Мастика жасушаларының мембраналарын және лейкотриен рецепторларының блокаторларын

1.

СӨЖ
Мастика жасушаларының мембраналарын және лейкотриен
рецепторларының блокаторларын, фосфодиэстераза
ингибиторларын тұрақтандыратын препараттарды қолданудың
тиімділігі мен қауіпсіздігін бағалау, таңдау, мөлшерлеу режимі,
клиникалық және фармакологиялық тәсілдер.

2.

І. Кіріспе:
ІІ. Негізгі бөлім:
Антигистаминдер
Антилейкотриендер
Метилксантиндер
ІІІ. Қорытынды:
ІV. Пайдаланылған әдебиеттер:

3.

кіріспе
Антигистамин - аллергиялық көріністермен күресуде және суық симптомдарды емдеуде
қолданылады.
Гистамин - бұл иммундық жүйенің мастикалық жасушаларынан босатылған нейротрансмиттер.
Ол организмде көптеген физиологиялық және патологиялық процестерді тудыруы мүмкін:
•өкпеде ісіну, мұрын шырышты қабығының ісінуі;
•терідегі қышу
•ішек коликасы, асқазан секрециясының бұзылуы;
•капиллярлардың кеңеюі, тамыр өткізгіштігінің жоғарылауы, гипотония, аритмия.
Н1 гистамин рецепторларын блоктайтын антигистаминдер болып табылады. Олар
аллергиялық реакцияларды емдеуде қолданылады.
Асқазан ауруларын емдеуде H2 блокаторлары қолданылады;
Неврологиялық ауруларды емдеуде сұранысқа ие H3-гистамин блокаторлары да қолданылып
келеді.
Гистамин аллергияға тән белгілерді тудырады, ал антигистаминдер оны болдырмайды және
тоқтатады.

4.

Гистаминді блокаторлардың үш класы бар.
Бірінші буын антигистаминдері
Н1 рецепторларын тежейді.Олар биохолинергиялық мускариндік рецепторларды ұстайды. Тағы
бір ерекшелігі - орталық жүйке жүйесіне әсер етеді, өйткені олар ми қанайналымына еніп,
жанама әсер тудырады - седативті әсер (ұйқышылдық, апатия).
Бірінші буын антигистаминдерінің әсері тез арада пайда болады, бірақ олар аз уақытқа ғана
жұмыс істейді. Дәрі-дәрмектерді он күннен артық қабылдауға болмайды, өйткені олар
тәуелілік қасиет тудырады.
Сондай-ақ, H1-блокаторларының атропиндік әсері жанама әсерлерді тудырады, яғни шырышты
қабықтардың қүрғауы, бронхтардың тарылуы, іш қату, жүрек аритмиясы.
Ақазанның ойық жарасы бар, қант диабетімен ауыратын немесе психотропты
препараттарды қабылдайтын науқастарға дәрі тағайындағанда абай болу керек.
Антигистаминдердің бірінші ұрпағына Супрастин, Тавегил, Диазолин, Дифенгидрамин, Фенкарол
жатады.

5.

Бірінші буын антигистаминдеріне келесі фармакологиялық қасиеттер тән:
• бұлшықет тонусын азайтады ;
• седативті, гипнозды және антихолинергиялық әсерге ие;
• алкогольдің әсерін күшейтеді;
• жергілікті анестетикалық әсерге ие;
Препарат тез және күшті әсерге ие, бірақ қысқа мерзімді (4-8 сағат)
терапиялық әсер береді;
Ұзақ мерзімді пайдалану антигистаминдік белсенділікті төмендетеді,
сондықтан препарат әр 2-3 апта сайын өзгеріп отырады.
Бұл препараттардың жағымсыз әсері , ауыз қуысының құрғауы, зәр
шығару жүйесінің және көру қабілетінің қызметін нашарлатады.
Сонымен қатар простата аденомасының, глаукоманың және басқа
аурулардың өршуіне ықпал етеді.

6.

Екінші буын антигистаминдерін айырмашылықтары:
•Седативті әсер жоқ. Кей жағдайда сезімтал науқастарда жеңіл ұйқышылдық
сезілуі мүмкін.
•Дене және ақыл-ой белсенділігі қалыпты күйінде қалады.
•Терапевтік әсердің ұзақтығы (24 сағат).
•H2 блокаторлары асқазан-ішек проблемаларын тудырмайды.
H2-блокаторлар мускариндік рецепторларға әсер етпейді.
Н2 блокаторларына байланысты антигистаминдердің ерекшелігі - тез
басталатын және ұзақ әсер ететін препарат , тәуелділік тудырмайды.
Сонымен қатар препараттарды 3 12 айға дейінгі мерзімге тағайындауға
мүмкіндік береді. Бірақ белгілі бір Н2 блокаторларын тағайындау кезінде
мұқият болу керек, өйткені препарат жүрек-тамыр жүйесінің жұмысына теріс
әсер етуі мүмкін.
Антигистаминдердің екінші буынына - Кларидол, Кларотадин, Кларисенс,
Рупафин , Ломилан , Зиртек , ЛаураХексал және т б.

7.

Үшінші буын антигистаминдері
H3 блокаторлары екі поколенияның препараттарынан айырмашылығы, ми
орталық жүйке жүйесіне кері әсері жоқ . Седация болмайды, жанама әсерлер
азайтылады.
Н3-блокаторлар созылмалы аллергия, маусымдық немесе жыл бойы ринит,
уртикария, дерматит, риноконьюнктивит үшін емдік кешенде сәтті
қолданылады.
Антигистаминдердің үшінші буынына Гисманал, Трексиль, Телфаст, Зиртек
кіреді.

8.

Жалпы антигистаминдердің теріс салдары:
•Бас ауруы; Тәбеттің болмауы
• Қөздің нашарлауы Шаршау;
•Мерзімді бас айналу;
•Қатты ұйқышылдық немесе керісінше ұйқысыздық;
•Галлюцинация; Тахикардия; Ауыздың құрғауы;
•Жүрек айнуы және іштің ауыруы, құсу түрінде диспепсиялық бұзылулар;
• Бұлшықеттің ауырсынуы Терідегі бөртпелер.
Өте сирек жағдайда , ұзақ емдеу кезінде гепатит дамуы мүмкін . Анафилактикалық реакциялар,
және де Квинке ісігінің пайда болуы,
Балалар үшін антигистаминді жақпа мазь түрінде тамшылардан, сироптардан және ішуге
арналған таблеткалар түрінде шығарады
Жүктіліктің бірінші триместрінде антигистаминдерді қабылдауға тыйым салынады. Олар тек
төтенше жағдайларда тағайындалады, өйткені бұл препараттар эмбрион үшін қауіпті.
Табиғи антигистаминдерге, құрамында С, В12, пантотен, олеин және никотин қышқылдары,
мырыш, балық майы т б заттар кейбір аллергиялық белгілерден арылуға көмектеседі.
Ең қауіпсіз антигистаминдерге – КЛАРИТИН , ЗИРТЕК, TЕЛФАСТ, AВИЛ препараттарын
жатқызуға болады. Бірақ оларды қолданар алдында дәрігермен келіскен дұрыс

9.

Антилейкотриен препараттары - инфекциялық
немесе аллергиялық этиологиясы бар қабынуды
азайтатын дәрілердің жаңа класы. Лейкотриенге
қарсы препараттар демікпенің клиникалық
симптомдарын, соның ішінде жөтелді азайтады,
бронхтың қабырғасын кеңейту арқылы өкпе
қызметін жақсартады, бронхтың шырышты
қабатындағы қабынуды басады, осылайша демікпе
ұстамаларының жиілігін азайтады. Сонымен катар
аллергиялық ринитті және атопиялық дерматитті
емдеуде сәтті қолданылады. 1997 жылы осы
препараттардың біріншісі, Зафирлукаст (аколакт)
пайда болды және өзінің тиімділігін көрсетті.

10.

Антилейкотриендердің препараттардың класссификациясы
Лейкотриен блокаторлары (цистеинил) 1 типті рецепторлар.
• Зафирлукаст (Аколат).
• Монтелукаст (сингулярлы).
• Пранлукаст (Онон).
Лейкотриен синтезінің блокаторлары (5-липоксигеназа тежегіштері)
• Зилеутон (Зифло).
Біздің елімізде лейкотриен D4 рецепторларының (LTD4) блокаторлары болып табылатын
(зафирлукаст, монтелукаст) клиникалық қолдануға рұқсат етілген. Клиникалық және
эксперименттік зерттеулерде олардың бронходилатациялық белсенділігі (2 сағаттан
кейін басталады, ұзақтығы - ішке қабылдағаннан кейін 4-5 сағат) аралығында болатын
дәлелденге.
Бұл препарат аллергендердің ингаляция көмегімен ерте және кеш астматикалық
реакциялардың дамуын болдырмайтындығы, сонымен қатар тиімді әсер ететіндігі
дәлелденген.

11.

Антилейкотриенді препараттардың жанама
әсерлері
• Бас айналу
• Бас ауруы
• Диспепсиялық көріністер
• Апатия
• Трансаминазалардың уақытша жоғарылауы (әсіресе
Зилейтон препаратынын қолданғанда),
• Мұрынның бітелуі,
• Жөтелу,
• Түшкіру.

12.

Метилксантиндер – органикалық қосылыстар тобы, ксантиннің метил
туындылары алкалоидтар. Оларға, атап айтқанда, кофеин (1,3,7триметилксантин), параксантин (1,7-диметилксантин), теофиллин (1,3диметилксантин), теобромин (3,7-диметилксантин) жатады. Олар
нейростимуляторлар. Фосфодиэстераза ингибиторлары. Спазмолитиктер.
Олар тромбоциттердің агрегациясын тежейді, эритроциттердің
деформациялануын арттырады, қанның тұтқырлығын төмендетеді,
плазманың фибринолитикалық белсенділігін арттырады. Оларды
перифериялық және церебральды қан айналымын бұзу үшін де қолданылады.
Сонымен қатар ісікке қарсы белсенділігі де дәлелденген .
Метилксантиндер бронх демікпесін емдеуде қолданылады Препарат бронхтың
тегіс бұлшықеттерінің босаңсуына және бронх түйілуінің жойылуына әсер
етеді

13.

Қорытынды
Антигистаминді препараттарды қолданар алдында дәрігердің
нұсқаулығымен қолданған жөн. Себебі бұл препараттардың да адам
організіміне тигізер кері әсерлері бар. Препаратты ә і апта сайын өзгертіп
отыру керек Және ол простата аденомасын глаукоманы өршітіп жіберуі
мүмкін. Аллергиялық ринитті , Атопиялық дерматитті емдеуде сәтті
қолданады. Ал бронх демікпесі кезінде метилксантиндерді қолданады. Осы
препараттарды дәрігердің нұсқаулығымен қабылдамаса реакция беріп,
квинке ісігі, іштің ауыруы, анафилактикалық шок, бауыр,өкпе, жүрек
қантамыр жүйесіне кері әсер береді.

14.

Жауғашаева C. “Клиникалық фармакологияның өзекті
мәселелері.”
Қ.Д.Рахимов “Kлиникалық фармакология “Алматы
Клиническая фармакология В. Р. ВЕБЕР
GOOGLE
YOU TUBE