Павлодар қаласының №37 орта білім беру мектебінің 9 В сынып оқушысы Машрап Ахмеди
Әлкей Хақанұлы Марғұлан
Әлкей Хақанұлы Марғұлан
1.74M
Категория: ГеографияГеография

Павлодар өңірінің тарихы мен тарландары

1. Павлодар қаласының №37 орта білім беру мектебінің 9 В сынып оқушысы Машрап Ахмеди

Тақырыбы:
Павлодар өңірінің тарихы мен
тарландары

2.

Мақсаты: оқушылардың шығармашылық қабілетін, қоғамдық
белсенділігін дамытуға, өскелең ұрпақтың бойында қазақстандық
патриотизм мен азаматтық сезімді қалыптастыру, мектеп оқушыларының
тарих және өлкетану бойынша білімін дамыту, ұлттық өзін-өзі тануына
және олардың кішкентай Отанына деген мақтанышын арттыру.

3. Әлкей Хақанұлы Марғұлан

*Әлкей Хақанұлы Марғұлан
* Өмірбаяны
1904 ж. мамырдың 11 Ақпеті болысында (қазіргі Павлодар облысы, Баянауыл ауданы) дүниеге
келді. Əкесі Хақан – атақты Олжабай батырдың тікелей ұрпағы. Əлкейдің әкесі Хақан мен
шешесі Нұрила көптеген халық ертегілері мен аңыздарын білген, үйде халық әндері мен Абай
әуендері жиі шырқалатын. Əлкей бес жасында оқып, жаза білуді үйренді, бала кезінде
«Қобыланды», «Алпамыс», «Көрұғлы», «Қозы Көрпеш - Баян сұлу» дастандарын жатқа білген.
Хақанның шаңырағында белгілі ақын, ғалымМәшһүр-Жүсіп Көпеев, Жаяу Мұса, Имантай
Сәтбаев және қазақ даласына белгілі басқа да адамдар жиі бас қосқан.
* 1941ж. КСРО ғылым академиясы Қазақ бөлiмшесiнiң тарих бөлiмiн басқарды. Осы қызметте
жүрiп «Хандар жарлығының тарихи маңызы» деген тақырыпта қорғаған канд.
диссертациясында (1943) көне қыпшақ тарихына байланысты құнды зерттеулер жасады.
Археология, палеолит бөлiмiнiң меңгерушiсi, аға ғылыми қызметкерi (1946–53), Қазақстан
ғылым академиясының Архитектура құрылыс және құрылыс материалдары институтының аға
ғылыми қызметкерi (1953–55) болды; кейін энография бөлiмiн (1958–76) басқарды.
Осы жылдары Марғұлан Сырдария,Шу,Талас өзендерi бойында және Отырар,Сауран,Сығанақ
қалалары орнында қазба жұмыстарын жүргiзiп, соның негiзiнде «Көне қазақ жерiнiң қалалары
мен құрылыс өнерiнiң тарихы» аталатын монографиясын (1950) жариялады.

4. Әлкей Хақанұлы Марғұлан

* Әлкей Хақанұлы Марғұлан
* 1941ж. КСРО ғылым академиясы Қазақ бөлiмшесiнiң тарих бөлiмiн
басқарды. Осы қызметте жүрiп «Хандар жарлығының тарихи маңызы»
деген тақырыпта қорғаған канд. диссертациясында (1943) көне қыпшақ
тарихына байланысты құнды зерттеулер жасады. Археология, палеолит
бөлiмiнiң меңгерушiсi, аға ғылыми қызметкерi (1946–53), Қазақстан
ғылым академиясының Архитектура құрылыс және құрылыс
материалдары институтының аға ғылыми қызметкерi (1953–55) болды;
кейін энография бөлiмiн (1958–76) басқарды.
Осы жылдары Марғұлан Сырдария,Шу,Талас өзендерi бойында және
Отырар,Сауран,Сығанақ қалалары орнында қазба жұмыстарын жүргiзiп,
соның негiзiнде «Көне қазақ жерiнiң қалалары мен құрылыс өнерiнiң
тарихы» аталатын монографиясын (1950) жариялады.

5.

Арқаның сұлу төрінің бірі( бұрынғы Семей
губерниясының Павлодар
уезіндегі Ақкелін болысының
4-ші ауылында) қазіргі
Павлодар облысының,
Баянауыл ауданының
Қ.И.Сәтбаев атындағы
совхозында 1899 жылдың 12
сәуірінде Сәтбаевтардың
үлгілі- өнегелі ауылында
дүниеге келді.

6.

1909-1911 жылдар
-туған ауылындағы орыс-қазақ мектебінде
оқиды
1918 жыл
- Семей қаласындағы оқытушылыр семинариясын бітіреді
Бірер жыл
- Семей қаласында, өз ауылында мұғалімдік қызмет атқарады
1920-1921 жылдар
-Баянауыл ауылындағы мұғалімдік қызмет атқарады
1921 жыл
- Томск технология институтының кен факультетінің
геология барлау бөліміне оқуға түседі
1920-1941жылдар
- Атбасар,Қарсақпай трестерінде геологиялық бөлімінің
жетекшісі және бас геолог болды
1941 жыл
1943 жыл
1946 жыл
1941-1964 жылдар
1964 жылы 31 қаңтар
- КСРО Ғылым академиясының Қазақ филиалының орынбасары
болып сайланды.
- Филиалдың төрағасы қызметін атқарады
- Геология ғылымындағы үздік жетістіктері үшін КСРО
- Ғылым Академиясының корреспондент мүшесі
- Академик болып сайланды
- Өзі негізін қалаған Ұлттық Ғылым академиясында үздіксіз
жетекшілік етті
- Москваның Кузнецова деген орманды аймағына орналасқан
Кремль ауруханасында қайтыс болды.

7.

Ұлы дала кемеңгерлері атты мектебіміздегі білім аллеясы

8.

*Ұлы дала кемеңгерлері атты мектебіміздегі білім аллеясы
English     Русский Правила