Сүт бездерінің қабыну аурулары

1. С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық Медицина Университеті онкология маммология сәулемен емдеу кафедрасы СӨЖ

Тақырыбы:
Сүт бездерінің қабыну аурулары
Орындаған: Жолдасова Г . Анува Р
Курс:
4 курс
Топ:
35-2к
Факультет:ОМ
Қабылдаған:Садықова Т.Т
Алматы 2015

2. Жоспар:

1. Сүт бездерінің анатомиясы
2. Мастит және мастопатия
3. Маститтің және мастопатияның алдын алуы
4. Пайда болу себептері
5. Түрлері, симптомдары, емі, емдеу тәсілдері
6. Зерттеу әдісі. Табиғи емі.
7. Пайдаланылған әдебиеттер

3. Сүт бездерінің анатомиясы

Сүт бездері 11-12 жастан бастап қалыптаса
бастайды. Түйін өсіп келе, алғашқы етеккір келген
кезде “шар тәрізді” дөңгелектенеді, ал 17-18
жаста ең үлкен көлемге жетеді.емшек шы және
оның айналасындағы жұқа тері қабаты ареолада
өзгереді,олар
қоңыр
түстес
болып
келеді
де,ұшының көлемі ұлғаяды. Сүт бездері сонымен
қатар лимфа тамырларына да өте бай.

4. Мастит

Емшек ұшының жарақаты,
жарылуы, жаралануы
немесе іріңдіктің, қабыну
ауруларының пайда болуы.
Ал кейде дерт жаңа туылған
сәбиден де таралуы
ықтимал. Сүт жолдарының
хал-күйі де ерекше орын
алады. Кез келген жердегі
іріңдік лимфа, қан
тамырлары және сүт
жолдары арқылы таралып
өсуі мүмкін.

5.

Емшекте сүттің жиналуы емізу үрдісі дұрыс
орындалмағанда жиналған сүтті дер кезінде сауып
тастамағанда байқалады. Ал егер бұған қосымша емшек
ұшының жарақаты қабаттасып келсе немесе мүшеде қан
айналым нашарласа, онда инфекция мүмкіншілігі өте
тым жоғарылайды. Микроб уы сүт жолдарының
беріктілігін бұзады, сөйтіп дерт ол жерден тіннің басқа
да сау ұлпаларын жарақаттайды.
Лимфа, қан тамырлары арқылы індет сіңір ұлпасына
тарайды, олар сүт өндірілетін ұялардың (альвеола)
әрқайсысының сыртында орналасады. Бұл жайт
аурудың бір жерде шоғырланып, жиналуын болдырмай
одан әрі дамып жалпы таралуына негізгі бір себеп.
Сонымен іріңдік - (мастит) көбінесе ағза әлсірегенде,
әсіресе бала босану кезеңінде неше түрлі кездесетін
асқынулардан соң заңды түрде пайда болады. Оны
туғызатын микроб стафилококк.

6.

7. Маститтің профилактикасы

Маститке қарсы сақтандыру
шараларының ең басты мәселесікеудеге дұрыс күтім жасау.
Негізгілері:
Әр емізуден кейін қалған сүтті сауып
алу керек.
Әбден уқалап ,әр бездерін сүттен
босату керек, іркілу пайда болмас үшін.
Әр емізу алдында немесе емшектің
ұшын жақсылап жуып алу керек.
Кеудені жылы ұстап, қалың кеудеше
киіп жүру керек.

8. Маститтің пайда болу себептері:

Бала туған әйелдердегі маститтің пайда болып, даму
кезеңдерін уақытпен салыстырғанда олардың 75% дерт
бір айдың кезеңінде болатындығы анықталды. Тағы да
бір жайт 40% аналар бала босанған соң 3-5 күндерде
өздерінің сүт бездеріне шағым жасап дәрігерлерге
көрінген. Бірақ та аурулардың ерте көрінгенімен
олардың дәрігерлерде ұзақ уақыт бақылауда
болатындығы анық. Мысалы: маститтің өсу
дәрежелерінің әрқайсысының әр түрлі болатындығы еш
уақытта ескерілмейді. Серозды (сарысулы) және
жайылмалы (инфильтративті) кезеңдерді сүт жиналған
деп қаралады. Керісінше, іріңдікке дейін айлап емдейтін
оқиғалар да болды. Инфекция емшек ұшының
жарылған жерінен түседі. Лактостаз (сүттің шықпай
қалуы, белгілі бір мөлшерде сүттің қатып шықпай қалуы
немесе жиналуы). Маститтің жедел және созылмалы
түрлері бар.

9.

Жедел маститтің түрі
Серозды (сарысулы)
Инфильтративті
Іріңді
Абсцессті
Іріңді жайылмалы
Іріңді шіру

10. Маститтің симптомы:

• Сүт безінің қатаюы.
• Сүт безінің айналасының терісінің
қызаруы.
• Аурудың күшеюі.
• Дене қызуының жоғарлауы
• Қалтырау.

11. Жалпы аурудың жедел басталуы, дене қызуының көтерілуі және бала емізу кездің қабаттасып келуі, қандағы ақ түйіршіктердің көтерілуі, диагн

Жалпы аурудың жедел басталуы, дене
қызуының көтерілуі және бала емізу кездің
қабаттасып келуі, қандағы ақ түйіршіктердің
көтерілуі, диагноз қоюды анағұрлым
жеңілдетеді. Бірақ, кейбір кезде дерт баяу,
созылмалы түрде жүргенде оны анықтау қиынға
соғады. Бұл кезде қосымша анықтау
тәсілдерінің маңызы зор. Оларға термография,
ультра дыбыс, эхография арқылы тексеру.

12. Маститтің емделу тәсілдері

Жедел іріңді маститтерде екі хирургиялық әдіс
қолданылады:
Хирургиялық емдеу:
Жабық және ашық операциялар.
Операциядан соң іріңдік жатқан жерге арнайы
білте-резинка түтікшелері қойылып, жара үнемі
жуылып, одан шыққан ағындылар сорылып
отырады. Операция алдында мыналар белгілі болу
керек:
Дерттің клиникалық түрі, өсу дәрежесі, орналасқан
жері
Ағзаның және микробтың антибиотиктерге
сезімталдығы
Тері кесу, оның көлемін жансыздандыру тәсілін
жоспарлау
Емшек алды немесе ішіне орналасқан бір ыңғайлы
оқшауланған іріңдіктерде операцияның жабық әдісі
және операциядан соң жуғыш-сорғыш аспаптар
пайдаланады, ал іріңдіктің асқынған түрлерінде
операцияның ашық әдісі тиімді.

13. Маститтің емі:

Консервативтік тәсіл (дәрі-дәрмек,
физиотерапия, иммунологиялық қасиетті
күшейтү, көп микробтарға әсерін тигізетін
антибиотиктерді пайдалану). Дәрігерлердің
күнделікті бақылауы, жараға қарау, кей
кездерде новокаин дәрісін емшек астына
жібергеннің де пайдасы зор. Инемен емдеу,
мүшені уқалау нәтижелі емдердің қатарына
қосылады.

14. Мастопатия

Бұл әйелдерде жиі
кездесетін сүт
бездерінің қатерсіз
дерті. Өзгерістер тін
жалғауларының өсіп
кетулеріне
байланысты және
безбен түтіктерге тиіп
кетіп, артрофия мен
кистаға әкеліп соғады.

15. Мастопатияның пайда болу себептері

1.
Ең басты себеп-ол әйелдердің ұрық қуалауы. Егер
ана жағында қатерлі немесе қатерсіз аурулары
кездессе болашақ ұрпақтарында жалғасады.
2.
Жыныстық қатынас дұрыс болмауынан, гормондық
қателіктер болады.
3.
Түсік түсіру және аборт жасау салдарынан аурудың
өсуі үш есеге көбейеді.
Аурудың ең жоғарғы қауіп-қатері тумаған және кеш
босанған әйелдерде кездеседі.
4.
5.
Жоғарғы қауіп-қатер емізбеген және аз уақыт
емізген әйелдерде болады.

16.

6.
Мастопатияның өсіп кету себептері: кант диабеті, қалқанша без
аурулары, семіру, жатыр қабынуы, бауыр ауруы.
7.
Сүт бездерінің жарақаты да себеп болуы мүмкін.
8.
Стресс, нашар экология, жаман әдеттер (алкаголь, темекі)

17. Мастопатияның симптомдары

Сүт бездерінің нығыздауы немесе түйіндеуі,
қолға білінетін, сондықтан әйелдердің
өздеріне белгілері білінсе дәрігерге көрінуі
керек. Етеккір келер кезде ауырса, емшектің
ұшынан ақ шырыш немесе қызғылт түсті
сыртқа шықса. Егер мастопатия асқынса,
кеуде қол ұстатпай ауырады.

18.

Мастопатия
Таралған
мастопатия
Түйінді
мастопатия
Фиброз-кистозды
мастопатия

19. Диффузды мастопатия

Бұл жиі кездесетін мастопатия. Диффузды
мастопатия сүт бездеріндегі көптеген ұсақ
түйіндердің пайда болуы. Мастопатияның
диффузды түрлері -сүт бездерінің ауыруы,
бездердің тығыздалуы етеккір келер кездерінде,
бірақ келгенде қойып қалуы.Пальпация арқылы
сүт бездерінің тығыздалуын тексеру. Етеккір
келіп кеткеннен соң тіндер кішірейеді

20. Түйінді мастопатия

Мастопатияның түрлері
әрбір әйелдерде кездеседі,
әсіресе гинекология
ауруларымен
ауыратындарда. Әйелдің
гормондық фонымен, оның
басқа да аурулары, бірбірімен өте тығыз
байланыста. Сондықтан, ең
бірінші жоспар
профилактика жұмыстары,
аурудың алдын алу.
Мастопатияның сүт
бездерінде пайда болуына
себеп -гормондық бұзылу
және дәнекерлік тіннің өсүі,
кистаның пайда болуы.

21. Диффузды-кистозды мастопатия

Значит распространенная мастопатия. Кистозная мастопатияс образованием кист, патологические образования с
плотными стенками и полостью, заполненной жидким или
кашицеобразным содержимым. При дуффузной мастопатии
в молочной железе появляется большое количество мелких
узловых образований. Для диффузной формы мастопатии
характерны появление болей в молочной железе, ее
уплотнение перед менструацией, но проходят с их
наступлением. При пальпации определяется уплотнение
молочной железы дольчатого характера. После менструации
плотность тканей уменьшается.

22. Маммография

23. ЕМІ

• Мастомицин-қоспалы дәрілік препарат
маститтің еміне арналған.
• 1мл. мастомицинда 0,015 гр.
гентамицин сульфаты бар
• 0,020 гр. клидамицин гидрохлориді бар
• 0.05 гр. лидокаин гидрохлориді және
т.б. қоспалар бар.

24.

25. Табиғи емі

Мастопатияны емдеу үшін жас орамжапырақты
ет тартқыштан өткізу керек, бір қасық айран
қосу керек, жұқа матаға салып ауырған жерге
басу қажет және бірнеше рет ауыстырып, ауру
басылғанша ұстап тұру керек, кеуіп қалмауы
дұрыс. Және 0.5 л. сүтке 100 гр. укроп ұрығын
екі сағатқа бұқтырады. Күніне үш рет 3,4
стаканның мөлшеріндей тамақ ішу алдында 30
мин. алдын оны ішу керек.

26. Қолданылған әдебиеттер:

• Ә.Есенкулов. “Заболевания молочной
железы”. Алматы 2000.
• Идрисов Ә.А. “Клиникалық анатомия” 2009
• www.yandex.ru
• http.google.kz
• www.pub med.ru
• http.medline.en