Витаминдер
Алгоритм витаминология
Тиамин ќўрамды негізгі азыќтар
метаболизмге тиаминніѕ ќатысуы
2. Амин ќышќылыныѕ алмасуы
Тиаминніѕ метаболизмге ќатысуы
Тиаминніѕ жеткіліксіздігі(гиповитаминоз)
Тиамин алмасуыныѕ бўзылуы
Тиамин алмасуыныѕ бўзылуы
Тиамин алмасуыныѕ бўзылуы
Тиамин гипервитаминозы
Витамин В2
Рибофлавин ќўрамдас таєамдар
гиповитаминоз
Витамин РР
В5 немесе пантотен ќышќылы
Пантотен ќышќылыныѕ метаболизмге ќатысуы
2.44M
Категория: БиологияБиология

Витаминдер. Алгоритм витаминология

1. Витаминдер

2. Алгоритм витаминология

1. Атауы;
2. Коферменттік формасы;
3. Негізгі тағамдық өнімдер, витаминдік
құрамы;
4. Метаболизмге қатысуы;
5. Гиповитаминоз;
6. Гипервитаминоз;
7. Алмасудың тума бұзылуы.

3.

Витамин В1 (тиамин)
NН2
С
НС
С
СН2
N
Н3С
+
N
СН2
S
Тиазолдік сақина
N
Пиримидиндік сақина
ТДФ
СН3
кофермент
СН2
OH
(-O-РН2О3)
ТМФ
ТДФ
80-90%
ағзада
ТТФ

4. Тиамин ќўрамды негізгі азыќтар

Тиамин құрамды негізгі азықтар
• Нан өнімдері;
• Ет өнімдері (әсіресе шошқа);
• бұршақ, жаңғақ.
______________________________________
Ағзада және азықта тиамин мөлшерін азайтатын
факторлар
1. Кейбір кулинарлық өңделген азықтар (температура, қысым,
глюкоза, сілтілік орта);
2. Спирт, шай, кофе;
3. Көмірсу құрамдас азықтар;
4. Сульфиттер, антибиотиктер, барбитураттар.

5. метаболизмге тиаминніѕ ќатысуы

метаболизмге тиаминнің қатысуы
Коферменттік функция
1. Көмірсу, ақуыз, нуклеиндік, энергетикалық алмасу.
Глю-6-ф
ТДФ
Пентоздық
Рибозо-5-ф цикл
Пируват
Ацетил-КоА
Цитрат
ОА
ЦТК
Транскетолаза
АТФ
ТДФ
α-кетоглутарат
НАДФНН+
Нуклеотидтер
Нуклеин
қышқылы
СукцинилКоА
Кетоқышқыл
Аминқышқылы
Ақуыздар
ТДФ

6. 2. Амин ќышќылыныѕ алмасуы

Тиаминнің метаболизмге қатысуы
2. Амин қышқылының алмасуы
СН3
СН3
α-КГ
СН
- СО2
ТДФ
СН
СOOН
NH2
Валин
СН3
СН3
СН2
ГЛУ
СН3
СН3
СН
СН
СOOН
О
α-кетоизовалериан қышқылы
СOOН
Изобутан қ-лы
СО2 + Н2О+ АТФ
Лей
α-кетоизокапрон
қ-лы
Илей
α-кетометилвалериан қ-лы
Изовалериан
қ-лы
ТДФ
ТДФ
Метилбутан
қ-лы
ϐ-тотығу

7. Тиаминніѕ метаболизмге ќатысуы

Тиаминнің метаболизмге қатысуы
2. Кейбір коферменттер
• ТТФ – нейрондарда энергетикалық
алмасу, жүйке импульстарын жүргізу,
нейрон мембраналарының өткізгіштігі;
• холинэстераза биосинтезінің синтезі(ХЭ)
Холин
Ацетилхолин (импульстің берілуі)
ХЭ

8. Тиаминніѕ жеткіліксіздігі(гиповитаминоз)

Тиаминнің жеткіліксіздігі(гиповитаминоз)
• Алдымен
жүйке жүйесі бұзылады (полиневриттер:
парестезия, сезгіштік қабілеттің әлсіреуі, сал, депрессия,
апатия, есте сақтау қабілетінің кемуі);
• жүрек-тамыр жүйесі (жүрек қағысының өзгеруі, жүрек
аумағының ауыруы);
• асқазан-шек (асқазанның моторлық функциясы әлсірейді,
диарея немесе керісінше);
• бұлшық ет (бұлшық ет әлсіздігі, аяқтың ауыруы, бұлшық еттің
дірілі, адинамия);
• қан биохимиясы (кетоқышқылдардың жинақталуы, ацидоз,
амин қышқылдарының зәрмен бөлінуі);
• Теріс азоттық баланс.

9. Тиамин алмасуыныѕ бўзылуы

Тиамин алмасуының бұзылуы
«Зәр иісі клен ағашының сөлі тәрізді»
Вал
α-кетоизовалериан
қ-лы
Лей
α-кетоизокапрон
қ-лы
Илей
α-кетометилвалериан қ-лы
ТДФ
ТДФ
ТДФ
Изобутан
қ-лы
Изовалериан
қ-лы
ϐ-тотығу
Метилбутан
қ-лы
Қанда, ұлпада
жинақталуы
ВАЛ, ЛЕЙ, ИЛЕЙ алмасуында
тотыға
декарбоксилденуін
катализдейтін
апоферменттер
мен коферменттер биосинтезінде
ауытқу
Жүйке жүйесінің симптоматикасы:
сезіну
қабілеті
бұзылады,
бұлшыұ
ет
ауырып,
әлсірейді,
психикалық
ауытқу байқалады.
Ақуыздың жеткіліксіздігі,
жасанды
тамақтандыру:
ВАЛ, ЛЕЙ, ИЛЕЙ құрамы
азайғанда.

10. Тиамин алмасуыныѕ бўзылуы

Тиамин алмасуының бұзылуы
АТФ АДФ АТФ АДФ АТФ АДФ
Тиамин
ТМФ
ТДФ
ТТФ
Нейрондағы
энергетикалық
алмасу
Нейронда
ТТФ
түзілуінің
өзгеруі
Жүйке жүйесінің әлсіреуі: тұрып, Мегавитаминотерапия
отырудың қиындауы, басты тік
ұстау, демалудың қиындауы. Соқыр,
бет пішіннің тырысуы

11. Тиамин алмасуыныѕ бўзылуы

Тиамин гипервитаминозы
• Бүйрек жұмысының ауытқуы;
• аллергиялық реакциялар;
• ақуыз, липопротеид, микоэлементтердің құрамы
өзгереді.

12. Тиамин гипервитаминозы

Витамин В2
О
N
H3C
Изоаллоксазин
H3C
N
N
О
CH2-CH-CH-CH-CH 2 -OH Рибитол
ФАД,
ФМН
коферменттер
OH OH OH

13. Витамин В2

Рибофлавин құрамдас тағамдар
Бидай, сұлы, ұн өнімдері;
Сүт өнімдері;
Жұмыртқа;
Ет өнімдері (бауыр, бүйрек, жүрек);

14. Рибофлавин ќўрамдас таєамдар

В2 витаминінің метаболизмге қатысуы
Көмірсу, май алмасу
ГЛЮ
Пируват
β-тотығу
ФАД
Ацетил-КоА
Фумарат
ЦТК
ФАД
АТФ
Ацил-КоА
ФАД
Қанық-ған
ЖМҚ
α-кг
Сукцинат
ФАД
Сукцинил-КоА
Ацетил-СоА

15.

В2 метаболизмге қатысуы
ФМН-ферменттер – дәрілік препараттарды
биотрансформациялайды
Биоэнергетикалық алмасу
Тыныстану тізбегінің ферменттері флавопротеидтер
В3, В6, С, В9, В12 витаминдерге айналуы

16.

гиповитаминоз
Рибофлавинге сезімтал көз, тері:
- катаракта;
- ауыз, мұрын, құлақ маңайларының дерматиті;
- тілдің қабынуы (глоссит) және ауыз қуысының уылуы (стоматит).
Сонымен қатар:
- анемия;
- асқазан және шек құрылысы;
- жүйке жүйелерінің ауытқуы (іс-қимыл жүйесінің бұзылуы).

17.

Витамин РР
О
СООН
С
NH2
N
Никотин қышқылы
НАД,
НАДФ
коферменттер
Никотинамид

18. гиповитаминоз

РР метаболизмге қатысуы
1. Көмірсу, нуклеиндік алмасу
Гликолиз
НАД
Глюкозо6-фосфат
ПФП
3ФГА
НАД
Пируват
НАДФ
6ФГК
Ацетил-КоА
Цитрат
ОА
НАД
НАДФ
Малат
Пентоздар
ҮКҚЦ
АТФ
Изоцитрат
НАД
α-кг
НАД
Нуклеотидтер
НҚ
Сукцинил-КоА

19. Витамин РР

РР метаболизмге қатысуы
2. Липидтік алмасу
НАДФ
Ацетил-КоА
НАДФ
НАД
Кетондық
денелер
Холестерин
Ацил-КоА
3. Биоэнергетикалық алмасу – тыныстану тізбегі
(НАД, НАДФ –тәуелді дегидрогеназалар)
4. Этанолдың тотығуы (алкогольдегидрогеназа-НАД)
5. В9 витаминінің белсендірілуі
ФК
НАДФ
ДГФК
НАДФ
ТГФК

20.

РР метаболизмге қатысуы
6. Амин қышқылының алмасуы
•Тура дезаминдену
ГЛУ
•Жанама дезаминдену
Н
С
NН2
+ α-кг
СООН
•Тотықсыздана аминдену
(НАД)
Ала
ПВ
(НАД)
Асп
ҚСҚ
(НАД)
α-кг
Глу
С
НАД
НАД
R1
R1
ГД
О
СООН
+ ГЛУ
α-кг

21.

В5 немесе пантотен қышқылы
Пантотен қышқылы және β –аланиннен тұрады
Кофермент – КоА
________________________________________________
Ет өнімдері (бауыр, бүйрек, жүрек);
Бұршақ өнімдері;
Жұмыртқа сарысы;
Жеміс-жидек (түрлі-түсті капуста, қызанақ);

22.

Пантотен қышқылының метаболизмге қатысуы
Тасымалдау (ацил – топтарын тасымалдау)
Көмірсу
Глю
Триглицеридтер
Пируват
Аминқышқылдары
Ацил~КоА
Фосфолипидтер
Ацетил-КоА
О
СН3 С
КоА
Ацетилхолин
КоА
кофермент
ЦТК
АТФ
Холестерин, кетон
қышқылдары,
стероидты
гормондар

23. В5 немесе пантотен ќышќылы

Витамин В7 (биотин, Н)
O
С
Имидазол
сақинасы
НN

НС
СН
Н2С
СН – (СН2)4 - СООН
Тиофен
сақинасы
Кофермент биотин
S

24. Пантотен ќышќылыныѕ метаболизмге ќатысуы

В7 метаболизмге (карбоксилдену,
транскарбоксилдену) қатысуы
1. Май қышқылдарының биосинтезі
О
СН3 С
Ацетил-КоА
+ СO2
КоА
Ацетил-КоАкарбоксилаза
В7
Малонил-КоА
О
СН2 С
НООС
КоА
Пальмитин, стеарин,
Олеин қышқылдары
НЭЖК

25.

В7 метаболизмге (карбоксилдену,
транскарбоксилдену) қатысуы
2. Тақ санды май қышқылдарының алмасуы
О
СН3
СН2 С
+ СO2
КоА
Метилмалонил-КоА
Пропионил-КоАО
карбоксилаза
СН3 СН С
В7
КоА
СООН
Пропионил-КоА
Сукцинил-КоА
― холестериннің бүйір тізбегі
―мет, илей, тре
―Пропион қышқылы
ҮКҚЦ

26.

В7 метаболизмге (карбоксилдену,
транскарбоксилдену) қатысуы
3. Глюконеогенез
СООН
СН3
С
О + СO2
СООН
Пируват
Пируваткарбоксилаза
В7
СН2 ФЕП-карбоксилаза
С
О
В7
СООН
Оксалоацетат
4. В1, В5, В9, В12, С витаминдерінің алмасуына қатысады
СН2
С
О ~РН2О3
СООН
ФЕП

27.

Аскорбин қышқылы
О
О
С
НО С
НО С О
Н
С
НО С
Н
СН2ОН
L-аскорбин
қышқылы
С
.
-2Н 2е
О
.
+2 Н 2 е
О
С О
Н
С
С
НО С
Н
СН2ОН
L-дегидроаскорбин қ-лы

28.

Аскорбин қышқылының метаболизмге қатысуы
1. Гидроксилдену:
С
• пролин
(проколлаген
С
• три
С
• фен
оксипролин
коллаген)
окситриптофан
тир
серотонин
гормоны (катехоламин, қалқанша без)
2. Тыныстану тізбегін белсендіреді, ТТР;
3. Fe3+
С
Fe2+ (метHb залалсыздандыру, шектегі Fe сіңірілуі);
4. Бактериостатикалық әсер.
English     Русский Правила