. Рубежка ауылының маңындағы ақселеулі қауымдастықтарының түрлеріне
флористикалық және геоботаникалық әдістер арқылы талдаулар жүргізілді.
3. Зерттеу ауданы дала зонасында орналасқан, сондықтан да ақселеулі
қауымдастықтар басым болып табылды. Доминаттары: Stipa capillata, Stipa Lessingiana,
Festuca beckeri, Poa bulbosa, Artemisia arenaria. Зерттеу ауданында өсімдіктердің 73 түрі
кездесті. Зерттеу ауданының өсімдік жамылғысына таксономиялық талдау жасауда
ақселеу қауымдастығының флоралық құрамы өсімдіктердің 19 тұқымдасқа, 60 туысқа
жататын 73 түрді құрады. Соның ішінде дара жарнақтылар 19 түр (26%), ал қос
жарнақтылар 54 түрді (74%) құрады. Биоморфологиялық талдаудың нәтижесі бойынша
13 түрлі тіршілік формалары анықталды. Басым түрді көп жылдық шөптесін
өсімдіктер 60%, бір жылдық шөптесін өсімдіктер 26%-ды, ағаш тәрізділер 9,6%-ды
құрайды. Географиялық талдауда 19 топқа бөлінетін 5 ареалдық типке біріктірілді.
Голарктикалық ареалда өсетін өсімдіктер түрі басым болды. Олар 31 түрді (42%)
құрады. Рубежка ауылының маңындағы ақселеу қауымдастығына фитоценотикалық
талдаудың қорытындысы 6 топты құрады. Соның ішінде жетекші орынды далалық топ
45 түрді (62%) алатындығы байқалды.
4. Зерттеу барысында ақселеулі қауымдастықтың түрлік құрамына әсер ететін
факторлар анықталды. Атап айтқанда, жайылмада арамшөптердің көбеюі,
жайылымдардың тозуы, тұрмыстық және шаруашылық қалдықтармен ластану,
құрылыс жұмыстары, шөп шабу, мал жаю, өрттер т.б.

63. Жүргізілген зерттеу жұмыстарының нәтижесінде төмендегідей ұсыныстар білдіремін:

- Рубежка ауылының табиғат ресурстарын
тиімді пайдалану;
- Рубежка ауылының маңындағы ақселеулі
қауымдастықтарындағы өсімдіктердің алуан
түрлілігін арттыру;
- Мал жайылу және шөп шабу процестерін
реттеу;
- Дала өсімдіктерін, сирек кездесетін
өсімдіктерді қорғау және сақтап қалу.

64. Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Сдықов
М.Н. Батыс Қазақстан облысының тарихи-мәдени және табиғат мұралары ескерткіштері. Орал қ., 2008ж. -Зеленов ауданы
2. Мухитдинов Н.М. Геоботаника. Оқулық.-Алматы, «Санат», 1998 жыл.
3. Дарбаева Т.Е., Отаубаева А.У., Цыганкова Т.И. Батыс Қазақстан облысының өсімдік әлемі. –Орал,
2003ж.
4. Лавренко Е.М., Карамышева З.В., Никулина Р.И. Степи Евразии. Л., 1991. 144 с.
5. Дарбаева Т.Е. Флора меловых возвышенностей Северо-Западного Казахстана. Санкт-Петербург.,
2003.
6. Лавренко Е.М. Петрофитная растительность Европейской части СССР. Л., 1991. 144 с.
7. Лавренко Е.М., Никольская Н.И. Ареалы некоторых центрально- азиатских и северотуранских
видов пустынных растений и вопрос о ботанико-географической границе между Средней и
Центральной Азии // Ботан. журн. 1963. Т. 48. №12. С. 1741-1761.
8. Иванов В.В. Губоцветные Северного Прикаспия Матер.по флоре и растительности Северного
Прикаспия. Л., 1966а.Вып.2, ч.2.С.64-136.
9. Иванов В.В. Сложноцветные Северного Прикаспия Матер. по флоре и растительности Северного
Прикаспия. Л.,1966 б. Вып.2,ч.3.С.1-142.
10. Иванов В.В. О роли литоралей и азота в истории степей Матер. по флоре и растительности
Северного Прикаспия. Л., 1968. Вып.3,ч.1.С.98-109.
11. Иванов В.В. Лютиковые Северного Прикаспия Матер. по. Флоре и растительности Северного
Прикаспия. Л., 1971а.Вып. 5,ч.1.С.2-68.
12. Иванов В.В. Розоцветные Северного Прикаспия Матер.по флоре и растительности Северного
Прикаспия. Л., 1971б.Вып.5,ч.2.С.2-78.
13. Иванов В.В. Мелкие семейства флоры Северного Прикаспия Матер.по флоре растительности
Северного прикаспия. Л., 1972. Вып.6,ч.1.С.1-41.
14. Иванов В.В. Мелкие семейства флоры Северного Прикаспия // Матер. По флоре и
растительности Северного Прикаспия. Л., 1972. Вып. 6, ч. 2. С. 43-186.

65.

15. Иванов В.В. Мелкие семейства флоры Северного Прикаспия // Матер. По флоре и
растительности Северного Прикаспия. Л., 1972. Вып. 6, ч. 2. С. 43-186.
16. Иванов В.В. Крестоцветные Северного Прикаспия // Ботаническая география
Прикаспия. Л., 1974. С. 30-114.
17. Иванов В.В. Ластовневые-портулаковые Северного Прикаспия // Флора и
растительность Северного Прикаспия. Л., 1975. С. 3-97.
18. Абдуллина С.А.Список сосудистых растений Казахстана Алматы, 1999.187 с.
19. Серебряков И.Г. Жизненные формы высших растений и их изучение. Полевая
геоботаника. М.;Л., 1964. Т. 3. С. 146-205.
20. Иванов В.В. Бурачниковые Северного Прикаспия Ботаническая география Северного
Прикаспич. Л.,1977.С.98-149.
21. Иванов В.В. Резедово-ягодковые Северного Прикаспия // Ботаническая география
Северного Прикаспия. Л., 1974. С.3-64.
22. Петренко А.З.. Растительный покров // Природно-ресурсный потенциал и
проектируемые объекты заповедного фонда Западно-Казахстанской области. Уральск,
1998. С. 40-47.
23. Петренко А.З. Фартушина М.М. Зеленая книга Западно-Казахстанской области.
Уральск, 2001. 194 с.
24. Сафронова И.Н. О зональном разделении растительного покрова междуречья ВолгаУрал // Ботан. Журн. 1975. Т. 60, №6 С. 828-831.
25. Серебряков И.Г.Жизненные формы высших растений и их изучение. Полевая
геоботаника. М.; Л., 1964. С. 146-205.
26. Фартушина М.М. Почвенный покров // Природно-ресурсный потенциал
проектируемые объекты заповедного фонда Западно-Казахстанской области. Уральск,
1998. С. 34-39.

66.

27. Флора Казахстана. Алма-Ата, 1956-1966. Т. 1-9.
28. Флора СССР. М.; Л., 1934-1960. Т. 1-30.
29. Лавренко Е.М. Основные черты ботанической географии пустынь Евразии и Северной
Африки // Комаровские чтения. М.Л., 1962. 169 с.
30. Иванов В.В. Определитель растений Северного Прикаспия (лилейные) Л. 1989. 96
31. Чибилёв А.А. Степь без границ. –Екатеринбург: УрО РАН, Оренбург: ИПК
«Газпромпечать», 2003. 69-71 с.
32. Чибилёв А.А., Грошева О.А. Очерки по истории степеведения. Екатеринбург: УрО РАН,
2004. 5-11 с.
33. Иванов В.В. Степи Западного Казахстана в связи с динамикой их покрова.-Уральск: ОФ
«Евразийский союз ученых», М.Л., 1958. 6-11 с.
34. Иванов В.В. Степи Западного Казахстана в связи с динамикой их
покрова.-Уральск: ОФ «Евразийский союз ученых», М.Л., 1958. 85 с.
35. Иванов В.В. Степи Западного Казахстана в связи с динамикой их
покрова.-Уральск: ОФ «Евразийский союз ученых», М.Л., 1958. 224-227 с.
36. Иванов В.В. Ботанические объекты Северного Прикаспия, нуждающиеся в охране //
Вопросы охраны ботанических объектов. Л.,1971в. С.175-178.

67. Назарларыңызға рахмет!