Сүт безінің қабыну аурулары

1. С.Ж.Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық медициналық университеті

Кафедра: Онкогинекология
Тақырып: Сүт безінің қабыну аурулары.
Орындаған: Сытдыкова А.
Фак: ом
Курс:4
Тобы:26-02
2016 жыл

2. Жоспары

Кіріспе
Негізгі бөлім
1.Сүт безінің қабыну аурулары,жіктелуі
2.Сүт безінің жедел қабынуы
3.Сүт безінің созылмалы қабынуы
4.Мастиопатия
5.Сүт безінің мерезі,актиномикозы,туберкулезі
6. Клиникасы, ағымы.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

3. Сүт безінің қабыну ауруларындағы қауіп факторлары:

Ерте және жиі түсік тастау;
Емшекпен емізуден бас тарту;
Менструацияның ерте басталуы
және кеш климакс;
Аналық без ауруларымен
қабаттасқан гинекологиялық
аурулар;
Гормон өндірілуінің
бұзылыстары;
Анасы жағынан жақын
туыстарының ауруы.

4. Этиологиясы және патогенезі:

• Кез-келген қабыну
ауруларында аналық
безінің гормон бөлу
үрдісі бұзылады. Сүт безі
пайда болған дисбалансқа
бірден жауап береді: онда
каналдар пайда
боолып,ісінеді,ауырады
• 30 жастан асып босанған
әйелдерде жасушалар
“жүктілік ” деп аталатын
гормональды толқынды
қабылдау қабілетінен
айырыла бастайды
Инфекция
Аборт
Кеш
жүктілік
Жарақат
• Ұрықтанғаннан кейін әйел
ағзасы бірден босануға, ал
сүт безі емізуге
бейімделеді. Түсік
тастағаннан кейін сүт безі
жүктілік алдындағы
қалыпқа келуге мәжбүр
болады. Кейбір әйелдерде
бұл үрдіс іске аспау
салдарынан әртүрлі
ауруларға әкелуә мүмкін
• Жарақат
нәтижесінде пайда
болған гематома
салдарынан әртүрлі
қабыну аурулары
пайда болуы мүмкін

5. Этиологиясы.

Аурудың негізгі себебі сүт безінің тері
қабатында, емізшесінде, ареоласында
орналасатын іріңдік инфекция
(Grizli777
көпшілік жағдайда стафилококк,
сирегірек стрептококк, протей немесе
олардың ассоциациясы) болып
табылады. Олар безге оның тері
қабаттарының бүтіндігі бұзылған
жағдайларда, емізшенің сызаттары
арқылы,лимфа жолдары арқылы
(лимфогенді жол), сүт жолдары
арқылы (лактогенді жол) немесе егер
әйел организмінің басқа,сүт бездерінен
алшақ аймақтарда іріңді ошақтар
болған жағдайларда гематогенді
жолмен жетуі мүмкін. Инфекцияның
көзі ретінде роддом қызметкерлерін
,босануға түскен немесе босанған
әйелдерді ( госпиталь ішіндегі
инфекция ) атауға болады. Кейбір
жағдайларда жана туған сәбилерде
босанудан соң кездесетін сепсис
,пиодермия сияқты жағдайларда
мастит пайда болуының бебебі болуы
мүмкін. . Лас киімнен,гигиеналық

6.

Спецификалық
емес
спецификалық

7.

8. Ағымына байланысты:

Жедел
1) Серозды инфильтративті
2) Іріңді
А. Абсцедирлеуші
Б. Флегмонозды
В. гангренозды
Созылмылы

9. Сүт бездерінің жедел қабынуы

Жедел мастит ( mastitis acutae
)-сүт бездерінің
паренхималарына немесе
стромаларына вирулентті
инфекцияның ену есебінен
туатын жедел қабынуы.
Қабыну процесінің дамып,
өршіп,бездің денесінің және
оның айналасындағы
тіндердің диструкциясын
туғызып әрі қарай жайылу
қауіптілігі бар.

10.

Мастит белгілері:
Мастит
белгілері болып без
тығыздалуы ,тері қызаруы қатты
ауру
сезімі
температура
жоғарлауы.
Қабыну
өршу
кезінде
без
үлкейіп
тері
тырысып
ұстап сипағанда
гипертермия анықталады.

11. Жедел мастит

Серозды инфильтративті сатысы:
Дене қызуы 38-39
Сүт безіндегі ауыру сезімі,ұлғаюы;
Контуры сақталған,қабыну аймағындағы терісісінде гиперемия
Пальпацияда тығыз ауыратын инфильтрат анықталады;
Әлсіздік,тершеңдік,бас ауыруы
Лейкоцитоз,лейкоцит формуласының солға ығысуы
Қолтықастылық лимфаденит

12.

Маститтің серозды түрінің іріңді түрге ауысуы 4-5күн ішінде
өтеді.Науқастың ауыр жағдайы көптеген абсцесстерде, флегмонозды,
гангренозды маститте байқалады.
Иммунитеті төмендейді.
Дене қызуы 40,пульс жиілейді 1мин.100-130,тыныс жиілігі ұзарады,
сүт безі үлкейеді.Қабыну процесі жүріп жатқан тері беткейінде
қызару,цианоз аймағы көрінеді,эпидермистің сылынып түсуі көрінеді.
Қан себіндісінде бактерия анықталады.
Зәрде белок анықталады;
Аурудың бұл периодтағы клиникалық көрінісі сепсиске ұқсас келеді.

13.

Абсцесстеуші фаза- кезінде іріңді
ағындылар байқалады.
Барлық
клиникалық
көріністерінің
айқындалуымен
білінеді. Абсцесстік фаза кезінде
нәрестеге емшек емуге тыйым
салынады.
Флегманозды фаза-жалпы жағдай
нашарлайды.Температура
жоғарлайды.Тіл
және
ерін
құрғайды. Науқас ұйқысыздық бас
ауруы,тәбетінің нашарлануына
шағымданады.Терісі бозғылт без
үлкейген
гиперемия
байқалады.Тері
асты
венасы
үлкейеді. Сүт безінің бүкіл бөлігі
қабынуға ұшырайды.

14.

Гангренозды фаза – медициналық көмекке кеш
жүгінгендерге немесе тромбоздың пайда болуы
және сүт безі тамырларында іркілу нәтижесінде
болады. Науқастар өте ауыр жағдайда болады.

15. Емі

Лактация кезінде сүттің тұрып қалуын болдырмау үшін сауып тастау немесе
сүтсорғышпен шығарып отыру керек.Бала емізуді тоқтатады.
Іріңді емес маститте (серозды инфильтративті сатысы) консервативті ем
жүргізіледі.Сүтті әрбәр үш сағат сайын тәул.8ретке дейін сауып алады,алдымен сау
емшектен,кейін ауру емшектен.Кең спектрдегі антибиотиктерді
тағайындайды,антибиотико-новокаинды блокада,сүт безіне жартылай спиртті
повязка жасайды,спазмолитиктер,окситоцин,физиоем тағайындалады.
Іріңді маститте:бала емізуді тоқтату.
Бромокриптин (парлодел) 0,005 г 2 р/д, 4-5 - 7-8 күн
Абсцедирлеуші мастит- ашу және дренирлеу:интрамаммарлы іріңдік
болса,радиарлы тілік(2),ретромаммарлы іріңдік болса,Барденгеймер бойынша(1)
Флегмонозды мастит кезінде кең түрде радиарлы және ретромаммарлы тіліктер
және дренирлеу.
Гангренозды мастит-мастэктомия

16. Созылмалы мастит

Созылмалы мастит жедел маститтің асқынуы нәтижесінде,дұрыс
емделмеген жағдайда немесе өз алдына біріншілік ауру ретінде
вируленттілігі аз инфекциямен шақырылуы мүмкін.
Диагностикасы анамнез мәліметтеріне (жедел мастит,қабыну
процестерінің қайталануы т.б.), объективті зерттеу(тыртықтар,абсцесті
ашқаннан кейінгі жыланкөздер,тіннің инфильтрациясы).Сүт безінің
ісігімен дифференциальды диагностика жүргізу үшін пальпацияланатын
түзілістен биопсия және алынған материалға гистологиялық зерттеу
жүргізу.
Емі:Іріңді процессте іріңдікті ашады,дренирлеу.
УВЧ

17.

Даму барысына қарай: а)
дамуы баяу (шектелген
немесе жайылу
тенденциясы бар ) және
б) дамуы тез (шектелген
немесе жайылу
тенденциясы бар)
мастит; в) септикалық
мастит.

18. Сүт безінің туберкулезі

Сүт безі туберкулезі жиі екіншілік жолмен дамиды.
Туберкулез микобактериясы сүт шығаратын түтіктер
арқылы енеді (біріншілік инфицирлену) және өкпедегі
туберкулездік ошақтардан,көкірекаралық, қолтықасты
лимфа жолдары арқылы таралады. (екіншілік
инфицирлену).Жедел миллиарлы туберкулез кезінде
гематогенді жолмен таралады.
Сүт безі туберкулезінің түрлері:
Түйінді
Ойық жаралы
Склеротикалық
Жыланкөздік
Клиникалық белгісі мен диагностикасы:
Сүт безі туберкулезіне емізіктің ішке енуі,контуры
айқын емес тығыз инфильтраттың және ұлғайған лимфа
түйіндерінің анықталуы.Іріңдіктер мен жыланкөздер,қан
кету,деформация,казеозды ыдырау (распад).Диагнозды
анамнез мәліметтеріне (өкпе туберкулезі,лимфа түйіндері
т.б.) және пунктатты немесе сүт безінен алынған
секторын гистологиялық зерттеу нәтижесінде қойылады.
Емі: мастэктомия және спецификалық туберкулезге
қарсы ем жүргізіледі.

19. Сүт безінің мерезі

сирек кездеседі.
Клиникалық белгісі мен дигностикасы:
1)
емізік аймағында,ареолада қатты шанкр- шектелген,тығыз ойық
жараның болуы,қолтықасты ойығында тығыз,ауыру сезімі бар
лимфа түйіндері анықталады.(лимфаденит)
2)
Папулалар мен сепкілдер теріде анықталады.
3)
Сүт безінің гуммасы
Диагнозды Вассеман реакциясын жүргізу арқылы
анықтайды.Ойық жара аймағы іздерін цитологиялық зерттеу
арқылы болжамдаймыз.
Емі:Мерезге қарсы спецификалық ем.

20. Сүт безінің актиномикозы

Сүт безінің актиномикозы жиі кездесетін
патологиялардың бірі.Ол біріншілік және екіншілік
болады.Қоздырғыш (сәулелік саңырауқұлақ) біріншілік
актиномикозда сүт безіне жарылған емізікше терісі
немесе сүт шығаратын өзектер арқылы енеді.Ал
екіншілік түрінде актиномикозбен зақымдалған
қабырға,плевра,өкпеден лимфогенді жолмен таралады.
Клиникалық белгісі мен диагностикасы:
Актиномицеттер енген жерден ұсақ гранулемалар
немесе түйіндер мен абсцесстердің пайда болуымен ауру
басталады.Кейін түйіндер тығыз инфильтраттарға
айналады.Абсцесстерді ашқан кезде жыланкөздер
анықталады.Диагноз анамнез мәліметтеріне,іріңдік
микроскопиясы:актиномицет друзасы;актинолизатпен
сынама негізінде қойылады.
Емі:Сүт безінің зақымдалған аймағының
резекциясы,актинолизат,үлкен дозада
пенициллин,иммунотерапия,витаминотерапия
жүргізіледі.

21. Асқынуы

Сепсис
Субпекторальды флегмона
Жыланкөздер
Летальдылық:0.05-0.2%

22. Алдын алу

Сүт бездерінің гигиенасы
Лактостазды болдырмау.
Нәрестені емшекке дұрыс орналастырып емізу.
Жарылу пайда болған жерді емдеу.
Егер бала сау болып дұрыс белсенді емсе сүтті қосымша шығарудың
қажеті жоқ себебі ол сүттің көп өндірілуіне және оның іркілуне алып
келеді.
Бала емізу ережелерін сақтау.
Медикаментозды ем

23. Қосымша зерттеу әдістері:

УДЗ
Маммография
Термография
Биопсия

24. Пайдаланылған әдебиеттер:

Әбисатов Х.Ә., Есенқұлов Ә.Е. Онкология. Екі томдық оқулық. 2 т.
Алматы: Ғылым, 1999. -432 б.
Ж. Ахметов “Патологиялық анатомия” A-2008
Есенқұлов Ә.Е., Арзықұлов Ж.Ә., Әбисатов Қ.Ә., Есенқұлова С.Ә. Ісік
аурулары: Оқулық-Алматы:2009.-468 бет.
www.google.ru
www.med.ru
Интернет «Популярная медицинская энциклопедия”
www.dic.academic.ru
Meduniver.com
Муравьева Л.А., Александров Ю.К. Оперативное лечение
лактационного гнойного мастита в сочетании с ГБО-терапией.
Хирургия 1982; 5: 21–6.