Қиылысатын түзулер. Вертикаль бұрыштар

1.

Математика 6 сынып
Қиылысатын
түзулер.
Вертикаль
бұрыштар
Алдабергенова А.Д.
№10 ЖББ орта мектептің
математика пәні мұғалімі

2.

Сабақ мақсаты:
Білімділік. Қиылысатын түзулер мен вертикаль
бұрыштардың анықтамасын беру. Есептер
шығару барысында білімдерін нақтылау, ой
қорытындылау, алған білімдерін баяндауға
дағдыландыру.
Дамытушылық. Есеп шығару барысында
ережелерді дұрыс пайдалана отырып есте
сақтау, логикалық ойлау және математикалық
тілде сөйлеу қабілетін дамыту.
Тәрбиелік. Оқушыларды алғырлыққа,
шапшандыққа тәрбиелеу, математика пәніне
деген қызығушылығын арттыру.

3.

Қайталау сұрақтары:
1. Қандай фигура бұрыш деп
аталады?
2. Бұрыштың градустық өлшемі
деген не?
3. Бұрыш қалай белгіленеді?
4. Қандай бұрыш жазыңқы
бұрыш деп аталады?

4.

III. Жаңа сабақ
А
Бір нүктеден шыққан екі сәуледен
құралған фигура бұрыш деп аталады.
O
E
Ой қозғау
В
.О
Қабырғалары түзу құрайтын
бұрыш жазыңқы бұрыш деп аталады
F
∠ EOF =180°

5.

А
.
о
Дөңгелектің диаметрі бойындағы ОА
және ОВ радиус төбелері ортақ
(Онүктесі)
В және қабырғалары ортақ екі жазыңқы
бұрышты құрайды. Сонда толық
бұрыш
1800*2= 3600

6.

А
В
а
b
Түзу шектеусіз
фигура
а түзуі
а
т b түзуі

7.

а түзуі мен b түзуі қиылысушы түзулер. О-қиылысу
нүктесі
b
а
2
3
O
4
1
О нүктесі а түзуінде де,b
түзуінде де жатады.
О нүктесі - а түзуі мен b
түзуінің ортақ нүктесі.
Қиылысатын екі түзудің ортақ
бір ғана нүктесі болады.

8.

Мысалы: ∠1=500, ∠2, ∠ 3 және ∠4
b
a
3
2 ∠
4
∠1 +∠2 =1800
∠2 =1800-500=1300
∠ 2 = 130°
∠ 2+∠3 =1800
∠3 =1800-1300=500
∠3 = 50°
∠3 +∠4 =1800
∠4=1800-500=1300
∠
1
∠4 =130°

9.

Вертикаль бұрыштар анықтамасы.
Бір бұрыштың қабырғалары екінші бұрыштың
қабырғаларының созындылары болып келетін екі
бұрышты вертикаль бұрыштар деп атайды.
4
1
3
2
1 мен 3 - вертикаль бұрыштар;
2 мен 4 - вертикаль бұрыштар.

10.

4
1
3
2
1 мен 3 - вертикаль бұрыштар;
2 мен 4 - вертикаль бұрыштар.
Вертикаль бұрыштар өзара тең.

11.

С
900-қа тең бұрыш
тік бұрыш деп аталады.
О
В
E
900-тан үлкен бұрыш
доғал бұрыш деп аталады
О
F
C
О
900-тан кіші бұрыш
сүйір бұрыш деп аталады.
D

12.

"Кім жүйрік" ойыны
С
?
300
В
А
Жауабы: 1500

13.

"Кім жүйрік" ойыны
С
?
150
В
А
Жауабы: 1650

14.

"Кім жүйрік" ойыны
С
?
450
В
А
Жауабы: 1350

15.

"Кім жүйрік" ойыны
С
1200
А
?
В
Жауабы: 600

16.

"Кім жүйрік" ойыны
E
D
A
?
O
B
Жауабы: 550

17.

"Кім жүйрік" ойыны
C
A
D
?
700
O
B
E
F
Жауабы: 700

18.

№1106. Суреттегі қиылысатын түзулерді және
олардың қиылысу нүктелерін тауып, оқыңдар.
a
.E
b
F c
.
O
.K
.
a,b түзулері О нүктесінде
а,с түзулері E нүктесінде
a,d түзулері D нүктесінде
.D d b,c түзулері F нүктесінде
b,d түзулері K нүктесінде

19.

№1107. О нүктесінде неше түзу қиылысады? Осы түзулердің
қиылысуынан пайда болған: ∠ 1, ∠ 2, ∠ 3, ∠ 4, ∠ 5, ∠ 6 бұрыштардан
вертикаль бұрыштарын табыңдар
1
2 3∠
4
6 5
∠

20.

№1110.
∠ЕОD=400 ∠ ЕОB=1300 ∠ AОC=?
E
D
A
O
B
C
F
Жауабы: 900

21.

№1108 1). Екі түзудің О нүктесінде қиылысуынан
пайда болған бұрыштар өзара тең болса, бұрыштардың
әрқайсысы неше градустан болады?
b
а
О

22.

№1108.2 Үш түзудің О нүктесінде қиылысуынан пайда
болған бұрыштар өзара тең болса, бұрыштардың
әрқайсысы неше градустан болады.
2
3
4
О
6 5
1
Жауабы: 600

23.

№1109. а және b түзулерінің қиылысуынан
пайда болған бұрыштардың градустық
өлшемін табыңдар?
∠1=400. ∠ 2,∠ 3,∠4-?
a
1
2
4
3
b

24.

№1114. ∠AОE=400 , ∠ DОF=800.
∠COB=?
A
D
E
O
F
C
Жауабы: 600
B

25.

№1115. NP,KL және EF түзулері O нүктесінде қиылысады.
∠ EOK=350; ∠NOK=850 ∠
KOP бұрышының және EOP бұрышының градустық өлшемдерін
табыңдар.
E
N
K
P
L
F

26.

Сөзжұмбақты шешу
Т
Ү
З
У
1.Қандай бұрыштар өзара тең?
2. 900 –тан кіші бұрыш
3. Қабырғалары түзу құрайтын бұрыш .......
бұрыш деп аталады.
4. Бұрыштың өлшем бірлігі...

27. Үйге тапсырма:

• 7.1. Қиылысатын түзулер.
• №1111, №1116 есептер.
Сау болыңыздар!