E-İş Modelleri Değerlendirme Kriterleri (hafta - 6)

1. E-İş Modelleri

1

2. İçerik

E-İş Modelleri Değerlendirme Kriterleri
E-İş Modelleri Sınıflandırma
Sanal Pazaryeri
Portal
Değer Zincirleri
İttifaklar
Dağıtım Şebekeleri
E-İşlemlerin Taraflarına Göre Sınıflandırma
E-İş Modellerinde Gelir Elde Etme Modelleri
2

3. Giriş

İnsanlar geçmişten günümüze kadar çeşitli yollarla kazanç elde
etmiş ve iş yapmışlardır.
Bilgi ve iletişim teknolojilerinde meydana gelen gelişmeler ve
İnternet’in ortaya çıkması, geleneksel iş hayatında önceden yer
almayan yeni iş modellerinin ortaya çıkmasında etkili olmuştur.
Yeni ekonomi, iş dünyasına yeni e-iş modelleri ve e-işletmeler
kazandırmıştır.
Ağ tabanlı e-iş modelleri; tedarikçiler, aracılar, servis sağlayıcılar,
üreticiler, tüketiciler arasında İnternet, bilgisayar ve ağ
teknolojileri ile kurulan iletişim sayesinde dijital ortamda
gelişen, taraflara fayda sağlayan, değer katan iş modelleridir.
3

4.

4

5. Giriş

Elektronik pazar yerleri , internette aradığını bulmak
isteyenlere kılavuzluk yapan arama motorları, portallar,
tedarikçiler ve bunlarla iş yapan üretici firmaları bir araya
getiren tedarik zincirleri, sosyal etkileşimi, bilgi
paylaşımını ve ittifak kurmayı destekleyen sosyal ağlar,
bloglar sanal dünyada ortaya çıkan ya da geleneksel
dünyadaki benzerleriyle karşılaştırıldığında iş süreçleri
farklı olan e-iş modelleri arasındadır.
Bunların yanında tüm ağ sisteminde geliştirilen iş
modellerinde kullanılan donanım yazılım, ağ hizmetleri,
web sitesi kurma barındırma, kiralama, güvenlik ve ödeme
sistemleri geliştiren dağıtım şebekeleri tipik birer e-iş
5
modelidir.

6. E-iş Modellerinin Sınıflandırılması

İş modeli, işletmenin piyasada gelir ve kar elde etmek,
yatırımın geri dönüşümünü sağlamak için gerçekleştireceği
tüm faaliyetleri, stratejileri, yönetimin işlevlerini
planlaması ve kilit iş süreçlerini belirlemesi şeklinde
tanımlanabilir.
E-iş modeli, bunlara ek olarak, iş süreçlerini bilgisayar,
mobil iletişim cihazları, bilişim ve ağ teknolojileri
kullanarak sahibine ve kullanıcısına değer yaratacak şekilde
tasarlamaktır.
6

7. E-iş Modellerinin Sınıflandırılması

İnternet ile erişilebilirliğin artması, zaman ve mekana
yeni boyutların eklenmesi, girişimcilerin yaratıcılığı ile
birleşince ortaya çok çeşitli e-iş modelleri ortaya
çıkmıştır.
Oldukça hızlı ve çeşitli iş modelleri geliştirilen bir
mecrada e-iş modellerini tek bir kritere göre
sınıflandırmak kolay değildir. Bunun için e-iş
modellerini farklı kriterlere göre farklı açılardan
değerlendirmek daha uygundur.
Farklı kriterlere göre farklı sınıflandırmalar yapılabilir.
7

8. E-iş Modellerinin Sınıflandırılması

Yeni ekonomide üretim faktörleri arasına yaratıcılık,
yetenek ve beceri katılmıştır. Bu özelliklere sahip
girişimciler geleneksel iş modellerinden farklı e-iş
modelleri ortaya çıkarmıştır.
Bu iş modellerinin oluşumunda en önemli etken ağ
ekonomisinin getirdiği yeniliklerdir.
Bu gelişmeler doğrultusunda birçok büyük firma son
yıllarda telekomünikasyon ve internet hizmetleri
sektöründe faaliyet göstermeye başladı.
8

9. E-iş Modelleri Değerlendirme Kriterleri

Tapscot vd. tarafından kullanılan kriterler:
Katma Değeri
Ana Tema ve Kilit İş süreci
Müşterinin Rolü
Bilgi Birikimi
9

10. Katma Değer

İşletmenin varlık nedeni olarak açıklanabilecek bu
özellik, e-işin, e-uygulamanın kullanıcıya katma
değerinin ne olduğunun tanımlanmasıdır.
Kime, ne kattığı sorusuna cevap aramaktır.
Arama motorunun kullanıcıya katma değeri?
E-pazaryeri?
B2B?
Sosyal ağlar?
Haber siteleri?
10

11. Katma Değer

Bir arama motorunun katma değeri arayanın erişim
ihtiyacını karşılamasıdır.
Bir e-pazaryeri alıcı ve satıcılara likidite sağlar.
Bir yatay portal ziyaretçinin internete giriş kapısıdır.
Bir B2B tedarik zinciri modeli dağıtım kanalındaki tüm
taraflara maliyet tasarrufu sağlar.
Bir sosyal ağ sitesi paydaşlarına kendini ifade etme ve
paylaşma fırsatı sunar.
Bir haber sitesi kime hangi katma değerleri sağlayabilir?
11

12. Katma Değer

E-dünyadaki ilgili taraflar, geleneksel piyasa oyuncularının
paydaşlarından farklı olabilir. Bilgisayarının başındaki bir
internet kullanıcısı, bir blog yazarı, sosyal ağ sitelerine üye
olan, dosya paylaşan, fikrini yazan internet kullanıcıları eiş modelinde önemli roller üstlenebilir.
E-iş modeline en fazla katma değeri onlar sunabilir.
Örnek: facebook, gittigidiyor, youtube, Nasıl?
E-iş modelini tanımlarken bu modelin kimlere ne kattığı
sorusunun cevabını isabetli vermek gerekir.
İşletmelerin temel gayesi müşteri ihtiyaçlarının giderilmesi
değil, gelir elde edilmesi.
12

13. Katma Değer

Sanal dünyada başarılı olmanın şartlarından biri,
firmanın ürün ve hizmetlerini kimlere ve nasıl
sunacağı, teklif edeceğini tasarlamasıdır.
Firma teklifini e-dünyanın kurallarına uygun
yapmalıdır.
13

14. Ana Tema ve Kilit İş Süreci

İşletmelerin benimsedikleri iş modellerinde, bir
vizyon, bir amaç ve bu amaca ulaşmak için işletmenin
gerçekleştirmesi gereken iş süreçleri vardır. Ama
bunlardan birisi ya da birkaçı, temel amaca ulaşılması
için gereken iş süreçleridir. Diğerleri destekleyicidir.
Örneğin kargo şirketleri, perakende firmaları.
Ana tema, işletmelerin, kendilerini piyasada nasıl
konumladıkları, hangi alanda faaliyet gösterdikleri,
hangi tüketici gruplarına, hangi ürün ve hizmetleri
sunarak, hangi ihtiyaçları karşıladıklarıyla ilgili
esaslardır.
14

15. Ana Tema ve Kilit İş Süreci

Ana teması arama işlevi olan bir arama motorunun kritik iş
süreci arama algoritmasını geliştirme sürecidir.
Kullanıcının istek ve beklentisine en uygun olan arama
sonuçlarını listelemesi beklenir.
Arama işlevini gereğince yerine getirmeyen bir arama
motorunun diğer iş süreçlerini mükemmelleştirmesi fazla
bir anlam taşımaz.
sahibinden.com iş modelinde kritik olan iş süreci, alıcıların
ve satıcıların güvenini kazanmaya yönelik yürütülen
süreçtir.
Yemeksepeti.com restoranlarla müşterileri buluşturan bir
ortam oluşturmuştur.
15

16. Ana Tema ve Kilit İş Süreci

Google.com, reklamlarını yayınlayan sitelerle gelir
paylaşımı modeliyle bir katma değer sunarken, kilit iş
süreçlerini oldukça titiz yönetmektedir.
Google AdSense uygulaması
Ana tema, işletmenin kendini piyasada nasıl
konumlandırdığına bağlıdır. Hangi alanda faaliyet
gösterdiği, hangi tüketici gruplarına, hangi ürün ve
hizmetler sunarak, hangi ihtiyaçlarını karşıladıklarına
ilişkin esaslardır.
16

17. Ana Tema ve Kilit İş Süreci

E-iş modelinin sunduğu katma değer, iş modelinin
varlık nedenini (ana temasını) oluşturur. Kritik işler
ise onun varlık sebebini sağlayan iş süreçleridir. Kritik
işlerin ne olduğunun farkında olmayan veya iyi
yönetemeyen e-iş modelleri başarılı olamaz.
Bu nedenle işletmelerin kendini piyasada nereye
konumlandırdıkları önemlidir.
17

18. Müşterinin Rolü

E-iş modellerinin birçoğunda müşteriler iş süreçlerinde
önemli roller üstlenmektedir.
Sosyal ağ sitelerinde ve bloglarda kullanıcının rolü en üst
düzeye çıkmaktadır.
Yeni ekonomide, bilgiye eskisinden daha kolay eriştiği için
seçenekleri artan müşterinin söz hakkı da artmıştır.
Müşteri geleneksel iş modellerindeki konumundan
farklıdır. Müşteri odaklı yaklaşım, müşteri ilişkileri, sadık
ve karlı müşteri kavramları yeni iş modellerinde ön plana
çıkan yaklaşımlar ve kavramlardır. Müşteri odaklı olan
modellerin başarı olasılığı artmaktadır. (Örneğin: açık
arttırma siteleri vb.)
18

19. Müşterinin Rolü

Müşterinin rolü sadece ticari işlem esnasında
üstlendiği rol ile sınırlı değildir.
Müşteriler artık kilit iş süreçlerinde rol üstlenmeye
başlamıştır.
Bazı e-iş modelleri ziyaretçisini ve müşterisini iş
modelinin içine katmaktadır.
Örneğin Türkiye’de fikrimuhim.com tüketicilerin
önerilerini ilgili firmalara iletmektedir.
19

20.

20

21. Bilgi Birikimi

E-iş modellerinde, firmanın sahip olduğu bilgi
birikimi ve bunu nasıl yönettiği, modelin işleyişini
anlamak ve değerlendirmek açısından önem
taşımaktadır.
Topladığı, analiz ettiği ve sonuçlarından fırsat yarattığı
bilginin ne olduğunu ve bu konuda ne derece
uzmanlaştığını doğru tanımlamak gerekir.
Firmaların en iyi oldukları yani uzmanlaştığı alanlarda
faaliyet gösterme yaklaşımı, geleneksel iş hayatında da
önemli bir yönetim yaklaşımıdır.
21

22. Bilgi Birikimi

İşletmenin sahip olduğu bilgi birikimi nedir? En
güçlü olduğu ihtisaslaştığı konu nedir?
İşletmelerin, en iyi oldukları, ihtisaslaştıkları
alanda faaliyet göstermesi
Yeni ekonomide, verimliliği etkileyen teknolojik
olanaklar artınca aynı anda birçok alanda bu
verimliliği yakalamak zorlaştı. Rekabetin de
kızışmasıyla işletmeler kendi ihtisas alanlarında
faaliyet göstermeyi tercih etmeye başladılar.
22

23. Bilgi Birikimi

Bilgiye dayanarak, alıcı ve satıcıyı eşleştiren bir iş
modeli üstünden gelir elde etmeyi hedeflemiş bir iş
modelinin bilgi yönetimini çok iyi yapması gerekir.
Alibaba.com, hepsiburada.com gibi sitelerin sahip
olabilecekleri bilgiler neler olabilir?
Sosyal ağ sitelerinin?
23

24. E-İş Modellerinde Temel Başarı Faktörleri

Mevcut başarılı bir uygulamadan esinlenmek.
Bu yapılırken;
Katma değer kimlere ve nasıl sağlanacak?
E-iş modelinin ana teması ve kilit iş süreçleri ne olacak
ve nasıl belirlenecek?
Müşteriye nasıl bir rol verilecek ve bilgi nasıl
yönetilecek?
Başarılı olan nasıl olmuş?
Nasıl bir yol planı izlenecek?
24

25. E-İş Modellerinde Temel Başarı Faktörleri

E-iş modelinin başarısı için bazı temel işlevleri yerine
getirmek gerekir.
Bunlardan birisi iş süreçlerinin planlanmasıdır.
Bu süreçlerin kimler tarafından, hangi iş ve görevlerle
sürdürüleceği belirlenir.
İş planında düzeltmeler yapılabilir.
Sonuç başarısızlık veya başarı olabilir.
Başarı durumunda rehavete kapılmamalı. Çünkü,
kurulan bir e-iş modelinin üstüne başka bir girişimci
farklılık yaratarak yenisini kurabilir ve hızlı gelişen bu
mecrada eskisini bir anda silebilir.
25

26. E-İş Modellerinde Temel Başarı Faktörleri

E-ticaretteki iş fikirleriyle, başarı hikayesi yaratmış ve
genellikle pek benzeri olmayan girişimciler, iş
fikirlerinin aslında çok olağanüstü olmadığını ve basit
bir fikre dayandırıldığını ifade ederler.
Başarılarının önemli bir nedeni: iş planlarını yaparken
ihtiyaç duydukları kaynakları ve nakit akışlarını bir iş
planı çerçevesinde kurallarına göre elde edip
yönetiyorlar.
Diğer taraftan e-uygulamalardaki gelişmeleri takip de
önemli.
26

27. E-İş Modelinin Temel Öğeleri

Teklif: Ürün ve hizmetlerin belirlenmesi ve tanımlanması
Gelir modeli seçimi
Reklam geliri
Üyelik geliri
Komisyonlar
Doğrudan satış geliri
Kendi sitesinden diğer sitelere sağladığı erişim sonucunda yapılan
işlemlerden alınan komisyonlar
İlgili çevrenin, mevcut ve potansiyel rakiplerin incelenmesi ve rekabet
avantajının belirlenmesi
Kaynak ihtiyacının ve nasıl elde edileceğinin belirlenmesi
Ürün ve hizmet üretimi ile ilgili faaliyetlerin planlanması
Ürün ve hizmet pazarlaması ile ilgili faaliyetlerin planlanması
Kaynakların yönetimi ile ilgili faaliyetlerin planlanması
27

28. E-İş Modelleri (Sınıflandırma)

Sınıflandırma başka kriterlere göre de yapılabilir.
(Gelir elde etme biçimlerine göre, alım satım
işleminde buluşturdukları taraflara göre vb.)
Tabscott (et al 2000) e göre e-iş modelleri:
Sanal pazaryerleri,
Portallar
Değer zincirleri
İttifaklar
Dağıtım şebekeleri
28

29. İşlem Yapılan Taraflara Göre

B2B
B2C
C2B
C2C
P2P
G2C
G2G
vb...
Ürünün niteliğine göre ...
Sektöre göre...
29

30. Sanal Pazaryeri

Alıcı ve satıcıları sanal ortamda bir araya getirerek birbirleriyle
alışveriş yapmalarına olanak sağlayan iş modelleridir.
Alıcı ve satıcılar sanal platformda buluşur.
Sanal pazaryerleri alıcılar için çok geniş bir yelpazede sunulan ürün
ve hizmete ulaşma ve daha uygun fiyata satın alabilme fırsatı sunar.
Satıcılar için de malını elden çıkarma fırsatı sağlar.
Açık arttırma usulü de satış yapılabilir.
C2C olabileceği gibi B2C de olabilir.
Bir fiyat oluşturma mekanizması olarak çalışır.
Sanal pazaryeri işletmeler arası ticaret için de oluşturulabilir.
Pazaryerini işleten komisyon ile çalışmaktadır.
Komisyon sabit veya işlem tutarının belli bir yüzdesi olabilir.
30

31. Sanal Pazaryeri

Ana Tema ve kilit iş
Dinamik veya en uygun
süreci:
Müşterinin rolü:
Bilgi birikimi:
Katma değeri:
fiyatı oluşturma
Aktif
Zamanlama, piyasa bilgisi
Likidite sağlamak
31

32. Sanal Pazaryeri

Priceline.com C2B, elektronik talep toplama sistemi
Genelde tatil amaçlı, otel, tur, araba kiralama, uçak
bileti vb.
Fiyatı sen belirle “Name your price”
Özellikle otel veya uçak şirketleri, satamadıkları yerleri
bu şekilde pazarlayabilirler.
32

33. Sanal Pazaryeri

Örnekler:
N11, ebay.com, sahibinden.com, priceline.com,
alibaba.com, chemorbis.com, steelorbis.com
33

34.

34

35.

35

36.

36

37. Sanal Aracılar

Arama Motorları, Portallar, E-Perakendeciler,
Sanal Alışveriş Merkezleri iş yapı biçimlerine göre
sanal aracılık modeline en çok uyan e-iş
modelleridir.
Sanal aracılar, internet ortamında bilgi, ürün ve
hizmet talep edenlerle, bunları sağlayanlar
arasında ihtiyaç duyulan bağlantıyı kurmayı
amaçlar.
37

38. Sanal Aracılar-Arama Motoru

Arama motoru sanal aracılığın en tipik örneğidir.
Kullanıcıları istediği bilgiyi webde arar.
Farklı arama kriterleri kullanabilir.
Farklı formatlarda bilgi aranabilir.
Ana teması arayanın aradığını bulmasını sağlamak, bir
eşleştirme yapmaktır.
Bunun için iyi bir arama algoritması olması gerekir.
Ana gelirleri reklam gelirleridir.
Reklam verenin sağlayacağı fayda nedir?
38

39.

39

40. Sanal Aracılar-Portallar

Portal, kılavuz eden, yol gösteren, bilgiyi nakleden
anlamına gelmektedir.
Ana teması arayanın tematik olarak aradığını
bulmasını sağlamaktır.
İnternet’te mevcut bilginin çok fazla olması, hangi
bilgiye, nasıl ve nereden ulaşabileceği hizmetini
sunma ihtiyacını ortaya çıkarmıştır.
Portallar internet ortamında bilgi, ürün ve hizmet
talep edenlerle bunları sağlayanlar arasında bir
bağlantı kurar.
Portallar, İnternet kullanıcıları için bir kapı gibidir.
40

41. Sanal Aracılar-Portallar

Portal siteleri başlıca hizmetlerini anasayfalarında
verdikleri bağlantılarla sağlarlar.
Arama özellikleri bulunur.
Haberler, hava durumu, döviz kurları, trafik bilgileri,
şehir rehberi, TV rehberi gibi genel ziyaretçiye hitap
eden bilgiler de sunulabilir.
41

42. Sanal Aracılar-Portallar

Yatay-Dikey portal
Yatay portallar kullanıcının her çeşit ihtiyacını
sağlamaya yönelik içerik sunmayı hedefler
www.google.com, www.yahoo.com
Dikey portallar (vortal) belirli bir konuda içerik
sunarak, tanımlanmış hedef kitleye odaklanan ve özel
hizmet sunan portallardır.
www.tatil.com, sigortam.net
42

43.

43

44.

44

45.

45

46. Sanal Aracılar-E-Perakendeciler

E-Perakendeciler de e-iş modeli olarak sanal
aracılar sınıflandırmasına dahil edilebilir.
Örnek: hepsiburada.com
46

47.

47

48. Sanal Aracılar-Sanal Alışveriş Merkezleri

Sanal mağazaları içerir.
http://www.n11.com
48

49. Sanal Aracılar

Ana Tema ve Kilit İş Süreci: Arz ve talebin
eşleştirilmesi, arayanın aradığını bulabilmesi, alıcıya
alternatif sunmak
Müşterinin Rolü: Alıcı
Bilgi Birikimi: Pazar bölümlemesi, pazara sunulan
ürün yelpazesi ve hizmet çeşitleri, eşleştirme bilgileri
Katma Değer: Alıcılara alternatifler sunarak en uygun
seçimin yapılmasına olanak sağlamak, satıcıya
erişilebilirlik sağlamak
49

50. Sanal Aracılar

Örnekler
Portallar: mynet.com, ekolay.net, yahoo.com, tatil.com
E-perakendeciler: hepsiburada.com, amazon.com
Sanal alışveriş merkezi: n11.com, metro-tr.com
50

51. Değer Zincirleri

Değer zinciri, bir sektörde hammaddenin üretiminden
başlayan ve mamul madde haline getirilinceye kadar geçen
süre içinde gerçekleştirilen tüm aktiviteler ve bunları yapan
taraflar olarak tanımlanmaktadır.
Değer zincirindeki taraflar, hammadde üreticilerinden
başlar ve tüm tedarikçileri, tedarikçilerin tedarikçilerini,
yarı mamul ve mamul madde üreticilerini, müşterileri,
müşterilerin müşterileri kapsar.
Ürüne ve hizmete her aşamasında ekonomik değer katan
aktiviteler ve taraflar, değer zincirinin bir parçasıdır.
51

52. Değer Zincirleri

İnternet ile iletişimin kolaylaşması, hızlanması,
ucuzlaması değer zincirindeki tüm taraflara, iş süreçlerine
yansımış ve bu fırsattan yararlanmak için ağ tabanlı
iletişim modelleri ve yönetim yaklaşımları gelişmiştir.
Tedarik zinciri yönetimi, müşteri ilişkileri yönetimi yeni
teknolojilerle değer zincirinin yeniden yapılanmasını
öngören yaklaşımlardır.
Değer zincirinde bulunan taraflar arasında iletişimi
kurulan ağlar ile güçlendirerek süreçlerde entegrasyon
sağlamak ve bu şekilde bir sinerji yaratmak, bu e-iş
modelinin amacıdır.
Bu şekilde --->
52

53. Değer Zincirleri

Bu şekilde
Üreticiler tedarikçileriyle özel iletişim ağları kurabilir.
B2B pazaryerlerinde işletmeler arası sinerjiler oluşabilir.
Daha uygun koşulda ve zamanında tedarik yapılabilir.
Tedarikçilerin sipariş verme ve stok tutma maliyetleri
azalabilir
Üreticiler talebe göre üretim yapabilir
53

54. Değer Zincirleri

Ana Tema ve Kilit İş Süreci: Değer zincirindeki iş
süreçlerinin entegrasyonu, tedarik zinciri yönetimi,
özelleştirilmiş ürün tasarımı
Müşterinin Rolü: Değer yaratılmasında itici rol
Bilgi Birikimi: Tedarik zinciri yönetimi, yaratıcı
tasarımcılık
Katma Değer: Belli bir müşteri dilimine özel, entegre
ürün ve hizmet tasarımı yapmak ve sunmak
54

55. Değer Zincirleri

Intel ve Dell örnekleri
Özmen, Sf 143
55

56. İttifaklar

İttifak modelinde kullanıcı hem üretici hem de tüketici
rolündedir. En sanal e-iş modelidir.
Açık kod yazılım geliştirme platformları, müzik, video, film
paylaşım siteleri örnek olabilir.
Yazılımlar
Örneğin Linux işletim sahibinin tek bir sahibi yoktur ve kodlar
İnternet’te herkesin paylaşımına açıktır.
Bu kodları yazanlar aynı zamanda kullanıcı durumundadır. Bu
nedenle hem üretici hem de tüketici kategorisine girmektedir.
Bu iş modeli, Peer to Peer, P2P olarak da adlandırılabilir.
Paydaşlar sabit bir sunucuya ihtiyaç duymadan dosyaları
birbirleriyle paylaşabilmektedir. Fakat bu paylaşım ücretsizdir.
56

57. İttifaklar

Ana Tema ve Kilit İş Süreci: Yaratıcılık, buluş,
birlikteliğin ve paylaşımın desteklenmesi
Müşterinin Rolü: Hem üreten (tüketen), hem
kullanan. Doğrudan katkıda bulunuyor
Bilgi Birikimi: Ortak zevkleri, ortak özellikleri olan
kişileri bilmek, belirli toplulukların profilini
tanımlayabilmek
Katma Değer: Katılımcılara ortak çıkarlar
sağlayabilecekleri, yaratıcılıklarını paylaşabilecekleri
birliktelikler sunmak
57

58. Sosyal Ağlar

Sanal dünyaya sadece ticari faaliyetler aktarılmadı.
Bir çok sosyal aktivite de sanallaştı!!!
Sosyal ağlar, iş, okul arkadaşları, aile üyelerinin bir
araya geldiği, bazen de gerçek dünyada birbiriyle
tanışmadığı halde ortak özelliklere sahip oldukları için
bir araya gelen grupların oluşturduğu ağlardır.
Bu ağlarda farklı formatlarda bir çok bilgi
paylaşılmaktadır.
Sosyal ağların içeriğinin büyük bir bölümü kullanıcı
tarafından oluşturulur.
Katılımcıların paylaşımı ile değer yaratılır.
58

59.

59

60.

60

61.

61

62. Dağıtım Şebekeleri

Özellikle internet servis sağlayıcıları ile kablolar
üzerinden ses, görüntü ve veri iletişimi sağlayan,
şebeke hizmeti sunan firmaları kapsayan kategoridir.
Telekom operatörleri ve yeni ekonomide artan, kurye,
kargo taşımacılığı yapan posta hizmetleri, lojistik
hizmetler veren işletmelerdir.
Diğer e-işletmelerin, İnternet ve diğer şebekelerin
kullanıcılarının ihtiyacını karşılamak amacıyla
kurulmuştur.
Ekonomik faaliyetlerin canlılığına katkıda bulunurlar.
62

63. Dağıtım Şebekeleri

Ana Tema ve Kilit İş Süreci: Ses, görüntü, data
iletişimini sağlamak, ağ ürün ve hizmetleri sunmak
Müşterinin Rolü: Gönderen ve gönderilen
Bilgi Birikimi: Şebeke optimizasyonu
Katma Değer: Ses, data, görüntü iletişimini, ürün ve
hizmet ulaşımını sağlamak
63

64. E-İşlemlerin Taraflarına Göre Sınıflandırılması

B2B
B2C
C2B
C2C
P2P
G2C
C2G
G2G
64

65. E-İş Modellerinde Gelir Elde Etme Çeşitleri

Reklam gelirleri
Üyelik gelirleri
Site üstünden yapılan işlemlerden alınan komisyonlar
Doğrudan satış yapılarak elde edilen gelirler
Bir sitenin diğer sitelere verdiği erişim sonucunda
yapılan işlemlerden alınan komisyonlar
65

66. E-Ticarette Pazara İlk Girenlerin Avantajları

Karlı müşteriyi elde ettiler
Pazar paylarıyla en yakın takipçilerine fark attılar
Marka imajlarını oluşturdular
Yetenekli insan kaynaklarına sahip oldular
İyi iş ortakları ile çalışma olanağı elde ettiler
66

67. SON

67