Проект эшмәкәрлеге “Алға ташлау”

1. Проект эшмљкљрлеге

Проект эшмәкәрлеге
“Алға ташлау”
Ниндәйҙер проектты барлыҡҡа килтереү
Белем биреү процесын алдан күҙаллау

2. ТњрЎљре:

Төрҙәре:
Өҫтөнлөклө эшмәкәрлек төрө буйынса:
- информацион;
- ижади;
- уйын (ролле);
- практик йүнәлешле;
- инновацион;
- тикшеренеү һ.б.

3. УќыусыларЎыҐ ўаны буйынса:

Уҡыусыларҙың һаны
буйынса:
- индивидуаль (персональ);
- парлы;
- бәләкәй төркөмдәрҙә эш (биш уҡыусыға тиклем);
- төркөмдәрҙә эш (ун биш уҡыусы);
- класс;
- мәктәп;
- муниципаль;
- ҡала;
- республика кимәлендә.

4. Ваќыты йљки дауамлылыћы буйынса:

Ваҡыты йәки дауамлылығы
буйынса:
Мини-проект
Ҡыҫҡа ваҡытлы проект
Оҙайлы проект

5. Йњкмљткеўе буйынса:

Йөкмәткеһе буйынса:
Монопредмет : әҙәби-ижади, тәбиғи-фәнни,
экологик, лингвистик, мәҙәни, спорт, географик,
тарихи, музыкаль һ.б.
Метапредмет

6. Уќыу проекты

Уҡыу проекты
уҡыу программаһы сиктәрендә алып
барылған тикшеренеү;
төп маҡсаты – конкрет белемдәрҙе практик
ҡулланыу кимәлендә үҙләштереү;

7. Социаль проект

индивидуаль йәки коллектив эшмәкәрлек;
маҡсаты - уҡыусылар булдыра алған тирә-яҡ
мөхиттәге үҙгәрештәр, социаль мәсьәләләрҙе
хәл итеү нигеҙендә уҡыусыларҙың
гражданлыҡ әүҙемлеген формалаштырыу

8. Социаль проекттарЎы баўалау

Социаль проекттарҙы баһалау
һайланған проблеманың социаль әһәмиәте һәм
актуаллеге;
информацион тулылыҡ;
идея оригиналлеге;
проектты үҙ аллы башҡарыу;
проблеманы хәл итеүҙең нигеҙләнгән булыуы;
логик эҙмә-эҙлелек;
экономлы, реаль, эффектив;
перспективалы, һөҙөмтәле булыуы;
презентация.

9. Театр проекты:

театр-уйын методтарын ҡулланыу нигеҙендә
ниндәйҙер проблеманы хәл итеү.

10. Этаптары:

Этаптар
Әҙерлек
Планлаштырыу
Эш йөкмәткеһе
Уҡыусы эшмәкәрлеге Уҡытыусы
эшмәкәрлеге
Проекттың
темаһын Фекер алышыу, тема Темалар тәҡдим итеү
һәм
маҡсаттарын һайлау
билдәләү
Ижади
төркөмдәр Төркөмдәргә
Уҡыусыларҙы
булдырыу
берләшеү, бурыстарҙы төркөмдәргә бүлеү
билдәләү
Проект
эшенә Бергәләп проект эше өсөн эштәр, һорауҙар
материалдар әҙерләү әҙерләү, әҙәбиәт һайлау
Отчет
формаһын Форма
һәм Форма
һәм
һайлау,
һөҙөмтәне критерийҙар буйынса критерийҙар
тәҡдим
баһалау
фекер алышыу
итә
критерийҙарын
билдәләү
Мәғлүмәт
йыйыу, Уҡытыусы
тәҡдим Төп
әҙәбиәтте,
анализлау сараларын иткәндәргә
мәғлүмәт
йыйыу
асыҡлау
төҙөтмәләр индереү
сараларын тәҡдим итә

11.

Проектты эшләү
әҙәбиәт менән эшләү, Мәғлүмәт
эҙләү, Консультация,
анализ, эҙләнеү эше системаға
һалыу, уҡыусылар
эшенә
алып барыу
дөйөмләштереү
төҙәтмәләр индереү
Һөҙөмтәләрҙе әҙерләү
Һөҙөмтәләрҙе
алдан Һөҙөмтәләрҙе
алдан Консультация,
билдәләнгән формаға билдәләнгән формаға уҡыусылар
эшенә
ярашлы әҙерләү
ярашлы әҙерләү
төҙәтмәләр индереү
Презентация
Башҡарылған
тапшырыу
Эште баһалау
Алдан
билдәләнгән Коллекти
фекер Баһалау, эште дауам
критерийҙарға ярашлы алышыуҙа, баһалауҙа итеү мөмкинлектәрен
эште баһалау
ҡатнашыу
билдәләү
эште Эш
һөҙөмтәләре Экспертиза ойоштороу,
тураһында доклад
уҡытыусылар
йәки
башҡа
класс
уҡыусыларын саҡырыу

12. Проект эшенеҐ ўњЎњмтљлљре:

Проект эшенең һөҙөмтәләре:
газета,
журнал,
сценарий,
презентация,
видеофильм,
доклад,
буклет,
йыйынтыҡ,
һүҙлек,
һүрәттәр,
плакаттар,
альманах,
музыкаль альбом,
макет,
web-сайттар,
фильмдар һ.б.

13. Баўалау критерийЎары:

Баһалау критерийҙары:
эштең йөкмәткеһенә ҡарата: актуаллек, проблеманың
нигеҙләнеше
мәғлүмәти тулылыҡ
эштең тәрән, төплө алып барылыуы, ентекле анализ
логик эҙмә-эҙлелек
практик әһәмиәте
башҡарылыу сифаты
эштең индивидуаллеге: эшкә үҙ аллы һәм ижади ҡараш
эштә ҡатнашыу кимәле
эштең перспективаһы: һөҙөмтәләрҙе ҡуллана алыу
мөмкинлеге
дауам итеү мөмкинлеге
дизайн
дискуссияға әҙерлек
һорауҙарға яуап бирә алыу

14. УќытыусыныҐ роле

Уҡытыусының роле
Фасилитатор – төркөм эшен
ойоштороусы
Модератор – дискуссиялар
ойоштороусы
Тьютор – белем алыу процесын
ойоштороусы

15. Формалашыусы УУЭ:

Проект эшенең шарттары
Маҡсат һәм проблема
Практик
һөҙөмтәләр
кәрәклеге
Педагогик ситуациялар
Танып белеүгә мотивация
Метапредмет
Предмет
Проблемаларҙы күрә, был Мәғлүмәтте күрһәтеү өсөн
проблеманы хәл итеү өсөн кәрәкле саралар
ҡуллана,
маҡсат һәм бурыстар ҡуя эште планлаштыра белеү,
белеү
алыу Алынған
ҡулланыу
белемдәрҙе Яңы
мәғлүмәт
йыя
һәм
анализлай белеү, билдәле бер
өлкәлә
белемдәрҙе
тәрәнәйтеү
Ҡапыл
килеп
сыҡҡан
проблемаларҙы
хәл
итеү,
стандарт булмаған хәл итеүҙәр
тәҡдим итеү
Эште
ойоштороу,
әүҙем
рәүештә белем алыу, практик
бурысты танып белеү йәки
тикшеренеү
бурысына
әйләндереү
Проблемаларҙы хәл итеүҙең Төрлө сығанаҡтарҙан алынған
яңы юлдарын ҡулланышҡа белемдәрҙе дөйөмләштереү
индереү

16.

Коллектив эшмәкәрлек
Аралашыу
Эшмәкәрлек ирке
Эшмәкәрлек
презентациялау
Рефлексия
Төркөмдәрҙә
эшләү,
командаға етәкселек итеү,
төркөмдөң
осрашыуын,
дискуссияларҙы ойоштороу,
хәл итеүҙәр
Хеҙмәттәшлеккә,
аралаша
белеү,
тактҡа
өйрәнеү,
дискуссия
алып
бара,
башҡаларҙың
фекерҙәрен
тыңлай белеү
Яуаплылыҡ, эштән ҡәнәғәтлек
тойғоһо
һөҙөмтәһен Башҡарылған
отчет эшләү
эш
Сағыштырыу,
анализ,
дөйөмләштереү,
классификация эшләү
Мәғлүмәтте ишетә, һорауҙар
ҡуя, дәлилләй, телдән һәм
яҙма
рәүештә
фекерҙәрҙе
сағылдыра белеү
Предмет-ара категорияларҙы
үҙләштереү,
үҙ
эшмәкәрлегеңде билдәләнгән
маҡсат-бурыстарға
ярашлы
контролдә тотоу һәм баһалау
буйынса Эште
төрлө
формаларҙа
тәҡдим итеү, анализлай белеү
Объектив үҙ баһа биреү, көслө Танып
белеү
һәм көсһөҙ яҡтарҙы билдәләү
рефлексия
үҙләштереү
һәм
шәхси
формаларын

17. Проект эшенеҐ паспорты:

Проект эшенең паспорты:
проект эшенең исеме;
ниндәй предмет сиктәрендә алып барылды?
класс;
проект төркөмөнөң составы;
проект эшенең етәксеһе, консультанты;
проект төрө;
маҡсат һәм бурыстар;
проект һорауҙары;
аннотация;
проект эшенең этаптары;
ваҡыты, сроктар;
кәрәкле ресурстар, материалдар;
эш һөҙөмтәләре.

18. Тљбићљтте ўаќлау – беЎЎеҐ ќулда!

Тәбиғәтте һаҡлау – беҙҙең ҡулда!
Башҡортостан, һинең гүзәллеккә
Тиң булырлыҡ ерҙәр бармы икән?
Аҡҡош кеүек ап-аҡ Ағиҙелкәй
Ҡайһы илдә генә бар икән?
( З. Күлбәков).
Башҡортостаныбыҙ иҫ китмәле матур һәм бай
республика ул. Үҙебеҙҙең тыуған яғыбыҙ булыуы менән
генә түгел, ә тәбиғәтенең, үҫемлектәрҙең, ҡошйәнлектәрҙең байлығы, күҙ яуын алырлыҡ сәскәләрҙең
наҙы, йылға-күлдәрҙең күплеге, һыуҙарының муллығы
һәм башҡа әллә күпме үҙенсәлектәре менән һоҡланғыс
ул.

19.

Ярҙамға мохтаж хайуандар һәм үҫемлектәр беҙгә
SOS сигналы бирә. Тәбиғәт – ул тормош. Тәбиғәт сикһеҙ хазина. Тәбиғәт ярҙамында таҙа һауа
һулайбыҙ, таҙа һыу эсәбеҙ. Тирә-яҡты ағыулы
матдәләр менән бысратмайыҡ, ағастарҙы
киҫмәйек, һындырмайыҡ, ҡош ояларын
туҙҙырмайыҡ, сәскәләрҙе өҙмәйек!
Әйҙәгеҙ, тәбиғәтте һаҡлайыҡ!

20. Тљбићљтте ўаќлау.   ЏџемлектљрЎеҐ юќќа сыћыу сљбљптљре

Тәбиғәтте һаҡлау.
Үҫемлектәрҙең юҡҡа сығыу сәбәптәре
Ағастарҙы иҫәпһеҙ күп ҡырҡыу
Үләндәрҙе сабыу
Сәскәләрҙән гөлләмә йыйыу
Урман янғындары
Яландарҙы һөрөү
Мал көтөүҙәренең тапауы
Дарыу эшләү маҡсатында файҙалы үҫемлектәрҙе
күпләп йыйыу

21. Тљбићљт ќосаћында йњрњЈ ќаћиЎљлљре.

Тәбиғәт ҡосағында йөрөү ҡағиҙәләре.
Тәбиғәттең матурлығын боҙма
Тәбиғәттән артыҡ бер нәмә лә алма
Ағастарҙы, ҡыуаҡтарҙы киҫмә
Ҡош ояларын туҙҙырма
Хайуандарға теймә
Йәнлек балаларын өйгә алып ҡайтма
Сәскәләрҙе хаҡһыҙ өҙмә
Үҙеңдең артыңдан ҡый ҡалдырма

22.

Тәбиғәттең ҡәҙерен беләбеҙме?
Һандарға күҙ ташлайыҡ.
Бөгөнгө көндә Ер йөҙөндә 500 мең төр үҫемлек
һәм 1,5 миллион самаһы төр йән эйәһе бар. Һуңғы
йөҙ йылда ғына ла 106 төр һөтимәр, 150 төр ҡош Ер
йөҙөнән мәңгелеккә юҡ ителгән. Тур, тарпан,
диңгеҙ һыйыры, ҡанатһыҙ ҡағараҡ, ҡыҙғылт
башлы өйрәк, тау бүҙәнәһе һәм шундай башҡа
тиҫтәләгән йән эйәһе фәҡәт һүҙҙә генә тороп
ҡалды.

23.

Тәбиғәт юҡҡа сыға. Бөтә был бәләләрҙең башы –
битарафлыҡ, хужаһыҙлыҡ, уны һөймәү. Бәләкәй
генә йән эйәләре менән дә, энә күҙәүендәй генә аҡ
сәскә атып ултырған ҡаҙ үләне менән дә
бәләкәйҙән ҡыҙыҡһынмау, үҙ туған телеңдә
уларҙың атамаларын өйрәнмәү, үҙенсәлектәрен
белмәү, күңелгә яҡын итмәүҙән килә был.

24.

Һыу, һауа бысраныуы, кешеләрҙең ҡомһоҙлоғо,
химик ашламалар тәбиғәтте юҡҡа сығара. Билдәле
булыуынса, ҡоштарҙың күбеһе йылына ике-өс кенә
йомортҡа һала. Ундайҙарҙың яҙмышы аяулы.
Бынан тыш, ете диңгеҙ аръяғынан тыуған яғым тип
талпынып ҡайтҡан ҡоштарҙы илдәрендә үлем
һағалап торған осраҡтар ҙа аҙ түгел.

25.

“Ҡыҙыл китап” тип аталған йыйынтыҡҡа бик күп
төр үҫемлектәр, йәнлектәр индерелә. Ә был
китапҡа, билдәле булыуынса, Ер йөҙөнән юҡ
ителеү ҡурҡынысы янаған төрҙәр индерелә.
Тиреһе өсөн һирәк осрай торған йәнлектәр ҙә, бер
ҡабым ите өсөн ҡоштар йәки балыҡтар, һунар
ҡомарын ҡандырыу өсөн урмандарға сығып “күңел
асҡанлыҡтан” байтаҡ кейектәр балаларының
алдағы көнитмештәрен уйламаған кешеләрҙең үҙ
ҡулдары менән йәшәйеше юҡҡа сығарыла.

26.

Башҡорт – тәбиғәт балаһы. Халҡыбыҙ борон-
борондан тәбиғәтте күҙәтеп, һығымта яһаған,
һынамыштар сығарған. Һынамыштар ҙа донъяны
танып белеүҙең бер сағылышы. Был ғилемдең
көндәлек тормошта кәрәк булыуы бөтәбеҙгә лә
мәғлүм.

27.

Ҡыш башланған саҡта күк күкрәһә, ҡыш ҡаты килә.
Көҙ ағас япраҡтары ҡойолоп бөтмәһә, ҡыш ҡаты килә.
Көҙ көнө ағас япраҡтары ергә арты менән төшһә, ҡыш ҡаты
килә.
Ҡуян һимергән йылда ҡыш оҙайлы һәм һыуыҡ була.
Яҙ ҡуҙғалаҡ күп булһа, ҡыш йылы килә.
Тейен ояһы юғары ҡоролһа, ҡыш йылы килә.
Ҡоштар өйгә яҡынлаһа, көн йылыға тарта.
Ҡайын һуты мул булһа, йәй ямғырлы килә.
Ҡарама олононан һут аҡһа, яҙғы һалҡындар бөтә.
Япраҡ ағас башынан башлап һарғайһа, көҙ иртә килә.
Торналар бейек осһа, көҙ оҙайлы була.

28.

Халҡыбыҙ тәбиғәткә бәйле мәҡәлдәр ҙә сығарған. Бына шуларҙың бер
нисәүһе.
1. Бер сәскә яланды матурламай.
2. Ерҙе бер ҡат туйҙырһаң,
Ул ун ҡат туйҙырыр.
Башҡорт халҡы тәбиғәтте үҙ йорто тип ҡараған. Тәбиғәттәге һәр
үҫемлек, һәр йән эйәһе, йылға-күле уның өсөн бик ҡәҙерле булған. Бала
бәләкәйҙән уларҙың ҡәҙерен белһен, яҡын итһен, иғтибарлы булһын өсөн
әкиәттәренә ҡушҡан, йырҙарға һалған, улар тураһында матур легендалар
сығарған, күркәм атамалар ҡушҡан. Уларҙың йәшәйешен өйрәнгән,
шуларҙы хикәйәләгән. Баланың күҙ алдына һәр сәскә, һәр таш, ағас,
йылға-күл тере йән булып баҫҡан. Уның тәбиғәтте бысратырға йәки йән
эйәһен ҡыйырһытырға ҡулы күтәрелмәгән. Ә Хәҙер ҡоштарҙы, үләндәрҙе
исемләп, үҙенсәлектәренә ҡарап айыра беләбеҙме?
Тәбиғәт матурлығы кеше өсөн. Кешенең күңеле наҙға ни тиклем тула,
йөрәге моңға төрөнә, шул хәтлем кешелеклек өҫтәлә.

29.

Мең төрлө сәскә, ҡош тауыштары, шишмә
сылтырауы, һыҙылып таң атыуы, сихри биҙәктәр
яһар болоттар йөҙөүе – бөтәһе лә минең өсөн,
һинең өсөн, беҙҙең өсөн, Кеше өсөн!
Тәбиғәт – йәшел йортобоҙ. Ул яҡлауға һәм
һаҡлауға мохтаж. Битараф булмайыҡ. Тирә - яҡ
мөхитте бысратмайыҡ, ҡәҙерләйек. Тәбиғәтебеҙҙе
киләһе быуындарға саф, матур итеп тапшырыу –
беҙҙең бурыс.