Артериялық гипертензия

1. Қарағанды Мемлекеттік Медицина Университеті

Артериялық гипертензия
Орындаған: Сариева С.
204-ЖМФ

2. Жоспар

Артериялық гипертензияның эпидемиологиясы
Артериялық қысымды өлшеу әдісі
Артериялық гипертензияның АҚ бойынша
жіктелуі
Артериялық гипертензияның дамуына тәуелді
факторлар
АҚ-ның көтерілу сатылары
Артериялық гипертензияны емдеу және
профилактика

3. Артериялық гипертензия

Артериялық гипертензия кезінде қан
қысымы сынап бағанасы бойынша 140180 мм-ден жоғары көтеріледі.Олар:
Біріншілік,эссенциялық (ағыл.essential –
мәні)гипертензия
Салдарлық, әйгілінімдік артериялық
гипертензия

4. Артериялық қысымды өлшеу әдісі

Науқас отырған күйде, қолдары үстел
үстінде болуы тиіс.
Манжет иыққа жүрек тұсында
қойылады.Оның төмеңгі жағы
шынтақтық буынынан 2 см жоғары
орналасады.

5. Артериялық қысымды өлшеу әдісі

Өлшеу алдында қызыл шай,кофе ішуге
болмайды.
Темекіні 30 минут бұрын шегуге
болмайды.
Симпатомиметиктерді,көзге арналған
тамшыларды да қаолдануға тиым
салынады.
Өлшеу 5-минуттан соң тыныш жағдайда
өлшенуі тиісв.

6. АҚ өлшеу үстінде

7. АҚ өлшеу үстінде

8. Артериялық гипертензияның АҚ бойынша жіктелуі

АҚ диаст.,
мм рт. ст.
Категория
АҚ сист.
мм рт. ст.
Оптимальнды АҚ
<120
<80
Қалыпты АҚ
<130
<85
130-139
140-159
85-89
90-99
Жоғары қалыпты АҚ
2-сатыдағы
160-179
100-109
3-сатыдағы
180
110

9. Артериялық гипертензияның дамуына тәуелді факторлар

Жасы
Туа біткен
Төмеңгі физикалық белсенділік
Семіздік немесе дене массасының қалыптан
жоғары болуы
Ас тұзын көп пайдалану
Алкогольды көп қолдану
Психоэмоциональды стресс

10.

АҚ түрлері
Біріншілік
(эссенциялық)
Салдарлық,
әйгілінімдік

11. Біріншілік(эссенциялық)

Этиологиясы:Эссенциялық гипертензия
көптеген экзогендік және эндогендік
ықпалдардан дамиды.

12.

Әсер
Етуші
Фактор
лар
р
Энде
генді
Экзо
генді
Ұлғайған
жас мөлшері
семіру
Ішке сөлденіс
Бездер
Өзгерістер
Тамырлар
атеросклерозы
Металдармен
улану
Зиянды
Әдеттер
Созылмалы
гипоксия
Ас тұзын артық
пайдалану
Жанкүзелістер

13. Патогенезі

14.

Эссенциялды гипертензия патогенезі
Гиподинамия
Дене массасы
атерогенді
Липопротеид
Атеросклероз
клеткалық мембрананың
генетикалық жетіспеушілігі
Эмоциональды стресс
гиперглюкокортикоидемия
натрий,калий,кальций,АТФ-аза
гиперкатехоламинемия ангиотензинеген ААФ
активтілігінің төмендеуі
ренин
синтезі
бүйрек ишемиясы АТІ
натрий мен кальций клеткаішілік
тамырлар қысылуы
АТ ІІ
тамырлар тарылуы
эндотелин түзілісі
миоциттер гипертрофиясы
натридің тағаммен
көп түсуі
ОПСС
АҚ
албдестерон
синтезі
гипернатремия
вазопрессин
синтезі
ОЦК

15. ДДҰ сарапшылары жіктеуі бойынша гипертензия өту сатылары

1-функЦиялық
Өзгерістер
2-бастапқы құрылымдық
Өзгерістер
3-ішкі ағзаларда,әсіресе бүйректе,
Ауыр құрылымдық –өзгерістер даму сатысы

16. Әйгіленімдік гипертензия

Белгілі бір аурулардың
нәтижесінде,олардың әйгіленімі
ретінде, дамыған АҚ көтерілуін
әйгіленімдік гипертензия деп
атаймыз.Олар көбіне бүйрек аурулары,
эндокринді аурулар кездерінді жиі
кездеседі.

17.

Бүйрек артериялық
гипертензиялар
Бүйрек ұлпалық
немесе
ренопривтік
Бүйрек қан
тамырлық немесе
реноваскулалық

18. Бүйрек ұлпалық артериялық гипертензия

Бүйрек ұлпасы артериялық қан
қысымды қалыпты деңгейде ұстап
тұруға қатысады.Бүйректің құрылымдық
өзгерістер болудан дамиды.Бүйректе
жирылтатын зат қана емес,оны
босаңсытатын да заттар бөлінеді
екен.оларға бейтарап
майлар,фосфолипидтік ренин
тежегіштері,А,Е түрлес
простогландиндер жатады.

19. Простагландиндер

А
сау жнуарларда да қан қысымын төмендетеді
Е
сау жануарларда төмендетпейді

20. Простагландиндер түрлеріне байланысты гипертензия

Бүректе қан тамырларын босаңсытатын заттар өңдірілуімен
несеп шығарылуы бұзылғандықтан айналымдағы қан
көлемінің артып кетуінен

21. Бүйрек қан тамырлық гипертензия

Бүйрек ишемиясында дамиды.
Бұл гипертензияның даму патогенезінде
бүрекке қан келуінен “ренинангиотензин-альдестерон” жүйесі
әсерленуінің маңызы өте зор.

22. Бүрек қан тамырлық гипертензияның патогенезі

23. Эндокриндік артериялық гипертензия

Көптеген эндокриндік аурулар
кездерінде артериялық гипертензия
дамиды.Мысалы: Иценко-Кушинга
ауруы ,бүйрек үcті бездерінің сыртқы
қабатының өспелері – альдостерон
немесе Иценко-Кушинг синдромы,
олардың милық қабатының өспесі
феохромоцитома, диффуздық уытты,
т.б., аурулар артериялық қан қысымын
көтереді.

24.

Эндокриндік
артериялық
гипертензия
Иценко –Кушинг
ауруы
Глюкокортикоидтық
гормон
артық өндірілуімен
Уытты зоб
Тироксин мен
трийодтирониннің
көп
өндірілуінен дамиды
Феохромоцитома
Катехоламиндердің
артық
өндірілуінен дамиды

25. Иценко –Кушинг ауруы

Иценко — Кушинганың ауыр
сатысындағы
науқас кісі :дененің астындығы бөлігі
үстіне қарағанда арықтау болып
көрінеді

26. Иценко –Кушинг ауруы

27. Иценко –Кушинг ауруы

28. Артериялық гипертензия зардаптары

1.
2.
3.
1.
2.
3.
1.
2.
1.
2.
Жүректің өзгерістері
Сол жақ қарынша гипертрофиясы
Миокард ишемиясы мен инфаркт
Өкпе ісінуі
Ми бұзылыстары
Ми ишемиясы
Ми ісінуі
Ми тамырларының тромбозы
Қан тамырларының бұзылыстары
Аневризма дамуы
Қолқа жыртылуы мүмкін
Бүйректің өзгерістері
Неффросклерооз
Бүйрек қызыметінің созылмалы жеткіліксіздігі

29. Артериялық гипертензияны емдеу және профилактика

Дене массасын қалыпты ұстау
Алкоголь қолданбау
Ас тұзын шамадан көп пайдаланбау
Физикалық белсенділікті көтеру
Темекіден бас тарту
Салауатты өмір салтын ұстау
Дұрыс тамақтану
Жағымсыз әдеттерден арылу

30. Медикаменттермен емдеу.Негізгі қолданылыатын дәрілік препараттар

диуретиктер
β-адреноблокаторлар
кальций антогонисттері
АПФ ингибиторлары
α-адреноблокаторлар
ангиотензин II рецепторларының
блокаторлар

31. Комбинирленген дәрілік препараттар

диуретик + β-адреноблокатор
диуретик + АПФ ингибитор
кальций антагонисті (дигидропиридинді
қатар) + β-адреноблокатор
кальций антагонисті+ АПФ
ингибитор

32. АҚ өлшейтін құрал

33. Ақ өлшеуші құрал

34. Назар аударып тыңдағандарыңызға рахмет