Педагогика пәні, оның негізгі ұғымдары

1.

2.

1.Педагогика пәні, оның негізгі ұғымдары.
2.Мұғалімнің профессиограммасы.
Мамандық қасиеттері: балаларға деген
сүйіспеншілігі, қабілеті
(ұйымдастырушылық, коммуникативтік,
перцептивтік, экспрессивтік).
3.Мұғалімнің педагогикалық әдебі мен
шеберлігі.
4.12-жылдық білім жүйесіне көшу
жағдайындағы мұғалімнің кәсіптік
құзіреттілігін анықтаудың диагностикасы.

3.

Педагогика бұл-адамзат ғылымының ең ежелгі
және қоғам дамуының ажырамас саласы болып
табылады.Педагогика барлық ғылымдар сияқты
философия ғылымы аясында қарастырылды.
Ежелгі грек философтарды Гераклит,
Демокрит,Фальс, Сократ, Аристотель, Платон,
т.б. ғылымдарының педагогикаға қосқан үлесі
зор. «Педагогика» деген ұғым көне грек
елдерінде б.э.б. 2,5 жылда пайда болған
дейді. Педагогика деген сөз, яғни термин, көне
грек тілінен шыққан, ол балаларды ертіп жүру,
баланы жетектеп мектепке апаруы деген сөз.
Анығырақ айтатын болсақ, "Педагогика"
термині гректің екі сөзінен: "пайс" - балалар
және "эгейн" - баланы басқару, тәрбиелеу,
жетектеу, бағу ұғымдарынан шыққан.

4.

Педагогика
70
Педагогиканың
Тәрбие теориясы
Название графика
Жалпы негіздері
Дидактика
Мектептану

5.

Педагогиканың негізгі ұғымдары
Адамдарды қоғамдық өмірге және өнімді
еңбекке дайындау мақсатын көздеп, жаңа
ұрпаққа қоғамдық-тарихи тежірибені беру
процесі.
Оқытушы оқушыларға білім беріп, іскерлік,
дағдыға үйретеді, ал оқушы таным
міндеттерін жете түсініп, жаңа білімді,
іскерлікті, дағдыны игереді және оларды
өмірде колданады
Табиғат пен қоғам жайында жинақталған білім
жүйесін жеке адамның меңгеруі және оны өмірде
тиімді етіп қолдана білуі.Білім беру ұғымын ең
алғаш рет педагогикаға енгізген Иоганн Генрих
Песталоцци.

6.

Педагогикалық қабілет
Дидактикалық қабілет- мұғалімнің оқушыға оқу материалын жеткізе білу қабілеті,
оқушының білім дәрежесін,іскерлігін, дағдысын дұрыс анықтай біліп, өз пәніне деген
қызығушылығын аттыру, таным белсенділігі мен ойын дамыту.
Академиялық қабілет- мұғалім қабілетінің пән саласына сәйкестігі, өз пәнін ғылым дамуына
сай біліп,өз бетімен қарапайым зерттеу жұмыстарын жүргізуі.
Перцептивті қабілет-оқушының ішкі жан дүниесін,сабақ үстіндегі психикалық жағдайын
тани білуі.
Сөйлеу қабілеті (экспрессивті)- тіл арқылы,өз ойын, ішкі сезімін нақты, түсінікті жеткізе
білу қабілеті.
Ұйымдастырушылық қабілеті- сабақты тыңдауға, білімді қабылдауға оқушыларды әзірлей
білуі,ұжымды дұрыс басқарып ұйымдастыра білуі,оқу-тәрбие процестерін дұрыс
ұштастыру,мұғалімнің өз жұмысын ұйымдастыра білуі.
Коммуникативтік қабілет- оқушылармен қалыпты дұрыс қарым-қатынас жасай білу ,
педагогикалық әдептілікті жетілдіру.
Конструктивті қабілет- оқу мен тәрбие жұмыстарын шешудің тиімді жолдарын іздестіру, оқу
мен тәрбие жұмысының түрлері мен әдістерінің мазмұнын анықтау, өз ісіне саналық
жауапкершілікпен қарап педагогикалық тапқырлық таныту.
Қолданбалы қабілет- мұғалім өз пәнінен басқа пән салаларын меңгеріп, балаларды
қатыстырып,оларды жан-жақты дамыту ісіне өз үлесін қосуы тиіс.

7.

Мұғалімдердің
профессиограммасы
- жеке басының
сапалық негізгі
қасиеттері:
мемлекеттің,
әлеуметтік ортаның
идеясын,
насихаттаушы; өз
кәсібіне жан-тәнімен
берілгендік;
мемлекет ісіне
адалдық,
ұжымшылдық,
кәсіптік-педагогтік
бағыттар.
Ұстаздық әдеп –
мұғалімнің аса бағалы
педагогтық қасиеті,
адамдар ара
қатынасының түрлі
мағынасында
қолданылады. Әдеп –
адамдардаң өзара
жақсы қарым-қатынас
жасауына жағдай.
Әдепті адамдар
басқаларға барынша
жақсылық жасап,
қуаныш әкелуді тілеп
тұрады. Әдепті ұстаз
басқа адмдармен, не
оқушылармен қарымқатынас жасағанда
ақылға салып ойланып
сөйлесіп, сергек
болады.
Педагогикалық
әдеп –
кәсібіміздің ең
маңызда
элементі.
Педагогикалық
әдеп –
педагогтық
әдепсіздік бар.
Бір мұғалімнің
әдепсіздігі, басқа
мұғалімнің
тәрбие әсәне
кесірін тигізуі
мүмкін.
Педагогтық шеберлік – тек
қана мұғалімнің жалпы, жанжақты және әдістемелік
сауаттылығы ғана емес, ол әр сөзді оқушыларға жеткізу
білу, олардың толық қабыл
алуы. Ұстаздық шеберлік: 1)
мұғалімнің өмірге көзқарасы,
оның идеялық нанымды,
моральды бойына сіңірген
адам екендігі; 2) пәнді жетік
білген, ойын оқушыға толық
жеткізетін, оқушылардың
боыйна әдеп, әдет, дағды
сияқты моральдық
нормаларды сіңіре білгендігі;
3) оқыту мен тәрбиелеудің
әдіс-тәсілдерін меңгерген,
білгендерін қызықты да,
тартымды өткізе алатын,
педагогтық әдеп пен
талантын ұштсатырған адам
ғана шеберлікке ие болады.

8.

Білім беру саласындағы «құзыреттілік» түсінігі 19601970 жылдардағы шетел әдебиетінде, ал 1980
жылдардың соңындағы отандық әдебиеттерде
кездесті. «Кәсіби құзіреттілік, жете білушілік»
ұғымын енгізудің қажеттілігі оның мазмұнының
кеңдігімен, интегративтік сипатымен, «кәсіптілік»,
«біліктілік», «кәсіби мүмкіндіктер» және т.б.
түсініктерді біріктіреді. Д.И.Ушаковтың
редакциясымен жарық көрген түсіндірме
сөздіктің авторлары «құзіреттілік» және «құзірет»
сөздерінің арасындағы айырмашылықтарды
дәлелдеуге тырысқан. «Құзіреттілік» – хабардар
болушылық, абыройлылық; «құзірет» – жеке
тұлғаның кәсіби қасиеті және қызметтік
сипаттардың нақты жиынтығы.

9.

Мұғалімнің кәсіби құзіреттілігі –нәтижелі
білім берудің негізі, оның жан-жақты
білімімен, ұстаздық шеберлігімен,
оқытудың жаңа әдістерін меңгеруімен
өлшенеді. Педагог қаншалықты білімді,
шығармашыл болса, оның құзыреттілік
аясы да соғұрлым кең болмақ.
«Құзырлылық»-белгілі сала бойынша жанжақты хабардар, білгір денен мағынаны
қамти отырып, қандай да бір сұрақтар
төңірегінде беделді шешім шығара
аллады дененді білдіреді

10.

Мұғалімнің құзіреттілігі
Коммуникативтік құзіреттілігі – кәсіби интегративтік қасиет, оның негізгі
бөліктеріне эмоционалдық тұрақтылық (икемділікпен байланысты);
экстраверсия (тағайындалған деңгейі мен эффективті жетекшілікті
көрсетеді); тікелей және қайтарымды байланысты ұштастыру
мүмкіншілігі; тілдік білімі; тыңдай білу қабілеті; марапаттай білу;
сыпайылылық; жалпы қабілеті жатады.
Ақпараттық құзіреттілік өзі туралы оқушылар мен олардың атааналарының, басқа ұстаздардың жұмыс тәжірибесі жөнінде ақпаратты
білу мөлшерін қамтиды.
Регулятивтік құзіреттілік оқытушының өз іс-әрекетін басқара білу
мүмкіншілігін білдіреді. Оған мақсаттылық, жоспарлау, тұрақты
белсенділік пен өзін көрсете білуі, рефлексия, іс-әрекетінің бағасы енеді.
Іс-әрекеттің негізгі факторы – ізгілік, құндылық болып табылады.
Интелектуалды – педагогикалық құзіреттілікті талдау, синтез,
салыстыру, қорытыңдылау, нақтылау сияқты қарастыра білудің кешені,
аналогия, қиял, ойлау қабілетінің икемділігі мен сындылығы ретіндегі
зерденің қасиеті түрінде қарастыруға болады.
Операционалдық құзіреттілік – ұстаздың қажетті кәсіби іс-әрекетін
іске асырудағы дағдының жиынтығымен анықталады: болжамдық,
жобалық, пәндік-әдістемелік, ұйымдастырушылық, педагогикалық
импровизация, сарапшылық.

11.

«Құзыреттілік» ұғымы
педагогика саласында
тұлғаның субъектілік
тәжірибесіне ерекше
көңіл аудару
нәтижесінде ендіріліп
отырған ұғым.
«Құзырлылық»-белгілі
сала бойынша жан-жақты
хабардар, білгір деген
мағынаны қамти отырып,
қандай да бір сұрақтар
төңірегінде беделді
шешім шығара алады
дегенді білдіреді

12.

Педагогика ғылымында «кәсіби
құзіреттілік» түсінігі бірнеше ұғым
береді:
– еңбектің нәтижесін анықтайтын
білім мен дағдының жиынтығы;
– жеке қасиеттері мен қабілеттерінің
комбинациясы;
– қызметке теориялық және
тәжірибелік дайындығының бірлігі;
– іс-әрекеттерін мәдени түрде көрсете
білу мүмкіншілігі және т.б.