Бронх демікпесі дифференциалды диагностикасы

1. Бронх демікпесі дифференциалды диагностикасы

С.Ж.АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ
ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА
УНИВЕРСИТЕТІ
КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ
МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ
С.Д.АСФЕНДИЯРОВА
БРОНХ ДЕМІКПЕСІ
ДИФФЕРЕНЦИАЛДЫ
ДИАГНОСТИКАСЫ
Орындаған:
Қабылдаған:
Алматы 2016 ж.

2. Жоспары:

ЖОСПАРЫ:
Анықтамасы
Жіктемесі
Диагностикалық критерийлері
Дифференциалды диагноз
Емдеу тактикасы

3.

Бронх демікпесі (БД) – оның негізгі патогенетикалық
механизмдері қабынулармен шартталған бронхтардың
гипербелсенділігі, ал негізгі клиникалық көріністері
бронхтарылу салдарынан тұншығу ұстамасы (көбінесе
эспираторлық мінездегі), бронх сілемейлі қабатының
гиперсекрециясы мен ісінулері болып
табылатын, тыныс жолдарының созылмалы ауруы.
Тұншығу ұстамалары, сонымен қатар
бронх демікпесіне тəн жөтел, кеудедегі «бітелу» сезімі,
ысқырмалы шалғайлық сырылдар, көп жағдайда түнгі
немесе таңертеңгі уақыттарда пайда болады жəне
жартылай немесе толық қайтымды (аяқ астынан
немесе ем салдарынан) бронхиалдық обструкциямен
бірге жүреді.

4. ЖІКТЕМЕСІ

5. Аурудың ауырлығы бойынша бөледі:

АУРУДЫҢ АУЫРЛЫҒЫ БОЙЫНША БӨЛЕДІ:
I баспалдақ (жеңіл интермиттирлеуші):
- күндіз симптомдардың саны аптасына 2 рет;
- асқынулар арасындағы тыныс шығарудың шыңдық жылдамдығының (ТШШЖ)
болмауы жəне қалыпты көрсеткіші, түнде симптомдардың саны айына 2 рет;
- ОФВ1 немесе ПСВ - 80% норма, ПСВ көрсеткіштері 20% аз.
II баспалдақ (жеңіл персистирлеуші):
- күндіз симптомдардың саны > аптасына 1 рет, бірақ <күніне 1 рет;
- ұстамалар белсенділікті бұзады; түнгі симптомдар > айына 2 рет;
- ОФВ1 немесе ПСВ. 80% норма, ПСВ көрсеткіштері 20%-30%.
III баспалдақ (персистирлеуші, орташа ауырлықтағы):
- симптомдар күнделікті, ұстамалар белсенділікті бұзады;
- түнгі симптомдар > аптасына 1 рет;
- ОФВ1 немесе ПСВ – 60- 80% норма, ПСВ көрсеткіштері > 30%.
IV баспалдақ (ауыр персистирлеуші):
- симптомдар үнемі, физикалық белсенділік шектелген;
- түнгі симптомдар жиі; ОФВ1 немесе ПСВ < 60% норма, ПСВ көрсеткіштері
> 30%.

6. Диагностика критерийлері:

ДИАГНОСТИКА КРИТЕРИЙЛЕРІ:
Шағымдар мен анамнез:
- жөтел, əсіресе түнде;
- қайталанбалы сырылдар;
- қайталанбалы қиындаған тыныс алу;
- қайталамалы кеуде клеткасының басылу сезімі;
- симптомдар түнде пайда болады немесе нашарлайды;
- симптомдар триггерлермен жанасу кезінде ауырлайды;
Аяқ астынан немесе бронходилататорлар мен қабынуға
қарсы препараттарды қабылдағаннан кейін симптомдардың
жоғалуы, бронх демікпесінің маңызды маркерлері болып
табылады. Науқаста немесе оның туыстарында атопиялық
аурулардың болуы

7.

Физикалық тексеру:
Термометрия. Дене қызуының тұрақты жəне ұзақ уақыт көтерілуі
кезінде, қызбаның жоғарылығында, флораның антибиотиктерге
сезімталдылығын анықтаумен гемокультураны бактериемияға
зерттеу.
Инструменталдық зерттеулер:
Спирометр (ОФВ 1 немесе ФЖЕЛ) немесе пикфлоуметр
көрсетімдері бойынша (тыныс шығарудың шыңдық жылдамдығы –
ТШШЖ) тыныс жолдарының қайтымды немесе өзгермелі
төмендеуі.
Пикфлоуметрді пайдалану кезінде демікпе жайлы ойлауға
болады, егер: ЖШШЖ тез əсер ететін агонистер жұтқаннан соң, 1520 минуттан кейін 15% аса жоғарыласа,
немесе Бронходилататорлар қабылдайтын науқастарда, кешке
өлшенген ЖШШЖ таңертеңгілік мəннен 20% жəне
бронходилататорлар қабылдамайтын науқастарда 10%
ерекшеленсе, немесе ЖШШЖ 6 минут үздіксіз жүгіру немесе
физикалық жүктемеден кейін 15% аса төмендесе.

8. ЛАБОРАТОРЛЫҚ ЗЕРТТЕУЛЕР

Қанның жалпы анализінде эозинофилия
анықталуы мүмкін.
Жалпы зəр анализінде азадаған протеинурия
анықталуы мүмкін немесе өзгерістер жоқ.
Дифференциалды диагностика үшін: кеуде
клеткасының рентгенографиясы (өкпелік
тіндерде өзгерістердің болмауы).

9. Обструктивті синдром дегеніміз – бронх өткізгіштігінің бұзылысымен көрінетін, жедел және созылмалы ағыммен өтетін

ОБСТРУКТИВТІ СИНДРОМ ДЕГЕНІМІЗ – БРОНХ ӨТКІЗГІШТІГІНІҢ
БҰЗЫЛЫСЫМЕН КӨРІНЕТІН, ЖЕДЕЛ ЖӘНЕ СОЗЫЛМАЛЫ АҒЫММЕН
ӨТЕТІН ПАТОФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ ТҮСІНІК.
Обструктивті синдроммен өтетін аурулар:
-Бронхтық астма.
-Обструктивті бронхит.
-Бронхиолит.
-Созылмалы бронхиолит, облитерациямен.
-Аспирациялық синдром.
-Трахеяда, өңеште, бронхтағы бөгде заттар.
-Созылмалы бронхит.
-Созылмалы пневмония.
-Туа біткен бронх ақаулары.
-Муковицидоз.
-Цилиарлы дискинезия синдромы.
-Бронхөкпелік дискинезия.
-Трахеядағы жəне бронхтағы ісіктер.
-Трахея жəне бронх сырттан қысылуы.
-Жүрек қан тамырлар жүйесінің аурулары.
-Орталық жəне перифериялық нерв жүйесінің
аурулары.
-Иммунды жетіспеушілік жағдайлар

10. Дифференциалды диагноз

ДИФФЕРЕНЦИАЛДЫ ДИАГНОЗ
Белгілер
Аурудың басталуындағы
жас
Бронх демікпесі
Жас
Созылмалы обструктивті
бронхит
Егде немесе орта
Аурудың кенеттен басталуы Жиі
Сирек
Анамнезде темекі тарту
Сирек
Өте жиі (əрқашан)
Аллергия белгілері
Жиі
Сирек
Ентікпе
Ұстама тəрізді
Сирек
Жөтел
Өршу кезінде ұстаматəрізді
Тұрақты,
кенеттен ауытқусыз
Жөтел продуктивтілігі
Сирек
Өте тəн

11.

Белгілер
Бронх демікпесі
Созылмалы обструктивті
бронхит
Тəжірбиелік үнемі (тексерілу
кезінде
Тəуліктегі тыныс
бронхолитикалық
шығарудың шыңдық
немесе қабынуға
жылдамдығының вариабельділігі
қарсы емді алмағандардың 10(кенеттен өзгерушілік)
15%
науқастарда)
Жоқ немесе сирек жəне əлсіз
Бронхиалды обструкцияның
қайтымдылығы (ФАК (ОФВ)
Əсері қысқа β2-агонистердің
артуы немесе β2-агонистермен
ингаляциясынан соң 15-20 мин
ингаляция жасағаннан кейін дем кейін ПСВ айқын жоғарылауы
шығарудың шығының артуы)
Аз мөлшерде
немесе қайтымсыз
Бронхиалді гиперреактивтілік*
Айқын
Айқындығы аз немесе жоқ
Созылмалы өкпелік жүрек
Созылмалы обструктивті
бронхитке қарағанда түзілуі
сирек немесе кеш байқалады
Бронхиалды демікпеге
қарағанда түзілуі ерте жəне
жиі
Аурудың үдеуі
Кезекті
Үнемі

12.

Белгілер
ЭТЖ жəне лейкоцитоз
Өкпедегі
рентгенологиялық
өзгерістер
Бронх демікпесі
Созылмалы обструктивті
бронхит
Тəн емес
Аурудың өршуі кезінде тəн
Өкпе эмфиземасы
Перибронхиалді жəне
периваскулярлы инфильтрация,
торлы пневмосклероз
Құрғақ ысқырынған,
Өкпедегі аускультативті
Жиі құрғақ жəне ылғалды
«музыкалық» сырылдар тəн;
өзгерістер
сырылдар
ылғалды сырылдар тəн емес
Қақырық
Шырышты, эозинофилдер,
Шарко-Лейдена
кристаллдарының көбеюі
Шырыштыіріңді, эозинофилдер,
Шарко-Лейдена
кристаллдары жоқ
Аллергендермен
терілік сынамалар
Оң
Теріс
Қандағы жəне
қақырықтағы
эозинофолия
Тəн
Тəн емес

13.  СӨА жəне БД негізгі дифференциалдық-диагностикалық критерилері

СӨА ЖƏНЕ БД НЕГІЗГІ ДИФФЕРЕНЦИАЛДЫҚДИАГНОСТИКАЛЫҚ КРИТЕРИЛЕРІ
Белгілер
БД
СОА
Аллергия
Тəн
Тəн емес
Жөтел
Ұстаматəрізді
Тұрақты, түрлі тиімдікте
Ентікпе
Эспитраторлық ентікпе
ұстамалары
Тұрақты, бірден
айқындықсыз
ОФВ тəуліктік өзгеруі
Қалыптағыдан 15% көп
Қалыптағыдан 10% аз
Бронхиалды обструкция
Қайтымдылық тəн, өкпе
функциясының үдемелі
нашарлауы
Қайтымдылық тəн емес,
өкпе функциясының үдемелі
нашарлауы
Қан эозинофилиясы
жəне қақырық
Тəн
Тəн емес

14.

Диагноз немесе
ауру себебі
Диагноз пайдасына
Демікпе
- Анамнездегі қайталамалы демікпелік тыныс, кейбір жағдайда;
- ЖРВИ байланыссыз;
- Көкірек клеткасының кеңеюі;
- Ұзарған тыныс;
- Аускультацияда – əлсіздеген тыныс (егер айқын болса – тыныс жолдарының түйілуін алып тастау);
- Бронхолитиктерге жақсы реакция.
Обструктивті
бронхит
- Анамнезде демікпелік тыныс тек қана салқын тиюмен байланысты;
- Нəрестеде жəне жанұя мүшелеріндед емікпе/экзема/поллиноздың болмауы;
- Ұзарған тыныс;
- Аускультацияда – құрғақ сырылдар, əлсіздеген тыныс (егер айқын болса – тыныс жолдарының түйілуін алып
тастау);
- Бронхолитиктерге жақсы реакция;
- Көріністер демікпедегіге қарағанда негізінен аз айқын.
Бронхиолит
- < 2 жастағы нəрестенің демікпелік тынысының бірінші жағдайы;
- Бронхиолоитпен аурушаңдықтың мезгілдік арту кезеңіндегі демікпелік тыныс;
- Көкірек клеткасының кеңеюі;
- Ұзарған тыныс алу;
- Аускультацияда– əлсіздеген тыныс (егер айқын болса өте күшті – тыныс жолдарының түйілуін алып тастау);
- Әлсіз реакция немесе бронхолиттік заттарға реакцияның болмауы.
Бөгде дене
- Тыныс жолдарының механикалық обструкциясының кнеттен дамуы (нəресте «түйілді») немесе стридор.
- Кейде демікпелік тыныс немесе кеуде клеткасының бір жағынан патологиялық кеңеюі;
- Перкуторлық дыбыстың күшеюімен жəне аралықтың ығысуымен ауаның тыныс жолдарында бөгеліп қалуы;
- Өкпе коллапсының белгілері: əлсіздеген тыныс жəне перкуторлық дыбыстың тұйықталуы;
- Бронхолиттік заттарға реакцияның болмауы.
Пневмония
- Жөтел жəне жиілеген тыныс;
- Көкірек клеткасының төменгі бөлігінің ішке кіруі;
- Қызба;
- Аускультациялық белгілер – əлсіздеген тыныс, сулы сырылдар, мұрын қанаттарының кеңеюі;
- Уһілеген тыныс (ерте жастағы нəрестелерде).

15. БД Емдеу тактикасы

БД ЕМДЕУ ТАКТИКАСЫ
Ем мақсаты: тұншығу ұстамасын, аурудың асқынуларын басу.
Дəрі-дəрмексіз ем: себепті аллергендермен жанасуды, спецификалық емес тітіркендіргіштер
əсерін болдырмау (темекі тарту, кəсіби зияндықтар, поллютанттар, өткір иістер жəне басқа).
Дəрі-дəрмектік ем
Ұстамаларды басу:
ингаляциялық тез əсердегі 2-агонистер (сальбутамол, фенотерол);
əсері тез басталатын ұзақ əсердегі 2-агонистер (сальметерол, формотерол);
ингаляциялық холинолитиктер (ипратропий бромиді); құрамында холинолитиктер мен 2агонистер қосылған комбинациялы дəрі дəрмектер; қысқа əсердегі метилксантиндер
(аминофиллин);
жүйелі ГКС (преднизолон).
демікпені ұзақ жүргізу үшін, ауырлық дəрежесіне байланысты баспалдақты əдіс ұсынылады.
Барлық деңгейлер үшін: тұрақты күнделікті терапияға қосымша, қажет жағдайда
тез əрекеттегі ингаляциялық 2-агонистер қолданулуы қажет, бірақ күніне 3-4 реттен жиі
емес, фенотерол мен ипротропий бромиді тіркелген комбинациясы.

16.

17. Дерек көздері:

ДЕРЕК КӨЗДЕРІ:
Доказательная медицина. Клинические рекомендации для
практических врачей, основанные на доказательной медицине. 2
изд. ГЕОТАР, 2002.
Краткое руководство для врачей и медсестер по хронической
обструктивной болезни легких. Диагностика, лечение и
профилактика. Национальный Институт здоровья США, ВОЗ, 2004.
Глобальная стратегия лечения и профилактикибронхиальной
астмы: пересмотр 2011. – Под ред. А.С. Белевского. – М.:Росс.
Респират общество, 2012. – 108с.
Протоколы заседаний Экспертной комиссии по вопросам развития
здравоохранения МЗ РК, 2014
studopedia.org
AyZdorov.ru