Параллелепипед. Призма. Пирамида

1. Параллелепипед. Призма.Пирамида.

SS
В
А
С

2. Мақсаты:

• Тікбұрышты параллелепипед туралы білімдерін
жүйелей түсіндіру; тік параллелепипед,тік
призма,пирамида ұғымдарымен және олармен
байланысты биіктік,жағы,төбесі,табаны ұғымдарымен
таныстыру;тік параллелепипедті,тік
призманы,пирамиданы бейнелеп үйрету.
• Оқушылардың конструктивті ойлауын дамыту.
• Оқушыларды
ізденімпаздыққа,жауапкершілікке,ұйымшылдыққа,
іскерлікке тәрбиелеу.

3. Тікбұрышты параллелепипед

Тіктөртбұрыштармен шектелген
кеңістіктік денені тікбұрышты
параллелепипед деп атаймыз.

4.

A
D
B
C
К
H
F
М

5.

A
D
B
ұзындығы
C
ені
биіктік
К
H
F
М

6.

Тіктөртбұрыштар
Қарама қарсы
жақтары тең !

7.

Төбелері - нүктелері
Жақтар – тіктөрбұрыштар
А1
С1
D1
В1
D
А
Қабырға - кесінді
С
В

8.

Тіктөртбұрышты
V=abc параллелепипедтің көлемі
S=2ab+2ac +2bc
Бетінің ауданы
S=2(a+b+c)
Қабырғаның ұзындығы
L=4a +4b +4c
c L=4(a+b+c)
a
b

9.

3
V=a
S=6a2
Кубтің көлемі
Куб бетінің ауданы
L=12a
a
a
a
Куб
қабырғаларының
ұзындығы

10.

Қандай заттар
тіктөртбұрышты
параллелепипедтің формасы
О
түрінде
болып табылады?
Х’
Х

11.

12.

1
4
3
2

13.

Куб-тікбұрышты
параллелепипед,
барлық
өлшемдері тең
Қандай геометриялық
фигуралар кубтың
жақтары болып
табылады?

14.

3
1
2

15. Призма

Табандары параллель жазықтықтарда
жататын тең көпбұрыштардан
тұратын,бүйір қырлары табандарына
перпендикуляр болатын кеңістіктік
денелерді призмалар деп аталады.

16. Призманың анықтамасы:

А1А2…АnВ1В2Вn– призма
Көпбұрыштар А1А2…Аn и
В1В2…Вn – призманың
табаңдары
Параллелограммдары
А1А2В2В1, А1А2В2В1,…
АnА1В1Вn – бүйір
жақтары
Отрезки А1В1, А2В2…АnBn
– призманың бүйір
қабырғалары

17. Призмалардың түрлері

Алтыбұрышты
призма
Үшбұрышты
призма
Төртбұрышты
призма

18. Призманың толық бетінің ауданы

толық
бүйір
табан

19.

20.

Көпбұрыш, n-бұрыштардан
А1А2…Аn
n үшбұрыштардан,
құрылған
пирамида деп аталады.
Төбесі
РН - пирамиданың
биіктігі
Р
n-бұрышты пирамида.
Көпбұрыш
А1А2…Аn –пирамиданың
табаны
Аn
Н
А1
А2
А3
Үшбұрыштар
А1А2Р, А2А3Р т. с.с.
Пирамиданың бүйір
жақтары
Кесінділер А1Р, А2Р, А3Р
т.с.с

21.

SS
Н
Төртбұрышты
пирамида
А
В
Н
С
Үшбұрышты пирамида – бұл
тетраэдр

22.

Бесбұрышты
пирамида
Р
Алтыбұрышты
пирамида
Аn
Н
А1
А3
А2
Н

23.

Параллелепипедті 1 см қабырғасымен бірдей
кубиктерден қосты.
Ол үшін неше кубик қажет болды?
D1
С1
А1
В1
5
D
4
А
8
С
В
V=8*4*5=160(см3)

24.

25.

1)V=1
2)V=6
3)V=8
4)V=18
5)V=8
6)V=24
7)V=72

26.

50см
а) Қандай аквариумдардың дайындалуына көп шыңы қажет
болды?
45см
50см

27.

4,8м
7,5м

28.

Дененің көлемін анықтаңыз, егер
АА1=АВ=АF=20см,
ВС=12 см, СD=8см.
1) 203=8000(см3)
С1
В1
12
В
С
8
D1
2) 8*8*20=1280(см3) V2
3) 8000 – 1280 = 6720(см3) Vт
E1
8
D
20
20
А
E
А1
F1
20
F
V1
Жауабы:
Дененің көлемі
6720(см3)

29.

Фигураның көлемін анықтау үшін формуланы
құрастырыңыз.
1) abx
y
a-y
x
2) (a-y)(x-c)b V2
x-c
b
V1
c
b
a
3) abc – (a-y)(x-c)b Vф

30.

Фигураның көлемін есептеу үшін формуласын
құрастырыңыз.
1) a3
V1
2) aхх=ах2 V2
x
3) а3– ах2
a
x
a
a
Vф

31.

Фигураның көлемін есептеу үшін формуласын
құрастырыңыз.
b
с
a

32. Үй жұмысы

П 17. N274. Фигуралардың моделін жасап
әкелу