Płynoterapia i zaburzenia elektrolitowe

1. Płynoterapia i zaburzenia elektrolitowe

2. Płyny ustrojowe

Zawartość wody w organizmie:
- Noworodki 70-80% m.c.
- Mężczyzna 60% m.c.
Kobieta 50% m.c.
Rozmieszczenie wody w ustroju:
- ECF 20% m.c. (ISF 15% m.c + osocze 5% m.c)
- ICF 30% m.c.
- Płyn przestrzeni transcelularnej (wydzieliny p.
pokarmowego, tchawicy, oskrzeli, układu wydalniczego,
PMR, ciecz wodnista oka)

3. Objętość krwi krążącej

- wcześniak – 95 ml/kg
- noworodek – 90 ml/kg
- niemowlę – 80 ml/kg
- > 1 r.ż.
– 70-75 ml/kg

4. Zapotrzebowanie na wodę

- stałe podstawowe
- zmiany spowodowane urazem
- wcześniejsze niedobory
- bieżące straty

5. Dobowe zapotrzebowanie na wodę

Osoba dorosła – 2200ml woda przyjęta + 300
ml woda oksydacyjna
(1500 ml/m2/24h)
Pierwsze 10 kg
Drugie
10 kg
Każdy kg > 20 kg
100 ml/kg
1000 ml
50 ml/kg
500 ml
20-25 ml/kg

6. Okołooperacyjne wyrównywanie strat płynów

lekki uraz (tonsillectomia, op. plastyczne)
2 ml/kg/h + 4 ml/kg/h
- nieznaczny uraz (appendectomia, toracotomia)
2 ml/kg/h + 6 ml/kg/h
- ciężki uraz (resekcja cz. jelita, niedrożność p. pok.)
2 ml/kg/h + 8 ml/kg/h
-

7. Utrata wody

Mocz
Skóra
Płuca
Stolec
~ 1500 ml
~ 600 ml
~ 400 ml
~ 100 ml
razem ~ 2600 ml

8. Nadmierna utrata wody

Trzecia przestrzeń
Przewód pokarmowy
( biegunka, wymioty, przetoki)
Utrata niewidoczna
(hiperwentylacja, wentylacja suchymi gazami, nadmierne
pocenie, parowanie, gorączka)
Moczówka
Leczenie odwadniające

9. Obniżona tolerancja na płyny

- niewydolność nerek
- niewydolność krążenia
- obniżone stężenie albumin
- ADH (uraz, operacja, zakażenie)

10. HIPOWOLEMIA - zmniejszenie objętości wewnątrznaczyniowej

- bezwzględna w wyniku utraty płynów
ustrojowych
- względna w wyniku nadmiernego wzrostu
pojemności naczyń lub znacznego
zwiększenia oporów w układzie żylnym
ograniczającego dopływ krwi do serca

11. Hipowolemia i wstrząs

Zmniejszona objętość krwi
• rzutu serca
• dostarczania tlenu
niewydolne krążenie
wazokonstrykcja
hipoperfuzja
przepływ kapilarny
ischemia tkankowa
wstrząs
septyczny
endotoksemia
niewydolność narządów
jelita
nerki

12. Ocena nawodnienia

Wywiad
Badanie fizykalne
- skóra
- śluzówki
- obrzęki
- ciemiączko
- gałki oczne
Pomiary przyłóżkowe
- RR, tętno
- ilość moczu/bilans płynu
- OCŻ
- inne drogi utraty

13. Zapotrzebowanie na elektrolity

- Na 1-2 mmol/kg
- K 0,8 -1 mmol/kg
- Ca 0,1 mmol/kg
- Mg 0,1
mmol/kg
- Pi 0,1-0,5 mmol/kg
70-150 mmol/70 kg
50-80 mmol/70 kg
7 mmol/70 kg
7 mmol/70 kg
7-35 mmol/70 kg

14. Rozmieszczenie elektrolitów

JON ZAWARTOŚĆ
ECF
ICF
KOŚCI
Na ~4000 mmol
K
~3500 mmol
Ca ~25000 mmol
Mg ~1000 mmol
Pi
~28000 mmol
50% 10% 40%
2%
90%
8%
0,05% 0,1% 99,85%
1,5% 48,5% 50%
1%
14% 85%

15. Potas

Zapotrzebowanie podstawowe
0,8 – 1 mmol/kg
60 – 80 mmol/70 kg
Zapotrzebowanie podwyższone
- wyniszczenie
- anabolizm
- utrata z przewodu pokarmowego
- poliuria (moczówka, leki)

16. Potas

Norma- 3,8-5,4 mEq/l
- kwasica, katabolizm, hipoksja, odwodnienie,
hiponatremia, β-blokery, zmniejszona diureza →
wzrost K+ w surowicy
- anabolizm, podaż insuliny z glukozą,
rekonwalescencja, stymulacja β2 adrenergiczna,
hipotermia, nawodnienie, hipernatremia →
spadek K+ w surowicy

17. Hipokaliemia - przyczyny

Utrata nerkowa
(diuretyki, PNN, ONN, diureza osmotyczna, zasadowica)
Utrata przez p. pokarmowy
(wymioty, biegunka, niedrożność jelit, przetoki, środki
przeczyszczające, kationowe wymienniki jonowe)
Zmniejszone przyswajanie potasu
(choroby górnego odcinka p. pokarmowego, podaż
roztworów bezelektrolitowych)
Inne
(aldosteronizm, ch. Cushinga)

18. Hipokaliemia - objawy

-
osłabienie mięśniowe
wymioty, zaburzenia perystaltyki jelit
zmiany stanu psychicznego (apatia)
obniżona tolerancja glukozy
uposledzenie zagęszczania moczu
zwiększona pobudliwość m. sercowego
zmiany EKG (załamek U, obniżenie amplitudy i
odwrócenie T, przedłużenie QT)
arytmie, tachykardia, NZK (niedobór Mg, podaż
glikozydów naparstnicy)

19. Hipokaliemia - postępowanie

-
-
-
eliminacja nadmiernej kumulacji K+ w komórkach
uzupełnianie niedoborów K+
-roztwór 20mEq/100 ml 0,9%NaCl
- max. podaż 20 mEq/h; 2-3 mEq/kg/24h
wyrównanie niedoborów Mg

20. Hiperkaliemia - przyczyny

Nerkowe
ONN, PNN
Nadmierna podaż potasu
(leczenie infuzyjne, masywne przetoczenia)
Uwalnianie potasu z komórek
(kwasica, uraz, oparzenia, katabolizm, odwodnienie, hemoliza)
Leki
(β-blokery, zatrucie glikozydami naparstnicy, NLPZ,
sukcynylocholina, inh. ACE, cyklosporyna)
Pseudohiperkaliemia !
(hemoliza podczas nakłucia naczynia, efekt mankietu uciskowego,
leukocytoza, trombocytoza)

21. Hiperkaliemia - objawy

Zmiany w EKG
- wysoki spiczasty T
- zmniejszenie amplitudy P
- wydłużenie odstępu PR
- poszerzenie QRS
- bloki serca
- możliwe obniżenie ST
- zaburzenia rytmu serca, asystolia

22. Hiperkaliemia - postępowanie

-
-
przerwać podaż K+
podać jony antagonistyczne – glukonian wapnia,
wodorowęglan sodu
stymulacja diurezy – diuretyki, ll. osmotyczne
wlew glukozy z insuliną (1j. ins/4-5 g glukozy)
wyrównywanie kwasicy
zastosowanie wymienników jonowych
dializoterapia

23. Sód

-
-
-
kation osmotycznie czynny przestrzeni
pozakomórkowej
zawartość Na w organizmie odpowiada za
objętość ECF
zapotrzebowanie podstawowe 1-2 mmol/kg
zawartość w osoczu 135-145 mEq/l

24. Hiponatremia z hipowolemią

Utrata Na większa niż wody
- przyczyny pozanerkowe
- wymioty, biegunka, utrata do trzeciej przestrzeni
(OZT, zapalenie otrzewnej, niedrożność jelit,
rabdiomioliza, oparzenia
- przyczyny nerkowe
-
-
leki moczopędne, diureza osmotyczna
nefropatia
niedobór mineralokortykoidów

25. Hiponatremia z euwolemią

Wzrost TBW, zawartość Na bliska normy
- przyczyny
- leki moczopędne
- niedoczynność tarczycy
- niedobór GKS
- wzmożone wydzielanie ADH

26. Hiponatremia z hiperwolemią

Zwiększona zaw. Na w organizmie, ale relatywnie
większy wzrost TBW
- przyczyny pozanerkowe
- zastoinowa niewydolność serca
- marskowść wątroby
- przyczyny nerkowe
- zespół nerczycowy
- ostra niewydolność nerek
- przewlekła niewydolność nerek

27. Hiponatremia - objawy

Nasilenie objawów klinicznych uzależnione jest od
wielkości i szybkości molalności osocza
- stupor, nadwrażliwość nerwowo – mięśniowa,
drgawki, śpiączka (obrzęk, zaklinowanie rdzenia,
centralna mielinoliza mostu)

28. Hiponatremia – leczenie

-
odstawienie diuretyków, wyrównanie Na, K
odstawienie hipotonicznych płynów
w niewydolności nadnerczy - hydrokortyzon
ograniczenie podaży wody
leczenie zastoinowej choroby serca (inh. ACE, ll.
moczopędne)
hipertoniczny roztwór NaCl (wyrównywać max.
1 mEq/l/h i 10 mEq/l/24h
hemofiltracja

29. Hipernatremia

Wywołana jest niedoborem wody w stosunku
do substancji osmotycznie czynnych
- przyczyny nerkowe
- choroby miąższu nerkowego, diuretyki pętlowe,
diureza osmotyczna, moczówka prosta
- przyczyny inne
- wymioty, biegunka, oparzenie, potliwość,
tachypnoe, zaburzenia łaknienia, brak wody,
guzy nadnercza

30. Hipernatremia - objawy

-
-
uczucie pragnienia
splątanie, nadwrażliwość nerwowo – mięśniowa,
drgawki, śpiączka, krwawienia podkorowe,
podpajęczynówkowe
duże ilości wydalanego moczu
zaburzenia przewodu pokarmowego

31. Hipernatremia - leczenie

wyrównywanie niedoborów wody (hipotoniczny
roztwór soli, 5% Glukoza)
niedobór wody = TBW x [(Na w surowicy/140)-1]
TBW=60% m.c.
- przy towarzyszącej hipowolemii – diuretyk pętlowy i
wlew 5% Glukozy równoważący diurezę
- wazopresyna, amiloryd, tiazydy
-

32. Hipokalcemia - przyczyny

-
Stężenie Ca całk. w surowicy < 4,5 mEq/l (2,2 mmol/l)
niedoczynność przytarczyc (niedobór PTH)
niedobór witaminy D
choroby cewek nerkowych (nadmierna utrata Ca)
choroby nerek (zmniejszenie syntezy Vit.D)
niedobór Mg (względny niedobór PTH), hiperfosfatemia
OZT
hipoproteinemia
osteogeneza
wstrząs septyczny (supresja PTH, wytw. Vit.D)
nadmierne wydzielanie kalcytoniny (rak rdzeniasty tarczycy)

33. Hipokalcemia - objawy

-
nadpobudliwość nerwowo – mięśniowa
kurcze mięśni
encefalopatia
obrzęk n. wzrokowego, zaćma
Tężyczka (< 1,75 mmol/l)
kurcz krtani, uogólnione drgawki
zaburzenia rytmu serca (wydłużenie QT, ST)
sucha, łuszcząca się skóra, łamliwe paznokcie, szorstkie
włosy

34. Hipokalcemia - leczenie

-
-
-
napad tężyczki – 10 ml 10% glukonianu wapnia i.v. w
ciągu 10 min, następnie uzupełnianie niedoborów Ca
w niewydolności nerek – ograniczenie podaży P
uzupełnianie Vit. D
kalcytriol

35. Hiperkalcemia - przyczyny

-
-
Stężenie Ca całkowitego w surowicy > 5,5 mEq/l
nadmierna osteoliza (nadmiar PTH, nadczynność przytarczyc,
nadczynność tarczycy)
zatrucie Vit.D lub A
unieruchomienie, para-, tetraplegie
nadmierne wchłanianie Ca (z. Burnetta, zatrucie Vit.D,
sarkoidoza)
wysokie stężenie białka w surowicy
obrzęk śluzowaty, ch. Addisina, ch. Cushinga, diuretyki
zatrucie litem, teofiliną, neuroleptyki

36. Hiperkalcemia - objawy

-
-
zaparcia, brak apetytu, nudności, wymioty, ch. wrzodowa,
OZT, bóle brzucha, niedrożność p.pok.
wielomocz, nykturia, polidypsja
zmiany nastroju, psychoza, osłupienie, śpiączka
osłabienie siły mięśniowej, drgawki
hiperkalciuria, kamica nerkowa
zaburzenia rytmu serca
ostetitis fibrosa cystica (nadmierna aktywność osteoklastów
stymulowanych przez PTH))

37. Hiperkalcemia - leczenie

-
-
wlew 0,9%NaCl +furosemid
hemodializa (bezwapniowy płyn dializacyjny)
fosforany podawane i.v. (0,5-1,0 g/24h)
kalcytonina (hamowanie cz. osteoklastów)
steroidy nadnerczowe (prednizon)
bisfosfoniany (hamowanie resorpcji kości)
plikamycyna (mitramycyna)
leczenie chirurgiczne (usunięcie przytarczyc)

38. Fosfor

-
-
norma 2,5–4,5 mg/dl (0,8–1,45 mmol/l )
85% P zawarte w kościach w postaci PO4
w tk. miękkich zawarte głównie w ECF
składnik DNA i bł. komórkowych
rola w przenoszeniu O2 do tkanek
udział w wytwarzaniu ATP
Vit. D wzmaga wchłanianie P

39. Hipofosfatemia - przyczyny

Jest to stężenie P w surowicy < 2,5 mg/dl
- głodzenie, zaburzenia wchłaniania, biegunka, wymioty,
nadużywanie diuretyków, teofiliny, glinu
- wyst. w ketonowej kwasicy cukrzycowej, alkoholizmie,
TPN, zdrownieniu po urazach, oparzeniach
- nadczynność tarczycy (wzrost wydalania P z moczem)

40. Hipofosfatemia - objawy

-
-
osłabienie siły mm.
rabdomioliza
osteomalacja
encefalopatia, śpiączka
niedokrwistość hemolityczna
upośledzenie uwalniania O2 z erytrocytów
upośledzenie funkcji limfocytów, erytrocytów

41. Hipofosfatemia - leczenie

-
-
leczenie przyczyny
doustna podaż fosforanu sodu, fosforanu potasu
(3g/24h), mleka
podaż i.v. mieszaniny K2HPO4 i KH2PO
(2mg/kg do dawki 7mg/kg)

42. Hiperfosfatemia - przyczyny

-
-
Stężenie P > 4,5 mg/dl (1,46 mmol/l )
zmniejszone wydzielanie PO4 przez nerki
(GFR<20ml/min)
niedoczynność przytarczyc
nadmierne przyjmowanie fosforanów (np. lewatywy)
zespół zmiażdżenia, rabdomioliza
zakażenia układowe

43. Hiperfosfatemia c.d.

-
objawy
-
-
przebieg bezobjawowy
tężyczka (przy współistnieniu hipokalcemii)
leczenie
-
zmniejszenie podaży P
węglan wapnia (wiąże PO4)

44. Magnez

Zawartość Mg w ustroju – 1000 mmol
- 50% Mg trudnowymienialne w kościach
- 49% Mg w ICF
- 1% w ECF

45. Hipomagnezemia

-
-
Stężenie Mg w surowicy < 1,8mg/dl (0,7mmol/l)
stężenie Mg w surowicy nie musi odzwierciedlać zasobów Mg
w ICF
przyczyny
-
niedobory pokarmowe
zaburzone wchłanianie w p. pokarmowym i cewkach nerkowych
niedobór białkowo – energetyczny (z. kwashiorkor)
wzrost zapotrzebowania u karmiących
wzmożona utrata Mg w: hipersekrecji aldosteronu, ADH, hh.
tarczycy, hiperkalcemii, kwasicy cukrzycowej
leczenie diuretykami, cisplatyną

46. Hipomagnezemia

-
objawy
brak apetytu, nudności, wymioty
- senność, osłabienie
- tężyczka, skurcze mięśni
- napady toniczno – kloniczne
leczenie
- podaż p.o., lub i.v. soli magnezowych (chlorki,
siarczany magnezu)
-

47. Hipermagnezemia

-
-
-
Stężenie Mg w surowicy > 2,25mg/dl (1,05mmol/l)
przyczyna – zażywanie preparatów zawierających Mg przez
pacjentów z niewydolnością nerek
objawy – poszerzenie zespołu QRS, wydłużenie odc. PR,
wzrost amplitudy zał. T, zanik odr. ścięgnistych, hipotensja,
porażenie oddechu, śpiączka, NZK (6-7mmol/l)
leczenie – podaż 10-20 ml 10% glukonianu wapnia,
furosemid, hemodializa, dializa otrzewnowa

48. Krystaloidy

Głównym składnikiem elektrolitowym krystaloidów
jest NaCl
Po 1 h od zastosowania w łożysku naczyniowym
utrzymuje się 20-25% objętości podanej.
W leczeniu krwotoku należy podać 3-4 krotność
objętości utraconej

49. Krystaloidy c.d.

SÓL IZOTONICZNA
pH 5,7
Osmolarność 308 mOsmol/l
Podanie 1000 ml 0,9%NaCl powoduje wzrost
objętości osocza o 275 ml.
Stężenie Cl większe niż w osoczu (154 v 103mEq/l),
ryzyko hiperchloremicznej kwasicy metabolicznej

50. Krystaloidy c.d.

MLECZAN RINGERA
pH 6,4
- osmolarność 273 mOsmol/l
- zawiera K i Ca
- bufor – mleczan sodu
Brak dowodów na przewagę mleczanu Ringera nad
solą izotoniczną
-

51. Krystaloidy c.d.

ROZTWORY GLUKOZY
5% Glukoza
- osmolarność 253 mOsmol/l
- 170 kcal/1000 ml
Stosowane, gdy utrata wody przewyższa utratę elektrolitów
Nie nadaje się do utraty hipowolemii
Wady
- zwiększa osmolarność płynów
- zwiększa wytwarzanie CO2
- zwiększa wytwarzanie mleczanów
- może wywoływać niedokrwienie OUN

52. Resuscytacja objętościowa krystaloidami

Zalety
- skład elektrolitowy
- właściwości buforujące
- łatwy do podania
- brak działań niepożądanych
- bez wpływu na hemostazę
- wzrost diurezy
- niska cena
Wady
- krótkotrwale w naczyniach
- duże objętości
- ryzyko hipotermii
- obniżenie COP osocza
- ryzyko obrzęków
- ryzyko przewodnienia

53. Koloidy

Duże cząsteczki trudno przenikające przez błony
półprzepuszczalne.
Wywierają ciśnienie osmotyczne, jeżeli jest wyższe
od ciśnienia onkotycznego osocza (25 mmHg),
to efekt objętościowy koloidu > od objętości
przetoczonej
Wskazania:
- ostra hipoproteinemia
- oparzenia
- ch. hemolityczna noworodków

54. Koloidy c. d.

ALBUMINY
5% Albuminy – COP 20 mmHg (wzrost obj. 0,7-1,3)
20% Albuminy – COP 75 mmHg (wzrost obj. osocza 4-5)
- efekt onkotyczny albumin trwa 12-18 h
- zwiększenie obj. osocza odbywa się kosztem płynu
międzykomórkowego
- 25% Albumin nie stosuje się w leczeniu hipowolemii
- nie ma ryzyka zakażenia wirusami
- po przeniknięciu przez uszkodzony śródbłonek mogą
powodować obrzęki

55. Koloidy c. d.

Albuminy
Wskazania:
- masywna utrata albumin w ciężkiej nerczycy
- brak produkcji albumin w ciężkiej niewydolności
wątroby
- głęboki niedobór albumin < 20g/l
- ostra, masywna utrata w ciężkim urazie, oparzeniu
- plazmafereza

56. Koloidy c.d. Albuminy

Zalety
- monosdyspersyjna, bez
pirogenów
- ciśnienie COP
- funkcje transportowe
- wiązanie substancji
toksycznych
- aktywność buforowa
- wymiatanie wolnych rodników
- utrzymanie integralności
śródbłonka
- 1g wiąże 15 ml wody
Wady
- koagulopatie ( agregacji
płytek, nasilenie hamowania
cz. Xa przez AT III)
- reakcje anafilaktyczne
- pogorszenie funkcji
oddechowej, PaO2/FiO2
- dysfunkcja nerek
- hipotensja
(peptydy wazoaktywne)
- BSE ?
- koszt, dostępność

57. Koloidy c. d.

-
-
Żelatyny
polidyspersyjne roztwory polipeptydów powstałych w
wyniku degradacji bydlęcego kolagenu
w 3% metabolizowana przez endogenne peptydy,
wydalana przez nerki, 5-17% przez p. pokarmowy
ciężar cząsteczkowy 30 000-35 000 D
roztwory 3-5%
siła onkotyczna 30 mmHg
przyrost objętości wewnątrznaczyniowej 80-90%

58. Koloidy c. d.

-
-
-
Żelatyny c.d.
brak niekorzystnego działania na nerki
bez istotnego wpływu na układ krzepnięcia
nie kumulują się w tkankach
częste reakcje anafilaktyczne
krótki czas utrzymywania się w łożysku
naczyniowym (T ½ : 1 – 2 h) – powtarzane dawki
BSE ?

59. Koloidy c. d.

Dekstrany
Polidyspersyjne roztwory wielkocząsteczkowych polimerów
glukozy o linearnej budowie łańcuchowej produkowanych w
procesie fermentacji sacharozy przez Leuconostoc mesenteroides.
charakterystyka
Dekstran 40
Dekstran 70
stężenie (%)
10
6
COP (mmHg)
68-70
28-30
woda (ml) wiązana przez 1g
30
20-25
T1/2 (h)
3-4
6-8
130-200
100-130
15ml/kg mc
20ml/kg mc
przyrost objętości wewnątrznaczyn.
po przetoczeniu (%)
maksymalna dawka

60. Koloidy c. d.

DEKSTRANY
- eliminacja z łożyska naczyniowego: biotransformacja z
udziałem dekstranaz do mniejszych cząsteczek
wydalanych przez mocz
- rozkład na dwutlenek węgla i wodę
Wskazania:
- Dekstran 40 – poprawa reologii w mikrokrążeniu
( lepkość krwi, agregację i rulonizację erytrocytów,
adherencję leukocytów do uszkodzonego śródbłonka),
zespół niedokrwienie - reperfuzja
- Dekstran 70 – hipowolemia i normowolemiczna
hemodylucja

61. Koloidy c. d.

DEKSTRANY c.d.
Wady
- zaburzenia krzepnięcia (hamowanie agregacji płytek,
aktywności cz. VII, nasilenie fibrynolizy)
- reakcje anafilaktyczne 0,032%
- niewydolność nerek – zaczopowanie cewek bliższych
przez cząsteczki dekstranu (12 x wzrost lepkości
moczu, nie podawać przy c.wł. > 1,030), obrzęk i
wakuolizacja komórek cewek bliższych
- utrudnienie wykonania próby krzyżowej

62. Koloidy c. d.

HYDROKSYETYLKOSKROBIA (HAES)
Produkowany ze skrobi kukurydzianej lub ziemniaczanej
poprzez podstawienie do cząsteczek glukozy rodników
hydroksylowych celem uzyskania stabilności roztworu,
wzrostu oporności na działanie amylazy i zwiększenia
powinowactwa do wody.
Rodniki hydroksylowe podstawia się przy atomach węgla
w pierścieniu glukozy w pozycji C2, C3, C6.
Struktura chemiczna różnicuje właściwości roztworów.

63. Koloidy c. d.

HYDROKSYETYLKOSKROBIA (HAES)
6% HAES – COP 30mmHg (wzrost obj. 1-1,3)
- syntetyczny koloid , 6% i 10% roztw. soli izotonicznej
- długi efekt objętościowy
- znacznie tańszy od albumin
- we krwi rozkładany przez amylazę
- wydalany przez nerki
- b. rzadkie reakcje anafilaktyczne (0,0004%)

64. Koloidy c. d.

HYDROKSYETYLKOSKROBIA (HAES)
HES 200/0.5 HES 200/0.5 HES 130/0.4
m.cząsteczkowa (kD)
200
200
130
stężenie (%)
10
6
6
C2/C6
6:1
6:1
9:1
MS
0.5
0.5
0.4
110-120
110-120
65-70
COP (mmHg)
61
32
36
czas efektu
objętościowego (h)
4-6
4-6
4-6
dawka/24 h (ml/kg)
20
33
33/50
m.cząsteczkowa in vivo
(kD)

65. Koloidy c. d.

-
-
HYDROKSYETYLKOSKROBIA (HAES)
poprawa hemoreologii - hemodilucja, wpływ na
agregację elementów morfotycznych, tworzenie
rulonów z erytrocytów i ich interakcje z komórkami
śródbłonka
hamowanie adherencji leukocytów do uszkodzonych
śródbłonków – istotne w zespole niedokrwieniareperfuzji

66. Koloidy c. d.

HYDROKSYETYLKOSKROBIA (HAES)
-
-
aktywacji komórek śródbłonka - poziomu
osoczowych (sELAM-1, sICAM-1, sVCAM-1) i
śródbłonkowych molekuł adhezyjnych
uwalniania vWF
przyłączanie cząsteczek HES do powierzchni
aktywowanych komórek śródbłonka
chemotaksji i adherencję leukocytów
chemotaktycznego uwalniania cytokin prozapalnych
(IL-6, IL-8)
przepływ trzewny

67. Koloidy c. d.

-
-
-
HYDROKSYETYLKOSKROBIA (HAES)
szybka eliminacja z moczem
nie wzrasta mimo powtarzanych przez wiele dni
przetoczeń
niewielka kumulacja w osoczu i tkankach
świąd przy przewlekłym podawaniu
wzrost stężenia amylazy we krwi
wzrost lepkości moczu 3x
bardzo rzadkie powikłania alergiczne

68. Preparaty krwiopochodne

KKCz
Ht – 65 – 75%
- przetoczenie 1j. KKCz powoduje wzrost
stężenia Hg o około 1-1,5 g%, Ht o około 3-4%
Wskazania
- niedokrwistość przy normowolemii
- Hg<6-8 g%; <10 g% przed zabiegiem
Przeciwwskazania
- niedokrwistość poddająca się leczeniu preparatami Fe, Vit. B12,
kw. Foliowego
Wady
- ryzyko przeniesienia chorób wirusowych
- poprzetoczeniowa reakcja hemolityczna
-

69. Preparaty krwiopochodne

FFP
- osocze zamrożone w ciągu 6h od pobrania
- zawiera wszystkie czynniki krzepnięcia, białko (60 g/l)
- należy stosować FFP zgodne w układzie AB0
- nie wymaga próby krzyżowej
Wskazania
- krwotok z niedoborami cz. krzepnięcia w przebiegu: ch.
wątroby, DIC, masywnych przetoczeń
- koagulopatie z rozcieńczenia, transfuzja wymienna
- wrodzone niedobory cz. krzepnięcia
- odwrócenie działania doustnych antykoagulantów
- plamica zakrzepowa małopłytkowa

70. Preparaty krwiopochodne

FFP c.d.
Przeciwwskazania
- wyrównywanie objętości krwi krążącej
- koagulopatia skutecznie leczona Vit. K, krioprecypitatem, lub
izolowanymi cz. krzepnięcia
- podawanie FFP jako źródło białka, immunoglobulin
Wady
- ryzyko przeniesienia chorób wirusowych
- nadmierne obciążenie płynami
- ostra niewydolność płuc (obecność p/ciał)
- reakcje z niezgodności grup krwi (alloprzeciwciała)

71. Preparaty krwiopochodne

KKP
1 j. KKP zawiera 0,6 x 1011 trombocytów w 50ml osocza
i zwiększa liczbę płytek we krwi o 5000-10000/mm3
Wskazania
- małopłytkowość z zaburzeń wytwarzania
- małopłytkowość z rozcieńczenia
- małopłytkowość spowodowana zniszczeniem płytek
- nieprawidłowości funkcji trombocytów

72. Preparaty krwiopochodne

KKP
Przeciwwskazania
- profilaktyka w krwotokach i zabiegach z zastosowaniem
krążenia pozaustrojowego
- nieskuteczne w przypadku gwałtownego niszczenia płytek
w krążeniu biorcy (DIC, hipersplenizm, posocznica)
Wady
- ryzyko przeniesienia chorób wirusowych
- stan refrakcji (wytwarzanie alloprzeciwciał)
- gorączka, pokrzywka, plamica, niewyd. płuc, anafilaksja

73. Preparaty krwiopochodne

KONCENTRATY GRANULOCYTARNE
Zawiera 1010/l granulocytów, limfocytów, płytek, erytrocytów w
200-300 ml osocza
Wskazania
- gorączka w posocznicy bakteryjnej utrzymująca się 24-48 h, nie
odpowiadająca na leczenie antybiotykami
- hypoplazja linii białokrwinkowej szpiku
Przeciwwskazania
- stosowanie profilaktyczne
Wady
- ryzyko przeniesienia chorób wirusowych

74. Preparaty krwiopochodne

KRIOPRECYPITAT
Stężony preparat wybranych białek osocza:
cz. VII, cz. XIII, fibrynogen, fibronektyna
Objętość 1 j krioprecypitatu - 20-30 ml
Wskazania
- niedobory określonych cz. krzepnięcia
Wady
- ryzyko przeniesienia chorób wirusowych