Тениаринхоз. Тениоз

1. тениаринхоз Тениоз

ТЕНИАРИНХОЗ
ТЕНИОЗ
ОСППАНОВА А.
421 ЖМ

2. тениаринхоз

ТЕНИАРИНХОЗ
• Токсико-аллергиялық реакциялар мен
диспепсиялық бұзылыстармен көрінетін
биогельминтоз.

3. этиологиясы

ЭТИОЛОГИЯСЫ
• Қоздырғыш: таспақұрт Taeniarhynchus saginatus
(Taenia saginata), өгіз таспа құрты деген атпен
белгілі.
• Гельминт денесі 5-6 метр
• Басы 1-2мм. 4 емізікшесі бар; мойны
әрқайсысында 150 000 жұмыртқа бар, 1-2000
мүшелі-проглоттиді денесіне жалғасады.
• Жұмртқалар дөңгеленген, қабықшасы жұқа және
мөлдір; әрқайсысында жетілген дернәсілі бар.
• Ағзадан тыс жұмыртқалар 1айға дейін сақталады.

4.

5. Эпидемиология

ЭПИДЕМИОЛОГИЯ
• Соңғы иесі- адам, аралық иесі – ірі қара мал.
Қоздырғыш жұқтырған мал ағзасында өмір бойы
сақталады.
• Берілу механизмі: фекальды – оральды
• Берілу жолы: алиментарлы
• Жұқтырған адам сыртқы ортаға көп мөйлшерде
гельминт жұмыртқасын бөледі. Малдар
буынаяқтар мен жұмыртқаларды инвазивті
элементтер бар шөп, жем, су және тағаммен
жұқтырады.

6. эпидемиологиясы

ЭПИДЕМИОЛОГИЯСЫ
• Қабылдаушылық: жоғары
• Негізгі эпидемиологиялық көріністер:
Малшаруашылық дамыған жерде көп кездеседі.
Ошақтары Арика, Оңт Америка, Австралия, Оңт
Шығыс Азия, Шығыс Еуропа, Закавказ және
Орталық Азия елдері.
• Тағамды жеткіліксіз термиялық өңдеуден өткенде,
цистицеркалар бар тұздалған етпен жұқтырады.
• Ересектер және ер адамдар жиі ауырады.

7. патогенез

ПАТОГЕНЕЗ
• Адам АІЖ түседі
Жіңішке ішектің шырышты
қабатына құрт емізікшелері арқылы бекінеді,
катаральды қабыну шақырады және
механорецепторларын тітркендіреді
таспа құрт немесе олардың бөлінген
буындары жоғары қозғалғыштыққа ие
ішектің басқа бөлімдеріне миграциялайды,
сонымен қатар аппендикске де өт және
ұйқыбез өзектеріне
• Ішектерден қоректік заттарды сорады және
кейбір ішек ферменттерін шектейді

8.

9. Клиникалық көрінісі

КЛИНИКАЛЫҚ КӨРІНІСІ
• Жиі сипмтомсыз
• Жалғыз шағымы: анустан, жиі дефикация кезінде құрт
буындарының бөлінуі.
• Аурудың 2-3 аптасында тәбет төмендеуі, сілекей бөлінуі,
эпигастрий аймағындағы ауырсыну, қыжыл, жүрек айну және
кейде құсу байқалады.
• Көлемді инвазия кезінде тәбет жоғарылауы, жалпы әлсіздік, дене
салмағының төмендеуі болады.
• Инвазия кезеңі ұзақ, ейде бірнеше жыл
• Автено-невротикалық бұзылыстар дамиды: бас ауру, қозу, ұйқы
бұзылысы, бас айналу, кейде эпилептикалық қалтыраулы естен
танулар.
• Басқа таспаұүрттардан ерекшелігі: Дефикация актынан тыс
гельминттер буынының бөлінуі

10. диагностика

ДИАГНОСТИКА
• Гемограммада, бастапқы сатысындаэозинофилия. Кейін болмайды
• Кейде орташа дәрежелі анемия пайда болуы
мүмкін
• Гельминт жұмыртқаларына кал және
анусмаңынан жағынды

11. асқынулары

АСҚЫНУЛАРЫ
• Жиі асқынусыз
• Мүшелерге миграциялануына байланысты: жіті
аппендицит, ДЖВП
• Көлемді инвазия кезінде обтурациялы ішек
өтмсіздігі, сондай ақ оның қабырғаларының
перфорациясын шақыруы мүмкін

12. Лечение

ЛЕЧЕНИЕ
• Госпитализация жүргізілмейді
• Диспенсерлі бақылау 4 ай
• Ай сайын емнің нәтижелілігін тексереді. Теріс нәтижелер
жағдайында бақылаудың соңында тіркеуден шығарады
• Дегельминтизация амбулаторлы жағдайда жүргізіледі. Науқас
фекалияларын қайнатып қауіпсіздендіреді
• Жиі Фенасал және празиквантел
• Таблеткаларды шайнап, сумен ішу керек. Оның алдында 15 мин
бұрын жарты стакан натрий гидрокарбонатын ішу.
• Сирек еркек қырыққұлақ түнбасын немесе филиксан
қолданады.
• Паразитологиялық бақылау емделгеннен 1айдан кейін
жүргізеді.

13. Тениоз

ТЕНИОЗ
• Кейде бас миының, көздің және басқа ағзалардың ауыр
орнагикалық зақымдарымен жүретін, ОЖЖ
функционалды бұзылысы және диспепсиялық бұзылыс
көріністері бар биогельминтоз

14. этиология

ЭТИОЛОГИЯ
• Қоздырғыш: таспақұрт Taenia solium (шошқа таспақұрты).
Гельминт түрі өгіз таспақұртына ұқсайды, бірақ көлемі
кішірек (3 м-ден аз); басында 4 емізікшеден басқа 22-32
ілмегі болады; дамыған буындары 50 000ға дейін
қозғалыссыз жұмыртқалары болады.

15. Эпидемиология

ЭПИДЕМИОЛОГИЯ
• Соңғы иесі-адам; аралық иесі-үй шошқасы, доңыз.
• Инвазирленген адам сыртқы ортаға құрт жұмыртқаларын
жұқтырған 2-4 айдан соң бөле бастайды;
контагиоздылығы ұзақ уақыт сақталады. Ағзада дернәсіл
жұмыртқадан бөлініп, гематогенді барлық ағзаға таралады
және бірнеше жылға тіршілігін сақтайтын
цистицеркаларға айналады.
• Берілу механизмі: фекальды-оральды
• Берілу жолы: алиментарлы. Көп жағдайда өңделмеген
шошқа етінен, кейде су немесе зақымдалған қол арқылы.
• Қабылдаушылық: жоғары
• Ересектер жиі ауырады

16.

17. патогенез

ПАТОГЕНЕЗ
• Жетілген гельминт цистицеркамен(финналар) зақымдалғаннан
2-3 айдан кейін жіңішке ішекте дамиды. Паразиттелу ұзақтығы
бірнеше жыл. Патогенетикалық механизмі тениаринхоздағыдай:
механикалық, паразиттердің қабыну мен токсикалық әсері,
токсико-аллергиялық әсер.
• Гематогенді әртүрлі ағзалар мен тіндерге- теріасты клетчатка,
бұлшықеттер, миокард, бауыр, өкпе, көз, бас және жұлын
миында дамиды. Жергілікті қабыну және дегенеративті
өзгерістер, дәнекертінді капсула түзіледі. Инкапсулациялы
цистицеркалар жанындағы тіндерге механикалқ қысым түсіреді.
Бас миы зақымында васкулит, глия пролиферациясы, ликвор
қозғалысының бұзылысы дамиды. Цистицеркалар жойылғанда
токсико-аллергиялық әсер болады.

18.

19. клиника

КЛИНИКА
• Тениаринхоз кезіндегідей
• Айқын белгілер: әлсіздік, бас ауруы, ұйқы және тәбет
бұзылысы, іштегі шұрылдау, метеоризм, жүрек айну, кейде
құсу және іш өту. Сирек: басайналу, қысқа мерзімді естен
тану. Тениаринхоздан ерекшелігі анустан гельминт
буындары шықпайды
• Клиникалық көріністері мүшелер мен тіндердегі
цистицеркалардың дамуына байланысты: миокардтажүрек ритмнің бұзылысы, бас миында-эпилептиформды,
неопластикалы, психикалы және менингеальды
синдромдар, көзде- көз өткірлігінің бұзылысы мен
иридоциклит- соқырлыққа дейін

20. диагностика

ДИАГНОСТИКА
• Тениаринхоздағыдай
• Теріасты цистицеркаларында рентгенологиялық зерттеу
(ұршық тәрізді көлеңкелер). Кейде лимфатүйіндерінің
биопсиясы
• Иммунологиялық зерттеу- РНГА, ИФА, РСК
• Қан сарысуы немесе жұлын сұйықтығы алынады.

21. емі

ЕМІ
• Цистицеркоз ды асқындыру қаупінде ішектегі
гельминттердің ыдырауын тудыратын препараттарды
қолданбайды
• Празиквантел+глюкокортикоидтар 14 күн (аллергиялық
әсерді жою үшін)
• Емнің нәтижелігін бақылау 3 айдан кейін