Cоттық дәлелдеу және дәлелдемелер

1.

Cоттық дәлелдеу және
дәлелдемелер

2.

Дәлелдемелердің қатыстылығы және жарамдылығы
Егер
дәлелдемеде іс
үшін маңызы бар
мән-жайлардың
бар екендігі
туралы
түйіндерді
растайтын,
теріске
шығаратын не
оларға күмән
келтіретін
фактілер туралы
мәліметтер
болса, сот
дәлелдемені іске
қатысты деп
Аудио-,
бейнежазбалар, оның
ішінде байқау және
(немесе) тіркеу
аспаптарымен
алынғандар, фото
және (немесе)
киноға түсіру
матералдары,
электрондық,
цифрлық және өзге
де материалдық
жеткізгіштердегі
басқа да
материалдар
жарамды
дәлелдемелер
ретінде танылуы
мүмкін.
Егер дәлелдеме
осы Кодексте
көзделген
тәртіппен
алынса, сот оны
жарамды деп
таниды.
.

3.

Дәлелдемелер ретінде жол
берілмейтін мәліметтер
1) зорлықзомбылықты, қорқытуды, алда
уды, сол сияқты өзге де заңсыз
әрекеттерді қолдану арқылы;
2) іске қатысатын адамға
өз құқықтары мен
міндеттерін түсіндірмеу,
толық немесе дұрыс
түсіндірмеу салдарынан
туындаған оның
жаңылысуын пайдалану
арқылы;
3) осы азаматтық іс
бойынша іс жүргізуді жүзеге
асыруға құқығы жоқ
тұлғаның процестік әрекетті
жүргізуіне байланысты; п
басқару.

4.

Дәлелдемелер
1. Сот солардың негізінде
тараптардың талаптары мен
қарсылықтарын негіздейтін
мән-жайлардың, сондай-ақ істі
дұрыс қарау және шешу үшін
маңызы бар өзге де мәнжайлардың бар немесе жоқ
екендігін анықтайтын заңды
тәсілмен алынған фактілер
туралы мәліметтер іс бойынша
дәлелдемелер болып
табылады.
2. Фактілер туралы мәліметтер
тараптар мен үшінші
тұлғалардың
түсініктемелерінен, куәлардың
айғақтарынан,
сарапшылардың
қорытындыларынан, заттай
дәлелдемелерден, процестік
әрекеттердің хаттамаларынан,
сот отырыстарының
хаттамаларынан, аудио-,
бейнежазбаға, процестік
әрекеттердің барысын және
нәтижелерін көрсететін
бейнеконференцбайланыс
жүйелерін пайдалану арқылы
алынған деректерден және

5.

ДӘЛЕЛДЕМЕЛЕРДІҢ ҚАТЫСТЫЛЫҒЫ
ДӘЛЕЛДЕМЕЛЕРДІҢ ЖАРАМДЫЛЫҒЫ
Егер дәлелдемеде іс үшін маңызы бар мән-жайлардың бар екендігі туралы
түйіндерді растайтын, теріске шығаратын не оларға күмән келтіретін фактілер
туралы мәліметтер болса, сот дәлелдемені іске қатысты деп таниды.
1. Егер дәлелдеме осы Кодексте көзделген тәртіппен алынса, сот оны жарамды деп
таниды.
2. Аудио-, бейнежазбалар, оның ішінде байқау және (немесе) тіркеу аспаптарымен
алынғандар, фото және (немесе) киноға түсіру матералдары, электрондық, цифрлық
және өзге де материалдық жеткізгіштердегі басқа да материалдар жарамды
дәлелдемелер ретінде танылуы мүмкін.
3. Істің заң бойынша белгілі бір дәлелдемелермен расталуға тиіс мән-жайларының
ешқандай басқа дәлелдемелермен расталуы мүмкін емес.

6.

Дәлелдемелер ретінде жол берілмейтін мәліметте
р
2. Іс бойынша іс жүргізу кезінде мәліметтердің дәлелдемелер
ретінде пайдаланылуы
3. Заңды бұза отырып алынған дәлелдемелердің заңдық
күші жоқ деп танылуы
4. Дау (жанжал) медиация тәртібімен реттелмеген
жағдайда.

7.

2. Осы Кодекстің 16бабына сәйкес судья
дәлелдемелерді
өзінің ішкі сенімі
бойынша бағалайды.
Дәлелдемелердің
анықтығы
1. Әрбір дәлелдеме
оның қатыстылығы,
жарамдылығы,
анықтығы ескеріле
отырып, ал барлық
жиналған
дәлелдемелер
жиынтығы
азаматтық істі шешу
үшін жеткіліктілігі
тұрғысынан
бағалануға тиіс.
Егер тексеру
нәтижесінде
дәлелдеменің
шындыққа сәйкес
келетіні анықталса,
дәлелдеме анық деп
есептеледі.
Дәлелдемелерді
бағалау

8.

3. Егер бір тарап екінші тарап ұсынған
дәлелдемелерге дау айтпаса және
оларды мойындаса не дәлелдемелерге
дау айту жауапкердің қарсылығынан
немесе жауапкердің дәлелдеріне қарсы
талап қоюшының қарсылығынан тікелей
туындамаса, мән-жайлар анықталды деп
есептеледі.
4. Екінші тарап ұсынған дәлелдемелердің
бұрмалануы туралы өтінішхат
мәлімделген жағдайда, осындай
мәлімдеме жасаған тұлға
дәлелдемелердің бұрмаланғандығы
туралы куәландыратын белгілерді
көрсетуге міндетті.

9.

Егер:
сот
құжаттың
көшірмесімен
немесе
өзге
де жазбаша
1)сонымен
2)
құжаттың
дауласушы
3) қатар
құжат
төлнұсқасы
тараптардың
төлнұсқасының
жоғалса
әрқайсысы
мазмұнын
және ұсынған
сотқа
басқа
осы
дәлелдемелермен ғана расталатын мән-жайларды оның мазмұнын
берілмесе;
құжаттың
дәлелдемелердің
көшірмелері
көмегімен
бір-біріне
анықтау
ұқсамаса;
мүмкін
болмаса,
даулаған
кезде
дәлелденді
деп
есептей
алмайды.

10.

Дәлелдемелерді қамтамасыз ету
1. Іске қатысатын және өздері
үшін қажетті дәлелдемелерді
ұсыну кейіннен мүмкін болмайды
немесе қиындық келтіреді деп
қауіптенуге негізі бар адамдар
соттан осы дәлелдемелерді
қамтамасыз ету туралы сұрай
алады.
2. Сот дәлелдемелерді
қамтамасыз етуді куәлардан
жауап алу, сараптама
тағайындау және жүргізу,
дәлелдемелерді олардың
сақталған жерлерінде қарап
тексеру, сот тапсырмасын
жіберу және басқа да тәсілдер
арқылы жүргізеді.
Сотта іс қозғалғанға дейін
дәлелдемелерді қамтамасыз ету
Қазақстан Республикасының
нотариат туралы заңнамасында
көзделген тәртіппен жүргізіледі.

11.

Дәлелдеу міндеті
1. Әр тарап өзінің
талаптарының және
қарсылықтарының
негізі ретінде сілтеме
жасайтын мәнжайларды
дәлелдеуге,
қорғаныс
құралдарын
пайдалануға,
фактілерді растауға,
оларға дау айтуға,
процесті адал
жүргізуге сәйкес
келетін және іс
жүргізуге
жәрдемдесуге
бағытталған
дәлелдемелер және
дәлелдемелерге
қарсы
қарсылықтарды
судья белгілеген
2. Осы Кодекстің 29тарауында
көрсетілген істер
бойынша дәлелдеу
ауыртпалығы
актілеріне,
әрекеттеріне
(әрекетсіздігіне)
шағым жасалып
отырған мемлекеттік
билік, жергілікті өзінөзі басқару
органдарына,
қоғамдық
бірлестіктерге,
ұйымдарға,
лауазымды адамдар
мен мемлекеттік
қызметшілерге
жүктеледі.

12.

Дәлелдемелерді ұсыну
1. Тараптар мен іске қатысатын басқа да тұлғалар дәлелдемелерді істі сот талқылауына дайындау
сатысында бірінші сатыдағы сотқа ұсынады.
Егер дәлелдемелерді ұсынған тұлғалар оларды істі сот талқылауына дайындау сатысында
ұсынудың мүмкін еместігін негіздесе, дәлелдемелер сот талқылауы сатысында ұсынылуы мүмкін.
2. Істі дұрыс шешу үшін маңызы бар мән-жайларды сот тараптар мен іске қатысатын басқа да
адамдардың талаптары мен қарсылықтарының негізінде, қолданылуға жататын материалдық және
процестік құқық нормаларын ескере отырып анықтайды. Тұлға істі сот талқылауына дайындау
барысында не осы баптың бірінші бөлігінде белгіленген жағдайларда сот талқылауы барысында
ашылған дәлелдемелерге ғана сүйенуге құқылы.

13.

3. Сот тараптар мен іске
қатысатын басқа да
тұлғаларға істі дұрыс шешу
үшін қажетті қосымша
дәлелдемелер беруді
ұсынуға құқылы.
4. Іске қатысатын тараптар
мен басқа да тұлғалар үшін
дәлелдемелерді беру қиын
болған жағдайда, бірінші
сатыдағы сот олардың
өтінішхаты бойынша оларға
дәлелдемелерді талап етіп
алдыруға жәрдем көрсетеді.

14.

Пайдаланылғ
ан әдебиеттер
Қазақстан
Республикасының
Кодексі 2015 жылғы
31 қазандағы № 377-V
ҚРЗ.
ҚР Азаматтық процестік
кодексі