Χαπ και γενικος ιατρος

1. ΧΑΠ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟΣ ΙΑΤΡΟΣ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΜΑΝΩΛΗΣ
M.D, MSc, cPhd Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου
Θράκης
Επιμελητής Α’ Γενικής Ιατρικής Κ.Υ Ιάσμου

2. Διαφάνεια 2

3. ΠΑΛΑΙΑ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΧΑΠ Williams 1925

GLOBAL INITIATIVE FOR CHRONIC OBSTRUCTIVE
LUNG DISEASE (GOLD 1997) ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ
ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΑΘΕΙΑ
- Να αναδείξει την ΧΑΠ σαν ένα δημόσιο πρόβλημα υγείας.
- Να παρέχει αξιόπιστες θεραπευτικές οδηγίες.
- Να εφαρμόσει προληπτικό πρόγραμμα για την ΧΑΠ
- Να μελετήσει την σχέση του περιβάλλοντος με την ΧΑΠ
- 2001
© 2014 Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease

4. Διαφάνεια 4

ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΧΑΠ
GOLD 2014
Η Χ.Α.Π είναι μια συχνή νόσος η οποία
προλαμβάνεται και αντιμετωπίζεται.
Χαρακτηρίζεται από εμμένουσα απόφραξη των
αεραγωγών προοδευτικά επιδεινούμενη, η οποία
σχετίζεται με μια παθολογική φλεγμονώδη
ανταπόκριση των αεραγωγών και του πνεύμονα
στην επίδραση της εισπνοής επιβλαβών
σωματιδίων ή αερίων, κυρίως του καπνίσματος
Οι παροξύνσεις και η συννοσηρότητα συμβάλουν
στην βαρύτητα της πάθησης.

5. ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΧΑΠ GOLD 2014

ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΧΑΠ ΣΕ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ
ΕΠΙΠΕΔΟ
25
22,5
20
18,3
16,7
16,2
15
15
13,5
12,8
13,2
12,4 12,2
12
6,4 6,3
5
12,9
11,6
10
10,2 10,3 10,3
8,2
6,4
10
8
6
4,8
6,2
6,4
4,4
0
10,2
9,8
9,7
Ανδρες
9,3
6,8
9,1
Γυναίκες
6,6
3,22,8

6. ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΧΑΠ ΣΕ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΧΑΠ ΣΤΗΝ
ΕΛΛΑΔΑ ΑΝΑ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΦΥΛΟ

7. ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΧΑΠ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΝΑ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΦΥΛΟ

ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΧΑΠ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ
ΚΑΤΑΝΟΜΗ
Επιπολασμός(
%)

8. ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΧΑΠ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ

Προβλεπομενες αλλαγες ςτο ςυνολο των
αιτιων θνηςιμοτητας. Δεδομενα απο Murray
and Lopez 1997
1990
Ισχαιμική καρδιοπάθεια
ΑΕΕ
Λοιμώξεις κατ. Αναπνευστικού
Διαρροϊκές νόσοι
Περιγεννητικές διαταραχές
ΧΑΠ
2020
Ισχαιμική καρδιοπάθεια
ΑΕΕ
ΧΑΠ
Λοιμώξεις κατ. Αναπνευστικού
Καρκίνος πνεύμονα
Τροχαία ατυχήματα
Φυματίωση
Καρκίνος του στομάχου
HIV
Φυματίωση
Ιλαρά
Τροχαία ατυχήματα
Αυτοκτονίες
Καρκίνος πνεύμονα

9. Προβλεπομενες αλλαγες ςτο ςυνολο των αιτιων θνηςιμοτητας. Δεδομενα απο Murray and Lopez 1997

Στις φτωχές και αναπτυσσόμενες χώρες
περιμένουμε μια επιδημία της ασθένειας
Το ποσοστό των καπνιστριών αυξάνεται
παγκοσμίως
Υψηλή νοσηρότητα-σύνηθες αίτιο εισαγωγής στο
νοσοκομείο (υψηλό κόστος)
Απουσία από την εργασία
Χαμηλή ποιότητα ζωής
Μεγάλο ποσοστό υποθεραπείας και
υποδιάγνωσης
69% δεν το γνώριζαν ότι έπασχαν από ΧΑΠ και
60% δεν θεραπευόταν σύμφωνα με τις οδηγίες.
Minas et al, Primary Care RJ,2010Dec;19(4):363370

10. Διαφάνεια 10

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΧΑΠ
Γενετική προδιάθεση ? ?
Η έκθεση της
εγκύου στον
καπνό.
↓ βάρος
γέννησης.
Κάπνισμα
γονέων
Συχνές
λοιμώξεις
Κάπνισμα
ενεργητικό και
παθητικό
Επαγγελματική
σκόνη
Ατμοσφαιρική
ρύπανση
εσωτερικού και
εξωτερικού χώρου
ΓΗΡΑΝΣΗ
Φτωχό κοινωνικό οικονομικό
στάτους

11. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΧΑΠ

Τοξικά σωματίδια ή
αέρια
Παράγοντες
του ξενιστή
Φλεγμονή
Αντιπρωτεϊνάσες
Οξειδωτικό στρες
Πρωτεϊνάσες
Ανάπτυξη ΧΑΠ

12. Διαφάνεια 12

13. Διαφάνεια 13

Η φλεγμονή είναι το κλειδί της ΧΑΠ
Η φλεγμονή είναι παρούσα σε όλα τα
στάδια της ΧΑΠ
Τα υψηλά επίπεδα φλεγμονωδών
κυττάρων συσχετίζονται με
μεγαλύτερη λειτουργική βλάβη των
πνευμόνων και χειρότερη έκβαση

14. Διαφάνεια 14

Η φλεγμονή προκαλεί και
εξωπνευμονικές εκδηλώσεις:
Καρδιαγγειακές παθήσεις
Υπερπηκτικότητα
Μεταβολικό σύνδρομο
Σακχαρώδη διαβήτη
Δυσλειτουργία των σκελετικών μυών
Οστεοπόρωση
Κατάθλιψη
Διαταραχές ύπνου
…..Η ΧΑΠ είναι μια συστηματική νόσος

15. COPD

ΣΠΙΡΟΜΕΤΡΗΣΗ
Είναι μια δοκιμασία που μετράει όγκους, ροές και
χωρητικότητες του αναπνευστικού συστήματος
στη μονάδα του χρόνου. Οι όγκοι του
εκπνεόμενου αέρα και η ένταση με την οποία
αυτός αποβάλλεται από τους πνεύμονες,
αποτυπώνονται σε μια καμπύλη που ονομάζεται
σπιρογράφημα και είναι εξαρτώμενη από την
προσπάθεια.

16. Η φλεγμονή προκαλεί και εξωπνευμονικές εκδηλώσεις:

Αναπνευστικοί όγκοι και χωρητικότητες
12

17. Διαφάνεια 17

18. Αναπνευστικοί όγκοι και χωρητικότητες

Ο ρόλος της σπιρομέτρησης
Διάγνωση, Διαφορική διάγνωση
Εκτίμηση της σοβαρότητας
Εκτίμηση πρόγνωσης
Παρακολούθηση εξέλιξης
Διακοπή καπνίσματος
Στην αξιολόγηση της επίδρασης στη
λειτουργικότητα του πνεύμονα ορισμένων
επαγγελμάτων
Δεν μπορεί να προβλέψει την ποιότητα ζωής
των ανθρώπων, και την αναπηρία

19. Διαφάνεια 19

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΠΙΡΟΜΕΤΡΗΣΗΣ
FEV1, FVC
FEV1/FVC<70% μετά βρογχοδιαστολή για τον
έλεγχο της αναστρεψιμότητας σημαίνει απόφραξη
των αεραγωγών
FEV1 είναι δείκτης βαρύτητας
Η σπιρομέτρηση θα πρέπει να γίνεται σε σταθερή
κατάσταση και όχι σε παρόξυνση

20. Ο ρόλος της σπιρομέτρησης

21. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΠΙΡΟΜΕΤΡΗΣΗΣ

ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΗΣ ΧΑΠ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗ ΒΑΡΥΤΗΤΑ
Ο- Σε κίνδυνο
●Φυσιολογική Σπιρομέτρηση
●Χρόνια συμπτώματα
Ι- ήπια ΧΑΠ
●FEV1/FVC<70%
●FEV1≥80% της προβλεπόμενης τιμής
●Χρόνια συμπτώματα ναι ή όχι
II-μέτρια ΧΑΠ
●FEV1/FVC<70%
●50%≤FEV1<80%
●Χρόνια συμπτώματα ναι ή όχι
III-σοβαρή ΧΑΠ
●FEV1/FVC<70%
●30%≤FEV1<50%
●Χρόνια συμπτώματα ναι ή όχι
IV – πολύ σοβαρή
●FEV1/FVC<70%
●FEV1<30% ή
FEV1<50% συνοδευόμενη από χρόνια
αναπνευστική ανεπάρκεια

22. Διαφάνεια 22

Διαφορική διάγνωση
Πνευμονικές
Άσθμα
Βρογχογενές καρκίνωμα
Βρογχιοεκτασίες
Φυματίωση
Ινοκυστική ίνωση
Πνευμονική ίνωση
Αποφρακτική
βρογχιολίτιδα
Ανεπάρκεια α1αντιτριψύνης
Συλλογή πλευριτικού
υγρού
Ξένο σώμα
Μη πνευμονικές
Συμφορητική καρδιακή
ανεπάρκεια
Ασπεργίλλωση
Δυσλειτουργία φωνητικών
χορδών
Χρόνιο σύνδρομο
κόπωσης
Αποφρακτική άπνοια στον
ύπνο
Dewar, 2006

23. ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΗΣ ΧΑΠ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗ ΒΑΡΥΤΗΤΑ

ANTIMETΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΧΑΠ
ΔΙΑΚΟΠΗ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ
Μη φαρμακολογική αντιμετώπιση
- Εκπαίδευση
- Πνευμονική αποκατάσταση
Φαρμακολογική αντιμετώπιση
- Εμβολιασμοί
- Βρογχοδιασταλτικά
- Κορτικοστεροειδή

24. Διαφορική διάγνωση

Που θα συναντήσουμε την ΧΑΠ
Τ.Ε.Π (παρόξυνση)
Π.Ι (Σταθερή κατάσταση)
Αδιάγνωστα

25. ANTIMETΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΧΑΠ

Παρόξυνση , είναι μια
ξαφνική και πέραν της
συνηθισμένης, επιδείνωση
της κατάστασης ενός
ασθενούς της ΧΑΠ, που
απαιτεί επιπλέον
(συμπληρωματική)
θεραπεία. Η επιδείνωση
διαρκεί τουλάχιστον 24
ώρες.
Οι παροξύνσεις μπορεί να
είναι η αιτία της
διάγνωσης !!!

26. Που θα συναντήσουμε την ΧΑΠ

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΑΡΟΞΥΝΣΕΩΝ
Αρνητική επίδραση
στην ποιότητα ζωής
Επηρεάζει τον
Βαθμό μείωσης της
πνευμονικής
λειτουργίας
Επίδραση στα
συμπτώματα και
την πνευμονική
λειτουργία
ΠΑΡΟΞΥΝΣΕΙΣ
Αυξημένο κόστος
Αυξημένη
θνησιμότητα
© 2014 Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease

27. Διαφάνεια 27

Κατανομή δαπανών
για ΧΑΠ στις ΗΠΑ

28. Διαφάνεια 28

Αίτια παροξύνσεων ΧΑΠ
70%
Λοιμώδη αίτια
(πυώδεις εκκρίσεις)
Ιοί
Βακτήρια
Άτυπα
Μη λοιμώδη αίτια
Η μόλυνση της
ατμόσφαιρας
Μεταβολές
του καιρού
- Η διακοπή της
θεραπείας
- Υποθεραπεία
Στο 30% οφείλεται σε πνευμονία, αναιμία, ΣΚΑ, ηλεκτρολυτικές
διαταραχές, πνευμοθώρακα

29. Κατανομή δαπανών για ΧΑΠ στις ΗΠΑ

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΠΑΡΟΞΥΝΣΗΣ
Αυξημένη δύσπνοια
Αυξημένος όγκος πτυέλων
Αυξημένη πυώδης απόχρεμψη
Συριγμός
Οίδημα σφυρών
Συμπτώματα κρυολογήματος
Πυρετός ή ρίγος

30. Διαφάνεια 30

ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ
Επίπεδο συνείδησης
Γενική εμφάνιση / εφίδρωση και
στάση/
Δύσπνοια / ομιλία/
Χρήση επικουρικών Μυών
Αφυδάτωση
Συχνότητα αναπνοών
Σφύξεις

31. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΠΑΡΟΞΥΝΣΗΣ

ΠΑΡΑΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
Παλμική οξυμετρία
SAO2>90%
Αέρια αίματος
Α/Α Θώρακος
ΗΚΓ
Γεν.Αίματος
Βιοχημικός
έλεγχος

32. ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ

ΣΧΕΣΗ ΚΟΡΕΣΜΟΥ ΤΗΣ ΟΞΥΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΗΣ ΚΑΙ
ΜΕΡΙΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΤΟΥ ΟΞΥΓΟΝΟΥ ΣΤΟ ΑΙΜΑ
Κορεσμός (%)
Μερική Πίεση (mm Hg)
50
60
27
31
70
80
85
37
45
50
90
92
94
58
63
69
96
99
81
159

33. ΠΑΡΑΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ
ΠΑΡΟΞΥΝΣΗ
Πνευμονική εμβολή
Πνευμοθώρακας
Έμφραγμα μυοκαρδίου
Αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια
Πνευμονία
Βρογχικό καρκίνωμα

34. ΣΧΕΣΗ ΚΟΡΕΣΜΟΥ ΤΗΣ ΟΞΥΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΗΣ ΚΑΙ ΜΕΡΙΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΤΟΥ ΟΞΥΓΟΝΟΥ ΣΤΟ ΑΙΜΑ

Η αντιμετώπιση της παρόξυνσης
στοχεύει:
Απαλλαγή από τα
Βρογχοδιασταλτικά
συμπτώματα
Θεραπεία της λοίμωξης
Επιτάχυνση της
ανάρρωσης
Στην εντόπιση ασθενών
που χρήζουν
νοσοκομειακή
αντιμετώπιση
Αντιβιοτικά
Κορτικοστεροειδή
Στενή παρακολούθηση
της πορείας του
ασθενούς

35. ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΠΑΡΟΞΥΝΣΗ

ΑΜΕΣΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΣΤΟ ΤΕΠ
Χορήγηση Ο2.Στόχος SAO2>90
Βρογχοδιασταλτικά σε νεφελοποιητή σε 10΄
Κορτικοστεροειδή i.v
20΄ Επανάληψη της νεφελοποίησης
30΄ Αναπροσαρμογή της οξυγονοθεραπείας
40΄ Επανάληψη της νεφελοποίησης. Προσθήκη
Αμινοφυλλίνης i.v
6O΄ Επανέλεγχος της κατάστασης
80΄ και κάθε 20΄ νεφελοποίηση
120΄ Οριστική απόφαση
Τα εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή δεν έχουν
θέση στην αντιμετώπιση της παρόξυνσης

36. Η αντιμετώπιση της παρόξυνσης στοχεύει:

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΤΟ
ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ
Μεταβολή επιπέδου
συνείδησης
Ιστορικό σοβαρής
ΧΑΠ και πρόσφατης
εισαγωγής
Οξυγονοθεραπεία
Σοβαρά συνοδά
νοσήματα
Μεγάλη ηλικία
Μη επαρκής
οικογενειακή
υποστήριξη
Αβεβαιότητα
διάγνωσης
Αναπνοές >25΄
Σφύξεις>120΄
Δύσπνοια Μέτρια
Χρήση επικουρικών μυών
Συριγμός Σοβαρός
PO2<60
mmHg,SAO2<90%

37. ΑΜΕΣΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΣΤΟ ΤΕΠ

AΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
Εντατικοποίηση της
βρογχοδιασταλτικής αγωγής
Αντιβιοτικά (τουλάχιστον 2 από τα 3)
δύσπνοια ,αυξημένη απόχρεμψη,
πυώδης απόχρεμψη
Κορτικοστεροειδή Presolon 40mg για
10 d
Eπανεκτίμιση σε 48 ώρες

38. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ

Φάρμακα
Δισκία (mg)
Δόση
Χωρίς προηγηθείσα θεραπεία με αντιβιοτικά το τελευταίο τρίμηνο
Amoxicillin
1000
x3
Doxycycline
100
x2
Azithromycin
250-500
500 mgx1
Clarithromycin
500
x2
Με προηγηθείσα θεραπεία με αντιβιοτικά το τελευταίο 3μηνο ή βαριά ΧΑΠ ή συνοδά
νοσήματα ή ≥3 παροξύνσεις το έτος
Amoxicillin/clavulanic acid
500/125
x3
Levofloxacin
500
x1
Moxifloxacin
400
x1

39. AΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ

ΧΑΠ ΣΤΟ Π.Ι
Εξέταση
Συνταγογράφηση
Εύρεση αδιάγνωστων
περιστατικών

40. Διαφάνεια 40

ΕΞΕΤΑΣΗ
Βήχας 80%
Απόχρεμψη
Δύσπνοια 20%
Ενώ ο βήχας είναι το συχνότερο σύμπτωμα
στην ΧΑΠ η δύσπνοια κόπωσης είναι η
κυριότερη αιτία επίσκεψης στον ιατρό.

41. ΧΑΠ ΣΤΟ Π.Ι

42. ΕΞΕΤΑΣΗ

Κλινικά σημεία στη ΧΑΠ
ΚΑΝΕΝΑ
Κιτρινισμένα δάκτυλα
Υπερδιάταση Θώρακα
Παράταση εκπνοής
Μείωση αναπνευστικού ψιθυρίσματος
Μουσικοί ρόγχοι
Κυάνωση οίδημα κάτω άκρων, διάταση σφαγιτίδων,
καχεξία, εκπνοή με σφιγμένα χείλη

43. Διαφάνεια 43

Πιθανό Άσθμα
Έναρξη νωρίς στη ζωή (συνήθως κάτω των 45
ετών.)
Οικογενειακό ιστορικό άσθματος
Συμπτώματα που ποικίλουν από μέρα σε μέρα.
Συμπτώματα τη νύχτα /νωρίς το πρωί
Αλλεργία ,ρινίτιδα και /ή έκζεμα συχνά
συνυπάρχουν.
Αναστρέψιμος περιορισμός της ροής του αέρα.

44. Κλινικά σημεία στη ΧΑΠ

Για να τεθεί η διάγνωση ΧΑΠ
πρέπει να γίνει
ΣΠΙΡΟΜΕΤΡΗΣΗ
Πνευμονολόγο
Συνεχίζουμε…

45. Πιθανό Άσθμα

ΌΤΙ ΛΑΜΠΕΙ
ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ
Η ΧΑΠ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΕΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΝΟΣΟΣ

46. Διαφάνεια 46

Examples of individual patient histories
age
20
70
At risk
A
Mild
C
II
70
Stage
I
20
age
0
Moderate
III
Severe
B
III
Mild
70
II
Severe
At risk
20
I
Moderate
Stage
Stage
0
Stage
age
20
age
70
D

47. Διαφάνεια 47

Σταδιοποίηση της ΧΑΠ
(GOLD 2014)
Σπιρομέτρηση (βαρύτητα)
Τον αριθμό των ετήσιων
παροξύνσεων
Το σκορ ερωτηματολογίου για το
σύμπτωμα (δύσπνοια) ( mMRC)
Το σκορ ερωτηματολογίου για την
επίπτωση της πάθησης στην ποιότητα
ζωής (CAT, CCQ)

48. Διαφάνεια 48

Global Strategy for Diagnosis, Management and Prevention of COPD
Classification of Severity of Airflow
Limitation in COPD*
In patients with FEV1/FVC < 0.70:
GOLD 1: Mild
FEV1 > 80% predicted
GOLD 2: Moderate
50% < FEV1 < 80% predicted
GOLD 3: Severe
30% < FEV1 < 50% predicted
GOLD 4: Very Severe FEV1 < 30% predicted
*Based on Post-Bronchodilator
FEV1Lung Disease
© 2014 Global Initiative for Chronic Obstructive

49. Σταδιοποίηση της ΧΑΠ (GOLD 2014)

Ετήσιος αριθμός παροξύνσεων
0-1 (χωρίς νοσοκομειακή
νοσηλεία)
χαμηλού κινδύνου
≥ 2 παροξυσμούς το χρόνο ή ≥ 1
που απαιτούσε νοσοκομειακή
νοσηλεία
υψηλού κινδύνου

50. Διαφάνεια 50

Κλίμακα δύσπνοιας κατά MRC
PLEASE TICK IN THE BOX THAT APPLIES TO YOU
(ONE BOX ONLY)
mMRC Grade 0. Δύσπνοια μόνο κατά την έντονη άσκηση
ΛΙΓΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
mMRC Grade 1. Δυσκολία στην αναπνοή όταν βιάζεται ή περπατά
αργά σε ανηφόρα
mMRC Grade 2. Περπατά πιο αργά από το συνηθισμένο στην ευθεία
σε σύγκριση με άτομα της ηλικίας του λόγω δύσπνοιας ή πρέπει να
σταματά για να αναπνέει όταν περπατά με ρυθμό.
mMRC Grade 3. Σταματά για να αναπνεύσει μετά από περίπου 100μ
ή μετά από λίγα λέπτα στην ευθεία
mMRC Grade 4. Μεγάλη δύσπνοια που τον εμποδίζει να βγεί από το σπίτι ή δύσπνοια
όταν ντύνεται ή ξεντύνεται
ΠΟΛΛΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

51. Διαφάνεια 51

COPD Assessment Test (CAT):
http://catestonline.org

52. Διαφάνεια 52

53. COPD Assessment Test (CAT): http://catestonline.org

The body-mass index, airflow obstruction, dyspnea, and exercise capacity index in chronic obstructive
pulmonary disease
Bartolome R Celli, Claudia G Cote, Jose M Marin, Ciro Casanova, Maria Montes de Oca, Reina A Mendez,
Victor Pinto Plata, Howard J Cabral
New England Journal of Medicine 2004 March 4, 350 (10): 1005-12
CONCLUSIONS: The BODE index, a simple
multidimensional grading system, is better than the FEV1
at predicting the risk of death from any cause and from
respiratory causes among patients with COPD.
6/2/2015

54. Διαφάνεια 54

ΣΤΟΧΟΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗΣ
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ
1. Η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων
2. Η παρεμπόδιση της εξέλιξης της
νόσου
3. Η πρόληψη και θεραπεία των
επιπλοκών και των εξάρσεων της ΧΑΠ
4. Μείωση της θνησιμότητας
5. Αντιμετώπιση συννοσηρότητας
6. Ποιότητα ζωής

55. The body-mass index, airflow obstruction, dyspnea, and exercise capacity index in chronic obstructive pulmonary disease

ΜΗ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΗ
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Εκπαίδευση
Διακοπή καπνίσματος
Πνευμονική αποκατάσταση
A,B,C,D
A,B,C,D
Β,C,D

56. ΣΤΟΧΟΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Πληροφόρηση για τη νόσο
Προοδευτικό χαρακτήρα
Αναγκαιότητα και σωστή
χρησιμοποίηση των συσκευών
Αναγνώριση και αντιμετώπιση
των παροξύνσεων

57. ΜΗ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Ευαισθητοποιημένος ασθενής
Σχέση εμπιστοσύνης
Λιγότερες παροξύνσεις
Λιγότερες επισκέψεις στις
υπηρεσίες υγείας

58. ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
Άσκηση
Διατροφικές συμβουλές
Συμπεριφερολογικές παρεμβάσεις
ψυχοθεραπεία
2 ή 3 συνεδρίες / εβδομάδα για 6-8
εβδομάδες
Προκρίνονται τα προγράμματα εκτός
νοσοκομείου
Τα οφέλη διατηρούνται τουλάχιστον ένα έτος

59. ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

Αυξημένη αυτοπεποίθηση
Αυξημένη άσκηση
Δύσπνοια
στην κόπωση
Επιδείνωση
φυσικής
κατάστασης
ΧΑΠ
Αποκατάσταση
Άγχος και
πανικός
Αποφυγή
άσκησης
Αίσθηση ότι
μειώθηκε η
δύσπνοια
Λιγότερη δύσπνοια στην κόπωση

60. ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

TΑ ΟΦΕΛΗ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗΣ
ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
Βελτίωση της ικανότητας για άσκηση
Βελτίωση της ποιότητας της ζωής
του ασθενούς
Ελάττωση του άγχους κατάθλιψης
απομόνωσης
Μειώνει τον αριθμό των νοσηλειών
και τη διάρκεια της
Βελτιώνει την επιβίωση

61. Διαφάνεια 61

Φαρμακευτική αντιμετώπιση
Εμβολιασμοί
Μειώνει τις νοσηλείες
Μειώνει την θνησιμότητα
Αντιγριπικός εμβολιασμός κάθε
χρόνο
Εμβολιασμός για τον πνευμονιόκοκκο
>65 σε ασθενείς με ΧΑΠ και σε <65
με έναν FEV1<40

62. TΑ ΟΦΕΛΗ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

Global Strategy for Diagnosis, Management and Prevention of
COPD
Therapeutic Options: COPD Medications
Beta2-agonists
Short-acting beta2-agonists
Long-acting beta2-agonists
Anticholinergics
Short-acting anticholinergics
Long-acting anticholinergics
Combination short-acting beta2-agonists + anticholinergic in one inhaler
Combination long-acting beta2-agonists + anticholinergic in one inhaler
Methylxanthines
Inhaled corticosteroids
Combination long-acting beta2-agonists + corticosteroids in one inhaler
Systemic corticosteroids
Phosphodiesterase-4 inhibitors
© 2014 Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease

63. Φαρμακευτική αντιμετώπιση Εμβολιασμοί

ΒΡΟΓΧΟΔΙΑΣΤΑΛΤΙΚΑ
β2-διεγέρτες SABA, LABA
Αντιχολινεργικά SAMA-LAMA
Αύξηση της FEV1
Βελτίωση FEV1
Μείωση της δύσπνοιας
Μείωση συμπτωμάτων
Αύξηση της ικανότητας
Αύξηση της αντοχής
για άσκηση
Μείωση των
παροξύνσεων
Βελτίωση του επιπέδου
υγείας
στην άσκηση
Βελτίωση του επιπέδου
υγείας
Μείωση των
παροξύνσεων
Βελτίωση της ποιότητας
ύπνου

64. Διαφάνεια 64

Θεοφυλλίνη
Αύξηση της FEV1
Αύξηση της εισπνευστικής ικανότητας
Μείωση της πνευμονικής πίεσης
Θετική ινότροπος δράση
Ήπια διουρητική δράση
Άμβλυνση των νυχτερινών συμπτωμάτων
Σημαντικές παρενέργειες

65. ΒΡΟΓΧΟΔΙΑΣΤΑΛΤΙΚΑ β2-διεγέρτες SABA, LABA Αντιχολινεργικά SAMA-LAMA

ΕΙΣΠΝΕΟΜΕΝΑΑ ΚΟΡΤΙΚΟΣΤΕΡΟΕΙΔΗ
ICS
Μονοθεραπεία με εισπνεόμενα στεροειδή δε συστήνεται
σε ασθενείς με ΧΑΠ.
Η προσθήκη στην βρογχοδιασταλτική αγωγή σε ασθενείς
με FEV1 < 60% ή με συχνές παροξύνσεις μείωσαν τα
συμπτώματα, βελτίωσαν την πνευμονική λειτουργία και
μείωσαν την συχνότητα των παροξύνσεων.
Inhaled corticosteroid therapy is associated with an
increased risk of pneumonia.
Η διακοπή των εισπνεόμενων κορτικοστεροειδών μπορεί
να προκαλέσει παρόξυνση
Ο τριπλός συνδυασμός LABA+LAMA+ICS χορηγείτε ένα
αποτύχουν οι προηγούμενες αγωγές

66. Θεοφυλλίνη

Αναστολέας της φωσφοδιεστεράσης
Σε σοβαρές περιπτώσεις ΧΑΠ, με
συχνές παροξύνσεις
Αντιφλεγμονώδη δράση
Βελτιώνει τον FEV1

67. ΕΙΣΠΝΕΟΜΕΝΑΑ ΚΟΡΤΙΚΟΣΤΕΡΟΕΙΔΗ ICS

Manage Stable COPD:
Non-pharmacologic
Patient
Essential
Recommended
A
Διακοπή καπνίσματος
(μπορεί να χορηγηθεί και
φαρμακευτική αγωγή )
Φυσική δραστηριότητα
B, C, D
Διακοπή καπνίσματος
(μπορεί να χορηγηθεί και
φαρμακευτική αγωγή )
Πνευμονική
αποκατάσταση
Φυσική δραστηριότητα
Depending on local
guidelines
Εμβολιασμός γρίπης,
Πνευμονιόκοκκου
Εμβολιασμός γρίπης
Πνευμονιόκοκκου

68. Αναστολέας της φωσφοδιεστεράσης

Manage Stable COPD:
Pharmacologic Therapy
Patient
First choice
Second choice
Alternative Choices
A
SABA OR SAMA
PRN
LAMA
or
LABA
or
SABA and SAMA
Theophylline
B
LAMA
or
LABA
LAMA and LABA
SABA and/or SAMA
Theophylline
LAMA and LABA
PDE4-inh.
SABA and/or SAMA
Theophylline
ICS and LAMA or
ICS + LABA and LAMA or
ICS+LABA and PDE4-inh. or
LAMA and LABA or
LAMA and PDE4-inh.
Carbocysteine
SABA and/or SAMA
Theophylline
C
D
ICS + LABA
or
LAMA
ICS + LABA
or
LAMA

69. Manage Stable COPD: Non-pharmacologic

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ
Η συχνότητα εξαρτάται από την βαρύτητα
Καπνιστική συνήθεια
Χρήση ερωτηματολογίων για την εκτίμηση των
συμπτωμάτων, και την ποιότητα ζωής
Σωστή τεχνική εισπνοών
Σπιρομέτρηση
ΒΜΙ
Επανεκπαίδευση

70. Manage Stable COPD: Pharmacologic Therapy

ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ ΣΕ ΕΙΔΙΚΟ
Μη διαθεσιμότητα σπιρομέτρου
Διαγνωστική αβεβαιότητα
Ηλικία <35 ετών
SaO2<92%
Αδυναμία χρήσης εισπνεόμενων φαρμάκων
Σοβαρή ΧΑΠ
Συχνές λοιμώξεις και παροξύνσεις
Υποψία κακοηθείας
Όταν παρά τη σωστή εφαρμογή των Κ.Ο δεν
έχουμε το αναμενόμενο αποτέλεσμα

71.

H ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ………….
ΑΣΘΕΝΗΣ
ΓΕΝΙΚΟΣ ΙΑΤΡΟΣ
ΕΙΔΙΚΟΣ
ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ

72. ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ ΣΕ ΕΙΔΙΚΟ

ΤΟ ΙΔΕΑΤΟ….
EMPATHY
ΑΣΘΕΝΗΣ
ΕΙΔΙΚΟΣ
ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ
ΓΕΝΙΚΟΣ ΙΑΤΡΟΣ

73. Διαφάνεια 73

ΠΡΟΚΛΗΣΗ……
Τ.Ε.Π (παρόξυνση)
Π.Ι (Σταθερή κατάσταση)
Αδιάγνωστα

74. Διαφάνεια 74

The challenge of early
detection
Pulmonary damage
Intermitent
symptoms
Breathlessness
Obstruction

75. ΠΡΟΚΛΗΣΗ……

Τα κέρδη από την πρώιμη διάγνωση
Ενισχύει την προσπάθεια διακοπής του
καπνίσματος
Προστατεύει τον ασθενή από τις
παροξύνσεις
Μειώνει το κόστος
Μειώνει τη θνησιμότητα
Ενισχύει την ποιότητα ζωής των
ασθενών

76. Διαφάνεια 76

Εμπόδια από την πλευρά των ασθενών
Δεν γνωρίζουν για την ασθένεια
Σταδιακή εξέλιξη
(προσαρμοστικότητα)
Τα συμπτώματα τα αποδίδουν στο
πέρασμα των χρόνων
Τον βήχα στον τσιγαρόβηχα

77. Διαφάνεια 77

Εμπόδια από την πλευρά του γιατρού
Αρκετοί γιατροί πιστεύουν ότι οι
γυναίκες έχουν άσθμα
Δεν δίνουν αρκετή προσοχή στις
επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις
Φόρτο εργασίας
Η έντονη αμφισβήτηση για την χρήση
της σπιρομέτρησης στην Π.Φ.Υ
μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένο
ενδιαφέρον των ΓΓ.

78. Τα κέρδη από την πρώιμη διάγνωση

ΣΤΑ ΙΧΝΗ ΤΗΣ ΧΑΠ….

79. Εμπόδια από την πλευρά των ασθενών

ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΚΑΠΝΙΣΤΕΣ 40-55;;
καπνιστές
73%
ΧΑΠ
2%
13%
27%
85%
OXI COPD
COPD
ΗΠΙΑ
ΜΕΤΡΙΑ
ΒΑΡΙΑ

80. Εμπόδια από την πλευρά του γιατρού

2000
Ηλικία > 40
Χρήση ερωτηματολογίων σε ασθενείς υψηλού
κινδύνου.(Καπνιστές νυν και πρώην, ιστορικό
έκθεσης σε τοξικά αέρια
Επί θετικού αποτελέσματος χρήση μικρών
σπιρομέτρων μόνο για την FEV1
Επί παθολογικής τιμής σπιρομέτρηση
Ασθενείς με ιστορικό αναπνευστικών προβλημάτων
που δεν έχει τεκμηριωθεί η ΧΑΠ

81. ΣΤΑ ΙΧΝΗ ΤΗΣ ΧΑΠ….

Ηλικία > 40 καπνιστές και πρώην καπνιστές
6/2/2015

82. ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΚΑΠΝΙΣΤΕΣ 40-55;;

6/2/2015

83. 2000

6/2/2015

84. Διαφάνεια 84

Εάν κάθε μέρα κάνουμε μια
σπιρομέτρηση σε έναν συμπτωματικό
καπνιστή θα διαγνώσουμε έναν
ασθενή με ΧΑΠ στο τέλος της
εβδομάδας

85. Διαφάνεια 85

ΓΕΝΙΚΟΣ ΙΑΤΡΟΣ ΚΑΙ ΣΠΙΡΟΜΕΤΡΗΣΗ…

86. Διαφάνεια 86

Validity of spirometric testing in a general practice
population of patients with COPD ( T R Schermer et all
Thorax 2003)
Γιατροί και βοηθοί παρακολούθησαν 2
εκπαιδευτικά σεμινάρια 2,5 ωρών, με
μεσοδιάστημα 1 μηνός, για τα συνήθη τεχνικά
λάθη στη σπιρομέτρηση
FEV 1 και FVC ήσαν ελαφρώς (αλλά
στατιστικώς σημαντικά) μεγαλύτεροι στην
πρωτοβάθμια περίθαλψη, για τα ίδια
σπιρόμετρα
Συνολικά, η σπιρομέτρηση από καλώς
εκπαιδευμένους ιατρούς στην πρωτοβάθμια
περίθαλψη είναι περισσότερο ικανοποιητική
από όσο γενικώς πιστεύεται
6/2/2015

87. Διαφάνεια 87

Spirometry can be done in family physicians' offices
and alters clinical decisions in management of asthma
and COPD Yawn BP, Enright PL, Lemanske RF Jr, et al
Chest 2007; 132: 1162-8
Η σπιρομέτρηση μπορεί να ενσωματωθεί
στην καθημερινή γενική ιατρική
περίθαλψη „Το επίπεδο τεχνικής
επάρκειας κρίνεται ικανοποιητικό (80%) „
Τα αποτελέσματα της σπιρομέτρησης
επηρεάζουν την αντιμετώπιση των
αποφρακτικών πνευμονοπαθειών

88. Διαφάνεια 88

Κάπνισμα και ΧΑΠ
Η κυριότερη αιτία για την ΧΑΠ (80%) είναι το κάπνισμα,
συνεπώς εάν σταματήσει ο κόσμος το κάπνισμα η ΧΑΠ θα είναι
προς εξαφάνιση…….

89. Validity of spirometric testing in a general practice population of patients with COPD ( T R Schermer et all Thorax 2003)

ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΤΗ
Καπνιστής θεωρείται τ΄άτομο που
αναφέρει χρήση περισσοτέρων από 100
τσιγάρων κατά τη διάρκεια της ζωής και
που κάνει χρήση καπνού την ημέρα
/ή έστω περιστασιακά/ της συνέντευξης

90. Spirometry can be done in family physicians' offices and alters clinical decisions in management of asthma and COPD Yawn BP,

Η αρχή…….

91. Κάπνισμα και ΧΑΠ

και το τέλος……..

92. ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΤΗ

H επίδραση του καπνίσματος στη FEV1
Φυσιολογικά μετά την ηλικία των 35 η πτώση
της FEV1 είναι 25 cc το έτος
Ο καπνιστής χωρίς ΧΑΠ χάνει 30-35 cc ανά
έτος και χρειάζεται 3 χρόνια διακοπής για να
αποκτήσει τη φυσιολογική πτώση
Ο καπνιστής με ΧΑΠ χάνει 80-90 cc ανά έτος
και χρειάζεται 5 χρόνια διακοπής για να
αποκτήσει τη φυσιολογική πτώση
Ένας στους 5 καπνιστές θα αναπτύξει ΧΑΠ με
ιστορικό καπνίσματος >20 πακέτα έτη

93. Η αρχή…….

FEV1 (% της τιμής στην ηλικία των 25)
Η διακοπή του καπνίσματος επιβραδύνει
την έκπτωση της λειτουργίας των
πνευμόνων
Δεν κάπνισαν ποτέ ή
δεν είναι επιρρεπείς
στο κάπνισμα
100
75
50
Κάπνιζαν τακτικά
και είναι
επιρρεπείς
στις επιδράσεις
του
Σταμάτησαν στα 45
Ανικανότητα
25
Σταμάτησαν στα 65
Θάνατος
0
25
50
Ηλικία (χρόνια)
Adapted from: Fletcher et al, Br Med J 1977.
75

94. και το τέλος……..

ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΣΤΗΡΙΖΕΤΕ :
Σε μία ουσία που επιδρά στον
εγκέφαλο μας, προκαλεί ανοχή ,
χαρακτηρίζετε από εξάρτηση και η μη
λήψη της προκαλεί σύνδρομο
στέρησης
ΑΥΤΗ Η ΟΥΣΙΑ ΟΝΟΜΑΖΕΤΕ
ΝΙΚΟΤΙΝΗ

95. H επίδραση του καπνίσματος στη FEV1

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΤΕΡΗΣΕΩΣ ΣΤΗ
ΝΙΚΟΤΙΝΗ
70
Ζάλη<48h
60
Δ.Ύπνου<1 εβ
50
Διάσπαση προσοχής
<2 εβ
Επιθυμία για
κάπνισμα < 2 εβ
Άγχος <4 εβ
40
30
20
10
0
Κατάθλιψη < 4 εβ
Αυξημένη όρεξη <10
εβ

96. Η διακοπή του καπνίσματος επιβραδύνει την έκπτωση της λειτουργίας των πνευμόνων

ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ

97. ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΣΤΗΡΙΖΕΤΕ :

Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΙΣ ΗΠΑ

98. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΤΕΡΗΣΕΩΣ ΣΤΗ ΝΙΚΟΤΙΝΗ

Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

99. ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ

Κάπνισμα και επιπτώσεις
3.000.000/ανά έτος παγκοσμίως πεθαίνουν λόγω
του καπνίσματος ενώ η αντίστοιχη πρόβλεψη για το
2020 είναι 10 εκατομμύρια
3000 θάνατοι από καρκίνο πνεύμονος λόγω
παθητικού καπνίσματος
Στην Ελλάδα πεθαίνουν κάθε χρόνο 15000
άνθρωποι από το κάπνισμα
To 8,9% των εισαγωγών οφείλονται σε παθήσεις
που προκαλεί το κάπνισμα

100. Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΙΣ ΗΠΑ

ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΑΠΝΙΣΜΑ
Στεφανιαία νόσος
Καρκινογένεση
Χρόνιες αποφρακτικές πνευμονοπάθειες
Αγγειακές παθήσεις του εγκεφάλου

101. Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Εκτός από τις κλασικές ασθένειες το
κάπνισμα προκαλεί :
Διπλάσιο κίνδυνο για πεπτικός έλκος
Διπλάσιο –τετραπλάσιο κίνδυνο καταγμάτων του
ισχίου καρπού
Διπλάσιο κίνδυνο καταρράκτη
Διπλάσιο κίνδυνο εκφύλιση της ωχράς κηλίδος
Βλάβη του εμβρύου
Ελάττωση της γεύσης –όσφρησης
Πρόωρη γήρανση
Αυξημένο κίνδυνο υπογονιμότητας
Κι άλλα πολλά……….

102. Κάπνισμα και επιπτώσεις

Η βλαπτική επίδραση είναι μεγαλύτερη
όταν:
Όσο μικρότερη είναι η ηλικία έναρξης
του καπνίσματος
Όσο μεγαλύτερη είναι η συνολική
διάρκεια του καπνίσματος
Όσο μεγαλύτερος είναι ο μέσος
ημερήσιος αριθμός τσιγάρων που
καταναλώνονται
πακέτα έτη Π.χ 30 τσιγάρα ή 30/20=1,5
πακέτα χ 10 χρόνια καπνίσματος=15
πακέτα έτη

103. ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΑΠΝΙΣΜΑ

ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ
Γενικά υπολογίζεται ότι ένας παθητικός
καπνιστής, που βρίσκεται σε ένα κλειστό
χώρο, καπνίζει ένα τσιγάρο για κάθε 10
που καπνίζουν οι άλλοι
Ερεθισμός στα μάτια, πονοκέφαλος,
βήχας, ξηρότητα στη μύτη, ναυτία,
ζαλάδες

104. Εκτός από τις κλασικές ασθένειες το κάπνισμα προκαλεί :

ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ
Παιδιά που καπνίζουν οι γονείς τους, παθαίνουν πιο
εύκολα πνευμονοπάθειες και καρδιοπάθειες
Αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα
Στις ΗΠΑ το παθητικό κάπνισμα προκαλεί 53000
θανάτους σε μη καπνιστές.37000 καρδιοπάθειες,
4000 αναπνευστική ανεπάρκεια,12000 καρκίνο

105. Η βλαπτική επίδραση είναι μεγαλύτερη όταν:

ΣΥΝΕΠΩΣ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ
ΜΙΑ ΣΥΝΗΘΕΙΑ ΑΛΛΑ…
Μια προσωπική επιλογή που προκαλεί
μια χρόνια υποτροπιάζουσα εθιστική νόσο.
Ο ιατρός θα πρέπει να καταγράφει την
καπνιστική συνήθεια του κάθε ασθενή.

106. ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ

ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ
ΚΑΠΝΙΣΤΙΚΗ ΤΟΥΣ ΣΥΝΗΘΕΙΑ
Άτομα που ποτέ δεν κάπνισαν
Πρώην καπνιστές
Καπνιστές

107. ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ

Πρώην καπνιστές
Επιβράβευση και ενθάρρυνση
Καταγραφή θετικών επιπτώσεων
Καταγραφή προβλημάτων και προσπάθεια επίλυσης
των.
Ιδιαίτερη προσοχή σε :
α/ Έλλειψη υποστήριξης
β/ Κατάθλιψη
γ/ Αύξηση σωματικού βάρους
δ/ Εξασθένιση κινήτρων

108. ΣΥΝΕΠΩΣ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΣΥΝΗΘΕΙΑ ΑΛΛΑ…

ΠΡΩΗΝ ΚΑΠΝΙΣΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΥΠΟΤΡΟΠΗΣ
80
70
60
50
40
30
20
10
0
6 Mήνες
1 Χρόνο
2 Χρόνια

109. ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΠΝΙΣΤΙΚΗ ΤΟΥΣ ΣΥΝΗΘΕΙΑ

Γενικός ιατρός και καπνιστής
Ιατρείο διακοπής
καπνίσματος Έντονη
>5 m
2-5min
<1 min
Μέτρια
Ελάχιστη
παρέμβαση
Ιατρείο ελεύθερου
καπνού
Χ5
-7
Χ
5
Χ3
Χ2

110. Πρώην καπνιστές

Εξοπλισμός Ιατρείου διακοπής καπνίσματος
Διαφημιστικά έντυπα για τη διακοπή του καπνίσματος
Ερωτηματολόγιο εθισμού στην νικοτίνη κατά
Fagerstorm
Ερωτηματολόγιο για την εκτίμηση ετοιμότητας
διακοπής καπνίσματος
Σπιρομέτρηση
Μέτρηση των επιπέδων CO

111. ΠΡΩΗΝ ΚΑΠΝΙΣΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΥΠΟΤΡΟΠΗΣ

Α/ ΡΩΤΗΣΤΕ
Β/ΣΥΜΒΟΥΛΕΨΤΕ
Γ/ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΕ ΠΙΘΑΝΗ ΔΙΑΘΕΣΗ ΓΙΑ
ΔΙΑΚΟΠΗ
ΝΑΙ
Δ/ ΒΟΗΘΗΣΤΕ ΤΗΝ
ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ
Ε/ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ
ΟΧΙ
ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ

112. Γενικός ιατρός και καπνιστής

Βοήθεια στον ασθενή που θέλει να διακόψει
Δημιουργία πλάνου ( σε δύο εβδομάδες)
Πρακτικές συμβουλές
Προσφορά κοινωνικής υποστήριξης
Αναζήτηση κοινωνικής υποστήριξης
Χορήγηση φαρμάκων
Χορήγηση έντυπου υλικού

113. Εξοπλισμός Ιατρείου διακοπής καπνίσματος

Φαρμακευτική αγωγή για τη διακοπή του
καπνίσματος
Οι κλινικοί γιατροί θα πρέπει να ενθαρρύνουν όλα τα
πρόσωπα που επιχειρούν να διακόψουν το κάπνισμα να
χρησιμοποιούν αποτελεσματικά φάρμακα για τη θεραπεία
της εξάρτησης από την νικοτίνη εκτός αν υπάρχει
αντένδειξη ή αν πρόκειται για ειδικούς πληθυσμούς, για
τους οποίους δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για την
αποτελεσματικότητα τους (level of evidence Α)
US Department of Health and Human Services, Public Health Service, 2008
www.surgeongeneral.gov/tobacco/treating_tobacco_use08.pdf

114. Διαφάνεια 114

Θεραπείες Διακοπής Καπνίσματος
Behavioural
treatments only
1970’s
Nicotine gum, and
then other NRT’s
1980’s
Varenicline
(Champix)
2000 2006
Bupropion
(Zyban)

115. Βοήθεια στον ασθενή που θέλει να διακόψει

ΠΑΡΑΚΟΥΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ
Προσδιορισμένος χρόνος επίσκεψης
(μέσα σε μία εβδομάδα)
Επιβράβευση της επιτυχίας
Αναγνώριση προβλημάτων
Ενίσχυση της προσπάθειας
Ο ασθενής δεν πρέπει να νιώθει
μοναξιά

116. Φαρμακευτική αγωγή για τη διακοπή του καπνίσματος

Αντιμετώπιση ενός καπνιστή που δεν
ενδιαφέρεται να κόψει το κάπνισμα
Το 30% των καπνιστών δεν ενδιαφέρεται να
σταματήσει το κάπνισμα
Πρόκειται για μια τεράστια πρόκληση
Το βάρος θα πέσει στην κινητοποίηση και στην
επαναλαμβανόμενη επαφή με απώτερο σκοπό την
αλλαγή συμπεριφοράς

117. Διαφάνεια 117

Κακή συνήθεια
Ξέρω έναν παππού 95
χρονών που καπνίζει
Όλοι θα πεθάνουμε
κάποτε
Τώρα καίγομαι
Μου αρέσει είναι η
επιλογή μου
Το κόβω όποτε θέλω
Με τονώνει
Μαζέψω το μυαλό
μου
Με καλμάρει
Είναι το στήριγμα μου
Για θέματα
υγείας!!

118. ΠΑΡΑΚΟΥΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ

Κινητοποίηση
Προσωπική κινητοποίηση
Να του εκθέσει τους κινδύνους
Να του εκθέσει τα οφέλη
Καταγραφή φραγμών
Επαναλαμβανόμενες προσπάθειες

119. Αντιμετώπιση ενός καπνιστή που δεν ενδιαφέρεται να κόψει το κάπνισμα

…………………
…
Η τόνωση
οφείλεται στην
Μια
ευχαρίστηση
5
έκκριση της
λεπτών
όσο διαρκεί
αδρεναλίνης
το πρώτο τσιγάρο

120. Διαφάνεια 120

Η ΖΩΗ ΧΩΡΙΣ ΤΣΙΓΑΡΟ
15 χρόνια ζωής περισσότερο
Τα παιδιά σας θα είναι υγιέστερα και δεν θα μείνουν
μόνα τους
Έχετε λιγότερες πιθανότητες να πάθετε έμφραγμα
Έχετε λιγότερες πιθανότητες να πάθετε εγκεφαλικό
Έχετε 20πλάσιες πιθανότητες να μη πάθετε καρκίνο
των πνευμόνων
Γλιτώνετε από την κρεατοφαγία
Λιγότερες πιθανότητες για ρήξη ανευρύσματος
Δεν θα φοβάστε τη νάρκωση
Δεν θα κρυολογείτε όπως παλιά
Δεν βήχετε όπως παλιά
Λιγότερες πιθανότητες να παρουσιάσετε
ανικανότητα στα 50 σας
Δεν βήχετε όπως παλιά
Δεν ακούτε συνέχεια γατάκια
Δεν έχετε πονοκεφάλους
Ο πονόλαιμος είναι σχεδόν παρελθόν
Η ιγμορίτιδα είναι σχεδόν ξεχασμένη
Γλιτώσατε από ένα αίσθημα μόνιμης κούρασης
Η αναπνοή σας δεν μυρίζει στους άλλους
Παρουσιάζετε μια διαύγεια
Έχετε πιο καθαρά και όμορφα δόντια
Δεν πάσχετε από ουλίτιδα
Τα μάτια σας δεν παθαίνουν συχνά επιπεφυκίτιδα
Η αναπνοή σας είναι ανάλαφρη
Όλες οι μυρωδιές είναι πιο σαφείς
Όλες οι γεύσεις είναι σαφέστερες
Έχετε κόψει τους πολλούς καφέδες
Δεν χρειάζεται να κάνετε κάθε πρωί εκκαθάριση των
πνευμόνων σας
Κρυώνετε λιγότερο το χειμώνα
Τα νύχια σας δεν είναι κιτρινισμένα
Το σπίτι σας δεν είναι γεμάτο κάπνα
Τα ρούχα σας μυρίζουν καθαριότητα
Οι κουρτίνες και οι τοίχοι δεν κιτρινίζουν
Γλιτώσατε από τις καούρες
Έχετε κερδίσει πολλά χρήματα
Όταν βλέπετε τους άλλους να καπνίζουν μάλλον τους
λυπάστε
Έχετε λιγότερες πιθανότητες να εμπλακείτε σε
τροχαίο
Φαίνεστε νεότεροι
Κάνετε πιο συχνά sex

121. Κινητοποίηση

Στάδια αλλαγής συμπεριφοράς
Δεν σκέφτεται την αλλαγή /αδιαφορία/
Σκέψη για αλλαγή ( σε έξι μήνες)
Προετοιμασία ( τον επόμενο μήνα )
Δράση
Συντήρηση /αποφυγή υποτροπής/

122. Διαφάνεια 122

ΕΠΙΤΥΧΗ ΔΙΑΚΟΠΗ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ
Καπνιστές με μικρά παιδιά
Καπνιστές με σύντροφο μη καπνιστή
Καπνίστριες σε εγκυμοσύνη

123. Η ΖΩΗ ΧΩΡΙΣ ΤΣΙΓΑΡΟ

ΙΑΤΡΕΙΟ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΠΟΣΟΣΤΑ
ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ
30
25
20
Επιθέματα
Τσίχλες
Χάπια
Μόνος
15
10
5
0
Μόνος
Ιατρείο

124. Στάδια αλλαγής συμπεριφοράς

Αντί επιλόγου……
Λίγοι, πρώην καπνιστές δηλώνουν ότι το έκοψαν
εύκολα
Πολλοί, σχετικά εύκολα –σχετικά δύσκολα
Περισσότεροι, δύσκολα εώς πολύ δύσκολα
……..ΣΕ ΕΝΑ ΟΜΩΣ ΣΥΜΦΩΝΟΥΝ…….
Μετά από ενάμιση χρόνο αποχής δεν ήταν
αδύνατο

125. ΕΠΙΤΥΧΗ ΔΙΑΚΟΠΗ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ

Πώς να μην ξαναρχίσετε το κάπνισμα
Το τσιγάρο δεν είναι ΄΄΄τσιγαράκι΄΄, και ο πρώην
καπνιστής δεν είναι μη καπνιστής.
Έχει δυστυχώς ένα είδος ποινικού μητρώου και
είναι έξω με αναστολή !!!