Судың және минералдың алмасуы

1.

Судың және минералдың
алмасуы

2.

Тірі табиғаттағы су
Тіршілік ең алғаш суда пайда болған.
Биологиялық сұйықтықтардағы судың
мөлшері 88-99,5% шамасына дейін
барады.
Асқазан сөлінде 99,5%
Лимфада 90%
Зәрде 96%

3.

Судың қасиеттері мен
биологиялық қызметі
Судың қасиеттеріне полярлығы, диполь
түзу қасиеті, сутектік байланыстары, балқу
және қайнау температурасының
жоғарлығы, булану жылуының жоғары
болуы, беттік тартылыс күшінің үлкендігі
сиқты ерекшеліктер жатады.
Судың молекуласы жалпы алағанда
электробейтарап. Бірақ оның полярлық
ерекшелігі бар.Судың көптеген қасиеттері
осы жағдайға тәуелді.

4.

2. Судың екінші қызметіқұрылымдық қызмет.
Полярлығына байланысты судың молекуласы электрлік диполь. Оның
молекуласының екі шетіндегі заряд екі түрлі. Соныдықтан оң
зарядталған және теріс зарядталаған иондар қатысқан кезде судың
молекуласы осы иондардың айналасына өзінің тиісті шетімен
бағытталып, сөйтіп гидраттық қабық түзеді.

5.

Полризация арқасында судың молекуласы
сутектік байланыс түзеді
Су субстрат ретінде катаболизмнің
ферментативтік реакцияларына және
биомолекула синтезіне қатысады.
Осмос және диализ құбылыстарыда сумен
байланысты, сондай құбылыстардың
арқасында клетка ішінде белгілі бір қысым
болады клетка өзіне тиісті пішінге иеболады.
Су табиғаттың ерекше жаратылған құпия
заты.

6.

Судың алмасуы
Тірі организмге су ауыз арқылы енеді,
ал сорылып сіңуі асқазанда басталады.
Судың негізгі бөлігі ащы ішек, онна бір
бөлігі ғана тоқ ішек арқылы сіңеді.
Бұдан кейін су қан капиллярына, бір
бөлігі лимфалық жүйеге енеді. Судың
негізгі қоймасы депо тері. Ішкен судың
80 шамасындайы теріде жиналады.

7.

Суды организм негізінен бүйрек арқылы
шығырады. Бүйректің зәр болып бөліп
шығару қызметін жүйке жүйесі және
вазопрессин гормоны реттейді. Судың
бір бөлігі тері, өкпе және нәжіс арқылы
бөлінеді

8.

Шөлдеу сезімі
Организм үшін судың қажеттілігі шөлдеу
сезімі арқылы реттеліп отырады.Қан
плазмасындағы осмостық қысымның
өзгерісі әсерінен білінеді және ми
қабығын қоздырады. Шамамен су
қажеттігінің 1/6 бөлігі ұлпалардағы
органикалық заттардың тотығуы
есебінен қанағаттандыралады.
100г май тоттыққанда 107г су түзіледі.

9.

Судың аламасуы
Миниралдық тұздардың белоктардың
көмірсулардың және липидтердің
алмасуымен тығыз байланысты. Өйткені
су осы аталған заттарлдың еріткіші. Суды
көп ішкен кезде зат алмасу күшейеді,
белоктардың ыдырауы және организмнен
азаотты заттардың бөлініп шығуы артады,
тіпті кері азотты баланс та болуы мүмкін.
Кейбір минералды заттардың иондары
Na+ Cl- ұлпада судың ұсталып тұруына
себепкер болады. Ал K+, Ca2+ иондары
организмнен судың бөлінуін күшейтеді.

10.

Минералдық заттардың алмасуы

11.

Минералдық заттрадың алмасуы судың
алмасуына тығыз байланысты. Өйткені
минералдық заттардың көпшілігі
организмде су ерітіндісі күйінде
кездеседі. Азықпен, жем-шөппен бірге
ас қорыту жолына баратын Na, K, Cl
және HCO3 сияқты бір валентті иондар
ащы ішекте сорылып сіңеді де, қанға
қосылып, вена арқылы бауырға барады.

12.

Азық құрамындағы кальций әдетте
нашар еритін фосфат тұздары,сол
сияқты карбонат, оксалат тұздар
түрінде кездеседі.Кальциферолдың
дигидрокси туындылары ішекте
кальций байланыстырғыш белоктың
түзілуін қолдайды.

13.

Организмге фосфор бейорганикалық
фосфат түрінде, немесе органикалық
фосфат түрінде енеді. Органикалық
фосфат кейін асқазан жолында
бейорганикалық фосфатқа айналып
босап шығады. Фосфаттың негізгі бөлігі
ащы ішек арқылы енеді.

14.

Темір
Ішектегі темірдің плазмаға еніп ауысуы тасымалдаушы ферритин
белогының көмегімен іске асады. Апоферритин шамамен құрамы темірдің
гидроксифосфатымен өзара әрекеттеседі де ферритин түзеді.оның
құрамында 23 теміпр бар. Ішектің жалқаяқ қабаты клеткаларында
ферритин диссоциацияланады,содан соң темір босап, шығады да, басқа
белокпен байланысады. Сөйтіп, трансферрин түзіледі. Осындай күйінде
плазмаға енеді.
●Апоферритин бұдан әрі ішек қуысына қайтып барады да, темірдің басқа
атомдарын тасмалдайды.
●Суда нашар еритін фосфаттың, карбонаттың, кальцийдің, магнийдің және
басқалардың ішекте сорылып сіңуі өт қышқылдары мен ұйқы безі сөлдері
қатысқан кезде жеңілдейді.

15.

ҰЛПАЛАРДА
Сорылып сіңген бейорганикалық
иондардың бір бөлігі ұлпаларда, бір
бөлігі қан құрамында қалады. Са және
Мg иондары фосфор қышқыл тұздары
түрінде, аздаған бөлігі көмір қышқыл
тұздары және фторлы тұздар ретінде
көбінесе сүйек ұлпасына жиналады.
Na Cl теріде, темір негізінен бауырда
жиналады. Қажет болғанда олар
қайтадан қанға қосылады да, қан
ағысымен бірге бүкіл дегенге таралады.