Артериялық гипертензия түрлері. Эссенциалық гипертензия

1. СӨЖ Артериялық гипертензия түрлері. Эссенциалық гипертензия

Орындаған: Шамшиддинов Ш.
Қабылдаған: Джумабаева А.
ЖМ – 320

2. Артериялық гипертензия

Aртериялық гипертензия деп қан
қысымының ұзақ уақыт өте жоғары
болуымен сиппаталатын, жеке бір ағзалар
патологиясымен байланыссыз дамитын
сыртқатты түсінеміз, сол үшін оны
эссенциальды гипертнезия деп атайды.
2

3. Патанатомиясы

Артериялық гипертензияның 3 кезеңін
ажыратады.
1. жүрек тамыр жүйесінде белгілі бір
өзгеріс туғызбайтын гипертензия
2. жүрек гипертрофиясын туғызатын
гипертензия
3. нысана ағзаларды зақымдайтын
артериялық гипертензия
3

4. Артериялық гипертензияның нәтижелері

Атеросклероз
Қызыл инфаркт
Бүйрек атрофиясы
Жүрек жетіспеушілігі
Гипертнезивті энцефалопатия
Стенокардия
Кардиосклероз
Миокард инфаркты
Инсульт
4

5. Жіктемесі

БДҰ/АГХҚ 1999 ж.
Қалыпты АҚ категориялары:
• Оптималды АҚ < 120 / 80 мм.с.б.
• Қалыпты АҚ <130 / 85 мм.с.б.
• Жоғары қалыпты АҚ немесе предгипертония 130 - 139 / 85-89
мм.с.б.
АГ дəрежелері:
• 1 дəреже 140-159 / 90-99.
• 2 дəреже 160-179/100-109.
• 3 дəреже 180 /110.
• Оқшауланған систолалық гипертензия.140/ <90.
5

6. Эссенциялық гипертензияның өту сатылары.

Эссенциялық гипертензия біршама уақыт
байқалмауы мүмкін. Ол үш сатыда өтеді:
● бірінші өткінші сатысында артериялық қан қысымы
мезгіл-мезгіл көтеріліп, ешқандай емшара
қабылдамай-ақ, қалыпты деңгейге түсіп тұрады;
● екінші қан қысымының тұрақты көтерілу сатысы
кезінде артериялық қысым ұдайы жоғары деңгейде
болады. Осыдан жүректің сол қарыншасының
гипертрофиясы дамиды;
● үшінші қан тамырлары мен көз түбінің жүйкелік
құрылымдарының ауыр құрылымдық өзгерістерімен
көрінетін сатысы.
6

7. Этиологиясы

Экзогендік қауіп-қатерлі факторларға: ● жиі
қайталанатын жан күйзелістері, ойсоққылық
жағдайлар; ● организмнің гиподинамиясы;
ас тұзын артық пайдалану; ● созылмалы
гипоксия; ● қоршаған ортаның ауыр
металдармен ластануы; ● қарқынды шудың
əсері; ● зиянды əдеттер (темекі шегу,
маскүнемдік) т.с.с. жатады. Эндогендік қауіпқатерлі факторларға: ● тұқым қуалаушылыққа
бейімділік; ● артериялық тамырлардың
атеросклерозы; ● ішке сөлденіс бездері
қызметтерінің өзгерістері; ● семіру;
ұлғайған жас мөлшері т.б. жатады.
7

8. АГ қауіп дəрежесі

• Төменгі қатер тобы (1 қатер). Бұл топқа АГ 1
дəрежесімен басқа қатер факторлары, ағза нысана
зақымдалуы жəне жүрек-қантамыр ауруларының
қосарлануы жоқ 55 жастан жас ерлер мен əйелдер кіреді.
Жүрек қантамыр асқынуларының (инсульт, инфаркт) даму
қаупі алдағы 10 жылда 15% төменді құрайды.
• Орташа қатер тобы (2 қатер). Бұл топқа 1 немесе 2
дəрежедегі АГ емделушілер кіреді. Бұл топқа кірудің
негізгі белгілері болып ағза нысана зақымдалуы жəне
жүрек-қантамыр ауруларымен қосарлануы жоқ, 1-2 басқа
факторлардың болуы табылады. Жүрек
қантамыр асқынуларының (инсульт, инфаркт) даму қаупі
алдағы 10 жылда 15-20% құрайды.
8

9.

• Жоғары қатер тобы (3 қатер). Бұл топқа 3 немесе одан көп басқа
қауіп қатер факторлары бар немесе ағза нысандардың зақымдануы
бар, 1 немесе 2 дəрежелі АГ емделушілер жатады. Осы топқа 3
дəрежелі АГ науқсатар кіреді, ағза нысаналардың
зақымдануынсыз, қосарлы ауруларсыз жəне қантты диабетсіз. Жүрек
қантамыр асқынуларының даму қаупі алдағы 10 жылда 20 дан 30% ке
дейін.
• Өте жоғары қауіптегі топ (4 қатер). Бұл топқа АГ кез келген
дəрежесімен емделушілер жатады, қосарланған аурулары бар,
сонымен қатар 3 дəрежелі АГ емделушілер, қосарланған аурулар
болмаған жағдайда да басқа қауіп қатер факторларымен
жəне/немесе ағза нысана жəне/немесе қантты диабетпен науқастар
кіреді. Жүрек қантамыр асқынуларының даму қаупі алдағы 10 жылда
30% жоғары.
9

10.

Ағымының 4 нұсқасын ажыратады: 1 - қатерлі (тез
өршитін); 2 – баяу өршитін; 3 - өршімейтін; 4 –
қайтымды дамуымен; Қатерлі түрінде АҚ бастапқы
кезден-ақ тез өршиді, АҚ өте жоғары сандарына
жетеді ( 220/130-140 мм с.б.б. жоғары), көз түбінің
торқабықтың жəне көру нервінің ісінуі ретінде
зақымдалады, геморрагиялар болады; бүйрек
тамырларындағы органикалық өзгерістер (фибриндік
некроз) орны алуы да жиі кездесіп отырады.
Сонымен қатар гипертониялық энцефалопатиялар,
ми қанайналымының бұзылысы, жіті солқарыншалық
жəне бүйректік жеткіліксіздік дамиды. Гипертониялық
криз Гипертониялық ауруға кезеңді түрде АҚ көтерілуі
– гипертониялық криздер тəн.
10

11. Артериялық гипертензиядан жүрек ишемиясының пайда болу себебі

Артериялық гипретензиязада қан қысымы үнемі
жоғары болғандықтан негізгі күш жүрекке түседі.
Бастапқыда жүрек бұған бейімделіп,
гипертрофияланады, бірақ аса жоғары жəне ұзақ
уақытқа созылған гипертензияда жүрек əлсіреп,
оның гипертрофиясы жүрек қарыншасының
қабырғасы қалыңдап, ішкі қуысы тарылуынан,
кейін олардың созылып кеңеюіне əкеледі. Содан
жүрек жетіспеушілігі дамиды.
11

12.

Артериялық гипертензия жəне ЖИА
арасындағы байланысты анықтау үшін бір топ
Ресей дəрігерлері зерттеу жұмыстарын
жүргізген. Бұл зерттеуге 18-65 жас
аралығындағы ерлер мен əйелдер қатысқан.
АГ ауыратын 8257 науқас, соның ішінде 3615
(42.1% ерлер) 4963 (57.9 əйелдер)
анықталды. Зерттеу нəтижелері: 74.5%
ерлерде жəне 61.2% əйелдерде миокард
инфаркты, стенокардия, ЖИА, аритмия
бейімділік байқалды.
12

13. Артериялық гипертензияны төмендету

Артық салмақтан арылу
Холестерин, қант,
триглицеридтердің қандағы
мөлшерін азайту
Салауатты өмір салтын жүргізу
Рационалды тамақтану
Дəрігерге жиі қаралу
13

14. Пайдаланылған әдебиеттер

Жауғашты Ахметов «Патологиялық
анатомия» 2008ж. 62-бет
Әділман Нұрмұхамбетұлы «Патофизиология»
2007ж. 120-123беттер,133-135 беттер
www.google.kz / Медициналық ақпарат сайты
www.yandex.ru/ Причины заболевания
артериального давления. Причины ишемии
сердца и их последствия.
PubMed.com
14