جاسوسی صنعتی

1.

2.

‫‪INDUSTRIAL ESPIONAG‬‬
‫جاسوسی صنعتی‬
‫تهیه و تنظیم کنندگان‪:‬پورحمزه‬
‫گرگری‬

3.

‫امروزه پیشرفت درعلم و صنعت و دستیابی به تکنولوژی پیشرفته فقط از طریق محققان ومراکز آموزشی‬
‫میسر نیست‪ .‬استفاده (در واقع سوء استفاده )از تحقیقات و اخترعات دیگران راه ساده استفاده و‬
‫بی دردسر دستیابی به جدیدترین دستاوردهای تکنولوژیک است ‪ ،‬کاری که در حال حاضر وسعت‬
‫بسیاری داشته و به جاسوسی صنعتی معروف شده است ‪.‬‬

4. تاریخچه جاسوسی دیجیتال

‫تاریخچه جاسوسی دیجیتال‬
‫شاید به نظر برسد جاسوسی و پایش محصول قرن ‪ 21‬است اما همواره‬
‫در تاریخ وجود داشته و قدمت آن را میتوان با پیدایش تمدنها یکی دانست‪.‬‬
‫با پیشرفت علم و دانش و ظهور فنآوری از دوربین و تلسکوپ و رادیو گرفته‬
‫تا دوربینهای مدار بسته‪ ،‬ماهوارههای جاسوسی‪ ،‬اینترنت‪ ،‬جیپیاس و ‪...‬‬
‫روشهای جاسوسی و پایش بشر نیز دستخوش تحوالت و پیچیدگیهای بسیاری شده است‪.‬‬
‫دوران جنگ سرد میان آمریکا و روسیه را میتوان یکی از مهمترین عوامل پیشرفت فناوری‬
‫و گسترش روشها و ابزار جاسوسی و پایش در تاریخ بشر دانست چرا که نیروهای‬
‫نظامی کشورهای درگیر‪ ،‬به ندرت به طور مستقیم در جنگ سرد شرکت میکردند؛‬
‫این نبرد بیشتر توسط آژانسهای اطالعاتی مانند سیا آمریکا‪ MI6 ،‬انگلستان‪،‬‬
‫سرویس اطالعات فدرال آلمان غربی‪ ،‬استاسی آلمان شرقی و کاگب‬
‫شوروی انجام میشد و به همین دلیل عملیاتهای جاسوسی نیاز دستگاههای‬
‫اطالعاتی به ابزار و فنآوریهای جاسوسی و پایش را روز به روز افزایش میداد‪.‬‬
‫به همین دلیل طرفهای درگیر سرمایهگذاری هنگفتی در پیشرفت تکنولوژی و‬
‫ابداع ابزار و روشهای جاسوسی و اطالعاتی کردند‪ .‬برای نمونه میتوان به پایگاه‬
‫جاسوسی اشلون‪ ،‬سازمان اطالعاتی مشترک ایاالت متحده و انگلستان اشاره کرد که در‬
‫جنگ جهانی دوم ایجاد شد و از آن برضد شوروی‪ ،‬چین‪ ،‬و همپیمانان آنها استفاده میشد‪.‬‬

5. تاریخچه جاسوسی دیجیتال

‫تاریخچه جاسوسی دیجیتال‬
‫جهان با حمالت ‪ 11‬سپتامبر وارد دوره جدیدی‬
‫از جاسوسی و پایش شد‪ .‬دولت آمریکا به بهانه محافظت‬
‫مردم آمریکا با تصویب قوانین جدید امکان نظارت و‬
‫پایش شدیدتر و جاسوسی از تمامی جنبههای زندگی شهروندان‬
‫آمریکایی و انجام عملیاتهای جاسوسی در جهان را برای‬
‫خود افزایش و هموار کرد‪ .‬از آن زمان به بعد بود که با‬
‫گسترش فنآوریهای پیشرفته ابزار پیچیدهتر و‬
‫پیشرفتهتر جاسوسی و پایشی نیز ابداع و توسعه داده شد‪.‬‬
‫فنآوریها و دستگاههایی که به دست شرکتهای بزرگ‬
‫آمریکایی که همگی از ارتباط نزدیکی با سازمانهای‬
‫اطالعاتی و نظامی و دولتی این کشور دارند تولید شدهاند‬

6. جاسوسی و پایش اینترنتی

‫جاسوسی و پایش اینترنتی‬
‫اینترنت به بزرگ ترین «ماشین جاسوسی و پایش اطالعات» جهان تبدیل‬
‫شده است و این در حالی رخ میدهد که به طور روز افزون شاهد این‬
‫هستیم كه اطالعات شخصي بیشتر افراد نسبت به هر زمان دیگري در‬
‫اینترنت قرار دارد و آن را به مثابه گنجینه با ارزشی از اطالعات تبدیل‬
‫کرده است‪.‬‬
‫دهه ‪ 60‬میالدی را میتوان دهه پیدایش اینترنت نامید‪ .‬آمریکا با هدف‬
‫نظارت مجازی بر جهان و پس از ارائه اینترنت در دهه ‪ 90‬میالدی با‬
‫گسترش شبکه های اینترنتی در سراسر جهان‪ ،‬میلیاردها نفر را در دام‬
‫تارهای عنکبوتی سیستم اطالعاتی خود گرفتار کرد‪ .‬طبق گزارشی که‬
‫در سال ‪ 2011‬منتشر شده در حال حاضر حدود ‪ 2‬میلیارد و ‪200‬‬
‫میلیون نفر در جهان از اینترنت استفاده میکنند یعنی چیزی حدود یک‬
‫سوم جمعیت کل جهان‪.‬‬

7.

‫در واقع هر وسیلهای که قابلیت اتصال به اینترنت‬
‫را داشته باشد از آن میتوان به عنوان یک ابزار‬
‫جاسوسی و شنود و پایش استفاده کرد‪.‬‬

8. جاسوسی نو

‫جاسوسی نو‬
‫اطالعات و جاسوسي بخش خصوصي در حال تبدیل‬
‫شدن به بخش مهمي از نظم نوین اطالعات جهاني است‬
‫وقتي از اطالعات و جاسوسي بحث ميشود‪ ،‬معمولا‬
‫سازمانهاي دولتي مانند سیا‪ ،‬سرویس اطالعات‬
‫و جاسوسي انگلیس (‪ )SIS‬و وزارت امنیت ملي چین‬
‫در ذهن تداعي ميشود‪ .‬این استنباط عمومي وجود‬
‫دارد كه این سازمانهاي دولتي هستند كه فعالیت‬
‫جاسوسي‪ ،‬تجزیه و تحلیل اطالعات و برخي‬
‫ماموریتهاي مختلف را انجام ميدهند‪.‬‬

9.

‫“جاسوسی صنعتی “ عبارت است از به کار گیری همزمان یک یا‬
‫تعدادی از روشهای مهندسی اجتماعی به صورت برنامه ریزی شده‬
‫و هدفمند برای دسترسی به اطالعات مهم و سری یک شرکت ‪.‬‬
‫مطالعات اخیر نشان داده است که افراد داخل یک شرکت ‪،‬‬
‫مسئول بیش از ‪ 70‬درصداز دزدیهای اطالعاتی شرکت بوده اند‪.‬‬

10. جاسوسی صنعتی ، چرا ؟

‫جاسوسی صنعتی ‪ ،‬چرا ؟‬
‫دلیل انجام فعالیت های جاسوسی در بخش های صنعتی را می‬
‫توان موارد ذیل ذکر کرد ‪:‬‬
‫‪ ‬کسب برتری در مقابل رقیب‬
‫‪ ‬کسب تحقیقات مربوطه با کم ترین هزینه‬
‫‪ ‬کسب فن آوری های جدید صنعتی و نظامی با حداقل هزینه‬
‫‪ ‬کاهش هزینه های پژوهش از طریق کسب دستارودهای دیگران‬
‫‪ ‬کسب اطالعات در خصوص تحلیل رقبا‬
‫‪ ‬ایجاد سیستم پدافند برای مقابله با خطرات احتمالی‬

11.

‫البته مهم ترین هدف جاسوسان ‪ ،‬دست یابی به اطالعات مراکز فعال در‬
‫زمینه ی تحقیقات و نتایج آن و همچنین فن آوری های بسیار مدرن است‬
‫‪ .‬اینگونه جاسوسی‪ ،‬بیش تر ازهمه ‪ ،‬موارد و عرصه های زیر را در‬
‫برمی گیرد ‪:‬‬
‫‪ ‬صنایع دفاعی و تسلیحاتی‬
‫‪ ‬پردازش اطالعات وفن آوری ارتباطات الکترونیک‬
‫‪ ‬مواد خام‬
‫‪ ‬فن آوری روند تولید‬
‫‪ ‬بیوتکنولوزی و پزشکی‬
‫‪ ‬انرژی ‪ ،‬حفاظت از محیط زیست‬
‫‪ ‬همکاری فن آورانه و اقتصادی‬

12. سلطان جاسوسی صنعتی جهان

‫سلطان جاسوسی صنعتی جهان‬
‫در اسناد دیپلماتیك وزارت خارجه آمریكا كه اخیرا توسط "ویكي لیكس"‬
‫منتشر شده‪ ،‬در این اسناد از فرانسه به عنوان "سلطان سرقت فناوري"‬
‫سخن به میان آمده است‪.‬‬
‫فرانسه در مقیاس جهاني‪ ،‬تنها متهم پرونده جاسوسي صنعتي محسوب‬
‫نميشود بلكه آمریكا‪ ،‬روسیه‪ ،‬چین‪ ،‬هند و رژیم صهیونیستي نیز‬
‫درصدر فهرست متهمین قرار گرفتهاند‪ .‬آمریكا در این زمینه از آلمان و‬
‫ژاپن‪ ،‬بیشترین سوء استفادههاي ممكن را به عمل آورده و از هر طریق‬
‫ممكن و تحت پوشش ارتباطات تجاري ‪ -‬خدماتي‪ ،‬در جهت "تخلیه‬
‫اطالعاتي" مخاطبین عمل ميكند‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬بخش قابل توجهي از‬
‫اطالعات موردنظر آمریكا از طریق جاسوسي ماهوارهاي‪ ،‬شنود‬
‫ماهوارهاي و ایستگاههاي استراق سمع تامین وتكمیل ميشود‪ .‬عالوه بر‬
‫این عملیات جاسوسي و ضد جاسوسي آمریكا از طریق شنود مكالمات‬
‫تلفني اعم از تلفنهاي ثابت و سیار صورت ميگیرد‬

13.

‫كشورهاي صنعتي بویژه صنایع و شركتهائي كه رقباي فراوان و‬
‫قدرتمندي دارند‪ ،‬عموما سعي ميكنند از "اصل غافلگیري"‬
‫بهرهبرداري كنند و براي رقباي خود كه كم از دشمن نیستند‪،‬‬
‫"تلههاي اطالعاتي" كار بگذارند و مانع از دستیابي آنها به‬
‫"اطالعات هدف" شوند‪ .‬بعالوه بعضا با ارائه اطالعات‬
‫دستكاري شده‪ ،‬با اشتباهات فني ‪ -‬محاسباتي غیرقابل‬
‫ردیابي‪،‬رقیب خود را به راه پرخطا‪ ،‬رهنمون ميسازند تا بر‬
‫اثر كپيبرداري از اطالعات و اسناد دستكاري شده‪ ،‬پروژههاي‬
‫صنعتي مبتني بر جاسوسي‪ ،‬عقیم و غیركارآمد شود‪.‬‬

14. جاسوسان صنعتی در عرصه ی خود چگونه عمل می کنند ؟

‫جاسوسان صنعتی در عرصه ی خود چگونه عمل می کنند ؟‬
‫دست یابی به روش های مدیریتی در صنایع به ویژه نظامی از عرصه های خاص فعالیت‬
‫سرویس های جاسوسی در سراسر جهان محسوب می شود‪ .‬در این زمینه ‪ ،‬جاسوسان‬
‫صنعتی معمولا به موارد ذیل توجه بیشتری از خود نشان می دهند ‪:‬‬
‫‪ ‬اسناد و اطالعات مربوط به چارت سازمان ها‬
‫‪ ‬اطالعات مربوط به برآورد هزینه ها ‪ ،‬بودجه و طرح های سرمایه گذاری‬
‫‪ ‬ایده های جدید در نحوه و نوع تولیدات‬
‫‪ ‬نتایج حاصله از تحقیقات‬
‫‪ ‬مطالعات مربوط به طراحی محصولت نوین‬
‫‪ ‬تدابیر سنجش کیفیت مؤسسات‬
‫‪ ‬روش های مورد استفاده در تأمین نیازهای مشتریان‬
‫‪ ‬استراتژی فروش ‪،‬بازاریابی و خرید‬
‫‪ ‬اطالعات مربوط به اعطای امتیاز و آدرس مشتریان‬
‫‪ ‬مشخصات و آدرس های محققین و صاحبان تخصص و ‪...‬‬

15. روشهای جاسوسی صنعتی

‫روشهای جاسوسی صنعتی‬
‫‪ ‬روشهای قانونی‪:‬‬
‫‪)1‬خرید شرکت ها یا محصوالتشان که سبب انتقال تکنولوژی به رقبای سابق‬
‫شرکت خریداری شده است‬
‫‪)2‬انتقال تکنولوژی به کشورهای دیگر از راه انجام تجارت در آنها که ضمن‬
‫آن شرکت مجبور میشود ابتدا نیروی انسانی خارجی را آموزش دهد‬
‫‪) 3‬انجام کار مشترک با سایر رقبا؛در واقع به اشتراک گذاری اطالعات‬
‫‪)4‬اطالعات منبع باز ‪:‬مانند روزنامه ها ‪،‬مقاالت ‪،‬گزارشهای ساالنه شرکت‬
‫و‪...‬‬
‫‪)5‬استخدام کارکنان توسط شرکت های دیگر و رقبا‬
‫‪ )6‬کنفرانس ها و برنامهای تبلیغاتی‬

16. روشهای غیر قانونی

‫‪ ‬روشهای غیر قانونی‬
‫‪ .1‬سوءاستفاده از افراد داخلی برای دزدیدن اطالعات چه به‬
‫صورت آگاهانه (مثل تطمیع کارکنان)و چه به صورت نا‬
‫آگاهانه مانند تلفن کردن‬
‫‪ .2‬فرستادن جاسوسهایی به شرکت در قالب افراد واجد‬
‫تخصص و جویای کار‬
‫‪ .3‬حمله فیزیکی به شرکت‬
‫‪ .4‬سایر روشها از جمله گشتن اتاق نمایندگان در هتل و یا‬
‫تخلیه اطالعاتی افراد مطلع‬

17. تفاوت جاسوسی بخش صنعتی ودولتی

‫تفاوت جاسوسی بخش صنعتی ودولتی‬
‫‪ ‬هدف اطالعات و جاسوسي دولتي حفاظت از كشور است‪،‬‬
‫در حالي كه هدف اصلي اطالعات و جاسوسي بخش‬
‫خصوصي عمدتاً كسب سود اقتصادي بیشتر است‪.‬‬
‫‪ ‬یكي دیگر از تفاوتهاي اطالعات بخش خصوصي و دولتي‬
‫در این است كه سازمانهاي اطالعاتي دولتي‪ ،‬بخشي مستقل‬
‫هستند و قسمتي از زیرساختار دولت محسوب ميشوند‪.‬‬
‫اما فعالیت اطالعاتي بخش خصوصي به صورت مستقل دنبال نميشود‪.‬‬

18. تفاوت جاسوسی بخش صنعتی ودولتی

‫تفاوت جاسوسی بخش صنعتی ودولتی‬
‫هدف از جاسوسي در بخش خصوصي كسب سود‬
‫اقتصادي از طریق فروش اطالعات حساس به مشتریان است‪.‬‬
‫عمده این مشتریان خود شركتهایي هستند كه از طریق‬
‫دستیابي به این اطالعات سعي در كسب سود اقتصادي‬
‫بیشتر دارند‪.‬‬

19. راهای جلوگیری از جاسوسی صنعتی

‫راهای جلوگیری از جاسوسی صنعتی‬
‫‪ ‬امنیت فنی؛ مانند نصب دیوارهای مخصوص‬
‫‪ ‬امنیت عملی؛ شناسایی قسمت هایی که امکان‬
‫نشت اطالعات از آن وجود داردو بکارگیری‬
‫سیاستهاو قوانین متناسب‪.‬‬
‫‪ ‬امنیت فیزیکی؛ دسترسی به دارایی های شرکت باید‬
‫توسط قفل ها ‪،‬نگهبان ها و دستگاههای تشخیص هویت‬
‫کنترل شود‪.‬‬
‫‪ ‬امنیت شخصی؛ سوابق افراد شاغل به دقت بررسی شود‬
‫بخصوص مشاغل سطح پایین که در معرض خطر بیشتر و‬
‫از سطح سواد پایین تری برخوردارند‪.‬‬

20. راه های مقابله با جاسوسی صنعتی

‫راه های مقابله با جاسوسی صنعتی‬
‫‪ ‬تعریف و مشخص کردن بخش های حساس‬
‫‪ ‬تعیین اطالعاتی که نیازمند مراقبت گسترده هستند ‪.‬‬
‫‪ ‬مشخص کردن افرادی که اجازه دسترسی به اطالعات محرمانه را دارند‬
‫‪.‬‬
‫‪ ‬تعیین وظایف بخش های مختلف سازمان در‬
‫ارتباط با حفاظت از داده ها‬
‫‪ ‬ارائه تعریفی یکسان از روش های کاری ایمن‬
‫در برابر جاسوسی‬
‫‪ ‬اتخاذ تدابیر امنیتی فنی و سازمانی به منظور‬
‫مراقبت از این اطالعات ارزشمند و محرمانه‬

21. چشم انداز آینده

‫چشم انداز آینده‬
‫اگرچه تالشهای غرب برای جاسوسی از مردم و به ویژه ایران به طور‬
‫روزافزون ابعاد تازهای به خود میگیرد اما میتوان با اتخاذ تدابیری این‬
‫حفرههای امنیتی را مسدود کرد‪ .‬اگرچه امنیت هرگز ‪ ۱۰۰‬درصدی‬
‫نخواهد بود اما با راهبردهای کارشناسی شده و آموزش میتوان از وقوع‬
‫جاسوسی و حمالت دیجیتالی و سایبری جلوگیری کرد‪ .‬استفاده از نرم‬
‫افزارهای امنیتی جدید و به روز‪ ،‬آموزش همگانی و اطالع رسانی در‬
‫مورد خطرات و تهدیدهای موجود در اینترنت و ‪ ،....‬جلوگیری از‬
‫مهندسی اجتماعی برای انجام عملیات جاسوسی سایبری‪ ،‬تشکیل پلیس‬
‫اینترنتی و فضای سایبر و به کارگیری از اینترنت ملی میتوانند از‬
‫بهترین رویکردها برای مقابله با جاسوسی عصر نوین در حال حاضر‬
‫باشند‪.‬‬

22. تعدادی از ابزار قدیمی جاسوسی

‫تعدادی از ابزار قدیمی جاسوسی‬
‫رژ لب مرگبار‬
‫این یک اثر کالسیک جاسوسی است‪ .‬رژ‬
‫لبی که می تواند یک گلوله ‪ 5.4‬میلیمتری‬
‫شلیک کند‪ .‬این اسلحه در اواسط سال‬
‫‪ 1960‬از یک مامور ‪ KGB‬به دست امده‬
‫است‪ .‬و هم اکنون در موزه بین الملی‬
‫ابزارهای جاسوسی نگهداری میشود‬

23.

‫لباس عکاس‬
‫این روزها دوربین موبایل شما خیلی‬
‫کوچک تر از این دوربین جاسوسی است‪.‬‬
‫اما این دوربین چهل سال قبل یکی از‬
‫بهترین دوربین ها برای عکاسی مخفیانه‬
‫بوده‪ .‬دوربین در کت جاسازی میشده‬
‫و جاسوس می توانست به راحتی با آن‬
‫عکاسی کند‪.‬‬

24.

‫درخت جاسوس‬
‫روس ها در سال ‪ 1970‬در جنگل های اطراف مسکو‬
‫درون تنه یک درخت این گیرنده و فرستنده را کشف کردند!‬
‫امریکایی ها آن را در آنجا جاسازی کرده بودند‪ .‬این‬
‫دستگاه پیام های رادیویی از یک پایگاه نظامی هوایی‬
‫روسی نزدیک را دریافت می کرد و آنها را به یک ماهواره‬
‫آمریکایی ارسال می کرد‪ .‬جالب تر اینکه این دستگاه با‬
‫انرژی خورشیدی کار می کرد! بنابراین نیازی به نگهداری‬
‫و تعویض باطری نداشت‪.‬‬

25.

‫بین سال های ‪ ۶۰‬و ‪ ۷۰‬میالدی اکثر دیپلمات های غربی که‬
‫در شرق اروپا مشغول کار بودند ترجیح می داند لباس‬
‫هایشان را از غرب و از طریق پست بخرند‪ .‬در رومانی‬
‫سرویس جاسوسی از این موضوع استفاده می کرد و با‬
‫هماهنگی شرکت پست‪ ،‬در پاشنه کفش هایی که آنها‬
‫میخریدند ردیاب و میکروفن مخفی جاسازی می کرد‪ .‬این‬
‫کفش به طور اتفاقی در طی یک بررسی امنیتی در یک سالن‬
‫کشف شد‪ .‬ماموران یک سیگنال در سالن کشف کردند اما‬
‫وقتی دیپلمات ها سالن را ترک می کردند سیگنال ناپدید‬
‫میشد!‬

26. ابزارهای جدید جاسوسی

‫ابزارهای جدید جاسوسی‬

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

‫با سپاس از توجه تان‬
‫اسفند ‪1391‬‬