Stosunki prawne

1. STOSUNKI PRAWNE

• Pojęcie i struktura stosunku prawnego
• zdarzenia prawne
• Podmioty stosunku prawnego
• Uprawnienie i obowiązek

2. Pojęcie i struktura stosunku prawnego

• Pojęcie i struktura stosunku prawnego.
• Stosunek prawny jako rodzaj stosunku
społecznego.
• Stosunki tetyczne i faktyczne.
• Stosunek abstrakcyjny i konkretny.
• Stosunek zobowiązaniowy i stosunek
podległości kompetencji.
• Elementy stosunku prawnego.

3. zdarzenia prawne

Zachowania podmiotów prawa.
Czynności prawne.
Czynności prawne jedno-i wielostronne.
Akty władzy i akty osób.
Czyny prawne.
Czyny dozwolone i niedozwolone

4. Podmioty stosunku prawnego

Osoby fizyczne.
Zdolność prawna.
Zdolność do czynności prawnych.
Osoby prawne.
Typy osób prawnych.
Korporacje, fundacje, przedsiębiorstwa.
Powstawanie osób prawnych.
Sposoby likwidacji osób prawnych.
Ułomne podmioty stosunków prawnych

5. Uprawnienie i obowiązek - uprawnienie i obowiązek

Pojęcie uprawnienia.
Dozwolenia mocne
Dozwolenia słabe.
Zachowania prawnie indyferentne.
Prawo podmiotowe
Przedmiot stosunku prawnego

6. stosunek społeczny

• ludzie wchodzą ze sobą w rozmaitego rodzaju stosunki
społeczne: polityczne, majątkowe, pracy, rodzinne,
towarzyskie et cetera
• stosunkami społecznymi są różne powiązania
• i zależności społeczne
• występujące pomiędzy przynajmniej dwiema osobami,
regulowane przez normy
• społeczne:
• prawne,
• moralne,
• obyczajowe

7. Pojęcie stosunku prawnego

• o charakterze danego stosunku społecznego decydują
przepisy obowiązującego prawa
• stosunek prawny to stosunek społeczny, uregulowany
przez prawo
• i którego stronami są podmioty prawa
• pojęcie stosunku jest wykorzystywane w naukach
prawnych dla opisania zależności między podmiotami
prawa

8. Pojęcie stosunku prawnego

• służy do opisywania
• i wyjaśniania takich sytuacji prawnych
• kiedy na podstawie normy prawnej następuje związanie
jednego podmiotu prawa z drugim podmiotem
• w ten sposób,
• że jeden jest zobowiązany do określonego zachowania
• drugi zaś ma uprawnienie domagania się względem
siebie właśnie takiego zachowania

9. Stosunki prawne są jednym z rodzajów stosunków społecznych

• regulacji między przynajmniej dwiema osobami
• w których zachowania jednej strony
• (działania lub zaniechania)
• wywołują reakcję innej strony i podlegają kontroli norm
społecznych
• (prawnych, moralnych, obyczajowych)

10. ważne

obowiązki
i uprawnienia
podmiotów stosunku prawnego
są określone w dyspozycji normy prawnej

11. Rodzaje stosunków prawnych

• ze względu na metodę regulacji prawnej stosunki
prawne dzielimy na:
• stosunki cywilnoprawne (strony tych stosunków są
równorzędne)
• stosunki prawno-administracyjne (strony tych stosunków
nie są równorzędne)
• stosunki prawno-karne

12. Ze względu na liczbę podmiotów

• które w nich uczestniczą stosunki prawne dzielimy na:
• stosunki prawne dwustronne
• np. między kupującym a
małżonkami
• stosunki prawne wielostronne
• np. spółka
sprzedającym,
między

13. ze względu na stopień aktualizacji

• wyodrębnienie stosunków prawnych co do tożsamości
podmiotów stosunku prawnego, dzielą się na:
• dwustronnie zindywidualizowane
• jednostronnie zindywidualizowane
• obustronnie nie zindywidualizowane (abstrakcyjne)

14. stosunki prawne mogą mieć charakter

• prosty
• polegający na relacji między uprawnieniem jednej ze
stron
• i odpowiadającym mu obowiązkiem drugiej strony
• złożony
• w którym strony stosunku prawnego są jednocześnie
• uprawnione
• i zobowiązane

15. Fakt prawny

jest nim takie zdarzenie
albo zachowanie podmiotu,
unormowane w przepisach prawa,
które wywołuje skutki prawne
tzn. powoduje powstanie
zmianę
lub wygaśnięcie konkretnych uprawnień lub obowiązków,
albo uprawnień i obowiązków podmiotów prawa

16. fakty prawne kształtują stosunki prawne

• fakty prawne rodzą niekiedy
• uprawnienia
• albo obowiązki
• nie związując jednego podmiotu z drugim

17. fakty prawne dzielimy na

• zdarzenia i zachowania
czynności konwencjonalne
czynności prawne
czyny

18. Stosunki prawne

powstają,
ulegają zmianie
i ustają
w wyniku zaistnienia pewnych okoliczności zawartej w
hipotezie normy prawnej
• określane są jako zdarzenia prawne
• inna nazwa fakty prawne

19. zdarzenia

Zdarzenia prawne są to okoliczności, z którymi
normy prawne wiążą skutki prawne w postaci
powstania, zmiany i ustania stosunku prawnego
np. śmierć człowieka, która rodzi skutki dotyczące
spadkobrania
innymi słowy

20. zdarzeniami są

• wydarzeniami niezależnymi od woli ludzkiej,
• wynikające często z działania sił przyrody;
• normy prawne łączą z tymi faktami skutki prawne w
postaci
• nawiązania,
• zmiany,
• wygaśnięcia stosunków prawnych

21. zdarzenia prawne możemy podzielić na

• fakty
• i działania

22. Faktami

• są to okoliczności
• niezależne od woli człowieka
• wywołujące określone skutki prawne.
• mogą powstawać na skutek działania sił przyrody

23. Do faktów stanowiących zdarzenia prawne zaliczamy:

— śmierć
— urodzenie
— upływ czasu
— klęski żywiołowe

24. działania

• to pozostałe zdarzenia prawne
• zależne od woli człowieka
• i wywołujące przewidziane prawem skutki
• działania dzielimy na:
• czyny
• czynności

25. czynami są

• zachowania podmiotów prawa zgodne z prawem,
rodzące sutki prawne
• np. nakazanych tak jak stawienie się do poboru
wojskowego
• niedozwolone
• np. przestępstwa, wykroczenia

26. działania podmiotu czyny

• są to takie działania
• które powodują skutki prawne
• pomimo tego że podmiot
• nie dążył do ich wywołania

27. Podział czynów

• czyny zgodne z prawem,
• tzw. czyny dozwolone
• czyny niezgodne z prawem

28. Czyny dozwolone

• to takie działania
• których prawo nie zabrania dokonywać
• jednakże łączy z nimi określone skutki prawne

29. przykład art. 183 kodeksu cywilnego znalezienie rzeczy zgubionej

• Znalazca ma obowiązek niezwłocznego zawiadomienia
o tym fakcie osobę uprawnioną do odbioru rzeczy
• lub właściwy organ państwowy,
• jeśli zaś czyni zadość swoim obowiązkom, ma
uprawnienie do żądania znaleźnego w wysokości jednej
dziesiątej wartości rzeczy

30. czyny niezgodne z prawem zachowania naruszające

nakazy i zakazy
obowiązującego prawa
zagrożone sankcją represyjną
lub innym
rodzajem odpowiedzialności:
• karnej
• cywilnej
• administracyjnej

31. czynności konwencjonalne

czynności zmierzające do
powstania,
zmiany
i ustania stosunku prawnego, czyli zmierzające do
wywołania określonych skutków prawnych
• mają charakter czynności konwencjonalnych

32. czynności konwencjonalne

są to czynności wymagające oświadczenia woli
zamierzające do wywołania skutków prawnych
podejmowane przez osoby fizyczne
lub prawne

33. czynności konwencjonalne podejmowane przez osoby fizyczne czynność prawna

• jest to świadome i zgodne z przepisami wywołanie
skutków prawnych za pomocą oświadczenia woli
• mogą przyjąć formę szczególną,
• np. formy pisemnej, formy aktu notarialnego
• oświadczenie woli może być dokonane przez każde
zachowanie,
• które w sposób dostateczny ujawnia wolę osoby
dokonującej czynności prawnej

34. czynności konwencjonalne podejmowane przez osoby prawne orzeczenia sądowe i decyzje administracyjne

są to czynności organów władzy publicznej
:
sądów
organów administracji rządowej
lub samorządowej
• dokonywane w procesie stosowania prawa

35. Elementy stosunku prawnego

• stosunek prawny jest pewną konstrukcją,
• składającą się z:
• podmiotu stosunku prawnego
• przedmiotu stosunku prawnego
• uprawnienia
• obowiązku

36. Podmiot stosunku prawnego

• podmiotem stosunku prawnego są osoby,
• które w nim występują jako
• uprawnione
• lub zobowiązane do określonego zachowania się
względem innych osób
• lub uczestników tego samego stosunku prawnego

37. przykłady różnych typów podmiotów prawa:

w prawie konstytucyjnym:
Sejm
Rada Ministrów
organy samorządu terytorialnego
• w prawie karnym:
• organy wymiaru sprawiedliwości oraz sprawcy czynów
• w prawie cywilnym:
• osoby fizyczne i osoby prawne

38. osoba fizyczna

• jest nią każdy człowiek
• od chwili narodzin
• aż do śmierci
• każda osoba fizyczna ma zdolność prawną

39. zdolność prawna

• jest nią możność uczestnictwa,
• jako podmiot, w stosunkach prawnych
• nabywania obowiązków i uprawnień względem innych
osób
• zdolności prawnej osoby fizycznej
• nie można ograniczyć
• ani też odebrać

40. Osoba prawna:

• rodzaje osób prawnych:
• zrzeszenia, dla których istnienia przesądzające
jest zgrupowania pewnej ilości osób
fizycznych;
• zakłady , dla których istnienia przesądzone
jest zgromadzenie pewnego majątku;

41. Przedmiot stosunku prawnego

• może nim być określone zachowanie
• a także przedmiot materialny
• prawa osobiste

42. Treść stosunku prawnego

• na jego treść składają się
• uprawnienia
• i obowiązki jego podmiotów (stron)
• zwykle uprawnienia i obowiązki rozłożone są między
wszystkie podmioty stosunku prawnego, choć nie
zawsze równomiernie
• uprawnieniom jakim dysponują strony stosunku
prawnego odpowiadają obowiązki ich partnerów