Podstawy prawa podatkowego

1. Podstawy prawa podatkowego

dr Andrzej Kiebała

2. Warunki zaliczenia

Warunki zaliczenia
4 pytania opisowe. Pytania punktowane w przedziale 0-5 pkt.
Na ocenę dostateczną trzeba za każde pytanie trzeba uzyskać
min. 2,5 pkt.

3. Podstawowa literatura

• R.Mastalski – Prawo podatkowe, wyd. 8, C.H.Beck 2014r.
• W.Nykiel – Polskie prawo podatkowe. Podręcznik akademicki,
Difin 2015r.
• P.Smoleń, W.Wójtowicz – Prawo podatkowe, C.H.Beck 2015r.

4. Podatek - pojęcie

• Geneza – związany z kształtowaniem się i rozwojem
społeczeństwa
• Brak definicji opisowej.
• Cechy:
a) pieniężny,
b) publicznoprawny,
c) nieodpłatny,
d) bezzwrotny,
e) przymusowy,
f) generalny,
g) jednostronnie nakładany.

5. Elementy konstrukcyjne podatku

• Stałe:
a) podmioty,
b) przedmiot,
c) podstawa opodatkowania,
d) stawka podatkowa.
• Zmienne:
a) ulgi,
b) zwolnienia podatkowe.

6. Podmioty podatku

• Czynne: organy podatkowe,
• Bierne:
a) podatnik,
b) płatnik,
c) inkasent,
d) następca prawny,
e) osoba trzecia odpowiedzialna za zobowiązania
podatkowe.

7. Przedmiot podatku

• Sytuacja faktyczna lub prawna (określona w normach
prawa podatkowego), która powoduje powstanie
obowiązku podatkowego.
Prościej – wszystko od czego płacimy podatek.

8. Podstawa opodatkowania

• Wielkość opisująca przedmiot podatku w ujęciu
ilościowym, wartościowym lub mieszanym
(ilościowo-wartościowym).
Uwaga!!! – możliwa jest konstrukcja podatku bez
podstawy opodatkowania, czyli podatek
zryczałtowany. Ryczałt od przychodów
ewidencjonowanych nie jest podatkiem
zryczałtowanym. Jest nim karta podatkowa.
Występuje też przy opodatkowaniu osób
duchownych.

9. Stawka podatku

• Współczynnik, który umożliwia obliczenie wysokości
podatku. Może mieć postać stosunkową (procentową –
najczęściej, ułamkową lub wielokrotnościową), kwotową
albo mieszaną.
Stawki mogą być stałe (proporcjonalne), a wówczas mamy
podatek tzw. liniowy lub zmienne.
Stawki zmienne tworzą skalę podatkową, która może mieć
charakter progresywny lub regresywny (wyjątkowo
mieszany).
Skala progresywna – stawka podatku rośnie proporcjonalnie
szybciej niż wysokość podatku.
Skala regresywna – stawka podatku rośnie wolniej niż
podstawa opodatkowania (w Polsce występuje tylko w
jednym przypadku w podatku od czynności
cywilnoprawnych).

10. Ulgi i zwolnienia podatkowe

• Ulga podatkowa – zmniejszenie podstawy
opodatkowania, stawki lub kwoty podatku.
• Zwolnienia podatkowe – polega na rezygnacji z
opodatkowania jakiegoś podmiotu (zwolnienie
podmiotowe), przedmiotu podatku
(zwolnienie przedmiotowe) lub ma charakter
mieszany (zwolnienie podmiotowo –
przedmiotowe).
Ulgi i zwolnienia mogą są najczęściej
uzasadnione gospodarczo lub społecznie.

11. Źródła prawa podatkowego

Konstytucja – art. 84 i 217,
prawo wspólnotowe,
ustawy,
akty prawa miejscowego – tylko w zakresie podatków
lokalnych,
• rozporządzenia – pomocniczo, mogą regulować tylko
kwestie pomocnicze bez elementów konstrukcyjnych.

12. Obowiązek podatkowy

• Definicja – art. 4 Ordynacji. Ma charakter
zindywidualizowany – powstaje w chwili zaistnienia
określonej sytuacji faktycznej lub prawnej. Jest
nieskonkretyzowany – nie oznacza powstania
obowiązku spełnienia świadczenia podatkowego.

13. Zobowiązanie podatkowe

• Definicja – art. 5 Ordynacji. Jest następstwem obowiązku
podatkowego. Stanowi jego konkretyzację – wysokość,
termin i miejsce spełnienia świadczenia.
• Powstanie zobowiązań podatkowych – z mocy prawa
(poprzez zaistnienie zdarzenia określonego w ustawie)
lub w wyniku doręczenia decyzji ustalającej.
• Decyzje określająca a decyzje ustalające.
• Niepowstanie zobowiązania podatkowego:
a) zwolnienie podatkowe,
b) przedawnienie prawa doręczenia decyzji ustalającej,
c) zaniechanie ustalania zobowiązania podatkowego – ma
charakter historyczny. Wyjątkowo stosowane w podatku
rolnym.

14. Zabezpieczenie wykonania zobowiązań

• Zasada minimalizacji dolegliwości zabezpieczenia.
• Może być dokonane już w trakcie kontroli podatkowej a
nawet przed terminem płatności.
• Przypadki zastosowania – brak zabezpieczenia utrudni
lub udaremni egzekucję, istnieje uzasadniona obawa, że
zobowiązanie nie zostanie wykonane.
• Przesłanka – nieuiszczanie należności publicznych lub
zbywanie majątku.
• Sposoby zabezpieczenia – hipoteka podatkowa, zastaw
skarbowy.
• Zabezpieczenie dobrowolne – art. 33d Ordynacji.
Uwaga!! – poszczególne ustawy przewidują odrębne
zasady zabezpieczeń. Zasadniczo nie dotyczy to
podatków lokalnych.

15. Odpowiedzialność podatkowa

• Osobista – całym majątkiem,
• Rzeczowa – poszczególnymi składnikami majątku.
• Ograniczona – do pewnej kwoty lub za niektóre
zobowiązania.
• Nieograniczona – bez górnej granicy.
• Z mocy prawa – niezależna od działań organu
podatkowego,
• Na mocy decyzji podatkowej – konieczne wydanie
decyzji przez organ podatkowy.

16. Odpowiedzialność podatnika

• Osobista, nieograniczona, z mocy prawa.
• Obejmuje majątek własny podatnika oraz majątek
wspólny podatnika i jego małżonka (orzeczenie o
zniesieniu lub ograniczeniu wspólności skutkuje od
dnia uprawomocnienia).
• Trwa do dnia wygaśnięcia zobowiązania
podatkowego.

17. Odpowiedzialność płatnika i inkasenta

• Osobista, ograniczona, na podstawie decyzji organu
podatkowego.
• Majątkiem osobistym i objętym wspólnością
majątkową małżeńską.
• Do wysokości określonej w decyzji.
• Płatnik – za niepobrane lub pobrane a niewpłacone
podatki.
• Inkasent – za podatki pobrane a nie wpłacone.
Uwaga!! – przedawnienie niezależnie od przedawnienia
zobowiązania podatkowego.

18. Wygasanie zobowiązań podatkowych

• Sposoby efektywne:
a) zapłata,
b) pobranie przez płatnika lub inkasenta,
c) potrącenie,
d) zaliczenie nadpłaty lub zwrotu,
e) przeniesienie własności rzeczy lub praw
majątkowych,
f) przejęcie własności nieruchomości lub prawa
majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym.

19. Zapłata podatku

• Gotówką:
a)w kasie organu podatkowego,
b) wpłata na rachunek organu podatkowego.
• Bezgotówkowo:
a) Polecenie przelewu,
b) Kartą płatniczą – tylko podatków lokalnych, jeśli jest stosowna
uchwała organu jst.
• W sposób szczególny:
a) znakami skarbowymi akcyzy,
b) papierami wartościowymi.
Uwaga!! – podatki związane z działalnością gospodarczą płaci
się bezgotówkowo jeśli podatnik ma obowiązek prowadzić
księgi rachunkowe lub księgę przychodów i rozchodów.

20. Potrącenie

• Z wzajemnej, bezspornej i wymagalnej wierzytelności
Skarbu Państwa lub jednostki samorządowej.
• Następuje z urzędu lub na wniosek.
• Na wniosek można zaliczyć wierzytelność na przyszłe
zobowiązanie wobec Skarbu Państwa, ale już wobec
jednostek samorządowych nie.
• Potrącenie następuje w drodze postanowienia,
odmowa w drodze decyzji.

21. Zaliczenie nadpłaty

• Nadpłata – nadpłacony lub nienależnie uiszczony albo
pobrany podatek a także należność płatnika, inkasenta
osoby trzeciej lub spadkobiercy.
• Nadpłata powstaje w terminach określonych w Ordynacji
– art. 73.
• Powstaje w wyniku skorygowania rozliczenia przez
podatnika lub w drodze decyzji organu podatkowego.
• Jest zaliczana na zaległe i bieżące zobowiązania
podatkowe oraz odsetki.
• W ostateczności jest zwracana podatnikowi, o ile nie
złoży wniosku o zaliczenie na przyszłe zobowiązania.
• Nadpłata nie przekraczająca kosztów upomnienia w
postępowaniu egzekucyjnym jest zwracana wyłącznie w
kasie.

22. Wygasanie zobowiązań podatkowych

• Sposoby nieefektywne:
a) zaniechanie poboru,
b) umorzenie,
c) przedawnienie,
d) zwolnienie z obowiązku zapłaty ze względu na treść
interpretacji podatkowej.

23. Przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych

• Następuje tylko na wniosek podatnika.
• Na rzecz Skarbu państwa lub jednostek
samorządowych.
• W drodze umowy.
• Wygaśnięcie zobowiązania organ podatkowy stwierdza
w drodze decyzji.
Uwaga!! – nie zwraca się różnicy jeśli wartość rzeczy lub
praw jest wyższa niż zaległość z odsetkami.
Uwaga!! – może być opodatkowana podatkiem od
towarów i usług.

24. Przedawnienie

• 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym
upłynął termin płatności.
• Możliwe jest wydłużenie terminu przedawnienia w
przypadku jego zawieszenia lub przerwania biegu.
Przedawnieniu podlega także prawo wydania decyzji
ustalającej i prawo zwrotu nadpłaty.
Uwaga!!! – zobowiązania zabezpieczone hipoteką lub
zastawem skarbowy nie ulegają przedawnieniu.
Można ich dochodzić tylko z przedmiotu
zabezpieczenia.

25. Interpretacje podatkowe

• Ogólne – wydawane przez Ministra Finansów z urzędu w
celu zapewnienia jednolitości stosowania prawa
• Indywidualne – wydawane przez Ministra Finansów
(Dyrektora jednej z wyznaczonych Izb Skarbowych), na
wniosek podatnika. Dotyczą tylko stanu faktycznego
wskazanego we wniosku.
• Minister może w każdym czasie zmienić wydaną decyzję.
• Wójt, burmistrz albo prezydent może wydawać
indywidualne interpretacje w zakresie swojej właściwości.
• Jeśli interpretacja nie jest wydana w ciągu 3 m-cy od
złożenia wniosku, to za właściwe uznaje się stanowisko
podatnika.
• Zastosowanie się do interpretacji przed jej zmianą lub
uchyleniem nie może szkodzić podatnikowi.

26. Ulgi w zapłacie podatku

• odroczenie płatności lub rozłożenie na raty podatku,
• odroczenie płatności lub rozłożenie na raty zaległości
podatkowej,
• zaniechanie poboru,
• umorzenie podatku.
We wszystkich przypadkach jednakowe przesłanki – ważny
interes podatnika lub interes społeczny.
Co do zasady dokonywane na wniosek. Wyjątkowo
umorzenie może być z urzędu.
Uwaga!! – w przypadku podatków stanowiących dochód
gminy a administrowanych przez naczelnika urzędu
skarbowego – tylko za zgodą wójta, burmistrza lub
prezydenta.

27. Ulgi w zapłacie a pomoc publiczna

• Jeśli nie zakłócają konkurencji nie są pomocą
publiczną,
• Jeśli stanowią pomoc publiczną de minimis – są
udzielane na zasadach określonych w odrębnych
przepisach,
• Jeśli stanowią pomoc publiczną – na cele wskazane w
ustawie.

28. Następstwo podatkowe

• Przejście z jednego podmiotu na drugi określonych
praw i obowiązków. Następstwo podatkowe jest
niezależne od następstwa w innych dziedzinach
prawa.
• W prawie podatkowym następuje z mocy prawa.
Obejmuje prawa i obowiązki majątkowe oraz
procesowe.

29. Następstwo prawne osób prawnych i spółek

Połączenie,
Połączenie poprzez przejęcie,
Przekształcenie,
Wniesienie przedsiębiorstwa osoby fizycznej do
spółki osobowej,
• Podział,
• Nabycie przedsiębiorstwa państwowego.
Uwaga!! - na ograniczenia w naliczaniu odsetek.

30. Następstwo prawne spadkobierców

• Obejmuje prawa i obowiązki majątkowe oraz uprawnienia
procesowe, a prawa niemajątkowe tylko związane z
działalnością gospodarczą i tylko pod warunkiem
kontynuowania działalności gospodarczej.
• Odpowiedzialność analogicznie jak za długi spadkowe.
• O zakresie odpowiedzialności orzekają organy podatkowe
– bez orzeczenia odpowiedzialność jest „martwa”.
• Organ podatkowy „rozlicza” spadkodawcę za ostatni rok
podatkowy. Postępowanie z udziałem spadkobierców.
Uwaga!! – zapisobierca jest traktowany jak następca prawny
chociaż następstwo dotyczy tylko odpowiedzialności za
zobowiązania podatkowe.

31. Odpowiedzialność osób trzecich

• Osobista, ograniczona, na podstawie decyzji organu
podatkowego
• Solidarna z odpowiedzialnością następcy prawnego.
• Ma charakter posiłkowy – postępowanie wszczynane
jeśli podatnik nie uiści należności w terminie.
• Może być egzekwowana, jeśli egzekucja z majątku
podatnika jest bezskuteczna.
• Kategorie osób trzecich i szczegółowe zasady ich
odpowiedzialności określa Ordynacja podatkowa.

32. Klasyfikacje podatków

1) Pośrednie (obciążają produkcję, sprzedaż, import i
konsumpcję a ich ciężar ponoszą ostateczni
konsumenci) i bezpośrednie (nakładane
bezpośrednio na osoby lub majątek),
2) Dochodowe, majątkowe i od wydatków – odwołuje
się do przedmiotu opodatkowania w znaczeniu
ekonomicznym,
3) Osobiste (uwzględniające sytuację osobistą
podatnika) i rzeczowe.

33. Podatek od towarów i usług - cechy

- pośredni,
- obrotowy,
- od wydatków,
- od wartości dodanej,
- konsumpcyjny,
- neutralność,
- opodatkowanie konsumpcji,
- powszechność,
- unikanie zakłóceń konkurencji

34. Zakres przedmiotowy opodatkowania

Zakres przedmiotowy opodatkowania
odpłatna dostawa towarów,
odpłatne świadczenie usług,
import towarów,
eksport towarów,
wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów na
terytorium kraju za wynagrodzeniem,
wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów,
towary objęte remanentem likwidacyjnym
przy rozwiązaniu spółki osobowej lub
likwidacji działalności przez osobę fizyczną.

35. Dostawa towarów

„przeniesienie prawa do dysponowania towarem jak właściciel”
1) sprzedaż towarów,
2) przeniesienie własności towaru z nakazu organu władzy,
3) najem, dzierżawa, leasing,
4) komis,
5) ustanowienie niektórych ograniczonych praw rzeczowych,
6) ustanowienie użytkowania wieczystego,
7) przekazanie lub zużycie towaru na potrzeby osobiste
podatnika, jego pracowników i byłych pracowników itd.,
8) przekazania towarów bez wynagrodzenia, np. darowizny,
9) transakcje łańcuchowe.

36. Świadczenie usług – pojęcie usługi

• „każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, prawnej
lub jednostki nie posiadającej osobowości prawnej
nie będące dostawą towarów, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i
prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano
czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania
czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy
publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu
lub nakazem wynikającym z mocy prawa”.

37. Import towarów

• Przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego
(spoza obszaru Wspólnoty) na terytorium Polski.

38. Eksport towarów

potwierdzony przez urząd celny określony w przepisach
celnych wywóz towarów z terytorium kraju poza
terytorium Unii Europejskiej w wykonaniu czynności
dostawy, jeżeli wywóz jest dokonany przez:
a) dostawcę lub na jego rzecz,
b) nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju,
lub na jego rzecz, z wyłączeniem towarów
wywożonych przez samego nabywcę dla celów
wyposażenia lub zaopatrzenia statków rekreacyjnych
oraz turystycznych statków powietrznych lub innych
środków transportu służących do celów prywatnych.

39. Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów

• nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel
towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są
wysyłane lub transportowane na terytorium państwa
członkowskiego inne niż terytorium państwa
członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu
przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub
na ich rzecz.

40. Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów

• wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu
dostawy towarów na terytorium państwa
członkowskiego inne niż terytorium kraju.

41. Opodatkowanie zakończenia działalności

• w przypadku:
1) rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej
osobowości prawnej;
2) zaprzestania przez podatnika, będącego osobą fizyczną
wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu,
obowiązanego, do zgłoszenia zaprzestania działalności
naczelnikowi urzędu skarbowego.
a) zakres – towary własnej produkcji oraz towary nabyte, które nie
zostały odsprzedane,
b) ograniczenia:
- środki trwałe,
- towary, w stosunku do których nie przysługiwało prawo do
rozliczenia podatku naliczonego.

42. Wyłączenia z opodatkowania

• zbycie przedsiębiorstwa,
• zbycie zakładu (oddziału) samodzielnie
sporządzającego bilans,
• czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie
skutecznej umowy,
• działalność w zakresie gir losowych, zakładów
wzajemnych, gier na automatach i gir na automatach
o niskich wygranych opodatkowanych podatkiem od
gier.

43. Zwolnienia z opodatkowania

Bardzo długa lista określona w ustawie (art. 43-82 i w
przepisach wykonawczych, np.:
• dostawa towarów używanych, pod warunkiem że w stosunku do tych
towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia
kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego;
• dostawę produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej,
dokonywaną przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie usług rolniczych
przez rolnika ryczałtowego;
• dostawa terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz
przeznaczone pod zabudowę;
• dostawa budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich
części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

44. Podatnicy

• osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości
prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie
działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej
działalności;
• za zgodą naczelnika urzędu skarbowego, właściwego dla osoby
prawnej podatnikami mogą być również jednostki
organizacyjne osoby prawnej, będącej organizacją pożytku
publicznego;
• w przypadku osób fizycznych prowadzących wyłącznie
gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie za podatnika uważa
się osobę, która złoży zgłoszenie rejestracyjne,

45. Działalność gospodarcza

• obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub
usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby
naturalne oraz rolników, a także działalność osób
wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność
została wykonana jednorazowo w okolicznościach
wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób
częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również w
szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu
towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób
ciągły dla celów zarobkowych.

46. Wyłączenia z zakresu działalności gospodarczej

• czynności, z tytułu których przychody zostały wymienione w
art. 12 ust. 1-6 ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych,
• z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt
2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli
z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze
zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami
tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie
czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków
wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i
odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności
wobec osób trzecich.

47. Szczególne grupy podatników

• osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości
prawnej oraz osoby fizyczne, niebędące podatnikami
zarejestrowanymi jeżeli dokonują dokonujące okazjonalnie
wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu,
w przypadku gdy okoliczności nie wskazują na zamiar
wykonywania tej czynności w sposób częstotliwy;
• osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości
prawnej oraz osoby fizyczne wymienione w art. 17 ustawy o
podatku od towarów i usług.

48. Rolnicy ryczałtowi

• Rolnicy dokonujący dostawy produktów rolnych
pochodzących z własnej działalności rolniczej lub
świadczącego usługi rolnicze, korzystającego ze
zwolnienia od podatku na podstawie, z wyjątkiem
rolnika obowiązanego na podstawie odrębnych
przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych.
• Korzystają ze zryczałtowanego zwrotu podatku o ile
dostarczają produkty rolne podatnikowi podatku VAT.

49. Wyłączenia podmiotowe

• organy władzy publicznej oraz urzędy obsługujące te
organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych
odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których
zostały one powołane, z wyłączeniem czynności
wykonywanych na podstawie zawartych umów
cywilnoprawnych.

50. Przedstawiciel podatkowy

• Szczególny podmiot podatku. „Reprezentant”
obligatoryjny podatnika nieposiadającego siedziby
działalności gospodarczej lub stałego miejsca
prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium
państwa członkowskiego, podlegającego
obowiązkowi zarejestrowania się jako podatnik VAT
czynny. Może być ustanowiony przez podatnika
posiadającego siedzibę działalności gospodarczej lub
stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej
na terytorium państwa członkowskiego innym niż
terytorium kraju.

51. Zakres obowiązków przedstawiciela podatkowego

• obowiązki tego podatnika w zakresie rozliczania podatku, w
tym w zakresie sporządzania deklaracji podatkowych oraz
informacji podsumowujących, oraz w zakresie prowadzenia i
przechowywania dokumentacji, w tym ewidencji, na potrzeby
podatku;
• inne czynności wynikające z przepisów o podatku od towarów
i usług, jeżeli został do tego upoważniony w umowie.
Uwaga!! – przedstawiciel podatkowy odpowiada solidarnie z
podatnikiem za jego zobowiązania podatkowe.

52. Obowiązek podatkowy – moment powstania

• powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi.
Przypadki szczególne (art. 19 i przepisy szczególne):
- jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być
potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z
chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu,
licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi,
- w imporcie towarów powstaje z chwilą powstania długu
celnego,
- jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi
otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę,
zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z
chwilą jej otrzymania w tej części,
- W wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów obowiązek
podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury przez
podatnika, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca
następującego po miesiącu, w którym dokonano tej dostawy.

53. Obowiązek podatkowy u małych podatników

• Mały podatnik - u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą
podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym
wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości
1.200.000 euro (wyjątek – prowadzący przedsiębiorstwo
maklerskie zarządzającego funduszami inwestycyjnymi,
będącego agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą
usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu).
1) z dniem otrzymania całości lub części zapłaty - w przypadku
dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz
podatnika, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny,
2) z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż
180. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi
- w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia
usług na rzecz podmiotu innego niż wymieniony w pkt 1

54. Miejsce świadczenia

• Określa miejsce opodatkowania danej czynności. Jest
to zgodne z charakterem podatku od towarów i usług
jako podatku krajowego, który dotyczy czynności
wykonywanych na terytorium kraju. W wielu
przypadkach nie jest bowiem możliwe określenie
faktycznego miejsca wykonania danej czynności.
Miejsce świadczenia określa tylko i wyłącznie
miejsce, gdzie czynność będzie opodatkowana,
natomiast niekoniecznie mówi cokolwiek o miejscu
wykonania danych czynności.

55. Podstawa opodatkowania

• Co do zasady obrót, czyli kwota należna (całość świadczenia
należnego od nabywcy powiększona o dotacje, subwencje i
dopłaty), pomniejszona o kwotę podatku należnego.
• W przypadku zaliczki – kwota zaliczki pomniejszona o podatek
należny.
• W przypadku należności w naturze – wartość rynkowa
pomniejszona o należny podatek.
• W imporcie – wartość celna powiększona o należne cło i ew.
akcyzę.
Uwaga!! – na art. 32 ustawy – możliwość korygowania podstawy
opodatkowania przez organ podatkowy w przypadku
podmiotów powiązanych.

56. Wymiar i pobór podatku w imporcie

• Co do zasady dokonywany w zgłoszeniu celnym.
Płatny na zasadach takich, jak cło.
• Naczelnik urzędu celnego może określić w innej
wysokości.
Uwaga!! – po złożeniu zgłoszenia celnego podatnik
może wystąpić o wydanie decyzji określającej
wysokość podatku. Podatek płatny w ciągu 10 dni od
dnia powiadomienia o wysokości należności przez
organ celny.

57. Stawki podatku

• Podstawowa – 23%
• Obniżone – 8%, 5%,
• Stawka preferencyjna – 0%.
Uwaga!! – stawka 7% zryczałtowanego zwrotu podatku
dla rolników ryczałtowych nie jest stawką podatkową.

58. Podatek rolny

• Jest rodzajem podatku dochodowego (dochodowo-majątkowy).
• Podmioty podatku:
1) właścicielami gruntów, z zastrzeżeniem ust. 2;
2) posiadaczami samoistnymi gruntów;
3) użytkownikami wieczystymi gruntów;
4) dzierżawca gruntów:
5) posiadaczami gruntów, stanowiących własność Skarbu Państwa lub
jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie:
a) wynika z umowy lub innego tytułu prawnego,
b) jest bez tytułu prawnego, z wyjątkiem gruntów wchodzących w skład
Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa lub będących w zarządzie
Lasów Państwowych; w tym przypadku podatnikami są odpowiednio
jednostki organizacyjne Agencji Nieruchomości Rolnych i Lasów
Państwowych.

59. Podatek rolny

• Przedmiot podatku:
grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków
jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i
zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem
gruntów zajętych na prowadzenie działalności
gospodarczej innej niż działalność rolnicza.

60. Podatek rolny

• Podstawa opodatkowania:
1) dla gruntów gospodarstw rolnych - liczba hektarów
przeliczeniowych ustalana na podstawie powierzchni,
rodzajów i klas użytków rolnych wynikających z
ewidencji gruntów i budynków oraz zaliczenia do
okręgu podatkowego;
2) dla pozostałych gruntów - liczba hektarów wynikająca
z ewidencji gruntów i budynków.

61. Podatek rolny

• Stawka podatku:
1) od 1 ha przeliczeniowego gruntów - równowartość
pieniężną 2,5 q żyta,
2) od 1 ha rzeczywistego gruntów - równowartość
pieniężną 5 q żyta
- obliczone według średniej ceny skupu żyta za
pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego rok
podatkowy.
Uwaga!!! – Rada Gminy może obniżyć cenę skupu żyta.

62. Podatek rolny

• Zwolnienia:
a) przedmiotowe – kilkanaście – art. 12 ust. 1 ustawy o podatku
rolnym,
b) podmiotowe – na wniosek:
1) uczelnie;
2) publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne objęte systemem
oświaty oraz prowadzące je organy, w zakresie gruntów zajętych na
działalność oświatową;
3) instytuty naukowe i pomocnicze jednostki naukowe Polskiej
Akademii Nauk, w odniesieniu do gruntów, które są niezbędne do
realizacji zadań statutowych;
4) prowadzących zakłady pracy chronionej ;
5) instytuty badawcze;
6) przedsiębiorców o statusie centrum badawczo-rozwojowego;
7) Polski Związek Działkowców z tytułu użytkowania i użytkowania
wieczystego gruntu rodzinnych ogrodów działkowych.

63. Podatek rolny – ulga inwestycyjna na wniosek

1) budowa lub modernizacja budynków inwentarskich służących
do chowu, hodowli i utrzymywania zwierząt gospodarskich
oraz obiektów służących ochronie środowiska,
2) zakup i zainstalowanie:
a) deszczowni,
b) urządzeń melioracyjnych i urządzeń zaopatrzenia
gospodarstwa w wodę,
c) urządzeń do wykorzystywania na cele produkcyjne
naturalnych źródeł energii (wiatru, biogazu, słońca, spadku
wód)
- jeżeli wydatki te nie zostały sfinansowane w całości lub w
części z udziałem środków publicznych.
Uwaga!!! – może trwać max. 15 lat.

64. Podatek rolny – ulga żołnierska

gospodarstwa rolne:
1) żołnierzy odbywających zasadniczą służbę wojskową
lub długotrwałe przeszkolenie wojskowe,
2) osób spełniających zastępczo obowiązek służby
wojskowej w formie skoszarowanej
- prowadzących te gospodarstwa bezpośrednio przed
powołaniem do służby, stosuje się ulgę w podatku
rolnym w wysokości 60 %.
Przy opodatkowaniu gospodarstw rolnych członków
rodzin ww. osób stosuje się ulgę w podatku rolnym w
wysokości 40 %.
Uwaga!! – ulga na wniosek.

65. Podatek rolny – obniżka podatku

1) Podatek rolny od gruntów położonych na terenach
podgórskich i górskich obniża się o 30 % dla gruntów
klas I, II, IIIa, III i IIIb, a o 60 % dla gruntów klas IVa, IV
i IVb.
2) Za miejscowości położone na terenach podgórskich i
górskich uważa się miejscowości, w których co
najmniej 50 % użytków rolnych jest położonych
powyżej 350 m nad poziomem morza. Wykaz tych
miejscowości w danym województwie ustala sejmik
województwa.

66. Podatek rolny

• Tryb płatności:
a) osoby fizyczne – 4 raty, na podstawie decyzji.
b) pozostali – 4 raty ale na zasadzie samoobliczenia.
Uwaga! – jeśli w trakcie roku nastąpi zmiana stanu
faktycznego, to zmiana w zakresie opodatkowania
następuje od początku następnego miesiąca.
Uwaga!! – Rada gminy może zarządzić pobór w drodze
inkasa i ustalić inkasentów.