Dzień Budyniu

1. Dzień Budyniu

31 marca

2. Historia BUDYNIU

• Znany jako słodka Legumina gotowana z mąki, mleka, jajek
i innych dodatków
• Budyń nie był wyłącznie
i poważano budynie wytrawne.
daniem
deserowym.
Znano
• Służył za pierwsze danie w miejsce zupy lub (przy obiadach
postnych) podawano go na końcu, zamiast leguminy
(czyli deseru).
• Gotowano je na parze w ozdobnej formie z blachy,
przypominającej tę do babki; w środku miała komin, musiała być
szczelnie zamknięta i włożona do naczynia z gorącą wodą.

3.

• Na budyniu wytrawnym znajdowały się między innymi: kasza jaglana lub
krakowska, tarty chleb czy suchary.
• Popularne były jarzynowe: budynie kapuściane, kalafiorowe, szparagowe,
jarmużowe, dyniowe, pomidorowe, marchewkowe. Całość wiązała piana z ubitych
białek (dawała lekkość) oraz nieco mąki.
• Budynie wymagały omasty. Mogło to być po prostu rozpuszczone masło albo
bułka tarta, ale najczęściej klasyczne sosy - koperkowy, grzybowy, chrzanowy albo
korniszonowy. Nie tylko warzywa wykorzystywano w wytrawnych budyniach, ale
i grzyby, a także podroby.
• Dzisiaj budyń to potrawa sporządzana na bazie mleka i skrobi. Jest
przygotowywany na słodko, z dodatkiem aromatów smakowych i podawany jako
deser - z dodatkiem soku czy owoców.

4. Czy wiesz, że…:

• Wyraz „BUDYŃ” wywodzi się od francuskiego słowa „BOUDIN” oznaczającego rodzaj
kiełbasy. Takie samo pochodzenie ma angielski wyraz „PUDDING”.
• W polskich książkach kucharskich używano najpierw słowa pudding, a dopiero
w późniejszych wprowadzono nazwę budyń.
• W Polsce inną nazwą BUDYNIU jest KISIEL MLECZNY.
• Budynie dzieli się na słodkie i słone. Te drugie przyrządza się z warzyw, gotowanych
grzybów, kasz lub mięsa mielonego.
• We dworach i w domach mieszczańskich, budynie z jarzyn lub kasz podawane były
zamiast zup na pierwsze danie lub przy zwykłych postnych obiadach na końcu zamiast
deseru.

5.

• Dawniej budynie pieczono. Metalowe formy budyniowe można było kupić już na początku XX wieku, a
wyglądały tak:
• Zanim pojawiły się metalowe formy, budynie przygotowywano w serwetach i tak gotowano w kociołkach.
„Uniwersalna książka kucharska” , Marya Ochorowicz – Monatowa, 1913 r.

6. Rodzaje i sposoby przygotowania budyniu

7.

Rodzaj budyniu w głównej mierze zależy od sposobu przygotowywania. Można je
podzielić na dwie główne grupy: budynie wymagające gotowania oraz budynie
błyskawiczne, które dzielimy na te przygotowywane w gorącym płynie oraz
na zimno.
1. Budynie wymagające gotowania:
• zwykłe – w ich składzie głównie mączka budyniowa (pszenna i ziemniaczana)
oraz mączka ziemniaczana,
• wyborowe – w ich składzie głownie skrobia pszenna lub kukurydziana
Sposób przygotowania:
Proszek budyniowy mieszamy w niewielkiej ilości chłodnego mleka i wlewamy
mieszankę do gotującego się mleka cały czas mieszając by nie powstały grudki.
Doprowadzić do zgęstnienia i ponownego zagotowania, uważając by nie
przypalić potrawy. Tego typu budynie mają z reguły najprostszy skład.

8.

2. Budynie błyskawiczne:
A. Przygotowywane w gorącym płynie:
• przygotowywane w gorącym mleku,
• przygotowywane w gorącej wodzie (zawierające mleko w proszku).
Sposób przygotowania: Proszek budyniowy należy wsypać do gorącego płynu
i dokładnie, energicznie (by zapobiec powstaniu grudek) wymieszać.
B. Przygotowywane na zimno (puddingi na zimno, desery instant) – głównie
modyfikowane zagęstniki skrobiowe.
Sposób przygotowania: Proszek wsypuje się do chłodnego mleka, ubija mikserem,
po czym odstawia w chłodne miejsce na kilkanaście minut.

9.

Budynie dzieli się również na:
• Słodkie - podawane są jako desery. Głównym składnikiem masy na budyń słodki
może być np. ser, orzechy, migdały, mak lub ciasto parzone.
• Słone - przyrządza się zazwyczaj z warzyw, gotowanych grzybów lub mięsa
mielonego (drobiu lub cielęciny). Gotowane na parze lub pieczone w piekarniku.
Gotową potrawę kroi się na kawałki, polewa sosem lub masłem.
• Pudding – Przyrządzany jest z mąki, tłuszczu i jaj, na słodko, na słono, gotowany
bądź pieczony i podawany na ciepło jako danie główne, dodatek lub deser.
W Stanach Zjednoczonych pudding to deser o kremowej konsystencji,
przyrządzany z mleka i spożywany na zimno, podobny do budyniu (kisielu
mlecznego).

10. NASZE sposoby na BUDYŃ

11.

Czy BUDYŃ musi być jednokolorowy i jednosmakowy?
Niekoniecznie! Można puścić wodze fantazji
i poeksperymentować z nim. Z trzech podstawowych
smaków/kolorów dostępnych w sprzedaży - nawet bez
dodatkowych barwników i przy odrobinie wyobraźni da
się wyczarować na przykład flagi kilku państw. Oto
niektóre propozycje na budyniowe flagi:
POLSKA

12.

BUDYŃ? A może zajęcia sensoplastyczne? Wystarczą 3 łyżki
budyniu, koszulka A4, dodatkowe elementy np. makaron, spinacze,
gumka recepturka. Wkładamy budyń do koszulki i dodatki, następnie
zaklejamy dobrze koszulkę taśmą klejącą.

13.

14.

.
Zabawa polega na przesuwaniu
elementów paluszkami

15.

Zanim włożymy budyń do koszulki możemy
sprawdzić jego konsystencję paluszkami:
lepi się? Ciągnie? A jak pachnie?
Dobrej zabawy!

16. CZY ZGADNIESZ?

17.

Dziś zagadkę mam dla Ciebie
Ona będzie bardzo miła
Moja mama na śniadanie
Mi ją właśnie przyrządziła
Jest to słodki, gęsty deser
Który łyżką trzeba jeść
W innym razie bardzo łatwo
Przez widelec może przejść
Piękny kolor- ciemny brąz
W smaku-płynna czekolada
Choć podpowiem ci w sekrecie
że ten deser może być
także w innych, pysznych smakach
Czy już wszyscy dobrze wiedzą
Co w zagadce kryje się?
Zatem, łyżkę w dłonie chwyć
I za ….. zabierz się
Na podwieczorek chętnie go jesz,
Co to za deser? Pewnie już wiesz!
Ten deser jest zdrowy,
Może być waniliowy lub truskawkowy…

18.

19.

20.

21. DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ

22.

Muzyka:
1. Payday - Jason Farnham
2. Get Outside! - Jason Farnham