Төменгі жақсүйек сынықтары,клиникасы ,диагностикасы,ортопедиялық емдеу әдістері және қазіргі кездегі жаңа көзқарастар

1. ҚОЖА АХМЕТ ЯСАУИ АТЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАЗАҚ - ТҮРІК УНИВЕРСИТЕТІ

Тақырыбы:
« Төменгі жақсүйек сынықтары,клиникасы
,диагностикасы,ортопедиялық емдеу әдістері
және қазіргі кездегі жаңа көзқарастар»
Қабылдаған: Тасыбаев Д
Орындаған: Матай Р
СТК-103

2.

• Төменгі жақ сынығы – белгілі себеп
салдарынан жоғарғы жақ тұтастығының түрлі
дәрежеде бұзылуы.
• Жоғарғы жақ сынықтарының көбісі жақ-бет
амағына механикалық әсер ету салдарынан
болады (соққы, апат, спортпен айналасу, құлау,
оқты зақымдалу және т.б.).
• Сынық сызығы жоғары болған сайын, бас
қаңқасынан жоғарғы жақ сынығының көп бөлігі
ажыраған сайын науқас жағдайы ауырлайды,
асқынулар мүмкіндігі жоғарылайды.
• Төменгі жақ сынығы – бұл қауіпті жарақат,
менингит, остеомиелит және т.б. Асқынуларға
әкеледі.

3.

Ашы екі жақтық ментальді аймақта төменгі
жақ сынығы және ығысумен оң жақтық тәж
тәрізді өсінді негізінің

4.

Сурет 3. Төменгі жақтың типтік сынықтары: 1 — ораңғы
сынық; 2 — иекік (ментальды); 3 — жақ бұрышының
алдында (алдыңғыангулярлы); 4 — жақ бұрышының артында
(артқыангулярлы); 5 — жақ тармағының сынығы; 6 — буын
өсіндісінің сынығы. Сурет 4. Жоғарғы жақтың типтік
сынықтары: 1 — жоғарғы; 2 — ортаңғы; 3 — төменгі.

5.

Ортопедиялық емнің ең кең тараған әдісі тіс үстілік сымды шендеуіштер
болып табылады, оның негізін бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде С. С.
Тигерштедпен жасалынған.
Алюминилі сымнан иілген шендеуіштер (кесілімі 1,5— 1,8мм) тегіс болады
(бір жақтық) және сынықтарды бекіту үшін және жақ аралық тарту үшін
ілгектерімен болады.
Тегіс шендеуіштер (бір жақтық) егер сынық саңылауы тіс қатары деңгейінде
орналасса, ығысу жоқ немесе аз ғана болған кезде, әр сынық бөлігінде минимум
берік тұрған екі-үш тіс болған кезде қолданылады. Мұндай шендеуішті жасау
барысында тіс жоқ аймақта берік бекіту үшін П-тәрізді иілім жасайды.
Ілгектері бар шендеуіштер сынықтар ығысуы кезінде, төменгі жақ бұтағы және
бұрышы аймағында сынықтар кезінде. Шендеуіш тіс қатарының иілімін
қайталау керек және әр тіс сауытына жату керек. Ілгіштері ұзындығы 3— 4мм,
45° бұрышта иілу керек. Осылай ілгектерде резиналы сақиналар берік
ұсталынады. Шендеуіштерді әр тіс бойында лигатуралар көмегімен бекітеді.

6.

Сымды шендеуіштер
түрлері:
1 – шендеуіш-скоба;
2 – иілімімен;
3 - ілгектерімен;
4 – иілімді кеңістікпен.

7.

• Тіс қатарынан тыс орналасатын төменгі жақ сынықтарын
емдеу кезінде тіс қызыл иектік Вебер шендеуіш қолданылады,
ол төменгі тіс қатары аймағында орналасады.
Бұл алмалы-салмалы шендеуіш. Каркасы металды сымнан,
пластмассамен жабылған, альвеолярлы өсіндіні және тіс
қатарын жабады, кесу қырларын және шайнау беттерін
жаппайды. Тіс қозғалғыштықтары және олардың саны аз
болған кезде қолданылады. Көбінесе ақырын консолидирлеуші
сынықтар кезінде емді аяқтау үшін қолданылады.

8.

• Ең танымал әдістердің бірі J.Blak (1923) бойынша сыртқы
лигатураны қолдану. Бұл әдісте төменгі жақ денесі бойымен сымды
лигатуралар жүргізіледі және оны қызыл иек үстілік шендеуіштерге
бекітеді.
• Бекітудің мұндай түрі бекітіледі: тіссіз жақ иектік аймағында
сынықтары кезінде, денеінің, төменгі жақ иектік аймағының көлбеу
сынықтары кезінде, балаларда сүт тістесу кезінде сынықтар.
• Операция әдістемесі: өткізгіштік жансыздандырудан кейін
сынықтарды қолмен репозициялау. Тез қататын пластмассадан
қызылиек үстілік шендеуіш мүсінделеді немесе шендеуіш ретінде
науқастың алмалы-салмалы протезі қолданылады. Сынық
сызығынан 2 см артқа жүре жұмсақ тіндерді скальпельмен сүйекке
дейін теседі, қан құюға арналған инені өткізгіш ретінде
қолданылады, сымды немесе полиамидты лигатураларды
альвеолярлы өсінді негізі аймағында жүргізеді, тартады, ал лигатура
соңдарын шендеуіш немесе протез үстінен байлайды.

9. Сыртқы домалақ шендеуіштерді қолдану нұсқалары

10.

• Тіссіз жақ сынықтары
• Альвеолярлы өсіндінің орташа атрофиясы кезінде
Ванкевич (1945) шендеуіші қолданылады. Ол төменгі
жақ сынығы кезінде және сүйектік пластика кезінде
қолданады, сондықтан ол әмбебап. Төменгі жақ
сынықтарын түзеу және ұстау үшін қолданылады.
• Ванкевич шендеуіші – жоғарғы жаққа тіс қызылиектік
шендеуіш, одан пелоттар шығады, олар ауызды ашқан
кезде төменгі жақ тістерінің тілдік беттерімен
байланыс сақтайды, тістер жоқ кезде – альвеолярлы
өсіндімен. Ауызды жапқан кезде және тістерді
қабыстырған кезде олар орталық окклюзия қатынасын
сақтау керек. Степанов шендеуіші — Ванкевич
шендеуішінің модификациясы, таңдай күмбезі
аймағындағы негіз доғамен алмастырылған.

11.

• Гунинг-Порт шендеуіші және Лимберг шендеуіші
иектік таңғышпен бірге тіссіз төменгі жақ
сынықтарын емдеуде қолданылады.
• Олар бір-бірімен дәнекерленген екі пластмассалы
негізден тұрады. Алдында тамақтануға арналған
терезесі бар. Лимберг шендеуішінде екі негіз
бүйір және алдынғы бөлігінде байланысады.
• Альвеолярлы бөлігінің көп атрофиясы кезінде
ортопедиялық аппараттар нәтиже бермейді (Порт,
Гунинг-Порт, Лимберг шендеуіштері). Мұндай
науқастарды хирургиялық әдіспен емдеген жөн
(сымды тігіс, спицалар еңгізувведение және т.б.).

12.

• Васильев ленталы шендеуіші.
• В.С.Васильевпен (1967) ұсынылған шендеуіштер ресей
клиникалық тәжірибесінде кең қолданыс тапты. Бұл
шендеуіш жіңішке жалпақ металл ені 2,3 мм және
ұзындығы 134 мм лентасынан жасалынады, онда 14
3лмектер3 болады. Шендеуіш горизонтальді жазықтықта
оңай иіледі, бірақ вертикальді де иілмейді. Шендеуішті
қажет ұзындықтықта кеседі, тіс доғасы бойымен иеді,
сымды лигатуралармен тістерге байлайды.
Артықшылығы – оңай орналастыру, кемшілігі –
вертикальді жазықтықта иілмеуі, ол кілегей қабықты
жарақаттайды, өйткені бүйір бөлімінде Шпее сызығына
сәйкес келмейді. Бір жақтық шендеуішке жарамайды,
өйткені беріктігі төмен.
• Оразалин шендеуіші – пластмассалы, эластикалық
пластмасса.

13. әдебиеттер

• Ортопедическое лечение патологической
стираемости твердых тканей зубов.Каламкаров
Х.А. 2004г
• http://www.stomport.ru
• Зубочелюстные аномалии и деформации:
основные причины развития - Дистель В.А,
В.Г. Сунцов, В.Д. Вагнер 2001г
• Ортопедическое лечение заболеваний
пародонта. Копейкин В.Н. 2004г
• Терапевтическая стоматология: учебник. ч2.
Болезни пародонта Барер Г.М. 2008 г