Бастың, беттің, хирургиялық ауруларымен жарақаттары

1.

Тақырыбы:Бастың, беттің, хирургиялық ауруларымен
жарақаттары.

2.

Даму ақаулары.
«Аномалия» -“дұрыс жаралмаған”-уақытында іште дамуы кезінде болатын
өзгерістерден пайда болатын патологиялық процесс.
Себептері:
1.Ішкі теротогенді факторлар;
Генетикалық кемістіктер .
І2.Сыртқы теротогендік факторлар:
-Химиялық (антибиотиктер, седативті препараттар, никотин және алкоголь)
-Физикалық (радиация, рентген т.б.)
-Инфекциялық (қызылша, герпес, вирусты гепатит, полиомиелит).
І. “Қоянжырық”- еріннің жырығы(ажырауы)-жоғарғы ерінде, бір немесе екі
жағынан болатын ерін кемістігі.
Түрлері:
1. Жартылай- жоғары еріннің жұмсақ тіндерініңбітіспеуі.
2. Толық – жоғарғы жақтың дамуы бұзылады. Саңылау мұрын қуысына енуі
мүмкін және бір немесе екі жақты болады.
Клиникасы:
-косметиккалық кемістік,
-ему , жұту , тыныс алудың бұзылысары,
- Өкпенің аспирациялық пневмониясының себепшісі болуы мүмкін.
Емі: Реконструтивтік операция ( баланың жасы 3 айдан асқан соң
жасалынады.

3.

ІІ. “Қасқырапан”-таңдайдың ажырауы.
Түрлері:
1. Біржақты.
2. Екі жақты-екі жақты толық бітіспеушілікте жырықтың
ортасында желбезекпен хоаналар көрінеді.
Клиникасы:
-сүттің, өңешке бармай,мұрынға кетуі,
-жиі шашалуы,
- Тыныс алуы бұзылады,
-сөйлеген сөзі түсініксіз,
-тынс жолдары инфицирленген соң аспирациялық пневмония ,
ортаңғы құлаққтың аурулары дамиды.
Емі: Реконструтивтік операция.
ІІІ. Макростомия-Ауыздың бұрышы мен ұртында болатын
беттің көлденең кемістігі.
Клиникасы:
- Косметикалық кемістік;
- -ауыздан үнемі сілекей бөліну;
- -терінің тітіркенуі.
- Емі: хирургиялық- 1 жастан кейін жасалады.
ІV.Макроглоссия- тілдің қатты ұлғаюы.
Клиникасы;- жеңіл түрінде , ауыз жартылай ашық болады.
-ауыр жағдайда, баланың аузы ашық, үнемі сілекей
ағады,тілдің шырышты қабаты кеуіп кетеді, жарылады және
қан ағады. Емі – хирургиялық.

4.

Жарақаттық іріңді менингит
Клиникасы:
1) жайылмалы бас ауру мен бел тұсының ауруы,
2)лоқсу, құсу,
3) желке бұлшық еттерінің тартылуы,
4)жарықтан қорқу, қозу, ұйқысыздық,
5) дене қызуы 39 градус және одан жоғары,
Алғашқы көмек пен емі:
• антибактериалды ем,
• дезинтоксикациалық ем,
• тырысуға қарсы ем,
• жұлынға пункция жасау,
• жасанды өкпе желдету.
•нейрохирургия бөлімшесіне жатқызу.

5.

Бастың, беттің, ауыз қуысының қабыну аурулары.
Түрлері:
1) Фурункул,
2) Карбункул,
3) Абсцесс,
4)Флегмона.т.б.
Белгілері:
Фурункул мен Карбункулде:
1) көз айналасының ісінуі,
2) дене қызуы 39-40°С,
3) басының қатты ауруы,
4) сандырақтауы,
5)құсуы.
6) шайнау қызметінің бұзылуы,
7) жұтынудың қиындауы.
8) тахикардия,
9) лейкоцитоз .
Алғашқы көмек :
• аурсынуды басу,
• антибиотиктер мен сульфамидті
препараттарды қолдану.
• ауруханаға тасымалдау.

6.

Жіктелуі:
1.Жабық.
2.Ашық.
І.Жабық:Бастың жұмсақ тіндерінің соғылуы- басқа жалпақ
қатты заттың тйуі әсерінен пайда болады. Бұл кезде тері мен
тері асты ұлпалары зақымдалады.
Клиникасы:
1. Тиген жерде ісіктің пайда болуы,
2. Ауырсынуы,
3. Қанталауы.
Алғашқы көмек:
• аурсынуын басу (анальгетиктер),
• басқа қысатын таңғыш салу,
• мұзды мұйық қою,
• қанды ісік болса - жуан инемен тесіп, қанды сорып, шығару.
2.Ашық.
Клиникасы:
-Ауырсыну.
-Қан кету.
-Жара шетінің ашылуы.
Қысып таңғыш салу көк тамырлардан және кішкене қызыл
тамырлардан қан ағуды уақытша тоқтатудың жақсы әдісі
болып есептеледі

7.

Мидың шайқалуы.
Себебі: жарақат.
Клиникасы:
-естен тану,(қысқа уақытқа),
-ретроградты амнезия,
- құсу,
- бас ауруы,
-бас айналуы.
Алғашқы көмек :
• басына мұзды мұйық қою,
• қатаң төсек режимі, 1-2апта бойы,
• аурсынуды басу (аналгетиктер,),
• тұзсыз емдәм,
• дегитрациялық ем (венаға- 40% глюкоза, 10%
-200мл. Маннит ерітіндісі, 40% уротропин, ),
• антигистаминді, витаминді препараттар.

8.

Мидың соғылуы.
Мидың шайқалуына қарағанда, бұл ауыр түрі болып есептеледі.
Клиникасы:
1) ұзақ мезгіл естен тануы,
2) ретроградты амнезия,
3) тоқтаусыз құсу,
4) дене қызуының көтерілуі,
5) нейтрофильді лейкоцитоз,
6) жұлын сұйықтығында тұрақты қан болуы,
7) сал мен салданулар,
8) гемиплегия,
9) патологиялық рефлекстердің пайда болуы.
Алғашқы көмек пен емі:
• басына мұзды мұйық қою,
• қатаң төсек режимі, 2-3апта бойы,
• аурсынуды басу (аналгетиктер,),
• тұзсыз тағам,
• дегитрациялық ем (венаға- 40% глюкоза, 10% -200мл. Маннит ерітіндісі, ),.
• гемостатик(венаға-10%-10мл.CaClерітіндісі,5 %.-200мл.АКК,1 2,5%-2мл.Диценон),
• антигистаминді, витаминді препараттар,
• тыныс алуы бұзылғанда - трахеостомия,
• ЖӨЖ-ді қосу,

9.

Бас сүйектерінің сынығы.
Ол - тікелей жарақаттанудан пайда болады.
Түрі:
1) төбе сүйегінің бөлек сынығы,
2) төбе сүйегі сынығының негізіне өтуі,
3) бас сүйегі негізінің бөлек сынығы:
Сынықтың түрлері:
• жарықшақты,
• тесілген,
• әйнек тәрізді,
• сызық тәрізді.
Клиникасы:
• соғылу мен шайқалудан пайда болатын жалпы
ми зақымдануының белгілері,
• ошақты өзгерістері,
• брадикардия,
• салдану мен сал болуы,
• гемиплегия,
• патологиялық рефлекстердің пайда болуы.
Алғашқы көмек пен емі:
• аурсынуды басу,
• қан тоқтату,
• мұзды мұйық қою,
• тасымалдау.

10.

Бастың негізгі сүйектерінің сынығы.
Клиникасы:
1.мұрын мен құлақтан қан және жұлын
сұйықтығының кетуі
шығуы
3)«көзілдірік» белгісі-оң (көз айналасы қанталап, қан ұюы),
4) экзофтальм,
5) салдану және сал болуы.
Алғашқы кемек пен емі:
• басына мұзды мұйық қою,
• қатаң төсек режімі,
• аурсынуды басу (аналгетиктер,),
• ауруханаға тасымалдау,
• ашық сынықта - таңғыш салу,
• науқасты тасымалдау кезінде басты аздап жоғары көтеріп,
ұстап отыру,
• науқас ессіз болса, тілі көмейді бітемеу үшін. тілін жібек
жіп-пен тесіп иегіне не киіміне байлау,
• дегидратациялық ем,
• ауруханаға тасымалдау,
• жұлынға пункция жасау,
• гематома ұлғайса басқа трепанация жасау.
• рентгенография,
• компьютерлік томография,