Қала және ауыл тұрғындары арасында. Созылмалы жүрек жеткіліксіздігі бар науқастардың

1.

”Ұлттық Медицина Университеті” АҚ
5B130100 Жалпы тәжірибедегі дәрігер
714,715,716 топтары
Қала және ауыл тұрғындары арасында
Созылмалы жүрек жеткіліксіздігі бар науқастардың
Ауруларды Басқару Бағдарламасына (ПУЗ) қатысу
деңгейін салыстыру
Жетекшілер: PhD, доцент Құмар А.Б.
к.м.н., доцент Матжанова М.С.
к.м.н., доцент Даулетбаева Б.Б.
к.м.н., доцент Нурмаханова Ж.М.
Алматы 2019

2. Зерттеудің өзектілігі

Қазақстан Республикасының денсаулық сақтауды дамытудың 20162019 жж. «Денсаулық» мемлекеттік бағдарламасының негізгі
бағыттарының бірі - ауруларды басқару бағдарламасын, созылмалы
аурулары бар науқастардың сапасын жақсарту және өмір сүру
ұзақтығын арттыру мақсатында алғашқы медициналық-санитарлық
көмек көрсетуді жаңғырту және басымдықты дамыту құралы ретінде
енгізу болып табылады [1,2].
«Ауруларды басқару» - бірнеше компоненттердіқамтитын
құрылымдық көп қырлы араласу [3].
АББ моделін енгізуге көптеген тәсілдер пайда болды, соның ішінде
өзін-өзі бақылау және коммуникациялық ресурстармен қарымқатынас жасау компоненттерін ерекше атап өткен [4]. Дегенмен,
ресми үлгіде көптеген АББ модельдері ұсынылған, олардың танымал
болғанына қарамастан, интеграцияланған тәсілдің болмауы және
олардың тиімділігі белгісіз болып қалады. [5,6].
Созылмалы күтім үлгісі жоғары сапалы созылмалы ауруларды емдеуді
ынталандыратын денсаулық сақтау жүйесінің негізгі элементтерін
анықтайды [7].
Осы зерттеудің шеңберінде қалалық және ауылдық елді мекендерде
АББ-ның қатысуына салыстырмалы талдау жүргізілді.

3. Зерттеу мақсаты

Алматы қаласы және Алматы облысының
мысалында Ауруларды Басқару
Бағдарламасына Созылмалы жүрек
жеткіліксіздігі (СЖЖ) бар науқастарының
қатысуына салыстырмалы талдау жүргізу

4. Зерттеу тапсырмалары

Қала ж/е ауыл тұрғындарын жасы, білімі,
қызметі, АББ бойынша емханаға қаралу
жиілігі бойынша салыстыру
Сауалнама жүргізу
Науқастардың АББ бойынша медициналық
көмек алу кезінде туындаған қиындықтарын
талқылау.

5. Зерттеу нысаны

Бұл зерттеуде 2018 жылы қыркүйек – желтоқсан
айлары арасында Алматы қаласының №1, №23, №30,
№35 ҚЕ және Қарасай ауданының орталық
ауруханасы емханасы, фельдшерлік-амбулаторлық
емханаларының АББ-ға (ПУЗ) қатысушы СЖЖ бар
науқастарға сауалнама жүргізілді.
Зерттеуге қатысушылар саны – 106.
Қалалық деңгейде – 70, ауылдық – 36 науқас.

6. Зерттеу әдісі

Жұмыс барысында науқастар жайлы мәліметтер Excel
кестесіне жиналды.
Науқастар арасында арнайы құрастырылған
сауалнама жүргізу арқылы олардың медициналық
көмек сапасы туралы ойы, өздерінің субъективті
жағдайын бағалай алу қабілеті, негізгі диагнозы
туралы хабардар болуы бағаланды.

7. Зерттеу нәтижесі

Қала мен ауыл тұрғындарының саны
36
Қала тұрғындары
Ауыл
тұрғындары
70

8. Науқастардың құрамы (жасы)

Ауыл (%)
Қала (%)
13,6
12,9
53
33,4
40-49
50-59
60-69
29,6
57,5
40-49
50-59
60-69

9. Науқастардың құрамы (білімі)

Қала (%)
Ауыл (%)
22,2
30,3
31,3
48,2
29,6
38,4
Жоғары
Арнайы орта
Орта

10. Науқастардың құрамы (қызметі)

Ауыл (%)
Қала (%)
15,9
20,5
44,5
41,1
38,4
39,6
Зейнеткер
Зейнеткер
Жұмысшы/қызметкер
Жұмысшы/қызметкер
Үй шаруасында/жұмыссыз
Үй шаруасында/жұмыссыз

11. Науқастардың қаралу жиілігі

Ауыл тұрғындары (орташа қаралу саны)
4,5
4
4
3,5
3
2,5
2
2
1,5
1
2
1
0,5
0
Емханаға өздігімен келу Емханаға шақыртумен
келу
Мед.қызметкердің үй
Мед.қызметкердің
жағдайында бақылауы
телефон арқылы
хабарласуы

12. Науқастардың қаралу жиілігі

Қала тұрғындары (орташа қаралу саны)
4,5
4
4
3,5
3
3
3
2,5
2
1,5
1
1
0,5
0
Емханаға өздігімен келу Емханаға шақыртумен
келу
Мед.қызметкердің үй
Мед.қызметкердің
жағдайында бақылауы
телефон арқылы
хабарласуы

13. Сауалнамадан үзінді Соңғы жылы клиникада медициналық көмек алу кезінде қандай қиындықтар туындады?

Иә
15.1
Емхананың алыс орналасуы
15.2
Емдеуші дәрігердің қабылдау уақытының
ыңғайсыздығы
15.4
15.7
15.10
Учаскелік дәігерге қабылдауға жазылу мерзімін
күту ұзақтығы (1 күннен ұзақ)
Емхана деңгейінде мамандардың жеткіліксіздігі
(Кардиолог, эндокринолог, әлеуметтік
қызметкерлер, психолог)
Диагностикалық зеттеулердің жетіспеушілігі
15.11
Мед. Қызметкерлердің науқастарға қарымқатынасының төмендігі
15.12
Мед.қызметкерлерінің біліктілігінің төмендігі
15.15
Денсаулықты нығайту және аурудың алдын алу
бағдарламаларының жоқтығы.
Жоқ
Басқа

14. Емдік профилактикалық мекеменің алыс орналасуы

22,8%
Қала тұрғындары
16,6%
Ауыл тұрғындары

15. БМСК деңгейіндегі мамандардың жеткіліксіздігі

22,2%
Қала тұрғындары
28,5%
Ауыл тұрғындары

16. Медициналық көмектің төмен сапасы

5.5%
Қала тұрғындары
17.1%
Ауыл тұрғындары

17. Диагностикалық іс-шаралардың жеткіліксіздігі

20%
41,6%
Қала тұрғындары
Ауыл тұрғындары

18. Медициналық қызметкерлердің пациенттерге нашар қарым -қатынасы

2,8%
0%
Қала
Ауыл

19. Денсаулықты нығайту және аурудың алдын алуы бойынша қызметтердің жоқтығы

8,5%
13,8%
Қала
Ауыл

20. Қорытынды

Ауыл және қала тұрғындары арасында
Ауруларды Басқару бағдарламасына қатысу
деңгейі науқастардың жасына, біліміне,
қызметі бойынша айтарлықтай айырмашылық
жоқ.
АББ бағдарламасына қатысушылар арасында,
қала тұрғындарында Жоғарғы білімі бар
науқастар саны көбірек (17,9%)
АББ бағдарламасы бойынша қаралу жиілігі
ауыл мен қала тұрғындары арасында
ерекшелігі: қала тұрғындарында емханаға
қаралу көрсеткіші төменірек,
АББ бағдарламасы ауыл мен қала тұрғындары
арасында бірдей деңгейде көрсетіледі.

21. Қолданылған әдебиеттер

1. Қазақстан Республикасының денсаулық сақтауды дамытудың 20162019 жж. «Денсаулық» мемлекеттік бағдарламасы
2. Қазақстан Республикасының денсаулық сақтауды дамытудың 20112015жж арналған “Саламатты Қазақстан” мемлекеттік бағдарламасы
3. Внедрение программ управления заболеваниями в практическое
здравоохранение: Методические рекомендации. Л.М. Актаева, К.А.
Гаркалов, Г.У. Кулкаева. Астана, 2013г
4. Improvement of Ventricular-Arterial Coupling in Elderly Patients with
Heart Failure After Beta Blocker Therapy: Results from the CIBIS-ELD
Trial./ Milica Dekleva, Jelena Suzic Lazic, Ivan Soldatovic.
5. Impact of patient education on chronic heart failure in primary care
(ETIC) a cluster randomised trial./ Helene Vaillant-Roussel, Catherine
Laporte, Bruno Pereira.
6. Exercise Training in Patients with Chronic heart failure and Atrial
Fibrillation and Atrial Fibrillation/ Journal of the American College of
Cardiology/ Finn Waagstein, Goetz Gelbrich, Dane Cvijanovic.
7. БМСК бойынша Астаналық Декларация 2018ж.