Мамандандырылған оқу оқитын жоғарғы сынып оқушыларының денсаулық жағдайын бағалау

1.

Астана медицина университеті АҚ
еңбек гигиенасы және коммуналдық гигиена кафедрасы
мамандандырылған оқу оқитын жоғарғы сынып оқушыларының
денсаулық жағдайын бағалау
ғылыми жетекші;
Сембиева Ф.Т.
505 ҚДС топ студенті
Салыбаева Т.Б.
2016ж

2.

Өзектілігі
Көптеген авторлардың пікірінше жасөспірімдер мен
балалардың денсаулық жағдайы бірінші орынға шығып
отыр. Себебі, соңғы 5 жылда жалпы аурушаңдық 15 жасқа
дейінгі балаларда 21,6%, ал, жасөспірімдерде 24,1%
жоғарылаған. Жыл сайын денсаулығында ақаулықтары бар
оқушылар саны көбейуде. Оқу үрдісінің жиілігінен, оқу
бағдарламалардың өзгеруінен, оқу үрдісіне арнай білім
алуға дейінгі және арнайы білім алу бағдарламасының
енуіне байланысты жоғарға сынып оқушыларының
денсаулық жағдайындағы психоэмоциональді және
психосоматикалық ақаулықтардың көбейюіне себеп болып
отыр.

3. Жұмыстың мақсаты арнайы білім беру сыныптарында оқитын жасөспірімдердің денсаулық жағдайын комплекстік бағалау негізінде,

денсаулық жағдайының ақаулықтарын
ерте анықтау мен қалыпқа келтіруді ғылыми негіздеу.

4. Жұмыстың міндеті: 1)арнайы білім беру сыныптарында оқитын жоғарғы сынып оқушыларының денсаулық жағдайын комплексті тексеру; 2)

жасөспірімдердің психосоматикалық ақаулықтарының
созылмалы ауруларға акелетін қауіп қатер топтарын анықтау

5. Жұмыстың ғылыми жаңалығы Арнайы білім алу үрдісіндегі жасөспірімдердің денсаулық жағдайын комплексті зерттеу жүргіліп отыр.

Жасөспірімдердің функционаналдық
денсаулық жағдайы мен өмір сүру дағдыларына арнай білім алуының
әсері туралы жаңа ғылыми мәліметтер жинақталды.

6. Тәжірибелік маңыздылығы

Арнай білім беру сыныбында оқитын психосоматикалық
ақаулықтарының даму қауіпі бар жасөспірімдердің тобын
анықтадық . Ол жасөспірімдер өз мамандықтарын дұрыс таңдай
алмайды, оқып жатқан арнай білімі өзінің таңдаған мамандығына
сай емес жасөспірімдер.
Арнай білім алу сыныбында оқитын жасөспірімдердің
психосоматикалық ақаулықтарды профилактикалық алдын алуға
бағытталған методикалар ұсынылды.
Жалпы білім беру және арнай алдын алу мекемелерінде
профилактикалық және емдік алдын алу шаралары жүргізіліп
олардың тиімділігі жасөспірімдерге түсіндірілді.

7.

8.

Зерттеу әдістері:
әлеуметтік
сауалнама
хи-квадрат
әдісі
Стьюдент
критерийі

9.

Астана қаласының № 15 лицей мектебімен №44 мектептерінің 4 сынып оқушыла
р арасында сауалнама жүргізілді. Сауалнама күн тәртібі және ас ішу тәртібі, үй тапсы
рманың орындалу ұзақтығы, оқушылардың қосымша айналысушылықтары туралы сұр
ақтарынан тұрады (Қосымша 1).
Алынған мәліметтер талдаудан өткізіліп, оқушылардың үлгерімі туралы мәліметтері
мен салыстырылды. Осы мәліметтер негізінде кесте құрылды.
Аты тегі
Уақыты
лы ас і
шу тәрт
ібі
Белгілі бі
р уақытта
ұйықтайд
ы, сағатт
ан кеш е
мес
Уақыты
лы таза
ауада б
олады
Үй жұмысы
н 2 сағ. арт
ық орындам
айды
Бос уақыт
ының қалу
ы (теледид
ар, компью
тер т.б. сан
алмайды)
Күн тәр
тібін қа
дағалай
ды
Үлгерім
і
иә
Қосым
ша жүк
теме (ү
йірмеле
р, секци
ялар т.б.
)
жоқ
1
Артём А.
иә
иә
иә
иә
иә
5
2
Наташа Б.
жоқ
иә
иә
иә
иә
иә
иә
4-5
3
Евгения Б.
иә
иә
жоқ
иә
иә
иә
иә
5
4
Савелий В
жоқ
иә
жоқ
иә
иә
жоқ
жоқ
4
5
Анастасия В
жоқ
жоқ
иә
жоқ
жоқ
иә
6
Даннил Е.
жоқ
иә
жоқ
иә
иә
иә
7
Арина К.
жоқ
иә
иә
иә
иә
иә
8
Антонина К.
кейде
жоқ
жоқ
иә
иә
жоқ
жоқ
жоқ
иә
жоқ
4-3
3
5
4
№

10.

оқушылардың 10% үлгерім
мен күн тәртібінің арасында
байланысы байқалмады
оқушылардың 40% күн тәртібін
қадағаламайды және төмен
үлгерім көрсеткіштігіне ие
оқушылардың 50% күн
тәртібін қадағалап, үлгерімі
жоғары

11. Ұсыныс

Іс-шара
Ескерту
Тым кеш ояну балаға жақсы ояну уақытын бермейді және ұйқышылдық ұзақ уа
Ұйқыдан ояну
қыт сақталуы мүмкін.
Таңғы жаттығулар, гиги Жаттығулар ұйқыдан сергектікке өтуін жеңілдетеді және ағзаны түскі жүктемел
еналық процедуралар
ерге онай дайындайды.
Таңғы ас
Көп балалар таңертең нашар тамақтанады, бірақ жеңіл тағам қажет.
Ауа райы қолайлы болғанда, мектепке дейінгі жолды серуенмен қатарластыру
Мектепке дейінгі жол
қосымша пайда болады.
Мектептегі сабақтың ба
Мектепке сабақтың басталуына 10 минут қалғанда келу
сталуы
Кейде ата-аналар мектептегі таңғы асты елемейді, балаға өзімен бірге бірдеме б
Мектептегі таңғы ас
еруге тырысып, бірақ ыстық тамақ денсаулыққа жақсы әсер етеді, бутербродтар
мен жемістерге қарағанда.
Уақыты
7.00
7.00-7.30
7.30-7.50
7.50-8.20
8.30
11.00 таман
Мектептегі сабақтың
аяқталуы
Сабақ біткен соң қосымша факультатив жұмыстары басталады . Топтың жоспа
12.30
ры жақсы ұйымдастырылуы баланың күн тәртібінің .
Үйге дейнгі жол
Үйге дейінгі жолды мектептен кейін қысқа серуенмен қатарластыру. Серуендеу
12.30-13.00
созылмалы күннің жоспарында болуы қажет.
Түскі ас
Белгілі бір себептерден Сіз ыстық тағамдарды алып тастасаңыз, онда бала мінд
13.00-13.30
етті түрде түскі асқа бару керек, егер ол созылмалы күннің тобында болса.
Түскі астан соң тыңығу
мен ұйқы
Ойын мен серуенге арн
алған уақыт
Түстік
Үй тапсырмасы
Таза ауада серуендеу
Кешкі ас
Еркін айналысушылық
Ұйқыға дайындық
Ұйқы
Заманауи баланы түскі астан соң ұйықтату күрделі болып саналады, бірақ тыны
ш тынығу қажет.
Осы уақытта әлдебір спорттық ойындарды өткізген жақсы, қозғалмалы ойндар
т.с.с
Кейде түстік туралы ұмытып кетіп жатады, бірақ баланың ас ішу тәртібіне кіргі
зілу керек.
Үй жұмысын орындау үшін тиімді уақыт.
Серуендеу немесе үйде демалу уақыты.
Баланың толыққанды тамақтануын қадағалау.
Тыныш ойындар, қол еңбегі және т.б.
Гигиеналық іс-шаралар, киім тазалау және т.б,
Бала 10 сағаттай ұйықтау керек
13.30-14.30
16.00-16.15
16.15-17.30
17.30-19.00
19.00-19.30
19.30-20.00
20.00-20.30
20.30-7.00

12.

7.Қосымша.
Қосымша 1
САУАЛНАМА
КҮН ТӘРТІП
ТАӘ _________________________________________________________________________
САҒАТ НЕШЕДЕ ОЯНАСЫЗ?
________________________________________________________________________________________
ТАҢЕРТЕҢ ТҰРУ СІЗГЕ ҚИЫНШЫЛЫҚ ТУДЫРМАЙ МА?
________________________________________________________________________________________
ТАҢҒЫ ЖАТТЫҒУЛАРЫН ІСТЕЙСІЗ БЕ?
________________________________________________________________________________________
КҮНІНЕ НЕШЕ РЕТ ТАМАҚТАНАСЫЗ?
________________________________________________________________________________________
БІР УАҚЫТТА ТАМАҚТАНАСЫЗ БА?
________________________________________________________________________________________
ҚОСЫМША ҮЙІРМЕЛЕРДЕ, СЕКЦИЯЛАРДА ҚАтысасыз БА?
__________________________________________________________________________________________
Қандай ?
__________________________________________________________________________________________
ҚАНШАЛЫҚТЫ ЖИІ?
__________________________________________________________________________________________
ҰЙ ЖҰМЫСЫН ОРЫНДАУҒА КАНША УАҚЫТ ЖҰМСАЙСЫЗ?
________________________________________________________________________________________
АТА-АНАНЫҢ КӨМЕГІНЕ ЖҮГІНЕСІЗ БЕ?
________________________________________________________________________________________
КҮНДЕ СЕРУЕНДЕЙСІЗ БЕ?
_________________________________________________________________________________________
ҚАНША УАҚЫТ СЕРУЕНДЕЙСІЗ?
_______________________________________________________________________________________
ТЕЛЕДИДАР МЕН КОМПЬЮТЕРДІҢ АЛДЫНДА ҚАНША УАҚЫТ ОТЫРАСЫЗ?
________________________________________________________________________________________
СІЗдің ХОББИІҢІЗ, СҮЙІКТІ ІСІҢІЗ БАР МА? ҚАНДАЙ?
________________________________________________________________________________________
БОС УАҚЫТЫҢЫЗДА НЕМЕН АЙНАЛЫСАСЫЗ?
________________________________________________________________________________________
НЕШЕДЕ ҰЙЫҚТАЙСЫЗ?
________________________________________________________________________________________
ТЕЗ ҰЙЫҚТАЙСЫЗ БА?
________________________________________________________________________________________