Rivojlanish va ta`lim psixologiyasi

1.

Rivojlanish va ta`lim psixologiyasi
Gaynazarova Gulbaxor Abdullayevna

2.

TIL RIVOJLANISHI:
(ma`ruza)

3.

REJA:
1.Tilni rivojlantirishning nazariy istiqbollari.
.
2. Tilni rivojlantirish tendensiyalari.
3. Tilning rivojlanish bioekologiyasi. Ikkinchi tilning
rivojlanishi.
4. Tilning rivojlanishida sensor buzilishi va
nuqsonlar.

4.

Tilni rivojlantirishning nazariy istiqbollari
Aksariyat bolalar 3-4 yoshligida
atrofdagi odamlar bilan samarali suhbatlar
o'tkaza olish uchun
yetarlicha nutqiy
ko`nikmalarga ega bo'ladi. Ular ushbu
ulkan vazifani qisqa vaqt ichida qanday
bajara olishlari - bu bola rivojlanishining
ajoyib sirlaridan biridir. Nazariyotchilar
bolalarning
ona
tilini
qanday
o'rganishlariga
oid
ko'plab
tushuntirishlarni taklif qilishdi.
Biz modellashtirish va mustahkamlashga
asoslangan yana to'rtta zamonaviy istiqbolga
asoslangan
dastlabki
yondashuvlarni
tasvirlaymiz: nativizm, kognitiv jarayon
nazariyalari,
ijtimoiy-madaniy
nazariyalar va funksionalizm.

5.

Modellashtirish va mustahkamlash
Ba'zi dastlabki nazariyotchilar tilni rivojlantirish asosan
modellashtirish
natijasidir,
ya'ni
bolalar
shunchaki
boshqalarning nutqiga taqlid qilishadi deb taxmin qilishgan.
Boshqalarni kuzatish va taqlid qilish, albatta, ma'lum darajada
tilni rivojlantirishga yordam beradi. Kichkintoylar vaqti-vaqti
bilan ota-onalar va boshqa tarbiyachilar tomonidan ishlab
chiqariladigan tovushlarga taqlid qilishadi. Kattaroq bolalar esa
ba'zida boshqalarning so'zlari va iboralarini o`zlashtirib
olishadi.

6.

Bixeviorist B. F. Skinner (1957) ota-onalar va boshqa kattalar bolaning atrofidagi
muhitni va bola bilan bog`liq predmetlarga nisbatan ravon tilni ishlatish muhim
ekanligini ta`kidlaydi. Skinnerning fikriga ko'ra, go'daklar go'yo tasodifiy
ko'rinishda turli xil nutq tovushlarini chiqarganda kattalar ijobiy ta'sir ko'rsatadi
va shuning uchun bolalar uni takrorlashga urunadi. Bolalar o'sib ulg'aygan sayin
kattalar haqiqiy so'zlardan foydalanishni kuchaytira boshlaydilar
Fonetika – tilning tovush tizimini o`rganuvchi
tilshunoslik sohasi.
Leksikologiya
–
so`zlarning
o`rganuvchi tilshunoslik sohasi.
ma`nolarini
Sintaksis – gapda so`zlar va so`z birikmalarining
birikish usullarini o`rganuvchi tilshunoslikning
sohasi.
Berres Frederik Skinner—
Amerikalik psixolog

7.

Nativizm
Nativizm deb nomlanuvchi yondashuvda nazariyotchilar tilni
rivojlantirishni tushuntirish uchun biologiyaga murojaat qilishdi.
Xomskiy
o'sayotgan bolalarda tilning ko'plab murakkab jihatlarini
o'rganishga imkon beradigan biologik mexanizm mavjuddir. Ushbu
mexanizm ma'lum bir "oldindan bog'langan" bilim va ko'nikmalarni taqdim
etadi, bu esa tilni o'rganish vazifasini bolalar noldan boshlashga qaraganda
ancha soddalashtiradi. Ko'pgina psixologlar Xomskiyning fikriga ko'ra,
odamlar, garchi aniq biron bir tilni bilish uchun tug'ilmagan bo'lsalar ham,
lingvistik bilim va ko'nikmalarni egallashga yordam beradigan ba'zi bir
moyillikni meros qilib olishadi
Noam Xomskiy (1928)
Amerikalik tilshunos
Nativizm - nazariy nuqtai nazar bo`lib, ba'zi bir
bilimlar biologik jihatdan qurilgan va tug'ilish
paytida yoki undan ko'p o'tmay mavjud bo‘ladi.

8.

Aksariyat odamlar, shu jumladan, kar va
ko'rgazmali
imo-ishora
tizimidan
foydalanadigan bolalar uchun miyaning
chap yarim sharchasi tilni ishlab
chiqarishda va tushunishda ustun turadi.
Chap korteksning ikkita aniq mintaqasi
til funksiyalariga ixtisoslashgan.
O'ng yarim shar bir-birini to'ldiruvchi
yordamni taklif qiladi, bayonotlarning
bir nechta mumkin bo'lgan ma'nolarini
saralaydi, hazil va kinoyani qabul qiladi
va jarayonda voqealarni kuzatib boradi.
Miyaning chap yarim sharidagi
asosiy til markazlari. Vernik zonasi
tovushlarni qayta ishlaydi va
nutqni tushunadi. Brokaning
hududi nutq ishlab chiqarishga
ruxsat beradi.

9.

Kognitiv jarayon nazariyalari
Noam Xomskiyning pozitsiyasidan farqli o'laroq ba'zi boshqa
nazariyalar bolalar tilni o'rganish qobiliyatlari bilan emas, balki o'z
ona tilining asosini aniqlashga imkon beradigan idrok etish
qobiliyatlari va umumiy fikrlash qobiliyatlari bilan tug'iladi.
Kognitiv jarayon nazariyalariga ko`ra bolalar turli darajadagi
abstraksiya qoidalarini aniqlaydilar va qayta ko'rib chiqadilar,
ba'zida boshqa xususiyatlarni (masalan, grammatik kategoriya),
tilning bitta elementi (so'z ma'nosi) haqidagi bilimlardan
foydalanadilar.

10.

Ijtimoiy-madaniy nazariyalar
Kognitiv jarayon nazariyotchilari tilni egallash va undan
foydalanish bilan bog'liq bo'lgan intellektual operatsiyalarni
ko'rib chiqsalar, sotsial-madaniy nazariyotchilar ko'proq
ijtimoiy o'zaro ta'sirlar tilning rivojlanishiga qanday yordam
berishiga e'tibor berishadi. Shu nuqtai nazardan qaraganda
bolalar tildan foydalanishda ijtimoiylashish kuzatiladi. Tilni
ijtimoiylashtirish til haqida aniq ko'rsatmalarni (masalan, otaonalar bolalardan "iltimos" va "rahmat" deb aytishni talab
qilishi mumkin) va tegishli lingvistik xatti-harakatlarni
yetkazishning ko'proq bilvosita vositalarini o'z ichiga oladi
(masalan, ota-onalar tildagi keskin burilish va boshqa ijtimoiy
madaniy konvensiyalarni modellashtirishlari mumkin).
Chaqaloqlarga yo'naltirilgan nutq - qisqa, sodda, baland ovozli nutq
ko'pincha yosh bolalar bilan suhbatlashishda ishlatiladi.

11.

“Alla”
Zamonaviy qarashlar asosida fikr-mulohazalar
Video: You tube

12.

Tilni rivojlantirish tendensiyalari
Bolalarning birinchi aloqa shakli yig'lash bo`lsa, ko'p o'tmay jilmayish va
kulish orqali va birozdan keyin imo-ishoralar bilan muloqot qilishadi.
Ular birinchi tug'ilgan kunida bir nechta taniqli so'zlardan foydalanishni
boshlaydilar va ikkinchi tug'ilgan kunida esa foydalanayotgan so`zlari
miqdori yanada ko`payadi. Maktabgacha yoshda ularning so'z boyligi
sezilarli darajada oshadi. 6 yoki 7 yoshlarida boshlang'ich maktabga
o'qishga kirganlarida ular ko'p jihatdan kattalarga o'xshab ko'rinadigan
tildan foydalanadilar

13.

Semantik rivojlanish
Chaqaloqlar 3 yoki 4 oylikdayoq ob'ektlarni turlarga ajratishni boshlaydilar, 8
oyligidayoq ba'zi bir so'zlarning ma'nosini tushunadilar va odatda birinchi so'zlarini
taxminan 12 oylikda aytadilar. Bolalar 16 oydan 18 oygacha bo'lgan vaqtga kelib, lug`at
boyligi 50 ta so'zga teng bo`ladi. Ikkinchi yilning oxiri yoki uchinchi yilning boshlarida
so'zlashuvda portlash sodir bo'ladi, bolalar oyiga 30 dan 50 tagacha yangi so'zlardan
foydalanadilar va keyinchalik
har kuni 20 tagacha yangi so'zlarni o`zlashtira
boshlaydilar
6 yoshida bolalarning semantik bilimlari odatda 8000 dan 14000 gacha so'zlarni o'z
ichiga oladi, ulardan o'z nutqlarida taxminan 2600 tasidan foydalanadilar. Oltinchi
sinfga kelib, ular eshitish va o'qish orqali o'rtacha 50.000 so'zni tushunishadi, ammo
bu so'zlarni kontekstda mos ravishda qo`llay olmaydilar. O'rta maktabda u taxminan
80000 so'zni o'z ichiga oladi.
Bolalar ishlatishi va tushunishi mumkin bo'lgan so'zlar sonining keskin
ko'payishi semantik rivojlanishning eng aniq jihati hisoblanadi.

14.

Tushunish har doim ham talaffuzdan oldin turadi.
Tilni rivojlantirishni o'rganadigan psixologlar tez-tez tilni qabul
qilish va ifodalash qobiliyatlarini farqlaydilar. Qabul qiluvchi til
- bu eshitgan va o'qigan narsalarini tushunish qobiliyatidir.
Boshqacha qilib aytganda, bu tilni tushunishni o'z ichiga oladi.
Retseptiv til qobiliyatlari ifodali til qobiliyatlaridan oldin bo'lishi
kerak: bolalar so'zlar va jumlalarni nutqda va yozishda
ishlatishdan oldin so'zlar va jumlalar nimani anglatishini
tushunishlari kerak deb o'ylash juda o'rinli bo'ladi.

15.

Bolalar dastlab lug'aviy so'zlarga e'tibor berishadi, grammatik so'zlar
biroz keyinroq keladi.
Barcha tillarda so'zlarning ikkita asosiy tomoni mavjud. Leksik so'zlar
odamlarning jismoniy, ijtimoiy va psixologik dunyosidagi narsalar yoki
hodisalar bilan aniq yoki mavhum ravishda bir oz bog'liqdir. (ot, sifat, fe'l,
ravish)
Grammatik so'zlar o'z-o'zidan ozgina ma'noga ega, ammo boshqa so'zlarning
ma'nolariga yoki so'zlar yoki so'z birikmalarining o'zaro bog'liqligiga ta'sir
qiladi.
Bolalar boshlang'ich va o'rta maktab yillarida grammatik so'zlarni
farqlay oladilar.
Video: “Bola tilidan”

16.

Semantik rivojlanish
Tadqiqotchilar bolalarga so'z ma'nolarini o'rganishda yordam berish uchun
o'qituvchilar, ota-onalar va boshqa tarbiyachilar foydalanishi mumkin bo'lgan bir
nechta strategiyani aniqladilar:
• Kichkintoylar va maktabgacha yoshdagi bolalar
bilan muntazam ravishda suhbatlashib turing.
Hatto yosh bolalar gaplashmasa ham ona tilini
eshitishdan ko'p narsalarni o'rganadio'qituvchilar
bolalarga oddiy gaplarini batafsil bayon qilishlariga
imkon berishlari, vaqti-vaqti bilan bolalarning suhbatda
yetakchilik qilishiga imkon berishlari kerak.
O'zgarishlar bering. Bolalar maktab yoshiga kirganda so'zlarning lug`aviy
ma`nolarini teran anglay boshlaydilar. Lug`at ustida ishlash, notanish so`zlarni
lug`atga kiritish kabi mashqlar yaxshi samara beradi.

17.

• Misollar keltiring. Bir nechta misollarni ko'rsatganda
bolalar ko'pincha so'zni aniqroq tushunishadi.
Bunday
misollar bir-biridan imkon qadar farq qilishi kerak, shunda
ular so'zning butun doirasini aks ettiradi.
•Bolalarni
iloji boricha ko'proq
o'qishga undash.
Kattalar yosh
bolalarga ertak kitoblarini o'qiyotganda
bola uchun noma`lum so`zlarni izohlab
ketishi kerak.
Tavsiya:
Bolalar so'zlarni noto'g'ri ishlatganda
fikr bildiring. So'z ma'nolari haqidagi
noto'g'ri tushunchalar bolalar nutqida va
yozuvida yaqqol namoyon bo`ladi.
Zukko o'qituvchilar nafaqat bolalarning
so'zlarini, balki ularni qanday talaffuz
qilayotganliklarini
ham diqqat bilan
tinglaydilar, shuningdek, bolalar o'z
yozuvlarida
so'zlardan
qanday
foydalanayotganliklariga e'tibor berishadi.

18.

Tinglash qobiliyatlarini rivojlantirish
Bolalarning tinglab tushunish qobiliyati ularning semantik va sintaktik bilimlari rivojlanishi
bilan chambarchas bog'liqdir. Tinglash qobiliyatlarini rivojlantirish bir qator qo'shimcha
tendensiyalar bilan tavsiflanadi.
Yosh bolalar "yaxshi tinglash" nima ekanligini
haddan tashqari soddalashtirib tushunadilar.
Masalan:
Boshlang'ich sinflardagi bolalar, agar ular
shunchaki
gaplashayotgan
odamga
xalaqit
bermasdan jim o'tirsalar, ular yaxshi tinglovchilar
ekanligiga ishonishadi.
Kattaroq bolalar (10-11 yosh) ko'proq yaxshi tinglash
aytilganlarni tushunish deb hisoblaydilar.
O'spirinlik davrida ko'plab yoshlar ijtimoiy jihatdan
samarali tinglovchi bo'lib ko`rinadi.

19.

Nutqiy mahoratni targ'ib qilish
Bolalar va o'smirlarning nutq ko'nikmalarini
rivojlantirishga yordam berish uchun o'qituvchilar va
boshqa kattalar, albatta, ularga gapirish uchun ko'p
imkoniyatlar yaratishi kerak.
Muntazam
ravishda
qo'shilishga taklif qiling.
go'daklarni
"suhbatga"
Bolalar kattalarning suhbatlarini tinglash va boshqa
bolalar bilan suhbatlashish orqali ko'proq tajriba
to'plashadi.

20.

Bolalarga ularning xabarlari qachon tushunarli bo‘lishini
xabar bering.
Barcha yoshdagi odamlar vaqti-vaqti bilan o'zlarining fikrlarini
boshqalarga aniq yetkazishda muammolarga duch keladi. Bolalar
voqealar va g'oyalarni noaniq ta'riflaganda savollar berish yoki
chalkashliklarni izhor etish orqali, asta-sekin ularga o'z fikrlarini
aniqroq ifoda etishga va tinglovchilari biladigan va bilmagan
narsalarini hisobga olishga yordam berish kerak.

21.

Bolalardan haqiqiy voqealarni eslashni va
hodisa haqida tasavvur qilishni so'rang.
Kattalar ko'pincha bolalarni hikoya tarzida javob berishga
undaydigan savollarni berishadi. Masalan, o'qituvchi: "Bu
haftada nima qildingiz?", deb so'rashi yoki “Kuz fasli haqida
ma`lumot bering”.
Bolalarga voqealarni aytib berish imkoniyatini berish
bolalarga oddiy ijodlar, uzoq vaqt davomida nutq so'zlash
va o'z dunyoqarashining boy an'analariga asoslangan holda
mashq qilishlari uchun sharoit yaratadi. Hikoyalarni aytib
berish qobiliyatini mashg'ulotlar yordamida oshirish
mumkin.

22.

Og'zaki tilda ijodkorlikni rag'batlantirish.
Tilshunoslik ijodkorligi ko'p jihatdan hikoyalar,
she'rlar, qo'shiqlar, hazillar va jumboqlar orqali
ifodalanishi mumkin. Tilning bunday shakllari
nafaqat
ijodiy
tildan
foydalanishni
rag'batlantiradi, balki bolalarga bir-biriga
o'xshamaydigan narsalar yoki hodisalar orasidagi
o'xshashlikni
aniqlashga
yordam
beradi.
Umumiyliklarni
anglash
bolalarga
taqlid,
metafora va boshqa o'xshashliklarni yaratishga
imkon beradi.

23.

Pragmatikani rivojlantirish
Tilning pragmatik jihatlari boshqalar bilan samarali
muloqot qilish uchun og'zaki va og'zaki bo'lmagan
strategiyalarni o'z ichiga oladi.
Suhbatni boshlash, mavzuni o'zgartirish, voqealarni
ishonarli tarzda aytib berish va bahslashish strategiyalari
pragmatik bilim shakllaridir
Aksariyat bolalar maktab yoshiga yetishidan ancha oldin pragmatik
ko'nikmalarga ega bo'lishni boshlaydilar (masalan, "iltimos" bilan so'rovni
oldindan yozish va boshqalarning savollariga xushmuomalalik bilan javob berish).

24.

Madaniy va sotsiolingvistik xatti-harakatlar
Jim bo'lishga qarshi gapirish.
Ba`zan kishilar bir-birlariga juda kam
gapirishganda va noqulay sukunatlarni oldini olishda o'zaro munosabatlarni
saqlab qolishning bir usuli sifatida kichik-kichik suhbatlarni amalga oshirishadi.
Sotsiolingvistik xatti-harakatlar - tegishli og'zaki o'zaro
munosabatlarni boshqaradigan ijtimoiy konvensiyalar (ko'pincha
madaniyatning o'ziga xos xususiyatlari).
Kattalar bilan muloqot qilish. Ko'plab o`zbek oilalarda bolalar kattalar bilan
muloqot qilishda tortinchoqlik tufayli biroz qiynalishadi. Suhbatni samarali
bo`lishi uchun, avvalo, kattalar bolalarning qalbiga yo`l topishi va o`z yaqinligini
his qildirishi kerak. Kattalar bilan to'g'ridan-to'g'ri va qat'iyat bilan gaplashish
qo'pollik, hatto isyonkorlik deb qaraladi.

25.

Ko'z bilan aloqa o'rnatish.
Aslida ko'plab odamlar orasida
kimningdir
ko'ziga
qarash
ular
muloqot
qilishga
intilayotganliklarini yoki diqqat bilan tinglayotganliklarini
bildirish usulidir. Lekin ba`zan kattalarning ko'ziga tik qarash
hurmatsizlik belgisi sanaladi.
Savollarga javob berish. O'qituvchi o'zaro munosabatni savol berib
boshlaydi, talaba savolga javob beradi va o'qituvchi javobni
baholaydi. Turli xil madaniy guruhlar bolalarni turli xil savollarga
javob berishga o'rgatishadi.
Kutish va to'xtatish. O'qituvchilar tez-tez o'quvchilariga savollar
berishadi va keyin javob kutishadi. Ammo ular qancha vaqt
kutishadi? Ko'p o'qituvchilar uchun odatiy kutish vaqti bir soniya
yoki undan ham kamroq, bu vaqtda ular o'zlari savolga javob
berishadi yoki boshqa talabani javob berishga undaydi.

26.

Ikkinchi tilning rivojlanishi
Bitta jamiyatda bir nechta til jamoalarining mavjudligi bolalarga ikki yoki
undan ortiq tilni yaxshi bilish imkoniyatini beradi. Bu yerda biz ikkinchi tilni
rivojlantirish bilan bog'liq uchta masalani ko'rib chiqamiz: ikkinchi tilni
o'rganish vaqti, ikki tilli tabiat va ikkinchi tilni o'qitishning yondashuvlari.
Ikkinchi tilni o`rganish vaqti.
Inson miyasi hayotning boshidanoq ikki yoki
undan ortiq tillarni o‘rganishga qodir. Odamlar
ikkinchi tilni bolaligida yoki erta yoshida
o‘rganganlarida, ular ikkala yarim sharning ham
ko‘proq nerv tuzilmalarini jalb qilishlari kerak
bo`ladi. Ikkinchi tilga erta ta’sir qilish, ayniqsa,
ikkinchi til birinchi tildan ancha farq qiladigan
bo‘lsa, foydalidir.

27.

Bilingualizm – ikki tillilik.
Ikki tillilik – bu, ikki tilda yaxshi gaplashish
qobiliyatidir. Ikki tilli shaxslar bir tildan
ikkinchisiga osongina o‘tishlari mumkin va ular har
biridan foydalanish kerak bo‘lgan kontekstni
osongina ajratib olishadi. Dunyo bolalarining
kamida yarmi ikki tilli yoki ko‘p tilli (uch yoki
undan ortiq tilda ravon gaplashadigan) hisoblanib,
odatda ular yoshligidanoq bir nechta tillarga duch
kelganliklari
sababli
vaziyatlardan
unumli
foydalanganlar. Tug‘ilgandan yoki undan ko‘p
o‘tmay ikki tilli muhitda tarbiyalangan bolalar har
ikkala tilni ham haqiqatan ham yaxshi bilsalar, aqlidrok sinovlari va ijodkorlikni talab qiladigan
vazifalarni yaxshiroq bajara olishadi.

28.

Ikkinchi tilni o`qitish. Kichkina bolalar odatda ona tillarini har kuni
ta’sir qilish orqali o‘rganadilar. Agar bolaga har ikkala tilga tez-tez va
doimiy ta’sir o‘tkazsa, bir vaqtning o‘zida ikkita tilni o‘rganishlari mumkin.
Ammo bolalar katta yoshda, ehtimol boshlang‘ich sinflarda yoki undan
keyin ikkinchi tilni o‘rganishni boshlaganlarida ular uchun til o‘rganish
tajribalari asqotadi.
Bilingualizm - ikki tilni bilish.
Ikki tilli ta'lim - ikkinchi tilda o'qitishning yondashuvi,
unda o'quvchilar ona tilida akademik fan yo'nalishlari
bo'yicha o'qitiladi, shu bilan bir vaqtda ikkinchi tilda
so'zlash, o'qish va yozishni o'rgatishadi.
Subtraktiv billingualizm - yangi til muhitida o'z ona
tilidagi kamchiliklarga olib keladigan hodisa.

29.

Gender farqlar
Qizlar o'g'il bolalarga qaraganda yaxshiroq o'qiydilar.
O'rta maktab sinflarida qizlar o'g'il bolalarga qaraganda
ko'proq adabiyot to‘garaklariga yozilishadi. O'g'il
bolalar qizlarga qaraganda o'qishga kamroq qiziqishadi,
chunki ular ko'proq jismoniy faol o'yin-kulgilarni afzal
ko'rishadi. Ko'pgina o'g'il bolalar badiiy kitoblarni emas,
balki sarguzashtlarga, ilmiy fantastika, fantaziya,
komediya va dahshatga boy bo‘lgan kitoblarni o'qishni
yaxshi ko'radilar. Ba'zi o'g'il bolalar internetdagi
materiallarni,
masalan,
veb-saytlar
va
o'yin
qo'llanmalarining mazmunini o'qishga qiziqishadi.

30.

Ijtimoiy-iqtisodiy holat
Nativizm haqidagi avvalgi munozarada aytib o'tilganidek, kelib chiqishi
har xil bo'lgan o'xshash yoshlarda til darajalariga erishishga intilish ham
turlicha mavjud bo`ladi. Biroq yuqori daromadli xonadon bolalari ko'proq
so'z boyliklariga egaligi bilan ajralib turadi. Bu farq hech bo'lmaganda
qisman ota-onalar farzandlari bilan ishlatadigan tilning miqdori va sifatiga
bog'liq.

31.

Tilga oid nuqsonlar
Ba'zi bolalar tildan tashqari har tomonlama normal rivojlanadi. Tilida nuqsoni bor bolalar
nutqda yoki tilni tushunishda sustkashliklarga yoki g'ayritabiiy holatlarga ega bo'lib, bu ularning
maktabdagi faoliyatiga to'sqinlik qiladi. Bunday buzilishlar quyidagi bir yoki bir nechta
muammolarni o'z ichiga olishi mumkin:
• Qabul qiladigan til (masalan, turli xil fonemalarni ajratib bera olmaslik, taraqqiyotni tushunish
yoki eslab qolish yo'nalishlari)
• Artikulyatsiya (masalan, ba'zi bir nutq tovushlarini noto'g'ri talaffuz qilish yoki qoldirish)
• Ravonlik (masalan, duduqlanish)
• Sintaksis (masalan, g'ayritabiiy sintaktik naqshlar, noto'g'ri so`zlar tartibi)
• Semantika (masalan, bog`lovchilar kabi grammatik so`zlarning kamdan-kam ishlatilishi;
predmet kabi noaniq ma`nolarga ega so`zlarning tez-tez ishlatilishi; ikki yoki undan ortiq
ma`noga ega bo`lgan so`zlarni farqlay olmaslik)
• Uslub (masalan, uzoq vaqt boshqalarning gapirishiga yo'l qo'ymasdan muloqot qilish).
Bolalar yoshiga mos tilni namoyish qilmasa, spetsifik tilning buzilishi deb talqin qilinadi.

32.

E`TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!
Olqishlaringizni
eshitmayapman

33.

Tayanch so`zlarni aniqlang…..
Nazorat uchun savollar:
1.
2.
savollar tuzing