Ұлытау облысы. Ұлытау ауыл тұрғындарының меншіктегі ірі қарамалдың туберкуллезін алдын алу

1.

Дипломдық жұмыс тақырыбы: «Ұлытау облысы Ұлытау ауыл
тұрғындарының меншіктегі ірі қарамалдың туберкуллезін алдын алу
АСТАНА 23 сәуір 2024 жыл
Орындаған; Аманжол Серікбол
Жетекші ; Ж.Ө.Кемешов

2.

Осы дипломдық жұмысты орындауда біз төмендегі үлгісызба бойынша атқардық.

3.

Зерттеулік жұмыстың мақсаты;
Ұлытау облысы Ұлытау
ауылындағы меншіктегі ірі қара
мал туберкулезін алдын алу.
Бұл мақсатқа жету үшін келесі
міндеттер қойылды.
Сурет 1.

4.

Алға қойылған міндеттер
• 1. 2022-2024 жылдардағы жұқпалы
аураулар жайылы (қызметтік
журналдағы деректермен , үш жылдық
ветеринариялық есеп) материалмен
танысу.
• 2. Село бойынша қарамалдың жұқпалы
ауруларға қолайсыз пункттер мен ауру
жануарлардың саны
• 3. Созылмалы жұқпалы ауруларға
қарсы іс-шаралар өткізу нәтижесін
талқылау.
• 4. Жыл сайынғы ветеринариялықпрофилактикалық іс-шаралардың
кешенді жоспары.
• 5. Экономикалық тиімділікті анықтау.
Сурет 2.

5.

Материалдар мен әдістер
Осы дипломдық жұмысты Ұлытау ауыл тұрғындарының меншіктегі ірі
қарамалы бойынша эпизоотиялық және ветеринариялық-санитариялық
жағдайы жөніндегі мемлекеттік ветеринариялық қызметтің есептері, Ұлытау
аудандық, республикалық жануарлар ауруларына қарсы күрес станциясының
есептері болды. Мұйізді қара малдың жұқпалы ауруларының пайда болуы мен
таралуына, эпизоотияға қарсы іс-шаралардың тиімділігіне талдау жүргізілді.
Ұлытау ауыл тұрғындарының меншіктегі мүйізді ірі қарамалы ауруларына
эпизоотологиялық талдау 2022 жылдан 2024 жылға дейін жүргізілді.
Сурет 3.

6.

2022 жылы Ұлытау облысы құрылып, Ұлытау ауданы облыс құрамына енді.Ұлытау ауданыында 29 елді мекен 3 кенттік әкімдік пен 12 ауылдық округке біріктірілген:
АЛЫНҒАН НӘТИЖЕЛЕР
Кесте-1. Ұлытау ауданы бойынша елді мекендерге бөлінген деректеме.
Әкімшілік бірлік
Орталығы
Елді мекендері
1.Ақтас кенттік әкімдігі
Ақтас кенті
Ақтас кенті
Пионер ауылы
2.Алғабас ауылдық округі
Бетбұлақ ауылы
Бетбұлақ ауылы
3. Амангелді ауылдық округі
Сарлық ауылы
Сарлық ауылы
Боздақ ауылы
4.Борсеңгір ауылдық округі
Борсеңгір ауылы
Борсеңгір ауылы
5. Егінді ауылдық округі
Егінді ауылы
Егінді ауылы
6. Жангелдин ауылдық округі
Байқоңыр ауылы
Байқоңыр ауылы
Қызылүй
Талдықұдық
7. Жезді кенттік әкімдігі
Жезді кенті
Жезді кенті
Өрнек ауылы
8. Қаракеңгір ауылдық округі
Бозтүмсық ауылы
Бозтүмсық ауылы
9. Қарсақпай кенттік әкімдігі
Қарсақпай кенті
Қарсақпай кенті

7.

Кесте 1 жалғасы
10. Қоскөл ауылдық округі
Қоскөл ауылы
Қоскөл ауылы
Құлжанбай ауылы
Нарөлген ауылы
11. Мибұлақ ауылдық округі
Мибұлақ ауылы
Мибұлақ ауылы
Ақкеңсе ауылы
12. Сарысу ауылдық округі
Жыланды ауылы
Жыланды ауылы
Түйемойнақ аулы
13. Терісаққан ауылдық округі
Терісаққан ауылы
Терісаққан ауылы
Қоскөл ауылы
14. Ұлытау ауылыдық округі
Ұлытау ауылы
Ұлытау ауылы
Айыртау аулы
Қызылүй ауылы
Талдысай ауылы
15. Шеңбер ауылдық округі
Қорғасын ауылы
Қорғасын ауылы
Үңгірлі ауылы

8.

Кесте 2. Ұлытау ауылыдық округі бойынша
мүйізді ірі қарамал саны.
Елдім мекен
атауы
Сауын сиыры/
800
6 айлық
торпақтар/ 542
Қашарлар/ 377
Тіркелген
өндіруші бұқалар
/ 26
Ұлытау ауылы /
982
479 (48,7%)
312 (31,7%)
182 (18,5%)
9 (0,9%)
Айыртау аулы /
284
128
75
76
5
Қызылүй ауылы
/299
114
90
88
7
Талдысай ауылы/ 79
180
65
31
5

9.

АЛЫНҒАН НӘТИЖЕЛЕР
Кесте 3. Ұлытау ауыл тұрғындарының меншіктегі ірі
қарамалдың табынға шаққандағы саны п- 982.
Сурет 4.
Рет
№
Табын атауы
Сауын
сиырлар/
479
6 айлық
торпақтармен
қашарлар /494
Тіркелген
өндіруші
бұқалар / 9
1
Стадион
а) Ескі ауыл
200/ 84
220/79
3
2
Абай көшесі
153
119
3
3
Заправка 75
126
155
3

10.

Кесте 4 – Ұлытау ауылы бойынша бактериалды ауруларға
қолайсыз пункттер мен ауру жануарлардың саны.
Сурет 5.
РЕТ.
№
АУРУДЫҢ
АТАУЛАРЫ
ЖЫЛДАР
2022
БАРЛЫҒЫ
2023
2024
Қолайсыз пункттер/ Мал саны
1
Топалаң/ Anthrax
2
3
4
5
0
0
0
Бруцеллез/ Brucellosis 0
1/6
0
1/6
Туберкулез/
Mycobacterium bovis
Сальмонеллез/
Salmonellosis
Пастереллёз/
Pasteurellosis
1/12
0
0
1/12
1/5
0
1/1
2/6
0
1/1
0
1/1
2/17
2/7
1/1
5/25
Барлығы
0

11.

Кесте 5 – Республикалық бюджет қаражаты есебінен
диагностикалық зерттеулер өткізу нәтижесі
Сурет 6.
ІС ШАРАЛАР
АУРУДЫҢ АТАУЫ
Жылдың басынан бастап
жүргізілді
2023
2024
Ұлытау ауылы бойынша меншіктегі ірі
қарамал басы
954
879
982
Бруцеллез
1908
1758
1964
Туберкуллез
1950
1800
2000
Листериоз
954
879
982
Хламидиоз
788
800
750
Диагностикалық
зерттеулер
2022

12.

Кесте 6 – Ұлытау ауыл тұрғындарының меншіктегі ірі қарамалдың
егу және алдын алу іс шаралар нәтижелері.
Сурет 7.
ІС
ШАРАЛАР
АУРУДЫҢ
АТАУЫ
2022
2023
2024
954
879
982
ТОПАЛАҢ
800/
қосымша
154
800/79
800/182
АУСЫЛ
954
879
1000
ҚҰТЫРУ
960
900
990
Меншік иелеріндегі мал
басы
ВАКЦИНАЦИЯ
Жылдың басынан бастап мүйізді
қарамалдың ветеринариялық
дауалаудан өткендері

13.

ҚР ДСМ ҚҒЗВИ «Ұлытау ауылы бойынша 2022 жылғы бактериалды ауруларға қолайсыз пункттер
санатындағы зоогеографиялық ақпараттық картасына» жасалған ұсыныс жобаларынан алынды.
Сурет 8.

14.

Кесте 7-Жыл сайынғы ветеринариялық-профилактикалық
іс-шаралардың кешенді жоспары
Рет.№
ІС ШАРАНЫҢ АТАУЫ
УАҚЫТЫ
1
Ұлытау аулы клиникалық-эпизоотологиялық, ветеринариялықсанитариялық тексеру
жылсайын
2
Әлсіз, ауру жануарларды анықтауды диспансерлеу
КӨКТЕМ, КҮЗ
3
Эпизоотияға қарсы іс-шараларды жүргізуді талдау,
ветеринариялық-эпидемиологиялық картаны жасау үшін
шаруашылықтың эпизоотиялық жай-күйін талдау-келесі жылға
арналған профилактикалық іс-шаралар
Қараша айында
4
Серологиялық, бактериологиялық гематологиялық және
вирусологиялықзерттеулер, жемшөпті зертханалық талдау
Бір жыл ішінде
5
Профилактикалық вакцинация
Технологиялық картаға сәйкес
6
Ветеринариялық-санитариялық іс-шаралар. Жануарларға
арналған үй-жайларды санациялау.
КӨКТЕМ, КҮЗ
7
Паразиттерге қарсы емдеу
КӨКТЕМ, КҮЗ
8
Қой шаруашылығымен айналысатын мамандар мен
қызметкерлерді оқыту және олардың біліктілігін арттыру
Жылсайын

15.

ҚОРЫТЫНДЫ
Зертеу жұмысымыздың нәтижесінде біз төмендегідей қортындыға
келдік, яғни қазіргі уақытта Ұлытау ауылының жекеменшік м.йізді
қарамалдардың жұқпалы аурулардың еш қандай түрі тіркелмеген.
Себебі эпизоотияға қарсы және ветеринариялық-профилактикалық
іс - шараларды жүргізудің жоғары тиімділігін көрсетеді. Ұлытау
ауылы жекеменшік қарамалдарына жүргізілетін бактериалдық
ауруларға, онығ ішінде туберкуллезге қарсы іс - шаралардың моделі
ғылыми негізделген (ҚР ДСМ ҚҒЗВИ ғылыми жобалар аясындағы,
ғалымдардың еңбектері.) және Ұлытау ауданында жұқпалы
этиологиясы бар мүйізді қара мал ауруларын жою үрдісін
айқындайды.

16.

Ұсыныс:
Кешенді іс-шаралар жоспары ауылдағы жекеменшік иелеріндегі
малдардың инфекция қоздырғыштарының енуінен қорғауға
бағытталған. Ауыл тұрғандарының меншікті мал басының табысты
дамуында, оның қарқынды жолға өтуінде ветеринариялықпрофилактикалық іс - шаралар жүйесі үлкен рөл атқарады, олардың
экономикалық тиімділігі әртүрлі мәліметтер бойынша мал
шаруашылығы өнімінің жалпы құнының 30-40% құрайды. Қазіргі
уақытта елдер, өңірлер арасындағы сауда-экономикалық
байланыстар күрт кеңейген кезде, осы кешенді жоспарға сәйкес қой
шаруашылықтарында іс - шараларды орындау республиканың
аумағына ауру қоздырғыштарының әкелінуінің алдын алуға ықпал
етеді.

17.

Зейін қойып тыңдағандарыңызға рахмет!