Энергетикалық деңгейлер

1.

Тақырыбы: «Энергетикалық деңгейлер»
8 сынып

2.

Оқу мақсаты
8.1.3.4 – әрбір электрондық қабат белгілі электрон сиымдылығына ие
екендігін түсіну;
8.1.3.5 – элементтердің период және топ бойынша қасиеттерінің өзгеру
сипатын анықтау.
Бағалау критерийлері
әрбір электрондық қабат белгілі электрон сиымдылығына ие екендігін
түсінеді;
элементтердің период және топ бойынша қасиеттерінің өзгеру сипатын
анықтайды.
2

3.

3

4.

Энергетикалық деңгейде болатын электрондар
:
Әр энергетикалық деңгейде болатын
электрондардың максимал саны мына
формуламен анықталады: N = 2n2
n = 1;
n = 2;
n = 3;
n = 4;
2∙12 = 2
2∙22 = 8
2∙32 = 18
2∙42 = 32
4

5.

Энергетикалық деңгейде болатын электрондар
Деңгей
1-энергетикалық
деңгей
2-энергетикалық
деңгей
Li
Be
Li
2ē
Be
2ē
B
2ē
C
2ē
N
2ē
O
2ē
F
2ē
Ne
2ē
1ē
2ē
3ē
4ē
5ē
6ē
7ē
8ē
B
C
N
5

6.

Энергетикалық деңгейде болатын электрондар
Деңгей
1-энергетикалық
деңгей
2-энергетикалық
деңгей
O
Li
2ē
Be
2ē
B
2ē
C
2ē
N
2ē
O
2ē
F
2ē
Ne
2ē
1ē
2ē
3ē
4ē
5ē
6ē
7ē
8ē
F
Ne
6

7.

Энергетикалық деңгейде болатын электрондар
ф
3-период элемент атомдарындағы электрондардың
орналасуы келесідей
болады:
Деңгей
1-энергетикалық
деңгей
2-энергетикалық
деңгей
3-энергетикалық
деңгей
Na
2ē
Mg Al
2ē 2ē
Si
2ē
P
2ē
S
2ē
Cl
2ē
Ar
2ē
8ē
8ē
8ē
8ē
8ē
8ē
8ē
8ē
1ē
2ē
3ē
4ē
5ē
6ē
7ē
8ē
7

8.

Энергетикалық деңгейде болатын электрондар
Топ нөмірі – сыртқы энергетикалық деңгейдегі электрон
санына тең
Период нөмірі - энергетикалық деңгей санына тең
Энергетикалық деңгейлердің (электрондық
қабаттардың) саны элемент орналасқан период
нөмірімен сәйкес келеді.
Бір периодта орналасқан элементтердің
энергетикалық деңгейлер саны бірдей болады.
Сыртқы электрондық қабатта сегіз электрон ғана
болады. Оны аяқталған қабат деп те атайды.
(аяқталған қабаттар инертті газдар). Ал, электрон
саны максимал болмайтын электрондық қабаттар
аяқталмаған деп аталады.
Сыртқы энергетикалық деңгейдің құрылысы
периодты түрде қайталанатындықтан, химиялық
элементтің қасиеттері де ұқсас болады. Бұл заңдылық
Менделеевтің химиялық элементтердің периодтық
жүйесі мен периодтық заңында көрініс тапқан.
8

9.

Бекіту тапсырмасы
1-тапсырма. Кестені сәйкестендіріңіз.
Энергетикалық деңгей
(қабат) саны
Максималды электрон
сыйымдылығы
Бірінші энергетикалық деңгей
8
Екінші энергетикалық деңгей
18
Үшінші энергетикалық деңгей
2
Дескриптор:
Білім алушы
- әрбір энергетикалық деңгейдегі максималды электрон санын анықтайды
9

10.

Дұрыс жауабы
1-тапсырма. Кестені сәйкестендіріңіз.
Энергетикалық деңгей
(қабат) саны
Максималды электрон
сыйымдылығы
Бірінші энергетикалық деңгей
8
Екінші энергетикалық деңгей
18
Үшінші энергетикалық деңгей
2
Дескриптор:
Білім алушы
- әрбір энергетикалық деңгейдегі максималды электрон санын анықтайды
10

11.

Бекіту тапсырмасы
2-тапсырма. Дұрыс пен бұрысты ажыратыңыз:
№
Анықтама
1.
Бір периодта орналасқан элементтердің энергетикалық деңгей саны бірдей
2.
Сырқы қабаттағы электрон саны элементтің реттік нөміріне тең
3.
4.
Na, Mg, Al қатарында солдан оңға қарай атомдарының сыртқы қабатындағы электрон саны
азаяды
Li, Na, K атомдарының сыртқы қабатындағы электрон сандары бірдей
5.
Na, Mg, Al атомдарында энергетикалық деңгей саны әртүрлі
ДҰРЫС\
БҰРЫС
Дескриптор:
Білім алушы
- электрондардың қабаттарда (энергетикалық деңгейде) орналасуының сызбасын салады
11

12.

Дұрыс жауабы
2-тапсырма. Дұрыс пен бұрысты ажыратыңыз:
№
Анықтама
ДҰРЫС\
БҰРЫС
1.
Бір периодта орналасқан элементтердің энергетикалық деңгей саны бірдей
ДҰРЫС
2.
Сырқы қабаттағы электрон саны элементтің реттік нөміріне тең
БҰРЫС
3.
БҰРЫС
4.
Na, Mg, Al қатарында солдан оңға қарай атомдарының сыртқы қабатындағы электрон саны
азаяды
Li, Na, K атомдарының сыртқы қабатындағы электрон сандары бірдей
5.
Na, Mg, Al атомдарында энергетикалық деңгей саны әртүрлі
БҰРЫС
Дескриптор:
Білім алушы
- элементтердің период және топ бойынша қасиеттерінің өзгеру сипатының дұрыс не бұрыс екендігін
анықтайды
ДҰРЫС
12

13.

Қорытынды
Бүгінгі сабақта:
әрбір электрондық қабат белгілі электрон сиымдылығына ие
екендігін білемін;
элементтердің период және топ бойынша қасиеттерінің өзгеру
сипатын анықтай аламын.
13

14.

Қосымша ресурстар
- Химия оқулығы 8 сынып Оспанова М.Қ., Белоусова Т.Г.
- https://bilimland.kz/kk/subject/ximiya/8-synyp/
14