Navoiy Issiqlik Elektr stansiyasidagi oqava suvni tozalashda teskari osmos usulidan tozalash bo’limini tanlash va hisoblash

1.

Malakaviy bitiruv ishi
Mavzu: Navoiy Issiqlik Elektr stansiyasidagi oqava suvni tozalashda
teskari osmos usulidan tozalash bo’limini tanlash va hisoblash.
M=2400 t/kun
Tayyorladi: Yandasheva Zarnigor
Ilmiy rahbar: dots. Husenov Q.Sh.

2.

Navoiy Issiqlik Elektr staniyasi haqida
Stansiyaning asosiy vazifasi elektr energiya
va issiqlik energiyasini ishlab chiqarish.
Stansiya korxonalarga par, shaharlarga issiq
va sovuq suv, Samarqand, Buxoro,
Qoraqalpog’iston Respublikasiga elektr
energiyasi yetkazib beradi.

3.

Suvni kimyoviy tozalash sexi
• Navoiy Issiqlik Elektr stansiyasidagi suvni
kimyoviy tozalash sexining asosiy vazifasi
Zarafshon daryosi va damxo’ja suv
tarkibidagi tuzlarni yo’qotish va stansiya
ishlashi uchun sarflanayotgan suvlarning
kimyoviy holatini nazorat qilish.

4.

Osmos haqida tushuncha
• Osmos – bu suyuqlikni komponentlarga ajratish (ya’ni kam
komponentli suyuqlikni yarim o’tkazuvchan membranalar orqali
ko’p komponentli suyuqlikka o’tishi) usuli bo’lib, uning
natijasida mikroelementlar bilan to’yintirilgan suyuqlik olinadi.
Teskari osmosda suyuqlik aralashmalardan tozalanadi, ya’ni
boshqacha so’z bilan aytganda, suvga bosim berilishi natijasida
sof suvning tuzli suvdan ajratilishi yuz beradi. Olingan suyuqlik
esa osmos suvi deb ataladi, chunki suv teskari osmosning asosiy
elementi bo’lgan membrana to’qimalari yordamida mexanik
aralashmalar, tuzlar, organik moddalar va zararli moddalardan
tozalanadi va xavfsiz hisoblanadi.

5.

Suvni kimyoviy tozalash sexi umumiy sxemasi

6.

7.

Teskari osmos jarayoni sxemasi

8.

9.

Teskari osmos jarayoni membrana tuzilishi
Membrana 3xil to’qimada tashkil
topgan. Setka, poliakrilamin tola va
polisulfon tola. Setka suvni ajratib
qobiq hosil qiladi, poliakrilamin tola
kationlarni ushlab qoladi, polisulfon
tola
anionlarni
ushlab
qoladi.
Membranaga suv pas bosimda kirib
yuqori bosimda chiqadi. Membrana
suvni yaxshi tozalamay suv bn birga
tuzlarni qo’shib o’tkazsa elektr
o’tkazuvchanligi yuqori bo’ladi.

10.

Teskari osmos jarayoni afzalligi va
kamchiliklari
• Afzalligi:
• Suvni zararsiz holda tozalab
beradi.
• Kamchiliklari:
• Jarayon sezilarli darajada
qimmat.
• Suv tarkibidagi erigan tuzlarni
minimum darajagacha yo’qotib
beradi.
• Xavfsiz jarayon.
• Membrana tez ishdan
chiqadi,shu uchun teskari
osmos jarayoniga kelguncha
suv ko’p tozalash jarayonidan
o’tib keladi.

11.

Xulosa
• Xulosa qilib shuni ayta olamanki, suvni
kimyoviy tozalash stansiyadagi barcha
suv bilan bog’liq jarayonlarni uzoq vaqt
ishlashiga yordam beradi, kerakli
qurilma va jihozlarni ishdan chiqishini
oldini oladi.