Моноциклді терпендер: ментол, валидол, терпингидрат

1. Моноциклді терпендер:ментол, валидол, терпингидрат.

2.

Терпеноидтар – олардың оттекті туындылары
(спирттер,
кетондар,
альдегидтер,
карбон
қышқылдары). Көптеген терпендердің құрылысы
изопренді фрагменттердің бір-бірімен «басы-аяғы»
принципі бойынша жалғасқан. Терпеноидтардың
құрамындағы көміртек саны әр уақытта 5 еседен
құралып отырады: 10,15,20,25 және т.б. Жалпы
формуласы: (С5Н8)n

3.

Терпендер және олардың дәрілік
препараттарын талдау
Терпендер – құрамында 2,3 немесе
бірнеше изопрен қалдығынан тұратын
көмірсутектер (2-метилбутадин-1,3)
Н2С = С – СН = СН2
СН3

4.

Валидол
Validolum - изовалериан қышқылының ментол эфирінің
ішіндегі ментолдың 25—30%-тік ерітіндісі; медицинада
кеңінен колданылады.Валидол шамалы рефлекторлық
тамыр кеңейткiш әсерде болады, седатив эффектiмен ие
болады.

5.

Валидол
Жүрек ауруларын емдеуге арналған басқада
біріктірілген препараттар.

6.

Фармакокинетикасы:
Валидолды тіл астына салып пайдаланғанда ауыз
қуысының шырышты қабығынан сіңеді.Емдік қасиеті
шамамен 5 минуттан соң басталады.

7.

Фармакодинамикасы:
Препарат орталық жүйке жүйесіне тыныштандыратын әсер
етеді, сондай – ақ ауыз қуысының шырышты қабығының
сезімтал жүйке рецепторларын тітркендіреді.

8.

Қолданылуы:
Аурудың жеңіл түрі стенокардия
ұстамаларында
Теңіз және әуе ауруларында
Истерияда
Неврозда
Нитраттар қабылдаумен бас
ауруларында

9.

Қолдану тәсілі және дозалары
Таблеткаларды толық ерігенше ауызда (тіл астында)
ұстау керек.
Ересектер үшін бір реттік доза 1-2 таблетка; тәуліктік –
2-4 таблетканы құрайды.
Қажет кезде тәуліктік дозасын арттыруға болады. Ең
жоғары тәуліктік дозасы – 600 мг.
Емдеу курсы – 7 күнге дейін.

10.

Жағымсыз әсерлері
Ұзақ қолданғанда кей кезде, өздігінен жылдам
қайтатын жеңіл жүрек айнуы, іштегі жайсыздық,
көзден жас ағуы, бас айналу, қысқа мерзімді
артериялық гипотензия, ұйқышылдық байқалады.
Аллергиялық реакциялар, оның ішінде Квинке ісінуі,
есекжем, бөртпе, қышыну дамуы мүмкін.

11.

Қолдануға болмайтын жағдайлар
• препарат компоненттеріне жоғары сезімталдық
• айқын артериялық гипотензия
• жедел миокард инфарктісі
• 18 жасқа дейінгі балаларға
• Дәрілермен өзара әрекеттесуі

12.

Шығару түрі:
Таблетка түрінде 10 таблетка 0,06 г

13.

Терпингидрат – қақырық түсіретін қасиет көрсетеді.

14.

Терпингидраттың иісі жоқ, бірақ концентрлі
күкірт
қышқылымен
әсер
еткенде,
терпенеолдың иісі шығады (МФ Х басылымы
бойынша өзі екендігін осылай анықтайды).

15.

• Терпингидратты лимонның эфир майы – лимоненнен алады,
тминнің, хвоя ағашының эфир майларынан алады.
Лимоненнен қышқыл ортада гидратациялау арқылы алады.
Марковников ережесі бойынша екі атомды спирт терпин
алынады, оны суда ерітіп терпингидратқа айналдырады.

16.

• Ментол
–
камфорамен
қосылғанда
эвтектикалық қосылыс түзеді, мұны дәрі
дайындағанда ескеру қажет. Сулы ментолдың
құрамында неоментол қоспасы болуы мүмкін,
себебі неоментол сұйқтық.

17.

• Ментолды алудың 2 жолы бар:
1.табиғи
2.Синтетикалық
Табиғи жолмен алу – бұрыш
жалбызының (мята перочная) эфир
майынан алады.
Ал синтетикалық жолмен – тимолдан
алады:

18.

МФ Х басылымы бойынша ментолда тимол қоспасын
анықтайды. Ол үшін препаратқа концентрлі күкірт және азот
қышқылымен мұзды сірке қышқылы қатысында әсер еткенде
жасыл түске боялмауы керек (0,5 %-ке дейін жіберіледі).