Ревматоидты артрит

1.

Орындаған: Байділлаева Д.Ж
Тобы: ЖМ 14-44-1к
Тексерген: Сымайлова Н

2.

Жоспары:
-
анықтамасы
-
этиологиясы
-
жіктелуі
-
патогенезі
-
клиникасы
-
емі
-
пайдаланған әдебиеттер

3.

Ревматоидты
артрит
Ревматоидты артрит (РА) - синовиалды
қабықтың үдемелі қабынуынан шеміршектің
бұзылуы және буын сүйектерінің мүжілуі түрінде
буындардың зақымдануы арқылы көрініс беретін
дәнекер тіннің жүйелі сырқаты.
Буындардың зақымдануы олардың
деформациялануына, сіресіміне
(контрактурасына), буын қызметінің бүзылуына
және шорбуынға алып келеді.
РА қазіргі ревматологияның күрделі мәселесіне
айналып отыр. Бұл оның кең таралуына, кез
келген жаста, әсіресе еңбекке жарамды жастағы
адамдарда кездесуіне, сырқаттың ауырлығына, тез
үдеуіне, мүгедектікке жиі соқтыруына
байланысты.

4.

5.

Этиологиясы
РА тің даму себептері белгісіз,дегенмен оның дамуында
келесі факторларға мән беру керек
Инфекциялық агенттер. Иммундық жасуша В лимфациттің зақымдануына
байланысты алып келетін вирустар ретровирустар, герпес, қызамық вирусы,
цитомегаловирустар жатады. РАпен ауыратындардың 80%да Эпштайн Барр
вирусына антидене титрінің биіктігі анықталған.
Бактериальды инфекциялар β тобына жататын стрептококктар, микоплаз
малар
Ісік некрозының факторлары.
Апоптоз
Гендік ерекшеліктері. РАға шалдыққандардың қандас туыстарында осы
дерт 4 есе жиі кездеседі. Бұл молуы мүмкінНLA жүйесінің антигендік құры
лымының ерекшелігінен болуы мүмкін.

6.

Қауіп қатер факторлары
Жарақат
Гормондық бұзылыстар
Генетикалық бейімділік ,антиген
гистосәйкестілік HLA DRW 4
ревматоидты артритпен
ауыратындардың арасында 52%
және популяцияда 13% кездеседі.
Силикоз құрамында кремний
оксиді бар өндірістік шаңдардың
әсерінен дамитын ауру. РАке
ұласатын ревматоидты силикоз
немесе силикоартрит силикоз
дамиды.

7.

8.

Патогенезі
Этиологиялық факторлардың әсерінен аутоиммунды қабыну дамып:
•Т лимфоциттердің активтенуі, (Ітипті СР4 Т хелпері, цитотикалық Т
лимфоцит СР 8)
•Қабынуға қарсы цитокиндердің көп өндірілуі
•Қабынуға қарсы медиаторлардың тапшылығы
•Ревматикалық фактор және Lg G (A.M) түзілу үшін В лимфоциттерді
белсендіретін Th 2цитокиндердің көп өндірілуі (интерлейкин6
.интерлейкин10)
Lg G (A.M) және ревматоидты факторлардың әрекеттесуі эндотелиде
жиналатын иммунды кешендердің түзілуіне әкеледі.Иммунды кешен
фагоцитозының макрофактары мен нейтрофилдері комплементжүйесінің,
кининдердің, қанды ұйытатын плазмалық факторлардың белсенделуіне
алып келеді.
Аутоиммунды қабыну буын тіндерінің және әр түрлі ағзалардың
зақымдануына әкеледі.

9.

Патогенез
Иммундық жүйенің ген кемістігінен
болатын бұзылыстар
Вирус және өзге этиологиялық
ықпалдар
Синовиялық қабықтың зақымдануы
Ревматоидтық фактор түзілуі
Иммундық комплекстердің түзілуі
Синовиялық қабықта, кейбір тіндерде
қабыну дамуы мүмкін
Шеміршек пен сұйектің деструкциясы,
меңдейтін синовит,висцерит
Аурудың клиникалық белгілері

10. Ы пле

Клиникалық белгісі
1.
Аурудың басты клиникалық көрінісі буынның
зақымдануы : танертеңгі уақытта буынның
ауруы, құрысуы, буынның симметриялық
зақымдануы,саусақ буынының өзгерістері
Ең негізгі клиникалық синдром –
полиартрит. Буындар симметриялы
зақымданады. Балалардағы ревматоидтты
артриттің ересектерден айырмашылығы – ең
бірінші ірі буындар, яғни - тізе, шынтақ, тобық
буындары патологиялық процеске ұшырайды,
кейінірек екінші-үшінші қол басы-фалангы,
проксимальді фалангаралығы және білезік
буындары зақымданады, сирек қол басы-фалангы
зақымдануы мүмкін.
Ы пле

11.

12.

13. Ревматоидты артриттің ерекше клиникалық түрлері

Фелти синдромы
Стилл синдромы
созылмалы
артрит
спленомегалия
лейкопения
қызба
ревматоидты
фактор
қызба
артралгия, миалгия
артрит
дене және аяқ-қол
терісіндегі бөртпелер
(макулопапулезді бөртпе)
лейкоцитоз, ЭТЖ
жоғарылауы
РФ мен АНФ жоқ
Жиі кездесетін белгілері:
тамақтың ауыры
анемия
спленомегалия,
серозиттер
лимфоаденопатия

14.

РА ның басқада көріністері
Жүйке жүйесі
Көз
құрғақ
Қан тамыр
өкпеде
жүректе
эндокардит. Кейде аортиттің белгілері байқалады(аорта
қабырғасының тығыздалуы,өзегінің кеңеюі
тері
Теріастылық түйіндер

15. Буындық түрі

• “Морждың жүзу
қанаты”-саусақтың
шынтаққа қарай ығысуы.
• Саусақтың “түймелік
түйіні” түріндегі
деформация
• “Лорнет ұстаған қол”
түріндегі деформация
• “Аққу мойын” түріндегі
деформация.

16.

• Бүйректің ревматоидты
зақымдануы бүйрек амилоидозы
және нефротикалық
синдроммен,массивті ісікпен
көрінеді.
• Шегрен синдромы (полиартрит
және құрғақ синдром ауыз
клегей қабаты мен көз
коньюнктивасының құрғауы )
• Фелти синдромы
(полиартрит,спленомегалия,лейк
опения)
• Стилл синдромы (артрит,ұзақ
қызба,бөртпе,полисерозит,гепат
оспленомегалия)
• 20-30% науқастарда
ревматоидты түйіндер кездеседі.

17. РА дәрежесі

2-Дәрежесі-буындар
қимылдағанда
емес,тыныштық
қалыпта да
ауырады.Сіресу түске
дейін созылады.Буын
қызарады,субфебриьді
к қызба байқалады.
1-Дәрежесібуындардың
ауырсынуы,ісінуі
орта
шамада,ертеңгіл
ік сіресу отыз
минутқа дейін.
3-Дәрежесі- Буындар
тынышт жағдайда да
қатты
ауырады.Экссудатты
қабынудың белгілері
өте айқын, сіресу күні
бойы
сақталады,қимыл
көлемі едәуір
шектеледі.

18.

19.

жөне рентгендік
көрініс 1 сатыға
ауырлайды.
3.байқалмайтын
• Вакцинация против туберкулеза(БЦЖ-М
БЦЖ)
сүйек эрозиялары,
полиартриттің
2-3или
жылдың
буындардың
белгілері жеңіл.
көлемінде
деформациялары
Бірнеше жылдар
•зақымдау
Вакцинация
против
туберкулеза(БЦЖ-М
процесі
алғашқы жылдың
ауру білдірмей
жаңадан 2-3
ішінде-ақ
меңдейді. Буындар
или
БЦЖ)
буынды қамтиды
қалыптасады;
Вакцинация против туберкулеза(БЦЖшамалы қисаяды,
2.Өрістеуі тез
1.Өрістеуі баяу
РА барысының түрлері:
висцеральдік белгілер
М или БЦ
болады; жаңадан
қамтитын
буындардың саны
біреуден артық.
Рентгендік көрініс 2
сатыға ауырлайды;
буын функциясы
50%-ға төмендейді.
көбіне қол ұшының
үсақ буындары
жеңіл-желпі, бірақ
тұрақты
деформацияланады.

20. Ревматоидты артриттің барысы

Өрістеуі баяу екі үш жыл
көлемінде зақымдау
процесі жаңадан
бірнеше буынды
қамтиды және
рентгендік көрініс екі
сатыға ауырлайды.
Өрістеуі тез сүйек
эрозиялары,буындард
ың деформациялары
алғашқы жылдың
өзінде қалыптаса
бастайды,висцералды
белгілер
болады,жаңадан
қамтитын буындардың
саны үшеуден
артық.Рентгендік
көрініс екі сатыға
ауырлайды.
Өрістеуі
байқалмайтын
барысында
полиартриттің
белгілері
жеңіл,бірнеше
жылдар ауру
білдіртпей
меңдейді.Буындар
шамалы
қисаяды,көбіне қол
ұшының ұсақ
буындары жеңіл желпі
тұрақты
деформацияланады.

21.

22.

23.

24.

25. Лабораторлық мәліметтер:

• ЖҚА : аздаған нормохромды анемия, лейкоцитоз немесе лейкопения, ЭТЖ
жоғарылауы.
• Биохимиялық көрсеткіштер: қабынудың жедел фазалық белоктарының
көбейуі.
• Иммунологиялық көрсеткіштер: Волер – Роуз реакциясы арқылы РФ (1:32)
анықтау және латекс –тест (1:20), Т-лимфоциттер, криоглобулин
санының төмендеуі, 8-27% науқаста LE –жасушалары.
• Қабыну үрдісінің белсенділігін жедел фазалық көрсеткішпен
анықтайды:ЭТЖ жоғарлаған,С реактивті белок оң.
• Ревматоидты артриттің ауыр ағымында гипохромды анемия,жоғары
қызбада және глюкокортикоидтармен емдегенде лейкоцитоз,Фелти
синдромына лейкопения тән.
• Ревматоидты фактор аурудың басында тек синовиальді
сұйықтықта,ал ұзақ ағымда Ваалер-Розе реакция көмегімен қан сары
суынан және латекс тест 1:160 жоғары титрі анықталады.
• Синовиальді сұйықтықты зерттегенде жасушалардың санының
көбеюі,белок,фагоциттер жоғарлауы
анықталады.Нейтрофильдер,фагоциттеуші ревматоидты
фактор,иммундық кешен,ревматоидты фактордың жиынтығы және
ревматоидты фактордың өзі анықталады.

26. Синовиальді сұйықтықты зерттеу:

Көрсеткіш
РА
Мөлдірлігі
тұтқырлығы
1 мкл-де жасушалар саны:
Нейтрофилдер
Мононуклеарлар
Рагоциттер
Жалпы белок, г/л
Глюкоза, моль/л
ЛДГ, ЕД
РФ
лайлы
төмен
5000-25000
75-тен жоғары
25-тен аз
+
40-60
0,5-3,5
300-ден жоғары
+

27. Ревматоидты артриттегі буын зақымдануының R-логиялық белгілері

РА келесі кезеңдерін бөлуге болады
(анатомо-R-логиялық белгілеріне
байланысты):
1 кезең – остеопороз деструкциясыз
R-логиялық көрініспен
2 кезең – шеміршек пен сүйектің
шамалы бұзылуы мен буын
саңылауының тарылуы, узуралар
3 кезең - шеміршек пен сүйектің
айқын бұзылуы мен буын
саңылауының тарылуы, көптеген
узуралар, бунның орнынан шығуы,
қол басы девиациясы
4 кезең – 3 кезең симптомдары
+анкилоз.

28.

29.

30.

31.

Емдеу жолы
Емі. Емге негізінен дәрі-дәрмек қолданылады (аурудың түріне, дәрежесіне қарай
ацетилсалицил қышқылы, пироксикам, флугалин, индометацин, ибупрофен,
вольтарен, напросен, мовалис, неминсулит, преднизолон, делагил, меторексат,
азатиоприн т.б.). РА терапиясының негізгі бағыттары: организмнің жалпы
реактивтілігіне әсер ету, жұқпа ошақтарын жою, буын үдерісін жергілікті емдеу, буын
қызметін қалпына келтіру.
Науқасты ауруханаға жатқызуды талап ететін жағдайлар: бірінші рет анықталған РА,
РА бар деген күдіктің болуы, висцериттер бар РА, басылмайтын қайталамалы синовит,
емхана жағдайында тиісті ем кешенін қамтамасыз ету мүмкіндігінің болмауы.

32.

Ем жобасын түзгенде ревматоидтық артриттін түрін, активтілік
дәрежесін, науқастың жасын, ілеспелі ауруларын еске алады.
Ем бағдарламасы:
Тез әсерлі қабынуға қарсы дәрмектер.
Базистік дәрмектер.
Иммундық жүйені реттейтін дөрмектер мен шаралар.
Жергілікті ем жөне дөрмектерді буын ішіне енгізу.
Физиотерапия.
Емдік дене шынықгыру, массаж, еңбекпен емдеу.
Санаторлық-курорттық ем.
Хирургиялық ем.
Реабилитация.
Диспансерлеу.

33.

•напроксен (0,75-1 г тәулігіне), вольтарен, индометацин (150
мг тәулігіне) және ибупрофен (бруфен) — (1,2-1,6 г тәулігіне).
•метиндол-ретард 0,075 г, суппозитория түрінде — 0,075 г
немесе вольтарен-ретард 0,1 г түнге карай бір рет беріледі).
•целебрекс 200 мг күніне 2 рет,
•нимесулид 100 мг күніне 2 рет.
•Н2-гистамин рецепторларының блокаторлары
•ранитидин 150 мг екі рет күніне
•Протондык помпаның ингибиторлары
•омепразолды 20 мг 2 рет күніне
Преднизолон — 0,005 г
таблеткада
немесе
ампулада 1 мл — 30 мг (вена ішіне, бүлшықетке салуға
арналған);
триамциналон (полькортолон, берликорт, кенакорт) — 0,004 г
таблетка түрінде;
кеналог-40 (1 мл 40 мг триамциналон) — бұлшықетке салуға
арналған;

34. Қорытынды Ревматоидты артрит - болжамы айтатын болсақ 20% науқастар емделіп шығады, 20% науқастар буындарында минимальды

өзгерістермен емделіп шығады, 50
%науқастарды ауру созылмалы түрге ауысады, ал 10% адамдарда ауыр
функциональды өзгерістер дамиды. Аурудың сауығуы емнің нәтижелігі мен
науқастың дәрігер ұсынған шараларын толық қолдануына байланысты

35.

Пайдаланған әдебиеттер
Касенова Ішкі аурулар
-
Калимұрзина Ішкі аурулар
-
Вопросы клинической ревматологии. Б.Г. Исаева
-
http://www.argo-shop.com.ua/library.php?id_cot=4865&full_id=4868
-
http://www.medison.ru/si/art290.htm
http://ru.wikipedia.org/wiki/Ревматоидный_артрит
http://ru.wikipedia.org/wiki/Ревматоидный_артрит