Қазақстан Республикасында ветеринария ісінің ұйымдастыру құрамы және оны басқару

1. Қазақстан Республикасында ветеринария ісінің ұйымдастыру құрамы және оны басқару

Орындаған: Айдүйсен С.Б
Қабылдаған: Асауова Ж.С

2.

Жоспар
1.
Ветеринарлық органдар мен мекемелер жүйесі. Ветеринарлық қызмет
түрлері.
2.
Ветеринарияны басқарушы мемлекеттік органдар және олардың атқаратын
қызметтері.
3.
Мемлекеттік ветеринарлық қадағалау.
4.
Ветеринария ісін облыс көлемінде басқару.
5.
Мемлекеттік ветеринарияның мекемелер жүйесі.

3. Ветеринарлық органдар мен мекемелер жүйесі. Ветеринарлық қызмет түрлері.

Ветеринарлық органдар мен мекемелер
жүйесі. Ветеринарлық қызмет түрлері.
• Республикадағы ветеринария ісі бірегей мақсатпен арнайы
қызмет атқарушы органдар, мекемелер, ұйымдар
және қызметтер жүйесінен тұрады. Олар ветеринарлық
қызметті тікелей атқарушы және оған тиісті жағдай
туғызып, қамтамасыз етуші болып екі топқа бөлінеді.

4.

Статистикалық деректер бойынша ветеринария мамандарының 80…-тен
астамы бірінші топтағы ұйымдар мен мекемелердеістейді. Бұл мамандар
тікелей мал шаруашылығында және сонымен өндірістік байланысы бар
кәсіпорындарда, көлікте, сауда-саттықжүйесінде ветеринарлық қызмет
атқарады. Бұл топқа мемлекеттік және жекеменшік ветеринарлық қызмет
кіреді.
- дәрі-дәрмек, құрал-жабдық шығаратын кәсіпорындар және олардың –німдерін
тұтынушыға жеткізуші зооветжабдықтау жүйесі;
- жоғары және арнаулы орта білім беруші ветмедицина оқу орындары.
Осы топтағы мекемелер мен кәсіпорындар ветеринарияның дамуына, талапқа
сай жұмысын атқаруына зор ықпалын тигізеді.Шығында да ғылыми-зерттеулер
ветеринарлық шараларды табуға, жетілдіруге мүмкіндік береді; оқу орындары
мамандар дайындайды; кәсіпорындар препараттар мен құралжабдықтар өндіріледі. Сондықтан, бұларсыз практикалық ветеринарияның өз
міндетін атқаруы мүмкін емес. Бұл топтағы мекемелерде елімізде бар
ветеринария мамандардың 20…өіне жуыға қызмет істейді. Олардың жұмысы
ветеринарияны ғылыми және материалдық-техникалық жағынан қамтамасыз
етуге бағытталған.

5. Ветеринарияны басқарушы мемлекеттік органдар және олардың атқаратын қызметтері.

• Еліміздегі ветеринарияны басқарушы республикалық орган
Ауыл шаруашылығы Министрлігінің құрамындағы
ветеринариялық қадағалау және басқару мемлекеттік
инспекция Комитеті болып табылады. Ол бұрын
ветеринарияның Бас басқармасы деп аталып келген. Бұл
комитетің жұмысы Министрлер Кабинеті бекіткен ережелерге
сәйкес жүргізілед.
• Ветеринарияның мемлекеттік жергілікті органдары мен
мекемелері әкімшілік-аумақтық бөлінуге сәйкес облыстарда,
аудандарда, қалаларда орналасады. Ал транспорт және
шекарадағы ветеринария органдары мен мекемелері салалық
принциппен құрылған, олар тікелей салалық басқармаға және
ВетҚжБ мемлекеттік инспекция Комитеті бағынады.
Ветеринарияның республикалық мекемелері, жергілікті
мемлекеттік басқару және бақылау органдары, мекемелері және
ұйымдары туралы ережелерді республикалық ВетҚжБ
мемлекеттік инспекция Комитеті бекітеді.

6.

ВетҚжБ мемлекеттік инспекция Комитеті өз қызметін жүргізу үшін
тиісті заңдарды, ережелердң, нормативтңк құжаттарды, өкімет шешімдері мен
бұйрықтарын басшылыққа алады. Республика көлемінде ветеринарияны басқару
органы ретінде ол төмендегідей міндеттерді атқарады:
• - мал ауруларының алдын алу, күрес үшін шараларды жүргүзуге және
ветеринарлық-санитарлық тұрғыдан сапасы жақсы малөнімдерін өндіруге
бақылау жүргізу;
• - шекара арқылы елімізге кауіпті жұқпалы мал аурулары өтуінен сақтандыру
шараларын ұйымдастыру;
• - денсаулық сақтау органдарымен бірлесе отырып, зооантропоноздардың алдын
алу, күресу шараларын жолға қою;
• - мал, оның өнімдері мен шикізаттарын ішке тасымалдауға, өндеуге, сақтауға,
сатуға, экспорт-импортық алмасуға бақылау жүргізу;
• - республика бойынша жұқпалы аурулармен күрес
шараларының жоспарын қарап бекіту, эпизоотиялармен күреске арнап
биопрепараттар мен дезинфекциялаушы заттардың қорын жасау;
• - ветеринария саласындағы өнертапқыш, рационализаторлық ұсыныстарды, мал
ауруларын анықтау, емдеудің, алдын алудыңжаңа жарақтарын, тәсілдері мен
технологиясын қарау, сынақтан өткізу, өндірісте қолдануға қабылдау;
• - биопрепараттарға, құрал-жабдықтарға, емдік дезинфекциялаушы және т.б.
малдарды аурудан қорғауға, арналған жарақаттарға мұқтаждықты анықтау,
сұраныс құру, өндіруді, сатып алуды ұйымдастыру;

7.

- қол астындағы ветмекемелерге материалдық-техникалық қамтамасыз ету
жарақтарын бөліп үлестіру, қаржыландыру;
- мал шаруашылық және ветеринарлық мекемелер мен
объектілерді жобалау, құрылысын салу, қабылдауға бақылау жүргізу;
- ветеринария мамандарына мұқтаждықты анықтап, оларды дайындау
мамандығын жетілдіру туралы ұсынастар беру;
- ветеринарлық жұмысты тіркеу, есеп беру құжаттары туралы ұсынастар беру;
- ветеринария саласындағы мәселелерді өз құзыры жүрген аумақта басқа
ведомстволар, министрліктермен бірлесе отырып шешімдер қабылдау;
- шаруа қожалықтарына, фермерлерге, кооперативтерге қосалқы
шаруашылықтарға ветеринарлық қызмет көрсетуді ұйымдастыру;
- жекеменшік кәсіпқойлық ветеринарлық қызметке лицензия беруді
ұйымдастыру және бақылау;
- өз біліктілігіне сәйкес ветеринария саласында дүниежүзілік
Ветеринарлық ассоциациямен, Халықаралық эпизоотиялықбюромен,
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымымен ветеринария саласында қарымқатынас жасайды.

8. Мемлекеттік ветеринарлық қадағалау.

• Ветеринарияны басқарушы органдар мен мекемелердің ҚР «Ветеринария туралы» заңы
мен ветеринария мәселелері бойыншақабылданған құқтық-нормативтік құжаттарды
орындауды қамтамасыз етуге және оларды бұзушылық салдарын жоюға бағытталған ісәрекетін мемлекеттік ветеринарлық қадағалау деп атайды.
• Ол республика үкіметі бекіткен арнайы ереже бойынша жүргізіледі. Соған орай,
мемлекет тарапынан қадағалау жүргізу мемлекеттік ветеринарлық инспекторға
жүктеледі. Инспекторлық лаузымы бар мамандар бақылауға міндетті:
• - барлық өндірістік-шаруашылық іс-әрекетпен шұғылданушы субъектілерінің (заңды
және жеке тұлғалардың) ҚР малдәрігерлігізаңын, ветеринария органдары мен жергілікті
әкімшіліктің ветеринария жөніндегі шешімдерін орындауын;
• - эпизоотиялардың алдың алу, жою шараларын, жұқпайтын аурулармен күрес
шараларын мерзімінде және сапалы орындауды;
• - және жекеменшік іскерлік ветеринарлық қызметтің жұмысын;
• - мал шаруашылығында, өндеу өнеркәсібінде, базарларда
жәрмеңкелерде ветеринарлық-санитарлық жағдайды;
• - ветеринарлық мекемелер мен объектілерді, малшаруашылығы
және өңдеуші кәсіпорын ғимараттарын жобалау, құрылысын салу,өзгерту, жөндеуді;
• - мал мен мал өнімдерін тасымалдау жарақтарын ветеринарлық-санитарлық
өндеуден өткізу;
• - ветеринария мен мал шаруашылығында биологиялық және басқа
препараттарды қолдануды;
• - мал шаруашылығында улы және зиянды заттар бар азықты, сапасы жарамсыз
азықты қолданудан сақтандыруды және т.б. бақылауға міндетті.

9.  Ветеринария ісін облыс көлемінде басқару.

Ветеринария ісін облыс көлемінде басқару.
• Облыс бойынша ветеринарияны басқару атқарушы өкімет органы - облыстық
әкімшілікке жүктелген. Бұл жұмысты әкімшілікөзіне тікелей бағынышты
облыстық ауыл шаруашылығы департаменті құрамындағы
ветеринария инспекциясына сүйеніп іске асырады.Ветеринарлық бөлім әкімшілік
тұрғысынан жергілікті өкіметке бағанады, ветеринария мәселелері бойынша
ветеринарияныңреспубликалық органына тәуелді болады. Оның жұмысы
республикалық өкілетті ветеринарлық орган бекіткен ережеге сәйкес жүргізіледі.
• Ветбөлімнің құзыры облыс аумағында жүреді. Сондықтан оған облыстағы
мемлекеттік ветеринария мекемелері, ұйымдары, яғни,
облыстық ветеринарлық лаборатория, эпизоотиялармен күресуші жасақ,
туберкулез және бруцеллезбен күресуші аудандардағы ветеринарлық қызмет
тікелей бағынышты болады. Сонымен қатар облыстық зооветжабдықтау қызметі,
ветеринарлық ғылыми-зерттеумекемелерінің жұмысы, облыстық ветеринарлықсанитарлық жасақ және өндірістік ветеринарлық лаборатория жұмысы
оныңбақылауда болады.

10.

Облыстық ветеринария бөлімі облыс көлеміндегі шаруашылықтардың, ұйымдардың,
бірлестіктердің, компаниялардың, акционерлік қоғамдардың,
кәсіпорындардың ведомстволық ветеринарлық қызметтерінің және жекеменшік кәсіпкерлік
ветеринариялық қызметтің жұмысына басшылық етуге міндетті.
• Ветеринария ісін басқарумен қатар, ветеринария бөлімі облыс аумағында мемлекеттік
ветеринарлық бақылау жүргізіп, ветеринария туралы заң мен
нормативтік құжаттардың орындалуына, мал шаруашылығының ветеринарлықсанитарлық жақсаруына жауапты болады.
• Өз құзырының төңірегінде облыстық ветеринария бөлімі басқада байланысты мәселелермен
шұғылданады. Мысалы: ветеринарлық мекемелер жүйесін дамыта түсу, мамандармен
толықтыру шараларын жүргізіп, облыстағы ветеринария ісін жақсартуүшін күрседі. Сондайақ, ол эпизоотологиялық ортаны зерттеу, жұқпалы аурулардың алдын алу, жою
жоспарларын құру, оларды орындауға бақылау жасау,
ветеринарлық жүйені биопрепараттармен және аурулармен күреске қажетті басқа да
жарақтармен камту, емдеу және диагностикалық жұмысты ұйымдастыру, мәселерімен де
шұғылданады.
• Ветеринария басқару органдарының міндетіне ветеринарлық мекемелер мен
объектілер құрлысын салу немесе оларды күрделіжөндеу мәселелерін шешу, қаржыландыру
да жатады.
• Облыстық ветеринария өкілетті орган ветеринарияның ғылыми
және тәжірибелік жетістіктерін насихаттайды, ветеринарлықжұмысты тіркеу, есеп
беру, іс қағаздарын жүргізуді ұйымдастырып статистикалық деректер жинайды.

11.  Мемлекеттік ветеринарияның мекемелер жүйесі

Мемлекеттік ветеринарияның мекемелер жүйесі
Ветеринарлық шараларды тікелей жүзеге асырушы мекемелер мен ұымдар
мемлекеттік жүйеге біріктірілген. Бұл жүйе - мемлекеттік ветеринарияның өндірістік
негізі, сондықтан мал шаруашылығына қызмет ету, мемлекеттік бақылау сияқты
жауапты жұмыстарды атқарады. Алдына қойылған талаптар және атқаратын
жұмысының сипатына қарай мемлекеттік ветеринарлық мекемелер төрт топқа
бөлінеді.
Емдік алдын алу мекемелерге аудандық ветеринарлық бөлімшелік емхана,
ветеринарлық бөлімше, нүкте сияқты мекемелер жатады.
Диагностикалық мекемелерге республикалық ветеринарлық лаборатория,
облыстық, аудандық, қалалық ветеринарлықлабораториялар, тері шикізатын зерттеу
лабораториясы жатады.
Ветеринарлық-санитарлық мекемелер қатарына қалалық ветеринариялық бөлім,
ветсансарап лабораториялары, темір жол су жолдарындағы көлікті ветеринарлықсанитарлық бөлімшелер шекаралық ветеринарлық бақылау нүктелері,
облыстық, қалалықветеринарлық-санитарлық жасақтар, дезинфекциялаушы
жасақтар енеді.
Емдік-алдын алу мекемелері жалпы бағытта жұмыс істейді. Олар өз құзыры жретін
аймақта малдың жұқпалы және жұқпайтын аурулармен алдын алу және күрес
шараларын жүргізеді. Ауруға ұшыраған малды емдейді, хирургиялық акушерлік
көмек көрсетеді, ветеринарлық-санитарлық шараларды ұйымдастырып,
ветеринарлық бақылау жүргізіп, мал өнімдеріне ветсарап жасайды.

12.

Мемлекеттік ветеринарлық жүйенің қалған үш топтағы мекемелері белгілі бір салада
жұмыс істейтіндіктен арнайы бағытта мамандандырылған мекемелер деп саналады.
Диагностикалық мекемелер ауруларды анықтайды, эпизоотиялармен күресуші жасақтар мен
экспедициялар жұқпалы аурулардан сақтандыру және сауқтыру шараларын жүргізеді.
Ветеринарлық-санитарлық мекемелер өз бағытындағы шараларды және
ветеринарлық бақылау жұмыстарын атқарады.
Аталған мекемелердің заңды болмысы үкімет және мемлекеттік ветеринария органдары
бекіткен арнаулы типтік ережелеріарқылы анықталады. Бұл құжаттарда мекемелердің,
мамандардың атқаратын міндеттері, құқықтары, штат кестелері, мекемелерді ашу немесе
тарау, қайта құру, басшыларын тағайындау-босату және т.б. мәселелер қаралады. Құжаттар
ветеринарлық нормативтік-құқықтық жинақта жарияланады.
Аудандық, қалалық ветеринарлық мекемелердің тұрақты штат кестесі болады,
онда қабылданатын мамандар мен жұмыскерлер саны нақты белгіленген. Облыстық,
республикалық мекемелер үшін мұндай тұрақты штат кестесі жоқ.
Олардағы басқарушы орган мен қаржы бөлуші органның келісуімен шешіледі.
Қызметкерлердің санын анықтағанда мекемегеқойылатын талаптарды, жұмыс көлемі мен
сипатын, қамтылатын мал басын, шаруашылықтар мен елді мекендер,
аудандардың саныңжәне т.б. шарттарды ескереді.