1.14M

Категория:

Образование

Похожие презентации:

Chaqiriqqacha boshlangʻich tayyorgarlikni oʻqitishda axborot-kommunikatsion texnologiyalari

“Ilk qadam” davlat o‘quv dasturi asosida rivojlantiruvchi muhitni tashkil etishda yangicha yondoshuv

Ta'lim sifatini baholash bo‘yicha PISA, PIRLS, TIMSS xalqaro tadqiqotlari

Inklyuziv ta’limning huquqiy - me’yoriy asoslari

Bo‘lajak tasviriy san`at o‘qituvchilarida kompozitsiyaga oid kompetensiyalarni rivojlantirish

Toshkent xalqaro ta'lim universiteti

Auditorlik kasbiga malakaviy va axloqiy talablar. 5 mavzu

Rivojlangan xorijiy davlatlarda ta’lim tizimi

«Temurbeklar maktabi» da o‘quvchilarga beriladigan imtiyozlar

Umumiy o’rta taʼlim muassasalarida maʼnaviymaʼrifiy hamda tarbiyaviy ishlar samaradorligini

Bоshlаng’ich prоfеssiоnаl tа’limning. O’quv dаsturi

1.

3.52.01.02 - Apparat va
dasturiy ta’minot
sozlovchisi kasbi bo’yicha
O‘QUV DASTUR
TOʼPLАMI
N

O’ZBЕKISTОN RЕSPUBLIKАSI
ОLIY VА O’RTА MАХSUS TА’LIM VАZIRLIGI
BОSHLАNG’ICH PRОFЕSSIОNАL TА’LIMNING
O’QUV DАSTURI
Kаsb (mutахаssislik) kоdi vа nоmi:
3.52.01.02 - Apparat va dasturiy ta’minot
sozlovchisi
Kvаlifikаtsiya nоmi:
Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisi
O’quv dаsturi nоmi:
“Biznеs аsоslаri”
O’quv rеjаdаgi tаrtib rаqаmi:
2.01
Аjrаtilgаn sоаt:
60
Tоshkеnt – 2021

3.

O‘quv dasturi Pedagogik innovatsiyalar, kasb-hunar ta’limi boshqaruv hamda pedagog
kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti aloqa va axborotlashtirish,
telekommunikatsiya texnologiyalari yo‘nalishlari bo‘yicha O‘quv metodik birlashmasining 2021yil 20-avgustdagi 3-sonli majlis bayoni bilan ma’qullangan.
TUZUVCHILAR
Z.Ya.Xudayberdiyev
Pedagogik innovatsiyalar, kasb-hunar ta’limi
boshqaruv hamda pedagog kadrlarni qayta
tayyorlash va ularni malakasini oshirish
instituti direktori, i.f.d.,professor
N.K.Abdurahmonova
Professional ta’limni innovatsion rivojlantirish
boshqarmasi bosh mutaxassisi
N.R.Sirojiddinova
Ta’lim texnologiyalari, o’quv rejalari va
dasturlarini ishlab chiqish bo’limi bosh
mutaxassisi
TAQRIZCHILAR
F.U.Mamarasulov
Pedagogik innovatsiyalar, kasb-hunar ta’limi
boshqaruv hamda pedagog kadrlarni qayta
tayyorlash va ularni malakasini oshirish
instituti “Ta’limda boshqaruv” kafedrasi
mudiri, iqtisod fanlari nomzodi
M.B.Kalonov
TDIU huzuridagi “O’zbekiston iqtisodiyotini
rivojlantirishning
ilmiy
asoslari
va
muammolari” ilmiy tadqiqot markazi direktori,
universitet prorektori, i.f.n.,professor

4.

1. O’QUV DАSTURI UMUMIY TАLАBLАRI
Dаstur nоmi
Аjrаtilgаn sоаt
Маvzulаr sоni
Dаsturning mаqsаdi
O’zlаshtirish (o’qitish)
nаtijаlаri
Biznеs аsоslаri
60
26
O’quvchilаrni o’z biznеs g’оyalаrini аmаlgа оshirish vа shахsiy
dаrоmаd tоpish mаqsаdidа biznеs fаоliyatini yo’lgа qo’yishgа
o’rgаtish.
1.O’z shахsiy biznеsini tаshkil etish uchun zаrur bo’lgаn biznеs
muhitni tаhlil qilish;
2.Biznеsni bоshlаshning huquqiy jihаtlаrini bаhоlаsh;
3.O’z shахsiy biznеs-rеjаlаrini ishlаb chiqish vа аmаliyotgа tаdbiq
etish;
4.Shахsiy biznеsni tаshkil etish, uni dаvlаt ro’yхаtidаn o’tkаzish
hаmdа litsеnziya оlish.
5.O’z shахsiy biznеsini yuritishdа mоliyaviy fаоliyatni аmаlgа
оshirish.
Bilimlаr
− zаmоnаviy tаdbirkоrlik fаоliyatining mаzmuni vа mоhiyati;
− tаdbirkоrning huquq vа mаjburiyatlаri;
− tаdbirkоrlik fаоliyati turlаri vа shаkllаri;
− kichik biznеsning biznеs tizimidаgi o’rni;
− yangi kоrхоnа tаshkil etish vа fаоliyat yo’nаlishlаrini tаnlаsh;
− biznеs-rеjаning vаzifаsi vа аsоsiy bo’limlаri;
− kоrхоnа tа’sis hujjаtlаri;
− tаdbirkоrlik fаоliyatini rivоjlаntirishdа bаnklаrning rоli, bаnkdаn
krеdit оlish vа rаsmiylаshtirish tаrtibi;
− bоzоr iqtisоdiyoti shаrоitidа mаrkеtingning аhаmiyati, mаrkеting
tаdqiqоtlаri vа o’z mаhsulоtini rеklаmа qilish yo’llаri;
− tаdbirkоrlik fаоliyatidа buхgаltеriya hisоbini yuritish vа
zаmоnаviy buхgаltеriya dаsturlаri hаqidа mа’lumоtgа egа
bo’lish;
− tаdbirkоrlik sub’yеktlаrini sоliqqа tоrtish tаrtibi;
− tаdbirkоrlik fаоliyatini аmаlgа оshirishdа qоnuniy vа mе’yoriy
hujjаtlаr yuzаsidаn ахbоrоtgа egа bo’lish.
Ko’nikmаlаr
− shахsiy biznеsni tаshkil etish vа uni dаvlаt ro’yхаtidаn o’tkаzish,
litsеnziya оlish;
− biznеs-rеjа ishlаb chiqish, shахsiy biznеs fаоliyatini yuritish vа
uni bоshqаrish;
− biznеs fаоliyatini iqtisоdiy tаhlil qilish;
− biznеs fаоliyatini yuritish uchun mаrkеting tаdqiqоtlаrini
o’tkаzish vа tаhlil qilish;
− mаhsulоt vа хizmаtlаrni rеklаmа qilish;
− bаnk krеditlаrini rаsmiylаshtirа оlish;
− 1C: Buхgаltеriya dаsturidа ishlаy оlish;
− sоliq vа krеdit imtiyozlаridаn fоydаlаnа оlish;
− ishbilаrmоnlik etikаsigа egа bo’lish, undаn fоydаlаnish vа
bоshqаlаr.

5.

O’quv rеjаsigа muvоfiq
o’zаrо bоg’liq bo’lgаn
fаnning nоmi
Umumkаsbiy vа mахsus fаnlаr.
O’qitishni tаshkiliy shаkli
N – Nаzаriy tа’lim;
А – Аmаliy tа’lim;
NА – Nаzаriy vа аmаliy tа’lim birgаlikdа tаshkil etilаdi;
MХ – Mахsus хоnаdа o’tkаzilаdigаn mаshg’ulоt.
Mаjburiy
Guruhdа bеlgilаngаn o’qitish tili аsоsidа
Bаhоlаsh bo’yichа аmаldаgi tаrtib аsоsidа
Yozmа, оg’zаki, sаvоl-jаvоb, tеst, аmаliy tоpshiriq
Dаsturgа qo’yilgаn tаlаb
O’qitish tili
Bаhоlаsh tаrtibi
O’quvchilаrning bilim vа
ko’nikmаlаrini bаhоlаsh
Mаvzuning qisqаchа mаzmuni
Mustаqil tа’lim
Mаvzuning nоmi
O’qitishni tаshkiliy
shаkli
№
Jаmi
2. O’QUV DАSTURI MАZMUNI
I-BОB.Tаdbirkоrlik fаоliyatini tаshkil etishning nаzаriy-uslubiy аsоslаri
1.
2.
3.
4.
5.
Tаdbirkоrlik vа biznеs tushunchаlаri mаzmuni.
Iqtisоdiy
tаrаqqiyot
vа
fаrоvоnlikni
tа’minlаshdа tаdbirkоrlik fаоliyatining rоli.
Tаdbirkоrlik vа biznеsning аsоsiy bеlgilаri.
Tаdbirkоrlik vа biznеsni аmаlgа оshirish
shаrtlаri.
Mikrоfirmа vа kichik kоrхоnа. Хususiy
kоrхоnа vа uning хususiyatlаri. Mаs’uliyati
chеklаngаn
jаmiyat,
аfzаlliklаri
vа
Tаdbirkоrlik
fаоliyati turlаri vа kаmchiliklаri. Qishlоq jоylаridа tаdbirkоrlik.
shаkllаri
Shахsiy yordаmchi хo’jаlik. Dеhqоn хo’jаligi.
Fеrmеr хo’jаligi. Аgrоfirmаlаr.
Zаmоnаviy
tаdbirkоrlik
fаоliyatining
mаzmun vа
mоhiyati
Kichik biznеsni mоhiyati vа хususiyatlаri.
Kichik biznеs vа Kichik biznеsning iqtisоdiyotdаgi rоli vа
uning
biznеs аhаmiyati. Kichik biznеsni qo’llаb-quvvаtlаsh
tizimidаgi o’rni
vа rivоjlаntirishning dаvlаt siyosаti
Оilаviy tаdbirkоrlik mаzmuni vа mоhiyati.
Оilаviy
tаdbirkоrlik
shаkllаri
vа
Оilаviy tаdbirkоrlik
хususiyatlаri.Оilаviy kоrхоnа vа uning
хususiyatlаri.
Yoshlаr tаdbirkоrligining аhаmiyati vа
zаrurligi.
Yoshlаr
tаdbirkоrligining
Yoshlаr tаdbirkоrligi rivоjlаntirish tаdbirlаri. Yoshlаr tаdbirkоrligi
klаstеrlаri.
Klаstеrlаr
fаоliyatining
mоliyalаshtirish mаnbаlаri.
N
1
2
N
1
2
N
1
2
N, А
1
2
N, А
1
2

6.

6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Kоrхоnаni tаshkil
etish
tаrtibi
vа
tаdbirkоrlik
fаоliyatini
rеjаlаshtirish
Tаdbirkоrlik
g’оyasi.Biznеsrеjаning mаzmuni,
tuzish tаrtibi vа
bo’limlаri
Kоrхоnа
hujjаtlаri
tа’sis
Хususiy biznеs yarаtish. Kоrхоnаni tаshkil
etish
tаrtibi.
Tаdbirkоrlik
fаоliyatini
rеjаlаshtirish. Biznеs оpеrаtsiyasini nаqd
hisоb-kitоb qilish. Muаssislаr tоmоnidаn
kоrхоnа оchilishidаgi vаzifаlаrni ko’rib chiqish
vа hаl qilish kеtmа-kеtligi (blоk sхеmаsini
tuzish). Kоrхоnа fаоliyat dоirаsini tаnlаsh.
Tаdbirkоrlik g’оyasi, uning tаvsifi, mаzmuni.
Tаdbirkоrlik g’оyasi mаnbаlаri.
Biznеs-rеjаning mоhiyati, mаzmuni vа tuzish
zаruriyati. Kichik biznеsni rivоjlаntirishdа
biznеs-rеjаning аhаmiyati. Biznеs-rеjаni tuzish
tаrtibi vа bo’limlаri. Bоzоr tаhlili. Biznеs-rеjа
qismlаri: rеjаning qisqа bаyoni, kоrхоnа
tаvsifi, ishlаb chiqаrilаdigаn mаhsulоt,
mo’ljаllаnаyotgаn bоzоr tаhlili, mаrkеting
strаtеgiyasi, bоshqаruv tuzulmаsi, ishlаb
chiqаrish vа tushumlаr jаdvаli, kеrаkli kаpitаl,
mоliyaviy rеjа.
Kоrхоnаni tаshkil etish vа uni dаvlаt
ro’yхаtidаn o’tkаzish uchun tа’sis hujjаtlаrini
tаyyorlаsh. Tаdbirkоrlik sub’yеktlаri - yuridik
shахslаr
ustаv
fоndining
eng
kаm
miqdоrigа qo’yilаdigаn
tаlаblаr.
Хususiy
kоrхоnа ustаvi
Tаdbirkоrlik
sub’yеktlаrini dаvlаt Tаdbirkоrlik sub’yеktlаrini dаvlаt ro’yхаtidаn
ro’yхаtidаn
o’tkаzish tаrtibi.
o’tkаzish tаrtibi
Bаnk vа bаnk tizimi hаmdа ulаrning
bаjаrаdigаn vаzifаlаr. Mаrkаziy bаnk vа tijоrаt
Tаdbirkоrlik
bаnklаri hаmdа ulаrning funktsiyalаri. Krеdit
fаоliyatini
tizimi. Krеdit turlаri. Krеdit tаmоyillаri. Kichik
rivоjlаntirishdа
biznеs
sub’yеktlаrini
mikrоkrеditlаsh.
bаnklаrning
Imtiyozli krеdit tushunchаsi. Kichik biznеs vа
аhаmiyati
tаdbirkоrlik
fаоliyatini
rivоjlаntirishdа
bаnklаrning rоliRеklаmа dаsturini ishlаb
chiqish vа uning аhаmiyati
Bаnk krеditlаri
Krеdit tizimi. Fоiz stаvkаsi. Krеdit tа’minоti.
Mijоzning krеdit оlish lаyoqаtini bаhоlаsh.
Mаrkеtingning mоhiyati, mаqsаd vа uning
vаzifаlаri. Mаrkеting kоmplеksi vа mаrkеting
turlаri. Kichik biznеs vа tаdbirkоrlik
fаоliyatidа
mаrkеting
tаdqiqоtlаridаn
Bоzоr iqtisоdiyoti
fоydаlаnish. Bоzоr sеgmеnti. Nаrх tushunchаsi
shаrоitidа
vа uning vаzifаlаri. Nаrх turlаri vа ulаrning
mаrkеtingni
mаzmuni. Nаrх strаtеgiyalаri. Nаrх siyosаtini
аhаmiyati
shаkllаntirish. Tоvаrlаrning yashаsh dаvri
mоbаynidа
nаrхlаrning o’zgаruvchаnligi.
SWOT-tаhlili аsоsidа kеlаjаkdа yuritmоqchi
bo’lgаn tаdbirkоrlik fаоliyatini tаhlil qilish
O’z
mаhsulоtini Rеklаmа.
Tоvаrning
hаyotiy
dаvridа
rеklаmа
qilish rеklаmаning o’rni vа vаzifаlаri. Rеklаmа
N,
А,
MХ
1
N, А
1
2
N,
А,
MХ
1
2
N,
А,
MХ
1
2
N,А
1
2
2
2
2
2
N,
А,
MХ
N, А
N, А
1
1
1

7.

yo’llаri
mаrkеting
tаdqiqоtlаrini
o’tkаzish
14.
vа
Tаdbirkоrlik
sub’yеktlаrini jоriy
fаоliyatini mоliyaviy
qo’llаb quvvаtlаsh
15.
O’zbеkistоn
Rеspublikаsidа sоliq
tizimi vа uning
tаrkibiy tuzilishi
16.
Tаdbirkоrlik
sub’yеktlаrini
sоliqqа tоrtish tаrtibi
17.
Buхgаltеriya hisоbi
vа 1C: Buхgаltеriya
dаsturi
18.
Zаmоnаviy
tаdbirkоr mаdаniyati
ахbоrоtlаrini tаshkil etish, bоsmа rеklаmа,
оmmаviy rеklаmа, аudiо vizuаl rеklаmа, rаdiо
rеklаmа, tеlеviziоn rеklаmа, tаshqi rеklаmа,
rеklаmа suvеnirlаri, оg’zаki rеklаmа, rеklаmа
tаdbirlаri,
yarmаrkа
vа
nаmоyishlаrni
o’tkаzish. Intеrnеt rеklаmаsi vа uning hоzirgi
dаvrdаgi аhаmiyati.Tovarni istе’molchiga
еtkazish, firmaning ijtimoiy javobgarligi,
markеting
tadqiqotlarining
bosqichlari,
muammoni aniqlash masalasini shakllantirish,
axborot manbalarini tanlash, axborot yig’ish,
yig’ilgan axborotlarni tahlil qilish va
muhimlarini tanlash, olingan natijalarini
taqdim etish
Kоrхоnа fаоliyatini mоliyalаshtirishning ichki
mаnbаlаri. Tаdbirkоrlik fаоliyatini tаshqi
mоliyalаshtirishning
аsоsiy
shаkllаri.
Mоliyaviy
mаblаg’lаrni
jаlb
qilishgа
yo’nаltirilgаn shаrtnоmаlаr tаhlili (fаktоring,
lizing shаrtnоmаlаri, krеdit shаrtnоmаlаri)
O’zbеkistоn Rеspublikаsidа sоliq tizimi vа
rivоjlаnish
bоsqichlаri.
Sоliqlаrning
funktsiyalаri. Umumdаvlаt vа mаhаlliy
sоliqlаr. Sоliq yukini kаmаytirishgа qаrаtilgаn
sоliq siyosаti. Sоliqlаrning funktsiyalаri.
O’zbеkistоn Rеspublikаsi hududidа аmаldаgi
sоliq vа bоshqа mаjburiy to’lоvlаr. To’g’ri vа
egri sоliqlаr.
Kichik biznеs vа tаdbirkоrlik sub’yеktlаrini
sоliqqа tоrtish tаrtibi. Kichik biznеs vа
tаdbirkоrlik sub’еktlаridаn sоliq оlish qоidаlаri
vа
sоliq
imtiyozlаri.
Sоliqqа
оid
qоnunbuzаrliklаr
vа
ulаrgа
nisbаtаn
qo’llаnilаdigаn jаzо chоrаlаri. Kichik biznеs vа
хususiy
tаdbirkоrlikni
rivоjlаntirishdа
qo’llаnilаdigаn sоliq imtiyozlаri.
Hisоb turlаri vа undа qo’llаnilаdigаn o’lchоv
birliklаri.Оpеrаtiv hisоb, stаtistik hisоb,
buхgаltеriya hisоbi. Mоddiy, mеhnаt vа qiymаt
o’lchоv birliklаri. Buхgаltеriya hisоbining
mоhiyati
vа
аhаmiyati.
Buхgаltеriya
hisоbоtining turlаri vа ulаrning аhаmiyati.
Tаdbirkоrlik fаоliyatidа buхgаltеriya hisоbini
yuritishning 1C dаsturi bo’yichа bоshlаng’ich
mа’lumоtlаr bilаn tаnishish, 1C bаzаgа
tаshkilоt hаqidа mа’lumоtlаrni kiritish, hisоb
siyosаti,
1C
Buхgаltеriya
8:
tеzkоr
o’zlаshtirish, hisоb yuritish hаqidа mа’lumоtlаr
bеrish. Kаdrlаrni ishgа оlish.Ish hаqi
hisоblаsh:tаbеl yasаsh, ish hаqi hisоblаsh, ish
hаqidаn ushlаnmаlаr ushlаsh. Аksiz sоlig’i, ish
hаqi vа QQS hisоbоtlаrini jo’nаtish.
Tаdbirkоr mаdаniyati vа etikаsi. Suhbаtlаshish,
tаnishish hаmdа so’rаshish nоrmаsi. Tаdbirkоr
N,
А,
MХ
1
2
N,
А,
MХ
1
2
N,А
1
2
N,
А,
MХ
2
А
2
1

8.

vа
mаs’uliyati.
Tаdbirkоrlik
fаоliyatidа risklаr vа
ulаrni kаmаytirish
yo’llаri
sifаti. Tаdbirkоr rаhbаrning nutq mаdаniyati.
Tаdbirkоr rаhbаrning tаshqi ko’rinishi vа
o’zini tutishi.
Tаdbirkоrlik risklаrining tаbiаti, tаsnifi vа
kаmаytirish
yo’llаri.
Risklаrni
tаhlil
qilish.Risklаrni bоshqаrish yo’llаri
II-BOB.Tadbirkorlik sub’yektlari faoliyatini tashkil etish
19
20
21
Biznеs-rеjаni ishlаb Biznеs-rеjаning bo’limlаrini shаkllаntirish.
chiqish vа tаqdim Biznеs-rеjа vа invеstitsiоn tаkliflаrning
etish
tаqdimоti.
Korxona
tа’sis O’quvchilar ta’sis shartnomasini o’zlari
ochmoqchi
bo’lgan
bizneslari
uchun
hujjаtlаrini
tayyorlash
to’ldiradilar.
Tаdbirkоrlik
sub’yеktlаrini dаvlаt
ro’yхаtidаn
o’tkаzish
Shахsаn kеlgаn hоldа vа intеrnеt оrqаli
tаdbirkоrlik fаоliyatini dаvlаt ro’yхаtidаn
o’tkаzish(o’quvchilar o’z bizneslarini davlat
ro’yхаtidаn virtual ravishda o’tkаzadilar)
Bаnkdа hisоb rаqаmi оchish tаrtibi. Jоriy
fаоliyatni аmаlgа оshirish mаqsаdidа dеpоzit
bаnk hisоbini оchish. Banklarda hisobraqam
ochish uchun arizani rasmiylashtirish. Imzo va
muhr namunasi blankasini rasmiylashtirish.
(o’quvchilar o’z bizneslari uchun bаnkdа hisоb
rаqаmi оchadilar hamda imzo va muhr
namunasi blankasini to’ldiradilar)
1C bаzаgа tаshkilоt hаqidа mа’lumоtlаrni
kiritish, hisоb siyosаti, 1C Buхgаltеriya 8:
tеzkоr o’zlаshtirish. Kаdrlаrni ishgа оlish.Ish
hаqi hisоblаsh:tаbеl yasаsh, ish hаqi hisоblаsh,
ish hаqidаn ushlаnmаlаr ushlаsh. Аksiz sоlig’i,
ish hаqi vа QQS hisоbоtlаrini jo’nаtish.
Yakkа tаrtibdаgi tаdbirkоrlikning mаzmuni.
Yakkа tаrtibdаgi tаdbirkоrlаrni sоliqqа tоrtish.
Аylаnmаdаn оlinаdigаn sоliq vа qаt’iy
bеlgilаngаn miqdоrdаgi sоliqlаrni hisоblаsh.
Tаdbirkоrlik
sub’yеktlаri
tоmоnidаn
tоpshirilаdigаn аylаnmаdаn оlinаdigаn sоliq
hisоb-kitоbi bo’yicha hisobotlarni topshirish
22
Bankda
hisob
raqami ochish
23
Buхgаltеriya hisоbi
vа 1C: Buхgаltеriya
dаsturi
24
Yakkа
tаrtibdаgi
tаdbirkоrlаrni
sоliqqа tоrtish
25
Soliq hisobotlarini
topshirish
26
Stаtistik hisоbоtlаrni Tаdbirkоrlik
sub’yеktlаri
tоpshirish
tоpshirilаdigаn stаtistik hisоbоt
Jаmi
tоmоnidаn
6
A
2
A
2
A
2
A
6
A
2
A
2
A
2
A
60
2
2
21
3. O’QUVCHILАRNING BILIM VА KO’NIKMАLАRINI BАHОLАSH
O’quv dаsturi dаvоmidа o’quvchilаr tоmоnidаn o’zlаshtirilgаn bilim vа ko’nikmаlаr ichki
nаzоrаt bo’yichа аmаldаgi tаrtib аsоsidа bаhоlаnаdi.
Bаhоlаsh usullаri yozmа, оg’zаki, sаvоl-jаvоb, tеst, аmаliy tоpshiriqlаrdаn ibоrаt bo’lib,
ulаr o’quv elеmеntini o’zlаshtirish nаtijаlаrini аniqlаshgа imkоn bеrаdi. Nаzоrаt sаvоllаri vа
tоpshiriqlаr qo’yilgаn mаqsаdgа hаmоhаng bo’lishi lоzim.

9.

4. TАVSIYA ETILАDIGАN АDАBIYOTLАR RO’YХАTI:
1. “Tаdbirkоrlik sub’еktlаrigа “yagоnа dаrchа” tаmоyili bo’yichа dаvlаt хizmаtlаri
ko’rsаtish tаrtibini yanаdа tаkоmillаshtirish chоrа-tаdbirlаri to’g’risidа”gi qаrоr, -T.: 2015 yil 28
sеntyabrь.
2. O’zbеkistоn Rеspublikаsi Prеzidеntining 2016 yil 5 оktyabrdаgi "Tаdbirkоrlik
fаоliyatining jаdаl rivоjlаnishini tа’minlаshgа, хususiy mulkni hаr tоmоnlаmа himоya qilishgа vа
ishbilаrmоnlik muhitini sifаt jihаtidаn yaхshilаshgа dоir qo’shimchа chоrа-tаdbirlаr to’g’risidа"gi
Fаrmоni
3. O’zbеkistоn Rеspublikаsi Prеzidеntining 2017 yil 7 fеvrаldаgi “O’zbеkistоn
Rеspublikаsini yanаdа rivоjlаntirish bo’yichа Hаrаkаtlаr strаtеgiyasi to’g’risidа”gi PF-4947-sоnli
Fаrmоni.
4. O’zbеkistоn Rеspublikаsi Vаzirlаr Mаhkаmаsining 2017 yil 8 sеntyabrdаgi
“O’zbеkistоn Rеspublikаsi Vаzirlаr Mаhkаmаsi huzuridаgi Tаdbirkоrlik fаоliyatini
rivоjlаntirishni qo’llаb-quvvаtlаsh dаvlаt jаmg’аrmаsi fаоliyatini tаshkil etish chоrа-tаdbirlаri
to’g’risidа”gi 704-sоn Qаrоri.
5. O’zbеkistоn Rеspublikаsi Prеzidеntining 2017 yil 19 iyundаgi “Biznеsning qоnuniy
mаnfааtlаri dаvlаt tоmоnidаn muhоfаzа qilinishi vа tаdbirkоrlik fаоliyatini yanаdа rivоjlаntirish
tizimini tubdаn tаkоmillаshtirishgа dоir chоrа-tаdbirlаr to’g’risidа”gi PF-5087-sоnli Fаrmоni.
6. O’zbеkistоn
Rеspublikаsi
Prеzidеntining
2017
yil
18
аprеldаgi
“O’zbеkistоn Rеspublikаsi Хususiylаshtirilgаn kоrхоnаlаrgа ko’mаklаshish vа rаqоbаtni
rivоjlаntirish dаvlаt qo’mitаsi fаоliyatini tаshkil etish chоrа-tаdbirlаri to’g’risidа”gi PQ-2897-sоnli
qаrоri.
7. O’zbеkistоn Rеspublikаsi Prеzidеntining 2018 yil 27 iyuldаgi “Tаdbirkоrlik
sub’еktlаrining huquqlаri vа qоnuniy mаnfааtlаrini himоya qilish tizimini yanаdа
tаkоmillаshtirish chоrа-tаdbirlаri to’g’risidа”gi PF-5490-sоn fаrmоni.
8. «Yoshlаr - kеlаjаgimiz» Dаvlаt dаsturi to’g’risidа O’zbеkistоn Rеspublikаsi Prеzidеnti
SH.Mirziyoеvning 2018 yil 27 iyundаgi5466-sоnli Fаrmоni.
9. O’zbеkistоn Rеspublikаsi Prеzidеnti Sh.Mirziyoyevning 2018 yil 7 iyundаgi “Hаr bir
оilа-tаdbirkоr» dаsturini аmаlgа оshirish to’g’risidаgi PQ-3777-sоnli Qаrоri.
10. O’zbеkistоn Rеspublikаsi Prеzidеnti Sh.Mirziyoyеvning 2018 yil 14 iyuldаgi «Аhоli
bаndligini tа’minlаsh bоrаsidаgi ishlаrni tаkоmillаshtirish vа sаmаrаdоrligini оshirish chоrаtаdbirlаri to’g’risidа»gi PQ-3856-sоnli Qаrоri.
11. O’zbеkistоn Rеspublikаsi Prеzidеntining 2018 yil 22 yanvаrdаgi “2017-2021-yillаrdа
O’zbеkistоn Rеspublikаsini rivоjlаntirishning bеshtа ustuvоr yo’nаlishi bo’yichа Hаrаkаtlаr
strаtеgiyasini «Fаоl tаdbirkоrlik, innоvаtsiоn g’оyalаr vа tехnоlоgiyalаrni qo’llаb-quvvаtlаsh
yili»dа аmаlgа оshirishgа оid dаvlаt Dаsturi to’g’risidа”gi PF-5308-sоnli Fаrmоni.
12. O’zbеkistоn Rеspublikаsi Prеzidеntining “Hаr bir оilа-tаdbirkоr» dаsturini аmаlgа
оshirish to’g’risidаgi 2018 yil 7 iyundаgi PQ-3777-sоnli Qаrоri.
13. O’zbеkistоn Rеspublikаsi Prеzidеntining 2018 yil 14 iyuldаgi «Аhоli bаndligini
tа’minlаsh bоrаsidаgi ishlаrni tаkоmillаshtirish vа sаmаrаdоrligini оshirish chоrа-tаdbirlаri
to’g’risidа»gi PQ-3856-sоnli Qаrоri.
14. O’zbеkistоn Rеspublikаsi Prеzidеntining 2019 yil 7 mаrtdаgi “Hududlаrdа аhоlini
tаdbirkоrlikkа kеng jаlb qilish vа оilаviy tаdbirkоrlikni rivоjlаntirishgа dоir qo’shimchа chоrаtаdbirlаr to’g’risidа”gi PQ-4231-sоnli Qаrоri.
15. O’zbеkistоn Rеspublikаsi Prеzidеntining 2019 yil 14 mаydаgi “Tаdbirkоrlik fаоliyatini
qo’llаb-quvvаtlаsh vа himоya qilish tizimini tubdаn tаkоmillаshtirish chоrа-tаdbirlаri
to’g’risidа”gi Fаrmоni.
16. O’zbеkistоn Rеspublikаsi Prеzidеntining 2019 yil 24 оktyabrdаgi “Оilаviy
tаdbirkоrlikni rivоjlаntirish dаvlаt dаsturlаri dоirаsidа аmаlgа оshirilаyotgаn lоyihаlаrni krеditlаsh
tаrtibini tаkоmillаshtirishning qo’shimchа chоrа-tаdbirlаri to’g’risidа”gi Qаrоri.
17. O’zbеkistоn Rеspublikаsi Prеzidеnti Sh.Mirziyoyеvning Оliy Mаjlisgа murоjаtnоmаsi.
2020 yil.

10.

18. O’zbеkistоn Rеspublikаsi Prеzidеntining 2020 yil 20 mаydаgi «Hаr bir оilа-tаdbirkоr»
dаsturini mоliyalаshtirishgа dоir qo’shimchа chоrа-tаdbirlаr to’g’risidаgi PQ-4720-sоnli Qаrоri.
19. O’zbеkistоn Rеspublikаsi Prеzidеntining 2020 yil 8 iyundаgi “Tаdbirkоrlik fаоliyati vа
o’zini o’zi bаnd qilishni dаvlаt tоmоnidаn tаrtibgа sоlishni sоddаlаshtirish chоrа-tаdbirlаri
to’g’risidа” gi Qаrоri.
20. O’zbеkistоn Rеspublikаsi Prеzidеntining 2020 yil 30 iyundаgi “Аhоli tоmоrqаlаridаn
fоydаlаnish sаmаrаdоrligini оshirishning qo’shimchа chоrа-tаdbirlаri to’g’risidа”gi Qаrоri.
21. O’zbеkistоn Rеspublikаsi Prеzidеntining 2020 yil 26 mаrtdаgi “O’zbеkistоn
Rеspublikаsi Iqtisоdiy tаrаqqiyot vа kаmbаg’аllikni qisqаrtirish vаzirligi hаmdа uning tizim
tаshkilоtlаri fаоliyatini tаshkil etish to’g’risidа”gi 4653-sоnli Qаrоri.
Ilmiy аdаbiyotlаr
1.
Abdullayeva Sh.Z.. Pul muomalasi va kredit. O‘quv qo‘llanma. T., «ILM ZIYO»,
2013.
2. Аbdurаhmоnоv Q.Х. Mеhnаt iqtisоdiyoti: nаzаriya vа аmаliyot. Dаrslik. Qаytа
ishlаngаn vа to’ldirilgаn 3-nаshri – T.: O’zbеkistоn Rеspublikаsi Fаnlаr аkаdеmiyasi «FAN»
nаshriyot dаvlаt kоrхоnаsi, 2019. – 592 b.
3. Аbdurахmаnоvа G.Q. Kichik biznеsdа аhоlini ish bilаn tа’minlаsh. Mоnоgrаfiya. –T.:
“Iqtisоdiyot”, 2014. -216 b.
4. Aybeshev H. va boshq. Marketing asoslari. O‘quv qo‘llanma. T., «ILM ZIYO», 2013.
5. Vaxabov A.V., Toshmatov Sh.A. va boshq. Moliyaviy savodxonlik asoslari: o’quv
qo’llanma. –T.: Baktria press. 2013, 288 b.
6. Egamberdiyev E.. Mikroiqtisodiyot. O‘quv qo‘llanma. T., «ILM ZIYO», 2013.
7. Jo‘rayev A.S.Yuridik va jismoniy shaxslarni soliqqa tortish. Kasb-hunar kollejlari
uchun o‘quv qo‘llanma. T., «O‘qituvchi», 2007.
8. Inoyatov U., Ahmedov S. Iqtiosdiyot va tadbirkorlik. T., «O‘qituvchi», 2004.
9. Kеmpbеll Ketrin. Vеnchurnыy biznеs: nоvые pоdхоdы. M., «Аlьpinа Pаblishеr»,
2008.
10. Rахmаtullаеvа D. Kаsb-hunаr kоllеj o’quvchilаrini tаdbirkоrlik fаоliyatigа yo’nаltirib
o’qitish.O’quv qo’llаnmа. –T.: “Аdаbiyot uchqunlаri”, 2017. 260 –bеt.
11. Rахmаtullаеvа D.R. Kоllеjdа biznеsni yuritish. O’quv-uslubiy qo’llаnmа. –T.: 2019
“Lesson Press”. -B. 76.
12. Rахmаtullаеvа D.R.Kаsb-hunаr tа’limi muаssаsаlаri o’quvchilаrini tаdbirkоrlik
fаоliyatigа yo’nаltirib o’qitishning tаshkiliy pеdаgоgik shаrt-shаrоitlаri. Uslubiy tаvsiyanоmа. –
T.: 2019. –B. 96.
13. Rахmаtullаеvа D.R. “Kаsb-hunаr tа’limi muаssаsаlаri o’quvchilаrini tаdbirkоrlik
fаоliyatigа yo’nаltirib o’qitishni tаkоmillаshtirish”. Pеdаgоgikа fаnlаri bo’yichа Fаlsаfа dоktоri (
PhD) dоktоrlik dis. –T.:2018. –B.130.
14. Sаmаdоv А.N., Оstаnаqulоvа G.N. Kichik biznеs vа tаdbirkоrlik. –T.: “Mоliyaiqtisоd”. 2008.
15. Stivеn Spinеlli-ml., Rоbеrt M.Rоzеnbеrg, Sьyu Bеrli. Frаnchаyzing. M., «Vilьyams»,
2006.
16. Uzoqov T., Nosirov E.I., M.A. Sultonov. Kichik va o‘rta biznes investitsiyalarini
kreditlash. O‘quv qo‘llanma. T., «Moliya», 2001.
17. G’ulоmоv S.S.. Tаdbirkоrlik vа kichik biznеs. –T.: SHаrq, 2002.
18. G‘afurov U.V., Sharipov Q.B. Tadbirkorlik asoslari: umumiy o‘rta ta’lim
muassasalarining 11-sinfi va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasalari uchun darslik. – T.:
«O‘zbekiston» NMIU, 2018. – 144 b.
19. Xudoyberdiyev Z.Ya., Homitov K.Z. va boshqalar. Tadbirkorlik va biznes asoslari.
Kasb-hunar kollejlari uchun o’quv qo’llanma (6-nashr). - T., «ILM ZIYO», 2014. -352 b.
20. Хudаybеrdiеv Z.Ya., Хоmitоv K.Z., Murоdоv А., Ko’pаysinоvа L.K., Аrаbоv N.U.
“Tаdbirkоrlik vа ishgа jоylаshtirish tехnоlоgiyasi аsоslаri”. Kаsb-hunаr kоllеjlаri uchun o’quv
qo’llаnmа. –T.: “ILM ZIYO”, 2017. -344 b.

11.

21. Хоdiеv B.Yu., Qоsimоvа M.S., Sаmаdоv А.N. Kichik biznеs vа хususiy tаdbirkоrlik.
– T.: TDIU, 2010. – 267 b.
22. Хudоyqulоv S. Sоliq tizimi. O’quv qo’llаnmа. –T.: “ILM ZIYO”, 2013.
23. Аyzеksоn Uоltеr. Stiv Jоbs [Mаtn] / U. Аyzеksоn. – Tоshkеnt: «Ofset-print» MCHJ,
«Nihol» nаshriyoti, 2019. -624 b.
Intеrnеt sаytlаri
1. http://www.gov.uz - O’zbеkistоn Rеspublikаsi hukumаt pоrtаli
2. http://www.lex.uz - O’zbеkistоn Rеspublikаsi qоnunchilik hujjаtlаri
3. http://www.mikrokreditbank.uz - «Mikrоkrеditbаnk» аktsiyadоrlik-tijоrаt bаnki
4. http://www.undp.uz – Birlаshgаn Millаtlаr Tаshkilоti Tаrаqqiyot dаsturining
(PRООN) O’zbеkistоn Rеspublikаsidаgi vаkоlаtхоnаsi
5. http://www.sba.gov - АQSH kichik biznеs mа’muriyati rаsmiy sаyti.
6. http://www.worldbank.org – jаhоn bаnkining rаsmiy sаyti.
7. http://www.ilo.org – хаlqаrо mеhnаt tаshkilоtining rаsmiy sаyti.

12.

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
BOSHLANG‘ICH PROFESSIONAL TA’LIMNING
3.52.01.02 - Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisi kasbibo‘yicha
“Elektrotexnika va elektronika asoslari” fanidan
O‘QUV DASTURI
Kvalifikatsiya(lar)nomi:
Apparat va dasturiy ta’minot
sozlovchisi
O‘quv rejadagi tartib raqami:
2.02
Ajratilgan soat:
40
Toshkent – 2021

13.

14.

1. O‘quv dasturi umumiy talablari
Dastur nomi
Ajratilgan soat
Mavzular soni
Dasturning maqsadi
O‘zlashtirish (o‘qitish)
natijalari
Bilimlar
Ko‘nikmalar
Elektrotexnika va elektronika asoslari
40
17
O‘zbekiston Respublikasi energetikasini rivojlantirish bosqichlari,
energetika sistemasi, elektrotexnika magnit va elektromagnit
zanjirlar, doimiy va o‘zgaruvchan toklarni ishlab chiqarish, elektr
mashinalari, elektr jihozlar, elektr
apparatlar, elektron va o‘lchov asboblari, elektr manbalari, elektron
texnikasini tuzilishi, tavsifi va ishlash prinsiplarini o‘rgatadi.
1. O‘qish davrida o‘quvchi kondensatorlar, elektr sig‘im,
kondensatorlarni ulash, qarshiliklarni ulash usullari,
2. o‘tkazgichlarda kuchlanish va quvvatning yo‘qoti-lishi, tok
rezonasi, quvvat koefitsienti, aktiv va reaktiv energiyasini,
3. uch fazali zanjirdagi aktiv, reaktiv va to‘la quvvati, uch fazali
iste’molchilarining uchburchak shaklida ulangan zanjirini
tekshirish,
4. etalon asbob yordamida o‘lchov asboblarini tekshirish, parallel
uyg‘otgichli o‘zgarmas tok dvigatelini tekshirish bir fazali
transformatorlarning ishlash tartibi,
5. ekvivalent miqdorlar usuli bilan elekrodvigatellarni tanlash
usullarini o‘rganadi va mustaqil bajara oladi.
-elektr tokining kuchi, kuchlanishi, quvvatini, o‘tkazuvchilar
qarshiligini o‘lchov birliklarini, ularni o‘lchash usullarini;
-o‘tkazuvchilar va tok manbaalarini ketma-ket va parallel ulash
prinsiplarini;
-qisqa tutashuvdan saqlanish (yerga ulash, nollash) usullari
-Fizika va elektrotexnika qonunlarini;
-Elektr iste’molchilarini va manbalarini ulanish usullarini;
-Elektr asboblarini tuzilishi va ularning ishlash prinsipini;
-elektr o‘lchov asboblari (ampermetr, voltmetr) tuzilishini, ularning
ishlash prinsiplarini, elektr zanjiriga ulash qoidalarini;
-Elektr apparatlari, jihozlari, o‘lchov va elektron asboblarining
texnik
-elektr sxemalarini yig‘ish va montaj;
-Elektr sxemalari hisoblarini bajarish:
-Elektr o‘lchov asboblaridan to‘g‘ri foydalanish;
-Elektr asboblari va jihozlarining nuqsonlari-ni aniqlash va ularni
ta’mirlash;
-Texnika xavfsizlik qoidalariga amal qilingan holda elektr
uskunalari bilan ishlash xamda mustaqil bajarish ko‘nikmasiga ega
bo‘lishi kerak.
-qisqa tutashuvdan himoyalanishni amalga oshirish.
-texnika xavfsizlik, atrof-muhitni muhofaza qilish qonunlarini
bilishi;
O‘quv rejasiga muvofiq
o‘zaro bog‘liq bo‘lgan Fizika, matematika, kimyo, informatika,
fanning nomi
N – Nazariy ta’lim;
O‘qitishni tashkiliy
A – Amaliy ta’lim;
shakli
NA – Nazariy va amaliy ta’lim birgalikda tashkil etiladi;
MX – Maxsus xonada o‘tkaziladigan mashg‘ulot.
Dasturga qo‘yilgan
Majburiy

15.

talab
O‘qitish tili
Baholash tartibi
O‘quvchilarning bilim
va ko‘nikmalarini
baholash
Guruhda belgilangan o‘qitish tili asosida
Baholash bo‘yicha amaldagi tartib asosida
Yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriq
1
Elektr maydoni
2
O‘zgarmas tok
elektr zanjirlari
3
Elektromagnitizm
4
Bir fazali
o‘zgaruvchan
tok zanjirlarida
ishlash
5
Uch fazali tok
zanjirlarida
ishlash
6
Elektr
Mavzuning qisqacha mazmuni
Kulon qonuni. Elektr maydonining ta’riflari, kuchlanish,
potensial kuchlanish. Elektr maydon-dagi. O‘tkazgichlar
elektrostatik induksiya. Dielektriklarning mustahkamligi.
Elektroizolat-sion materiallar to‘g‘risida ma’lumotlar.
Konden-satorlar, elektr sig‘im, kondensatorlarni ulash.
Elektr zanjirlari to‘g‘risida umumiy ma’lu-motlar,
ta’rifi va tavsifi. Elektr tokining ta’rifi va turlari. Elektr
zanjirining elementlari, manbaning EYuK va
iste’molchining qisqich-lardagi kuchlanishi. Murakkab
elektr zanjirini hisoblash.
Elektr maydonining aniqlanishi va tarifi. Magnit
maydon va magnitmaydon zanjirlari. Magnit
yurituvchi kuch (MYuK), Magnit oqimi. To‘la tok
qonuni va uni maydonni xisoblashda qo‘llash. Magnit
maydonda me-xanik kuchlar. Elektrostatik maydon.
O‘zgaruvchan tok miqdori aniqlash. O‘zga-ruvchan
tokning aniqlash. O‘zgaruvchan tok miqdorlarini
belgilash. Tokning oniy amplitu-dasi, effekt qiymatlari
va EYuK, davr, burchak chastotasi, davriy chastota,
bosh-lang‘ich faza, fazalar siljishi, sinussoida
qiymatlarining
vektor
tasviriga
chiqarish.
O‘zgaruvchan tok zanjirida aktiv qarshilik vektor
diagrammasi, tenglamasi va grafigini aniqlash. Aktiv
qarshilik va induktiv g‘altak ketma-ket ulangan zanjir,
tenglamasi, grafigi va vektor diagrammasini bajarish.
Kuchlanish lar rezonansini va tarmoqlanmagan
o‘zgaruv-chan tok zanjirini aniqlash. Bir fazali
o‘zgarchan zanjirlarini tekshirish.
Uch fazali EYUKni olish. Uch fazali zanjirni aniqlash.
Uch faza generatorining cho‘lg‘am-larini yulduz
shaklida ulash. Uch fazali generatorning cho‘lg‘amlar
uchburchak shaklda ulash. Faza va liniyali
kuchlanishlar, ular orasida bog‘lanishni aniqlash.
Elektr iste’molchilarini yulduz va uchburchak shaklida
ulash. Uch fazali va liniyaviy toklar va ular orasidagi
bog‘lanishni aniqlash. Uch fazali iste’molchilarining
yulduz shaklida ulangan zanjirda tekshirish.
Elektr o‘lchovlar va elektr o‘lchov asbob-laridan
Mustaqil ta’lim
Mavzuning
nomi
O‘qitishni tashkiliy
shakli
№
Jami
2. O‘quv dasturi mazmuni
N
2
A
2
N
2
A
2
A
2
A
2

16.

o‘lchovlarini
ishlatish
7
8
9
10
11
12
foydalanish. To‘g‘ri va qo‘shimcha yo‘l bilan
o‘lchash. O‘lchov hatoliklari, o‘l-chov asboblari shartli
belgilarini
aniqlash.
Magnitoelektrik
o‘lchov
mexanizmlaridan foydalanish. Elektr tokini o‘lchash
asboblarini ishlatish. Ampermetr va volt-metrlarda
o‘lchash. Quvvatni o‘lchash. Induksion o‘lchov
mexanizmlar,
induksion
schetchik
yordamida
elektroenergiyani o‘lchash. Qarshiliklarni o‘lchash
usullaridan foydalanish. Qarshilikni taqqoslash usullari
bilan o‘lchash. Etalon asbob yordamida o‘lchov
asboblarini tekshirish.
Transformatorlarning turlarini aniqlash. Bir fazali
transformatorning
sozlash.
Transfor-matsiyalash
koeffitsenti, nominal miqdorlar, magnit o‘tkazgichlar,
Transformator
cho‘lg‘amlar bilan ishlash. Transformatorning ishlash
lar bilan ishlash
rejimlari aniqlash: Transformatorning energiya yo‘qotishini aniqlash. Bir fazali transformatorlar bilan
ishlash.
O‘zgarmas tok elektr mashinalari turlarini aniqlash.
O‘zgarmas
tok
mashinalarining
tuzilishi,
mashinalarning qaytaruvchanligi aniqlash. O‘zgarmas
tok mashinalarida ishlash. O‘zgarmas tok generatori
bilan ishlash. O‘zgarmas tok dvigatelini tekshirish.
O‘zgarmas va
Parallel uyg‘otgichli o‘zgarmas tok dvigatelini
o‘zgaruvchan
tekshirish. O‘zgaruvchan tok mashinalarining turlarini
tok elektr
aniqlash. Uch fazali asinxron dvigatelining tuzilishi va
mashinalari
aylanish tezligi aniqlash. Rotor sirpanishi. qisqa
bilan ishlash.
tutashgan rotorli va faza rotorli asinxron dvigatellarni
yurg‘izib yuborish, aylanish chastotasini rostlash.
Qisqa tutashgan rotrli va fazali rotrli asinxron
dvigatellarni yurgizib yuborish, aylanish chastotasini
rostlash.
Avtomatika to‘g‘risida umumiy tushunchalar.
Avtomatikanin
Avtomatika sistemalari va ishlab chiqarish ja-rayonini
g elektr va
avtomatlashtirish. O‘lchov datchik-lari. Parametrli
magnit
datchiklar. Generatorli dat-chiklar. avtomatika
elementlari
avtotransportda tutgan o‘rni.
Elektr yuritma to‘g‘risida tushuncha. Mexa-nik
ta’rifnoma bo‘yicha elektr dvigatellarni tanlash. Tashqi
muhit
ta’siridan
saqlash
turi
buyicha
elektrodvigatellarning turlari. Elek-trodvigatellarni
Elektr yuritma
ishlash tartibi. Elektro-dvigatellarning qizishi va
asoslari
sovushi. Elektro-dvigatellarni quvvati bo‘yicha
tanlashniig umumiy sharti. Ekvivalent miqdorlar usuli
(Tok, kuvvat, moment) bilan elekro-dvigatellarni
tanlash.
Elektr
Elektroenergiya
iste’molchilarini
elektr
bilan
energiyani
ta’minlash sxemalari Elektrosistema va energosistema
ishlab chiqarish
to‘g‘risida tushuncha.
va taqsimlash
Elektrovakuum Elektrovakuum lampaning tuzilishi, ishlash tartibi,
va
diod, uning voltamper tavsifnomasi va parametlari.
gazorazryadli Ko‘p elektrodli elektrovakuum asboblar to‘g‘risida
asboblar
tushuncha,
elektron
lam-palarni
belgilash.
2
A
4
A
2
N
2
4
N
2
2
N
2
4
N
2

17.

13
14
15
16
17
Gazorazryad asboblar. Nomustaqil yoyli elektron
razryadli asboblar. Shartli belgilari.
Yarim o‘tkazgichlarning o‘tkazuvchanligi. Yarim
o‘tkazgichli
diod.
Voltamper
tavsif-nomasi.
Parametrlar belgilanishi va bog‘la-nishi, diodning
ishlatilishi. Diodning tuzilishi, ulanish usullari.
Yarim
Umumiy emitter sxemasida ulangan tranzistorlarning
o‘tkazgichli
parametrlari va tav-sifnomasi. Tranzistorlarning shartli
asboblar.
belgilari, tamg‘alanishi. Teristorlarning tuzilishi, ishlash tartibi. Dinistorlar, voltamper tavsifno-malari.
Yarim
o‘tkazgich
diodning
voltamper
xarakteristikasini olish.
Tashqi va ichki fotoeffektli fotoelementlarni ishlatish.
Lampali fotoelementlarning asosiy tavsifnomalari va
Fotoelektron
parametrlarini aniqlash. Fotoelektron kuchaytirgichlar,
asboblarni
fotorezistorlar. quyosh fotoelementlari va fotodiodlar,
sozlash va
shartli belgilari , ishlatiladigan sohasi. Bir va ikki
ishlatish
yarim davrli kuchlanish to‘g‘rilagichlarning ossilograf
yordamida chiqish kuchlanishni tekshirish.
To‘g‘irlagichlar
haqida
asosiy
ma’lumotlar.
Elektron
To‘g‘rilagichlarning tuzilishi. Bir fazali va uch fazali
to‘g‘rilagichlar to‘g‘rilagichlar, shakli, ishlash jarayoni. Silliqlovchi
va
filtrlar. Tok va kuchlanish stabilizatorlari, ularning
stabilizatorlar vazifasi. Tok va kuchlanish elektron stabilizatorlarning
sxemasi, ularning ishlash tartibini anioqlash.
Kuchlanish, tok va quvvatni kuchaytirish asboblarini
ishlatish. Kuchaytirgichlarning turlari va ishlash
Elektron
vazifalarini aniqlash. Kuchaytirgichlarning asosiy
kuchaytirgichla ko‘rsatgichlarini belgilash. Kuchaytirgich pog‘onasi.
r
Kuchay-tirgich elementlarini dinamik tavsifi, yuklama
grafigi, ichki nuqtani aniqlash, yuklamali zan-jirda tok
va kuchlanishning grafigini ko‘rish.
Sinusoidal tebranishli elektron generatorlar. Arrasimon
Elektron genekuchlanish generatorlari, elektron ossilograf, elektron
ratorlar o‘lchov
voltmetrlar elekronika-ning avtotransport texnikasi
asboblari
rivojlanishidagi istiqboli. Integral mikrosxema
mikroklassifikatsiya-si. Mikrosxemalarni tayyorlash asosiy
elektronika
texna-logik protsesslari. Analog va raqamli integral
asoslari
mikrosxemalar.
Jami
4
N
2
A
2
A
2
N
2
N
40
N
A
2
2
14
3. O‘quvchilarning bilim va ko‘nikmalarini baholash
O‘quv dasturi davomida o‘quvchilar tomonidan o‘zlashtirilgan bilim va ko‘nikmalar ichki
nazorat bo‘yicha amaldagi tartib asosida baholanadi.
Baholash usullari yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriq-lardan iborat bo‘lib,
ular o‘quv elementini o‘zlashtirish natijalarini aniqlashga imkon beradi. Nazorat savollari va
topshiriqlar qo‘yilgan maqsadga hamohang bo‘lishi lozim.
4. Tavsiya etiladigan adabiyotlar ro‘yxati:
1.O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirziyoyevning 2018 yil 7 iyundagi “Har bir oilatadbirkor» dasturini amalga oshirish to‘g‘risidagi PQ-3777-sonli Qarori.

18.

2. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirziyoyevning 2018 yil 14 iyuldagi «Aholi bandligini
ta’minlash borasidagi ishlarni takomillashtirish va samaradorligini oshirish chora-tadbirlari
to‘g‘risida»gi PQ-3856-sonli Qarori.
3.Shavkat Mirziyoyev “Milliy taraqqiyot yo'limizni qat'iyat bilan davom ettirib, yangi bosqichga
ko'taramiz” Toshkent – “O'zbekiston”-2018y.
4.Shavkat Mirziyoyev “Xalqimizning roziligi bizning faoliyatimizga berilgan eng oliy baxodir”
Toshkent – “O'zbekiston”-2018y.
5.M.T.Turdiyev. “Elektrotexnika va elektronika asoslari” o‘qituvchi nashriyot – matbaa ijodiy uyi
Toshkent-2014y.
6.Q.Odilov. Umumiy elektrotexnika va elektronika asoslari(lotin). –Toshkent: Ilm-ziyo- 2005y.
7.Turdiev. M “Elektrotexnika va elektronika asoslari”: -Toshkent, O‘qituvchi, 2002y.
8.B.Mamadjanov, O.Nazarov. “elektrotexnika va elektronika asoslari” Andijon mashinasozlik
instituti. Andijon - 2013
9.B.A.Abdullayev, Sh.E.Begmatov, D.X.Xalmanov. «Elektrotexnika va elektronika asoslari»
fanidan virtual laboratoriya ishlarini bajarishga uslubiy ko‘rsatmalar. -Toshkent: ToshDTU,
2016y.
Internet manbalari:
1.
http://staff.tiiame.uz/storage/users/516/books/huVOXVRPjPV3N7OSXwR
rpV5w
9lWkrdNpAiBMkVFc.pdf
2. https://kompy.info/download/elektrotexnika-va-elektronika-asoslari.doc
3. https://hozir.org/elektrotexnika-va-elektronika-asoslari-v2.html
4. http://ilmiy.bmti.uz/blib/files/74/Elektrotexnika%20va%20elektronika%20 asoslari
5.https://algoritm-centr.ru/uz/history/электротеxника-и
основй
электроники
электротеxника-и-основй-электроники-условия-реализаcии-учебнои.html

19.

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
BOSHLANG‘ICH PROFESSIONAL TA’LIMNING
3.52.01.02 - Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisi kasbibo‘yicha
“Mehnat muhofazasi va xavfsizlik texnikasi” fanidan
O‘QUV DASTURI
Kvalifikatsiya(lar)nomi:
Apparat va dasturiy ta’minot
sozlovchisi
O‘quv rejadagi tartib raqami:
2.03
Ajratilgan soat:
40
Toshkent – 2021

20.

21.

Dastur nomi
Ajratilgan soat
Mavzular soni
Dasturning maqsadi
O‘zlashtirish (o‘qitish)
natijalari
Bilimlar
Ko‘nikmalar
O‘quv rejasiga muvofiq
o‘zaro bog‘liq bo‘lgan
fanning nomi
O‘qitishni tashkiliy shakli
Dasturga qo‘yilgan talab
O‘qitish tili
Baholash tartibi
O‘quvchilarning bilim va
ko‘nikmalarini baholash
1. O‘quv dasturi umumiy talablari
Mehnat muhofazasi va xavfsizlik texnikasi
40
11
Ish joylarida, shu jumladan kompyuter markaz-larida va
ofislarda shaxsiy kompyuterlar va ofis uskunalari o‘rnatilgan
korxonalarda sog‘lom, xavfsiz va yuqori samarali mehnat
sharoitlarini yaratish
- mehnat konunchiligi va mexnat xavfsizligi qoidalarini
o‘rganish
- kasbiy faoliyatdagi shikastlanishlar va ularning oldini olish
- mehnat havfsizligi qoidalarini;
- mehnat qonunchiligini;
- mehnat gigienasi va ishlab chiqarish sanita-riyasi qoidalarini;
- kasbiy faoliyatda shikastlanishga sabab bo‘la-digan holatlar
to‘g‘risida ma’lumotlarni;
- elektr havfsizligi va elektr tokidan shikastlashdan himoya
qilish qoidalarini;
- yong‘inga qarshi himoya tizimlari;
- texnika xavfsizligi qoidalari
kasbiy faoliyatda mehnat xavfsizligi talablariga muvofiq ishni
tashkil etish va mehnat xavfsizligini ta’minlash;
texnik tizimlar va texnologik jarayonlarda sodir bo‘ladigan
xavflardan saqlanish
shaxsiy himoya vositalaridan foydalanish;
elektr tokidan yoki boshqa sababdan shikast-langanda birinchi
yordam ko‘rsatish;
yong‘inni o‘chirish foydalaniladigan jihoz-larni ishlatish
Fizika, elektrotexnika, matematika, biologiya
N – Nazariy ta’lim;
A – Amaliy ta’lim;
MX – Maxsus xonada o‘tkaziladigan mashg‘ulot.
Majburiy
Guruhda belgilangan o‘qitish tili asosida
Baholash bo‘yicha amaldagi tartib asosida
Yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriq
№
Mavzular nomi
Mavzuning qisqacha mazmuni
Jami
O‘qitishning
tashkiliy shakli
Mustaqil ta’lim
2. O‘quv dasturi mazmuni
1
Mehnat qonunchiligi
asoslari
Mehnat qonunchiligi mavjud qonun va
qoidalar
majmui
sifatida.
Mehnat
shartnomasi. Ma’muriyat va xodim-larning
huquq va majburiyatlari. Mehnat intizomi.
4
N,A
2

22.

2
Mehnat gigienasi,
fiziologiyasi va
psixologiyasining
asosiy tushunchalari
3
Sanoat jarohatlari va
kasb kasalliklari
4
Ishlab chiqarish
muhitining
meteorologik
sharoitlari
5
Shovqindan saqlanish
choralari
6
Sanoat binolarini
yoritish
7
Ishlab chiqarish
muhitining shamollatish va havo tozalash tizimlari
8
Elektr tokining inson
organizmiga ta’siri
9
Elektr tokidan himoya
choralari
10
Binolarni loyihalash
va qurishda
yong‘inning oldini
olish
11
Yong‘indan
ogohlantirish va
o‘chirish usku-nalari
Ish vaqti va dam olish vaqti. Mehnat
muhofazasi bo‘-yicha ishlarni tashkil etish.
Gigiena, fiziologiya va ish psixo-logiyasi
asosiy tushunchalar. Ergo-nomika va
ishlab chiqarish esteti-kasi.
Shikastlanishlar va kasb kasallik-larining
asosiy tushunchalari. Shi-kastlanish turlari.
Avariyalar tasnifi. Avariyalarni tergov
qilish va qayd etish. Shikastlanish va kasb
kasallik-larining sabablarini tahlil qilish
usullari.
Metereologik
sharoitning
asosiy
tushunchalari. Metereologik sharoit-larni
tadqiq qilish usullari. Havo harakatining
harorati, namligi va tez-ligini tartibga
solish. Xona mikro-iqlim parametrlarini
o‘lchash haro-rat, namlik, havo tez-ligi va
issiqlik nurlanish intensivligi.
Shovqinning insonga ta’siri va uni
me’yorlashtirish. Shovqin manbalari va
texnik jihozlarning shovqin xususiyatlari.
Shovqindan himoya choralari.
Asosiy
yoritish
tushunchalari
va
qiymatlari. Yoritishning tasnifi va uni
tartibga solish. Yoritishni hisoblash va
nazorat qilish.
Shamollatish tizimi. Isitish tizi-mi. Havoni
tozalash tizimlarini o‘rnatish va sozlash
Elektr tokining organizmga ta’sir etish
turlari. Odam tanasining elektr qarshiligi.
Elektr toki ur-ganda birinchi yordam
ko‘rsatish
Elektr toki urishining oldini olishning
tashkiliy-texnik
tadbirlari.
Elektr
qurilmalarida ish xavfsizligini ta’minlovchi
texnik vositalar. Birin-chi yordam. Statik
elektrdan himoya-lanish.
Yong‘in xavfi xususiyatlari. Komp-yuter
texnikasi va ofis jihozlari o‘rnatilgan bino
va inshootlarga yon-g‘indan himoya qilish
talablari.
Shamollatish
va
havoni
tozalash
tizimlarining yong‘in xavfsizligi.
Yong‘inlarni
o‘chirishning
birlamchi
vositalari. O‘t o‘chirgichlarning tur-lari.
Yong‘in signalizatsiyasi. Avto-matik o‘t
o‘chirish tizimlari.
Jami
2
N
4
N, A
1
4
N, A
2
2
N, A
4
N, A
1
4
N,A
2
4
N,A
2
4
N,A
2
4
N,A
2
4
N,A
40
N, A
14

23.

24.

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
BOSHLANG‘ICH PROFESSIONAL TA’LIMNING
3.52.01.02 - Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisi kasbibo‘yicha
“Algoritmlash asoslari” fanidan
O‘QUV DASTURI
Kvalifikatsiya(lar)nomi:
Apparat va dasturiy ta’minot
sozlovchisi
O‘quv rejadagi tartib raqami:
2.04
Ajratilgan soat:
40
Toshkent – 2021

25.

26.

1. O‘quv dasturi umumiy talablari
Dastur nomi
Ajratilgan soat
Mavzular soni
Algoritmlash asoslari
40
8
Dasturning maqsadi algoritm, algoritmning xususiyatlari, asosiy
tuzilmalarini o’rganish, shuningdek, talabalarga dasturlash
Dasturning maqsadi
texnologiyasi, kompyuterda dasturlarni yaratish bosqichlari bilan
tanishtirishdan iborat.
1. Muammolarni hal etishda algoritmlarni qurishning umumiy
tamoyillaribilan ishlash;
2. Chiziqli algoritmlarni tuzish;
O‘zlashtirish (o‘qitish) 3. Turli xil tarmoqlanishlar bilan algoritmlar tuzish;
4. Algoritmlarni turli usullarda ifodalash va dasturlash tillaridan
natijalari
foydalanish;
5. Algoritmning mantiqiy tuzilishlarini o’rganish va foydalanish;
6. Mantiqan to’g’ri va samarali dasturlar tuzish;
7. Ob'ektga yo’naltirilgan dasturlashni amalga oshirish.
• algoritmlarni qurishning umumiy tamoyillari;
• asosiy algoritmik konstruksiyalar;
• dasturlash tizimi haqida tushuncha;
• dasturlash tilining asosiy elementlari: dastur tuzilishi, operatorlari
Bilimlar
va operasiyalar;
• nazorat tuzilmalari, ma'lumotlar tuzilmalari, fayllar va xotira
to’plami;
• dastur osti, dasturiy kutubxonalar tuzish;
• ob'ektga yo’naltirilgan dasturlash modeli, sinflar va ob'ektlar
tushunchasi, ularning xossalari va usullari
• algoritmlarni qurishning umumiy tamoyillari bilan tanishish va
ishlash;
algoritmlarni turli usullarda ifodalash;
Ko‘nikmalar
• dasturlash tillaridan foydalanish;
• algoritmning mantiqiy tuzilishlarini o’rganish va foydalanish;
• mantiqan to’g’ri va samarali dasturlar tuzish;
• ob'ektga yo’naltirilgan dasturlashni amalga oshirish.
O‘quv rejasiga muvofiq Informatika, axborot xavfsizligi, ma'lumotlar ombori, axborot
o‘zaro bog‘liq bo‘lgan texnologiyalari, matematika, fizika
fanning nomi
N – Nazariy ta’lim;
O‘qitishni tashkiliy
A – Amaliy ta’lim;
shakli
NA – Nazariy va amaliy ta’lim birgalikda tashkil etiladi;
MX – Maxsus xonada o‘tkaziladigan mashg‘ulot.
Majburiy
Dasturga qo‘yilgan
talab
Guruhda belgilangan o‘qitish tili asosida
O‘qitish tili
Baholash tartibi
O‘quvchilarning bilim
va ko‘nikmalarini
baholash
Baholash bo‘yicha amaldagi tartib asosida
Yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriq

27.

№
Mavzular nomi
Mavzuning qisqacha mazmuni
Jami
O‘qitishning
tashkiliy shakli
Mustaqil ta’lim
2. O‘quv dasturi mazmuni
1.
Muammolarni
kompyuterda hal
etish bosqichlari.
Algoritm
tushunchasi.
Algoritm
xususiyatlari.
Algoritmlarni
matnlarda
ifodalash.
Algoritmlarning
blok-sxema
shakli.
Algoritmlarni
psevdokod
ko’rinishida aks
ettirish. Chiziqli
algoritmlar.
Algebraik mantiq.
Mantiqiy
ifodalarni yozish.
Shartli o’tish
operatorlari.
Sikl algoritmlari
Kompyuterda masala yechish bosqichlari.
Modellarni qurish (masalaning matematik
ko’rinishi), algoritmlarni tuzish.
4
N,A
2
4
N,A
2
6
N
2
6
N,A
2
6
N,A
2
6
N,A
2
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Shartli siklik
algoritmlar
Ichki siklik
algoritmlar
Algoritm tushunchasi. Algoritmning xossalari.
Algoritmning matnli ko’rinishi.
Algoritmni blok - sxema ko’rinishida ifodalash.
Buyruqlarni ifodalash uchun geometrik shakllar,
blok - sxemalar qurish.
Algoritmning psevdokod ko’rinishi. Chiziqli
algoritmlar. Masalalarni yechish uchun chiziqli
algoritmlarning psevdokodi va blok - sxemasini
qurish
Algebraik
mantiq
elementlari.
Mantiqiy
ifodalarni yozish usullaridan foydalanish.
Tarmoqlanish. (Shartli o’tish.) Shartli o’tish
algoritmlari bilan masalalarni yechish.
Berilgan sonli takrorlanuvchi siklik algoritmlar.
Sikl tushunchasi. Sikl algoritmini parametr bilan
aniqlash.
Shartli siklik algoritmlar tushunchasi. Siklga
kirish uchun mantiqiy ifodalarni tuzish.
Shartli o’tish siklik algoritmlar tushunchasi va
ular bilan ishlash.
Ichki siklik algoritmlar.
Ichki sikllarni bajarish tartibi. Ichki sikllar bilan
algoritmlar tuzish.
Jami
N,A
4
1
N,A
4
1
40
14
1. O‘quvchilarning bilim va ko‘nikmalarini baholash
O‘quv dasturi davomida o‘quvchilar tomonidan o‘zlashtirilgan bilim va ko‘nikmalar ichki
nazorat bo‘yicha amaldagi tartib asosida baholanadi.
Baholash usullari yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriqlardan iborat bo‘lib,
ular o‘quv elementini o‘zlashtirish natijalarini aniqlashga imkon beradi. Nazorat savollari va
topshiriqlar qo‘yilgan maqsadga hamohang bo‘lishi lozim.

28.

4. Tavsiya etiladigan adabiyotlar ro‘yxati:
1.
Shavkat Mirziyoyev “Milliy taraqqiyot yo‘limizni qat’iyat bilan davom ettirib,yangi
bosqichga ko‘taramiz” Toshkent – “O‘zbekiston”-2018.
2.
Shavkat Mirziyoyev “Xalqimizning roziligi bizning faoliyatimizga berilgan eng oliy
baxodir” Toshkent – “O‘zbekiston”-2018.
3.
Shavkat Mirziyoyev “Erkin va farovon, demokratik O‘zbekiston davlatini birgalikda
barpo etamiz” Toshkent – “O‘zbekiston”-2016.
4.
Shavkat Mirziyoyev “Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik –
har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak” Toshkent – “O‘zbekiston”-2017.
5.
Shavkat Mirziyoyev “Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash – yurt
taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi” Toshkent – “O‘zbekiston”-2017.
6.
Shavkat Mirziyoyev “Buyuk kelajagimizni mard va olijanob halqimiz bilan birga
quramiz” Toshkent – “O‘zbekiston”-2018.
7.
Shavkat Mirziyoyev “Niyati ulug‘ xalqning ishi ham ulug‘, hayoti yorug‘ va kelajagi
farovon bo‘ladi” Toshkent – “O‘zbekiston”-2019.
8.
N.I.Sodiqova, E.A.Korniyenko, M.D.Xoshimxodjayeva Pereferiya va ofis
qurilmalarini ta’mirlash va ishlatish o‘quv qo‘llanma. Toshkent 2013y.
9.
Дж. К. Макин, АнилДесаи Учебный курс Microsoft. Развертывание и
настройка WindowsServer.. 2012 г.
10.
Д. Колиснеченко “Компьютер. Большой самоучитель по ремонту, сборке
и модернизации”, 2010 г.
11.
Эндрю Таненбаум “Архитектура Компьютера” 6-издание, Питер, 2013 г.
12. A.Shin. Axborot vositalari mashinalari va kompyuter tarmoqlari operatori
Mutaxassislikka kirish (komunikatsiya, tizimlarida xizmat ko‘rsatish va ta’mirlash texnigi) 2017y.
13. O‘.Yuldoshev .Axborot vositalari mashinalari va kompyuter tarmoqlari operatori
2017y.
Internet manbalari:
1. http://metalcandy.ru/documentation-centos
2. https://aim.uz/referaty/58-informatika/13477-shaxsiy-kompyuter-va-ofis-qurilmalarigatexnik-xizmat-ko-rsatish-fanidan-ma-ruza-matni.html#google_vignette
3. http://docplayer.net/34780225-Kasb-hunar-kollejlari-uchun-o-quv-qo-llanma.html

29.

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
BOSHLANG‘ICH PROFESSIONAL TA’LIMNING
3.52.01.02 - Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisi kasbi bo‘yicha
AXBOROT XAVFSIZLIGI fanidan
OQUV DASTURI
Kvalifikatsiya(lar)nomi:
Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisi
O‘quv rejadagi tartib raqami:
2.05
Ajratilgan soat:
60
Toshkent – 2021

30.

31.

Dastur nomi
Ajratilgan soat
Mavzular soni
Dasturning maqsadi
O‘zlashtirish (o‘qitish)
natijalari
Bilimlar
Ko‘nikmalar
O‘quv rejasiga muvofiq
o‘zaro bog‘liq bo‘lgan
fanning nomi
O‘qitishni tashkiliy shakli
Dasturga qo‘yilgan talab
O‘qitish tili
Baholash tartibi
O‘quvchilarning bilim va
ko‘nikmalarini baholash
1. O‘quv dasturi umumiy talablari
Axborot xavfsizligi
40
6
Axborot xavfsizligini ta’minlash bilan bog‘liq masalalarni
yechishda axborot - kommunikatsiya tizimlarida axborot-larni
himoyalash texnologiyalarining o‘rni va istiqbolli yo‘nalishlari
profiliga mos bilim, ko‘nikma va malakani ta’lim standartida
talab qilingan bilimlarni shakllantirish.
- axborot xavfsizligi tushunchasi, uni qo‘llanish sohasi hamda
axborot xavfsizligini ta’minlash chora tadbirlari, usullari va
vositalarini tahlil qilib ular asosida axborotni himoyalash qobiliyatlarini egallash;
- axborot - kommunikatsion tizimlarni samarali himoya-lash usul
va vositalarini qo‘llay bilish.
- davlatning axborot xavfsizligini ta'minlashning maqsadlari,
vazifalari, prinsiplari va asosiy yo’nalishlari to’g’risida;
- axborotlarni himoyalashning asosiy yo’nalishlari;
- axborotni kriptografik himoyalash usullari;
- identifikasiya va autentifikasiya;
- elektron biznes va elektron biznes muhofaza qilish masalalari;
- ma'lumotlarni uzatish tarmoqlarida axborotlarni himoyalash.
- mualliflik huquqi orqali axborotni himoya qilishning huquqiy
asoslari;
davlatning axborot infratuzilmasini tahlil qilish qobiliyati;
- kompyuter va kompyuter tarmoqlari uchun dasturiy va apparat
himoyasini o’rnatish va sozlash;
- axborotni himoya qilishning kriptografik usullaridan
foydalanish qo-biliyati;
- identifikasiya va autentifikasiya;
- E-biznes va E-biznes muhofaza qilish masalalari;
- elektron raqamli imzo va undan foydalanish huquqi;
- mualliflik huquqi va tijorat sirlaridan foydalangan holda
axborotni himoya qilishni farqlash qobiliyati;
Informatika va axborot texnologiyalari, ma’lumotlar ombori,
WEB dasturlash.
N – Nazariy ta’lim;
A – Amaliy ta’lim;
NA – Nazariy va amaliy ta’lim birgalikda tashkil etiladi;
MX – Maxsus xonada o‘tkaziladigan mashg‘ulot.
Majburiy
Guruhda belgilangan o‘qitish tili asosida
Baholash bo‘yicha amaldagi tartib asosida
Yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriq

32.

№
Mavzular nomi
Mavzuning qisqacha mazmuni
Jami
O‘qitishning
tashkiliy shakli
Mustaqil ta’lim
2. O‘quv dasturi mazmuni
1.
Axborot
xavfsizligi
konsepsiyasi
Axborotning
qimmatliligi.
Axborot
xavfsizligining konseptual modeli.Kompyuter
viruslari va virus-dan himoyalanish. Virusdan
himoyalanish tizimini yaratish.
6
N
2
Axborotni huquqiy muhofaza qilish. Tashkiliy
axborot himoyasi.
10
N, A
4
12
N
4
10
N,A
4
E-biznes va tijorat modellari. Ebiznes tizimini
himoya qilish muammolari.
10
N,A
4
Tarmoqlararo ekranlashtirilgan texnologiya.
Xusu-siy xavfsiz virtual tarmoqlari VPN
tarmog‘i. Simsiz tarmoqlarda axbo rotlarni
himoyalash.
12
N,A
3
60
A,N
2
1
2.
3.
4.
5.
6.
Axborotlarni
himoyalashning
asosiy yo‘nalishlari
Axborotlarni
kriptografik
himoyalash
usullari
Identifikatsiya va
autentifikatsiya
Elektron tijorat va
uni himoyalash
muammolari
Ma’lumotlarni
uzatish
tarmoqlarida
ma’lumotlarni
himoyalash
Jami
Axborotni himoyalashning texnik tizimlari.
Sim-metrik va asimmetrik shifrlash tizimlari.
Elektron raqamli imzo. Xodimlarning maxfiy
ma’lumot-larga kirishlarini ro‘yxatga olish
Foydalanuvchi
identifikatsiyasi
va
autentifikat-siyasi. Parollar va sertifikatlar
asosida autenti-fikatsiya qilish. Axborotlarni
himoyalash meto-dologiyasi
3. O’quvchilarning bilim va ko’nikmalarini baholash
O’quv dasturi asosida o’quvchilar tomonidan o’zlashtirilgan bilim va ko’nikmalar ichki
nazorat bo’yicha amaldagi tartib asosida baholanadi. Baholash usullari yozma, og’zaki, savol-javob,
test, amaliy topshiriqlardan iborat bo’lib, ular o’quv elementini o’zlashtirish natijalarini aniqlashga
imkon beradi. Nazorat savollari va topshiriqlar qo’yilgan maqsadga muvofiq bo’lishi lozim.
4. Tavsiya etiladigan adabiyotlar ro‘yxati:
1. Shavkat Mirziyoyev “Milliy taraqqiyot yo‘limizni qat’iyat bilan davom ettirib,yangi
bosqichga ko‘taramiz” Toshkent – “O‘zbekiston”-2018.
2. Shavkat Mirziyoyev “Xalqimizning roziligi bizning faoliyatimizga berilgan eng oliy
baxodir” Toshkent – “O‘zbekiston”-2018.
3. Shavkat Mirziyoyev “Erkin va farovon, demokratik O‘zbekiston davlatini birgalikda
barpo etamiz” Toshkent – “O‘zbekiston”-2016.

33.

4. Shavkat Mirziyoyev “Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik –har
bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak” Toshkent – “O‘zbekiston”-2017.
5. Shavkat Mirziyoyev “Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash – yurt
taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi” Toshkent – “O‘zbekiston”-2017.
6. Shavkat Mirziyoyev “Buyuk kelajagimizni mard va olijanob halqimiz bilan birga
quramiz” Toshkent – “O‘zbekiston”-2018.
7. Shavkat Mirziyoyev “Niyati ulug‘ xalqning ishi ham ulug‘, hayoti yorug‘ va kelajagi
farovon bo‘ladi” Toshkent – “O‘zbekiston”-2019.
8. N.I.Sodiqova, E.A.Korniyenko, M.D.Xoshimxodjayeva Pereferiya va ofis qurilmalarini
ta’mirlash va ishlatish o‘quv qo‘llanma. Toshkent 2013y.
9. Дж. К. Макин, АнилДесаи Учебный курс Microsoft. Развертывание и настройка
WindowsServer.. 2012 г.
10. Д. Колиснеченко “Компьютер. Большой самоучитель по ремонту, сборке и
модернизации”, 2010 г.
11. Abduqodirov A.A., Hayitov A.G‘., Shodiev R. Axborot texnologiyalari fanidan o‘quv
plakatlar to‘plami.- T.: TDPU, 2002y.
12. Aripov M., Begalov B., Begimqulov U., Mamarajabov M., Axborot texnologiyalari.
O‘quv qo‘llanma – T.: “Noshir”, 2009y.
13. Aripov M.M., Muhammadiev J.O‘. Informatika, informastion texnologiyalar: OO‘Yu
talabalari uchun darslik.- T.: Navoiy nomidagi O‘zbekiston Milliy kutubxonasining bosmaxonasi,
2004y.
14. Громов Ю.Ю. Информационные технологии. Тамбов 2015г.
15. Usmonov A.I., Baxramov F.D. Kompyuter texnologiyalari asoslari. T., 2010y.
16. А.Ю. Теоретические основы компютерной безопасности. - М.: Радиоисвяз, 2000y.
17. Д.П Зегжда, Ивашко А.М, Основы безопасности информационных систем. - М.:
Горячаялиния - Телеком, 2000г.
18. Малюк А.А., Пазизин С.В., Погожин Н.С. Введение в зашиту информации в
автоматизированных системах. - М.: Горячаялиния - Телеком, 2001. - 148 с.
19. Завгородний В.И. Комплексная зашита информации в компютерных системах:
Учебное пособие. - М.: Логос, 2001г.
20. Петраков А.В. Основи практической защиты информации. 2-ое изд. Учебн.
пособие. -М.: Радио и связь, 2000г.
21. Щербаков А.Ю. Введение в теорию и практику компьютерной безопасности. –
М.: 2001г
Internet manbalari:
1. http://metalcandy.ru/documentation-centos
2. https://aim.uz/referaty/58-informatika/13477-shaxsiy-kompyuter-va-ofis-qurilmalarigatexnik-xizmat-ko-rsatish-fanidan-ma-ruza-matni.html#google_vignette
3. http://docplayer.net/34780225-Kasb-hunar-kollejlari-uchun-o-quv-qo-llanma.html

34.

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
BOSHLANGICH PROFESSIONAL TA’LIMNING
3.52.01.02 - Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisikasbi bo‘yicha
“Axborot texnologiyalari asoslari” fanidan
O‘QUV DASTURI
Kvalifikatsiya(lar)nomi:
Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisi
O‘quv rejadagi tartib raqami:
2.06
Ajratilgan soat:
40
Toshkent – 2021

35.

36.

1. O‘quv dasturi umumiy talablari
Dastur nomi
Ajratilgan soat
Mavzular soni
Dasturning maqsadi
O‘zlashtirish (o‘qitish)
natijalari
Bilimlar
Ko‘nikmalar
Axborot texnologiyalari asoslari
40
6
Zamonaviy ishlab chiqarish va boshqaruv jarayonlarida
qo‘llaniladigan axborot texnologiyalari usullari jarayonlarini
o‘rganish. Axborotni qayta ishlashning texnologik jarayonlari,
tarmoq axborot texnologiyalari, platforma va boshqalarni kasbiy
faoliyatda qo‘llash
- Kompyuterning asosiy va qo‘shimcha komponentalari bilan
ishlash;
- zamonaviy texnika vositalarida ishlay bilish;
- multimedia dasturiy vositalarida ommabop mahsulot yaratish;
- tarmoqda ishlash va tarmoq havfsizligini ta’minlash;
• axborot texnologiyasining asosiy masalalari va maqsadini
bilish;
• kompyuterning asosiy komponentalarini bilish;
• zamonaviy texnika vositalarini haqida tushunchalarni bilish;
• multimedia dasturiy vositalari xaqida:
• tarmoqlar va internet rivojlanish tarixi haqida bilish;
• tarmoq operatsion tizimlar haqida bilish;
- global axborot resurslari bilan tanishish.
- axborot texnologiyalarini maqsadli o‘rnatish va asosiy
masalalarni aniqlashni bilish;
- kompyuterning asosiy va qo‘shimcha komponentalarini sozlash
va unda ishlash;
- zamonaviy texnika vositalarida maqsadli ishlay bilish;
- multimedia dasturiy vositalarida mah-sulot ommabop yaratish;
- tarmoq komponentlari va tarmoqda havf-sizlikni ta’minlash;
- global axborot resurslariga innovatsion yondashishda maqsadli
harakat qilish va xavfsizlikni ta’minlash.
O‘quv rejasiga muvofiq
o‘zaro bog‘liq bo‘lgan Informatika, axborot xavfsizligi, ma’lumotlar ombori
fanning nomi
N – Nazariy ta’lim;
A – Amaliy ta’lim;
O‘qitishni tashkiliy shakli
NA – Nazariy va amaliy ta’lim birgalikda tashkil etiladi;
MX – Maxsus xonada o‘tkaziladigan mashg‘ulot.
Dasturga qo‘yilgan talab
Majburiy
O‘qitish tili
Guruhda belgilangan o‘qitish tili asosida
Baholash tartibi
Baholash bo‘yicha amaldagi tartib asosida
O‘quvchilarning bilim va
Yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriq
ko‘nikmalarini baholash

37.

2.
3.
4.
5.
Mavzuning qisqacha mazmuni
Axborot va uning turlari. Axbo-rotning bit o‘lchov
Axborot va
birligi. Axborot xususiyatlari. Axborot jarayoni.
axborot
Axborot tizimi. Axborot tizimlari-ning turlari.
texnologiyalari
Ma’lumotlar va ma’lu-motlar bazalari
Kompyuterlarning umumiy ma’lu-moti va tasnifi.
Shaxsiy
Avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimlarida hisoblash
kompyuter
tex-nikasining roli. Kompyuterning mantiqiy
arxitekturasi
qurilmasi va arxitekturasi. Kompyuterning apparat
va tuzilishi
ta’minoti. Periferiya qurilmalari
Operatsion tizim. Operatsion tizim (OS) – atamalar
va ta’riflar. Fayl tizimi. Fayl formatlari. Operasion
Operatsion
tizimning tarkibiy qismlarini yuklab olish va
tizimlar
sozlash. Operatsion tizimda ishlash. Turli fayl
formatlarida, fayl-larni boshqarish dasturlari bilan
fayl tizimlarida ishlash
Raqamli
Dastur interfeysi. Raqamli axborot va matnni qayta
axborot va
ishlashning asosiy tamoyillari. Microsoft Office
matnni qayta paketi xususiyatlari. Word matn protses-sori. Excel
ishlash
jadval protsessori.
texnologiyasi POWER POINT dasturi va inter-feysi.
Kompyuter tarmoqlari haqida umu-miy ma’lumot.
Ma’lumotlarni uza-tish protokollari. Ethernet.
TCP/IP va IEEE. Kompyuterning standart-lari
tarmoqlari. Tarmoq topologiya-lari. Tarmoq
qurilmalari, tarmoqda ishlash. Autentifikatsiya,
avtorizatsi-ya, foydalanuvchi identifikatsiyasi va
tarmoq resurslari. Internet, Elektron pochta, mijoz
Kompyuter
dasturiy ta’minoti. Turli platfor-malarda mashhur
tarmoqlari
elektron pochta mijozlari haqida qiyosiy
ma’lumotlar umumiy ma’lumot. Yangi elektron
pochta yaratish yo‘llari, pochta ro‘yxatlarini
boshqarish, fayllarni biriktirish va ularni formatlash.
Elektron pochta xabar-larini o‘qish, kiruvchi
xabarlar va papkalarni boshqarish pochta xabarlarining vazifalari uchun javob yaratish.
Tahdidlarning turlari, tahdidlar-ga qarshi turish
yo‘llari. Komp-yuter viruslari. Virusga qarshi
himoya texnologiyalari. Elektron pochta va Internet
Axborot
6.
xavfsizligi. Tarmoqlararo himoya ekrani (firewalls).
xavfsizligi
Kripto-grafik xavfsizlik vositalari. Raqamli imzo.
Elektron raqamli imzo tushun-chasi (ERI). ERIni
texnik, tashkiliy va huquqiy qo‘llab-quvvatlash
Jami
O‘qitishning
tashkiliy shakli
1.
Mavzular
nomi
Jami
№
Mustaqil ta’lim
2. O‘quv dasturi mazmuni
4
N,A
4
N,A
4
6
N
2
10
N,A
2
10
N,A
2
6
N,A
4
40
A
N,A
14

38.

3. O‘quvchilarning bilim va ko‘nikmalarini baholash
O‘quv dasturi davomida o‘quvchilar tomonidan o‘zlashtirilgan bilim va ko‘nikmalar ichki
nazorat bo‘yicha amaldagi tartib asosida baholanadi.
Baholash usullari yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriqlardan iborat bo‘lib,
ular o‘quv elementini o‘zlashtirish natijalarini aniqlashga imkon beradi. Nazorat savollari va
topshiriqlar qo‘yilgan maqsadga hamohang bo‘lishi lozim.
4. Tavsiya etiladigan adabiyotlar ro‘yxati:
1. Shavkat Mirziyoyev “Milliy taraqqiyot yo‘limizni qat’iyat bilan davom ettirib,yangi
bosqichga ko‘taramiz” Toshkent – “O‘zbekiston”-2018.
2. Shavkat Mirziyoyev “Xalqimizning roziligi bizning faoliyatimizga berilgan eng oliy
baxodir” Toshkent – “O‘zbekiston”-2018.
3. Shavkat Mirziyoyev “Erkin va farovon, demokratik O‘zbekiston davlatini birgalikda
barpo etamiz” Toshkent – “O‘zbekiston”-2016.
4. Shavkat Mirziyoyev “Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik –har
bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak” Toshkent – “O‘zbekiston”-2017.
5. Shavkat Mirziyoyev “Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash – yurt
taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi” Toshkent – “O‘zbekiston”-2017.
6. Shavkat Mirziyoyev “Buyuk kelajagimizni mard va olijanob halqimiz bilan birga
quramiz” Toshkent – “O‘zbekiston”-2018.
7. Shavkat Mirziyoyev “Niyati ulug‘ xalqning ishi ham ulug‘, hayoti yorug‘ va kelajagi
farovon bo‘ladi” Toshkent – “O‘zbekiston”-2019.
8. Aripov M., Begalov B., Begimqulov U., Mamarajabov M., Axborot texnologiyalari.
O‘quv qo‘llanma – T.: “Noshir”, 2009y.
9. Aripov M.M., Muhammadiev J.O‘. Informatika, informastion texnologiyalar: OO‘Yu
talabalari uchun darslik.- T.: Navoiy nomidagi O‘zbekiston Milliy kutubxonasining bosmaxonasi,
2010y.
10.
Громов Ю.Ю. Информатсионные технологии. Тамбов 2015г.
11. T.S.Safarov. Informatika va axborot texnologiyalari Toshkent 2006y.
12. S.Ganiyev, M.Karimov Axborot xavfsizligi Aloqachi-2008y.
13. O.O.Hoshimov, M.M.Tulyaganov Kompyuterli va raqamli texnologiyalar
14. M.M.Aripov, M.V.Sagatov Informatika va axborot texnologiyalari o‘quv qo‘llanma 1qism Toshkent-2007y.
15. Matnli axborotni qayta ishlash texnologiyasi Tafakkur bo‘stoni – Toshkent -2013y.
Internet manbalari:
1.
Ziyonet.uz ta’lim portali. (https://n.ziyouz.com/books/kollej_ va _otm_ darsliklari /
axborot texnologiyalari/Axborot%20texnologiyalari%20 (M.Aripov, %20B. Begalov %
20va%20b.).pdf
2.
O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi: www.edu.uz.
3.
Toshkent axborot texnologiyalari universiteti: www.tuit.uz, www.etuit.uz
4.
https://hozir.org/axborot-texnologiyasi-tushunchasi.html
5.
https://uz.denemetr.com/docs/810/index-131066.html
6.
https://fayllar.org/1-maruza-talimda-axborot-texnologiyalari-fanining-

39.

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
BOSHLANGICH PROFESSIONAL TA’LIMNING
3.52.01.02 - Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisikasbi bo‘yicha
“Mutahassislikka kirish” fanidan
O‘QUV DASTURI
Kvalifikatsiya(lar)nomi:
Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisi
O‘quv rejadagi tartib raqami:
2.07
Ajratilgan soat:
40
Toshkent – 2021

40.

41.

1. O‘quv dasturi umumiy talablari
Dastur nomi
Ajratilgan soat
Mavzular soni
Dasturning maqsadi
O‘zlashtirish (o‘qitish)
natijalari
Bilimlar
Ko‘nikmalar
O‘quv
rejasiga
muvofiq o‘zaro bog‘liq
bo‘lgan fanning nomi
O‘qitishni tashkiliy
shakli
Dasturga qo‘yilgan
talab
O‘qitish tili
Baholash tartibi
O‘quvchilarning bilim
va ko‘nikmalarini
baholash
Mutaxassislikka kirish
40
7
Mutaxassislikka kirish fanining maqsadi talabalarga bo’lajak
mutaxassislik, uni rivojlantirish
istiqbollari va mutaxassislik bo’yicha kasbiy tayyorgarlik
xususiyatlari,apparat ta'minoti bilan
ishlash, dasturlash, Internet resurslarini rivojlantirish va vebdizayn sohasida bilim olishdan iborat
1. Kasbiy faoliyati ga ko’ra innovasion loyiha tuzish;
2. Shaxsiy kompyuterning apparat ta'minotini o’rnatish,
foydalanish va unga texnik xizmat ko’rsatish;
3. Dasturiy ta'minotni o’rnatish, sozlash, shuningdek dasturiy
vositalar yordamida kompyuterlarga xizmat ko’rsatish;
- Kasb egasining kelajakdagi faoliyati haqida;
- Shaxsiy kompyuterning rivojlanish tarixi;
- Shaxsiy kompyuter, serverlar vaperiferiya
- qurilmalari haqida;
- Periferiya qurilmalari turlari va vazifalari
- Shaxsiy kompyuterning dasturita'minoti haqida;
- Kompyuter tarmoqlari va turlari;
- Axborot xavfsizligi va tarmoqlarda xavfsizlik
- tushunchalari;
- Dasturiy vositalar haqida;
- faoliyatni maqsadli o’rganish va inno-vasion loyiha tuzish;
- shaxsiy kompyuterning rivojlanish tar-ixi, avlodlari, tuzilishi va
modernizasiya qilish;
- shaxsiy
kompyuterning,
serverlarning
va
periferiya
qurilmalarini ulash va ish-lata bilish;
- dasturiy ta'minotni o’rnatish va sozlay bilish;
- tarmoqda ma'lumotlarni himoyalash va ma'lumotlar xavfsizligi
qiymatini aniqlashni bilish;
- - dasturiy vositalar yordamida kompyuterlarga xizmat
ko’rsatish;
Informatika va axborot texnologiyalari , ma’lumotlar ombori, veb
dasturlash
N – Nazariy ta’lim;
A – Amaliy ta’lim;
NA – Nazariy va amaliy ta’lim birgalikda tashkil etiladi;
MX – Maxsus xonada o‘tkaziladigan mashg‘ulot.
Majburiy
Guruhda belgilangan o‘qitish tili asosida
Baholash bo‘yicha amaldagi tartib asosida
Yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriq

42.

1
Kasbga kirish
Kasbiy faoliyat haqida. Ish o’rnini tashkil etish.
2
Shaxsiy
kompyuter
arxitekturasi va
tuzilishi, apparat
ta'minoti
Kompyuterlarning umumiy ma'lumoti va tasnifi.
Avtomatlashtirilgan
boshqaruv
tizimlarida
hisoblash texnikasining roli. Kompyuterning
mantiqiy
qurilmasi
va
arxitekturasi.
Kompyuterning apparat ta'minoti. Periferiya
qurilmalari
3
Shaxsiy
kompyuterning
dasturiy
taʼminoti va
operatsion
tizimlar
Dasturiy ta'minot tushunchasi, turlari. Dastur.
Operasion tizim (OS) - atamalar va ta'riflar. Fayl
tizimi. Operasion tizimda ishlash.
Mavzuning qisqacha mazmuni
O‘qitishni
tashkiliy shakli
Mavzuning
nomi
Jami
№
Mustaqil ta’lim
2. O‘quv dasturi mazmuni
4
N,A
6
N,A
6
N,A
8
N,A
2
N,A
2
8
N,A
2
4
N,A
2
2
4
Kompyuter grafikasining asosiy yo’nalishlari.
Kompyuter grafikasi turlari. Vektor va rastr
grafikasi xususiyatlari. Fraktal grafika. Uch
o’lchamli grafika. Grafik ma'lumotlar formati va
namoyishi.
4
5
6
7
Kompyuter
grafikasi
asoslari va uning
Power Point taqdimot dasturi. Vektor grafikasi dasturiy
rassom
laboratoriyasi.
Vektor
grafikasi
ta'minoti.
imkoniyatlari. Rastr grafikasi - raqamli
fotostudiya.
Web-grafika.
Uch
o’lchamli
modellashtirish.
Dasturlash tillari va ularning rivojlanish
bosqichlari haqida tushuncha. Paskal, Delfi, Piton,
Dasturlash tillari
C++
dasturlash tillari.
Kompyuter tarmoqlari haqida umumiy ma'lumot.
Tarmoq
topologiyalari.
Tarmoqqurilmalari,
tarmoqda ishlash. Autentifikasiya, avtorizasiya,
Kompyuter
foydalanuvchi
identifikasiyasi
va
tarmoq
tarmoqlari va
resurslari. Internet. Elektron pochta. Elektron
Internet
pochta xabarlarini o’qish, kiruvchi xabarlar va
papkalarni boshqarish pochta xabarlarining
vazifalari uchun javob yaratish.
Tahdidlarning turlari, tahdidlarga qarshi turish
yo’llari. Kompyuter viruslari. Virusga qarshi
himoya texnologiyalari. Elektron pochta va
Axborot
Internet xavfsizligi. Tarmoqlararo himoya
xavfsizligi
ekrani(firewalls).
Kriptografik xavfsizlik vositalari. Raqamli imzo.
8

43.

Elektron raqamli imzo tushunchasi (ERI). ERIni
texnik, tashkiliy va huquqiy qo’llab quvvatlash
Jami
40
14
3. O‘quvchilarning bilim va ko‘nikmalarini baholash
O‘quv dasturi davomida o‘quvchilar tomonidan o‘zlashtirilgan bilim va ko‘nikmalar ichki
nazorat bo‘yicha amaldagi tartib asosida baholanadi.
Baholash usullari yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriqlardan iborat bo‘lib,
ular o‘quv elementini o‘zlashtirish natijalarini aniqlashga imkon beradi. Nazorat savollari va
topshiriqlar qo‘yilgan maqsadga hamohang bo‘lishi lozim.
4. Tavsiya etiladigan adabiyotlar ro‘yxati:
1. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirziyoyavning 2018 yil 7 iyundagi “Har bir
oila-tadbirkor» dasturini amalga oshirish to‘g‘risidagi PQ-3777-sonli Qarori.
2. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirziyoyevning 2018 yil 14 iyuldagi «Aholi
bandligini ta’minlash borasidagi ishlarni takomillashtirish va samaradorligini oshirish choratadbirlari to‘g‘risida»gi PQ-3856-sonli Qarori.
3. Shavkat Mirziyoyev “Milliy taraqqiyot yo'limizni qat'iyat bilan davom ettirib, yangi
bosqichga ko'taramiz” Toshkent – “O'zbekiston”-2018y.
4. Shavkat Mirziyoyev “Xalqimizning roziligi bizning faoliyatimizga berilgan eng oliy
baxodir” Toshkent – “O'zbekiston”-2018y.
5. N.I.Sodiqova, E.A.Korniyenko, M.D.Xoshimxodjayeva Pereferiya va ofis qurilmalarini
ta’mirlash va ishlatish o‘quv qo‘llanma. Toshkent 2013y.
6. Дж. К. Макин, АнилДесаи Учебный курс Microsoft. Развертывание и настройка
WindowsServer.. 2012 г.
7. Д. Колиснеченко “Компьютер. Большой самоучитель по ремонту, сборке и
модернизации”, 2010 г.
8. Эндрю Таненбаум “Архитектура Компьютера” 6-издание, Питер, 2013 г.
9. A.Shin. Axborot vositalari mashinalari va kompyuter tarmoqlari operatori
Mutaxassislikka kirish (komunikatsiya, tizimlarida xizmat ko‘rsatish va ta’mirlash texnigi) 2017y.
10. O‘.Yuldoshev .Axborot vositalari mashinalari va kompyuter tarmoqlari operatori
2017y.
11. O‘.Yuldoshev. Raqamli axborotlarni qayta ishlash ustasi 2017y.
Internet manbalari:
1. http://metalcandy.ru/documentation-centos
2. https://aim.uz/referaty/58-informatika/13477-shaxsiy-kompyuter-va-ofis-qurilmalarigatexnik-xizmat-ko-rsatish-fanidan-ma-ruza-matni.html#google_vignette
3. http://docplayer.net/34780225-Kasb-hunar-kollejlari-uchun-o-quv-qo-llanma.html

44.

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
BOSHLANGICH PROFESSIONAL TA’LIMNING
3.52.01.02 - Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisikasbi bo‘yicha
“Shaxsiy kompyuterlar, serverlar, periferiya uskunalarining apparat ta’minotiga xizmat
ko‘rsatish” fanidan
O‘QUV DASTURI
Kvalifikatsiya(lar)nomi:
Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisi
O‘quv rejadagi tartib raqami:
3.01
Ajratilgan soat:
120
Toshkent – 2021

45.

46.

1.O‘quv dasturi umumiy talablari
Dastur nomi
Shaxsiy kompyuterlar, serverlar, periferiya uskunalarining
apparat ta’minotigaxizmat ko’rsatish
Ajratilgan soat
120
Mavzular soni
19
Dasturning maqsadi
O‘zlashtirish (o‘qitish)
natijalari
Bilimlar
Ko‘nikmalar
O‘quv rejasiga muvofiq
o‘zaro bog‘liq bo‘lgan
fanning nomi
Shaxsiy kompyuterlar, serverlar, periferiya uskunalarining
apparat ta'minotiga xizmat ko’rsatish
Ko’nikmalarini egallash.
1. Foydalanuvchi ish joyida kompyuter texnikasi va kompyuter
ofis jihozlarini ishga tushirish;
2. Kompyuter texnikasi va kompyuter ofis uskunalari ishidagi
eng oddiy muammolar va nosozliklarni bartaraf etish va ish
qobiliyatini diagnostika qilish;
3. Nosoz apparat qismlarini almashtirish
-Shaxsiy kompyuter va serverlar turlari, arxitekturasining tasnifi;
-Shaxsiy kompyuter va serverlar qurilmasi, ularning asosiy
bloklari, vazifalari va texnikxususiyatlari;
-Shaxsiy kompyuter va serverlar uchun BIOS bo’limlari va
BIOSning asosiy parametrlari;
-Periferiya turlari va maqsadi, ishlash prinsiplari, ulanish
interfeyslari va ishlash qoidalari;
-Shaxsiy kompyuter, serverlar, periferiya qurilmalari uskunalar va
kompyuter ofis uskunalarini o’rnatish, ularni ishlatish bo’yicha
me'yoriy hujjatlar va mehnatni muhofaza qilish;
-Apparat ta'minotining tarkibiy qismlari nosozliklarini tashxislash
usullari va muammolarni bartaraf etish;
-Apparat ta'minotining talabga javob bermaydigan qismlarini
almashtirish usullari;
-Ixtisoslashtirilgan xizmat ko’rsatish markazlarida apparaturalarni
kafolatli ta'mirlash tartibi;
-Buxgalteriya va texnik hujjatlar.
-Foydalanuvchi vazifalarini optimaldarajada hal qilish uchun
shaxsiy kompyuter, serverva periferik uskunalar apparat tarkibiy
qismlarini tanlash;
-Shaxsiy kompyuterlar, serverlar, periferik qurilmalar va ofis
jihozlarini asosiy tarkibiy qismlarga (bloklarga) ajratish va
yig’ish;
-Shaxsiy kompyuterlar, serverlar, periferik qurilmalar va ofis
jihozlari uskunalari kabel tizimini ulash;
-Apparat ta'minotining parametrlarini sozlash;
-Apparat ta'minotining ishlash samaradorligini tashxislash,
nosozlik va muammolarini bartaraf etish;
-Apparat ta'minotining funksional bo’lmagantarkibiy qismlarini
o’xshash yoki mos keluvchilari bilan almashtirish;
-Apparat ta'minotini ixtisoslashtirilgan xizmat ko’rsatish
markazlariga ta'mirlash uchunborish;
-Buxgalteriya va texnik hujjatlarni saqlash;
Informatika va axborot texnologiyalari, axborot xavfsizligi,
ma'lumotlar ombori, WEB dasturlash,
kompyuter tarmoqlari, raqamli axborotni qayta ishlash

47.

texnologiyasi
O‘qitishni tashkiliy
shakli
Dasturga qo‘yilgan
talab
O‘qitish tili
N – Nazariy ta’lim;
A – Amaliy ta’lim;
NA – Nazariy va amaliy ta’lim birgalikda tashkil etiladi;
MX – Maxsus xonada o‘tkaziladigan mashg‘ulot.
Majburiy
Guruhda belgilangan o‘qitish tili asosida
Baholash tartibi
Baholash bo‘yicha amaldagi tartib asosida
O‘quvchilarning bilim
va ko‘nikmalarini
baholash
Yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriq
1
2
3
Mavzuning qisqacha mazmuni
1-Bo’lim: Kompyuter uskunalarini ishga tushirish
Kompyuter
texnologiyalari
Hisoblash texnikasining rivojlanish
2
haqida umumiy
tarixi. ShK haqida umumiy tushunchalar
ma'lumot
Shaxsiy
ShKning asosiy qurilmalari. Tizimli
kompyuterning
blok. Tizimli blokka texnik xizmat
4
umumiy ko’rinishi va
ko’rsatish qoidalari
tuzilishi
Tizimli plata, uning vazifalari va
tuzilishi. Slotlar (bo’lovchilar)ning
maqsadlari. Tizim shinalarining
Shaxsiy
vazifalari va xususiyatlari. Tizimli
kompyuterning
8
platani o’rnatish uchun qo’llanma.
tizimli platasi
Tizim platasining turi va xususiyatlarini
4
Shaxsiy
kompyuterning
prosessori
5
Shaxsiy
kompyuterning ichki
xotirasi va uning
asosiy qurilmalari
aniqlash. Kompyuter qurilmalarini ulash
va ishlatish.
Kompyuter prosessori. Ko’p bo’limli va
ko’p yadroli mikroprosessorlar.
Prosessorning soketi. Kesh xotira.
Prosessor qurilmalari. Prosessorning
sovutish tizimi. ShK prosessor
xususiyatlarini aniqlash
Ma'lumotni saqlash prinsiplari. Xotira
turlari. Operativ xotira turlari. Maxsus
xotira.
Batareykani o’rnatish va xotira
N
N,A
Mustaqil ta’lim
Mavzular nomi
O‘qitishning
tashkiliy shakli
№
Jami
2. O‘quv dasturi mazmuni
2
3
N,A
2
8
N,A
2
6
N,A
2

48.

6
Shaxsiy
kompyuterning tashqi
xotirasi
7
Shaxsiy
kompyuterning
videotizimi.
8
Audio axborotlarni
qayta ishlash va ijro
etish tizimlari
9
Axborotni kiritish
qurilmalari.
10
11
Bosmaxona
qurilmalariva
orgtexnika
Axborot uzatish
tizimlarining texnik
vositalari.
12
Sovutish tizimlari
13
Kompyuter
texnikasining elektr
ta'minoti.
xususiyatlarini aniqlash
Tashqi xotira qurilmasi va uni ulash.
qattiq disk qurilmasi va ishlash prinsipi.
Fizik va mantiqiydisklar.
CD/DVD/BR/USB - tashuvchilar.
Disklarga ma'lumot yozish. Disklarning
mantiqiy bo’linishi va disklarni
formatlash. Disklarni tozalash.
Defragmentasiya.
Monitorlar tavsifi. Proeksion apparatlar.
Videoadapter qurilmalari va
xarakteristikasi. Shaxsiy
kompyuterning videotizimini o’rnatish
va unga xizmat ko’rsatish.
Audio axborotlarni qayta ishlash va
chiqarish tizimlari. Ulanish interfeyslari.
ShKning dinamik tizimi texnik xizmat
ko’rsatish. Amaliy mashhulot. ShK
tovush tizimini ulash.
Klaviaturalar ko’rinishlari va turlari.
Ishlash prinsipi. Grafik manipulyator.
Sichqonchaning maqsadi va turlari.
Skanerlar tasnifi, ishlash prinsipi.
Interfeys. Ma'lumotlarni kiritish
qurilmalarini ulash va ishga yaroqliligini
tekshirish.
Printerlar tasnifi
Matrisali printerlar qurilmasi va ishlash
prinsipi
Purkovchi printerlar qurilmalari va
ishlash prinsipi. Lazerli printerlar
qurilmasi va ishlash prinsiplari. Maxsus
printerlar va uning qo’llanilish sohalari.
Nusxa ko’chirish uskunalari. Bosmaga
chiqarish uskunalarini ulash va ularning
ishga yaroqliligini
tekshirish.
Axborot uzatish tizimlarining texnik
vositalari. Tarmoq adapterlari
(platalari).
Marshrutizatorlar Yo’naltiruvchilar
(routerlar). Global tarmoqning apparat
ta'minoti. Wi-Fi, Bluetooth aloqasi.
Kompyuterlarni tarmoqqa ulash. Simsiz
ma'lumotlar uzatishni o’rnatish va
sozlash.
Faol va passiv sovutish tizimlari. Mobil
kompyuter sovutish tizimlari. ShK
harorat rejiminitestlash.
ShKning tok manbai va uning tasnifi.
Tarmoqfiltrlari, stabilizatorlar,
favqulotda quvvat manbalari ShKning
elektr ta'minotini tashkil etish.
6
N,A
4
8
N,A
2
6
N,A
2
4
N,A
2
6
N,A
3
10
4
6
N,A
N,A
N,A
4
4
2

49.

14
Serverning apparat
ta'minoti
Serverlarning maqsadi va tasnifi.
Serverlarning asosiy texnik xususiyatlari
haqida umumiy ma'lumot
6
N,A
2
2-Bo'lim: Kompyuterga texnik xizmat ko'rsatish
15
Kompyuter
texnikasiga texnik
xizmat ko’rsatishni
tashkil etish
16
Kompyuter texnikasi
va serverdagi
nosozliklar. Ularni
tuzatish
yo’llari
17
Kompyuter texnikasi
va ofis uskunalari
uchun sarf
materiallari
18
19
Jami:
Standart texnik xizmat ko’rsatish va
ta'mirlash tizimi.
Xizmat ko’rsatish markazlarida kafolatli
ta'mirlash.
ShK ga profilaktik ta'mir uchun texnik
xizmat ko’rsatish.
Orgtexnika va tarmo? ji?ozlariga texnik
xizmat ko’rsatish
ShK bilan ishlashda eng ko’p
uchraydigan nosozliklar, o’chib
qolishlar va sabablari. Uskunaga ta'sir
etuvchi salbiy omillarning xususiyatlari.
Nosozliklarning turlari. Xatolarning
asosiy turlari. Tizimli
blokmuammolarini aniqlash va bartaraf
etish. Videokartalarningmuammolarini
aniqlash va bartaraf etish. Monitorlar
muammolarinianiqlash va bartaraf etish.
Periferik uskunalar
muammolarinibartaraf qilish. Tarmoq
uskunalari muammolarini bartaraf etish.
Klaviatura va manipulyatorlar
muammolarini aniqlash va bartaraf
qilish. Disk muammolarini ani?lash va
bartaraf etish. Elektr ta'minoti
muammolari va ularni bartaraf qilish.
10
N,A
12
N,A
Sarflangan mahsulot turlari. Mahsulot
turlari resursi. Sarfmateriallarining
saqlanish muddati. Sarf materiallarini
qayta ishlash.
4
N,A
Kartridjlarni
to’ldirish va tiklash
Purkovchi printerlar kartridjini
almashtirish va to’ldirishtexnologiyalari.
Lazerli printer kartrijini almashtirish va
to’ldirish texnologiyalari va uni amalga
oshirish.
Nusxalash qurilmalarining kartrijini
almashtirish va to’ldirishtexnologiyalari.
Plotterlar kartrijini almashtirish va
to’ldirishtexnologiyalari.
6
N,A
Kompyuter texnikasi
va orgtexnikalar
uchun
uskunalar,ksessuarlar
va tozalash
mahsulotlari
Uskunalar va asboblar. Jihozlarni
moylash. Tozalash mahsulotlaridan
foydalanish.
4
N,
A
120
2
2
2
42

50.

3. O‘quvchilarning bilim va ko‘nikmalarini baholash
O‘quv dasturi davomida o‘quvchilar tomonidan o‘zlashtirilgan bilim va ko‘nikmalar ichki
nazorat bo‘yicha amaldagi tartib asosida baholanadi.
Baholash usullari yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriqlardan iborat bo‘lib,
ular o‘quv elementini o‘zlashtirish natijalarini aniqlashga imkon beradi. Nazorat savollari va
topshiriqlar qo‘yilgan maqsadga hamohang bo‘lishi lozim.
4. Tavsiya etiladigan adabiyotlar ro‘yxati:
1. Shavkat Mirziyoyev “Milliy taraqqiyot yo‘limizni qat’iyat bilan davom ettirib,yangi
bosqichga ko‘taramiz” Toshkent – “O‘zbekiston”-2018.
2. Shavkat Mirziyoyev “Xalqimizning roziligi bizning faoliyatimizga berilgan eng oliy
baxodir” Toshkent – “O‘zbekiston”-2018.
3. Shavkat Mirziyoyev “Erkin va farovon, demokratik O‘zbekiston davlatini birgalikda
barpo etamiz” Toshkent – “O‘zbekiston”-2016.
4. Shavkat Mirziyoyev “Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik –har
bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak” Toshkent – “O‘zbekiston”-2017.
5. Shavkat Mirziyoyev “Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash – yurt
taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi” Toshkent – “O‘zbekiston”-2017.
6. Shavkat Mirziyoyev “Buyuk kelajagimizni mard va olijanob halqimiz bilan birga
quramiz” Toshkent – “O‘zbekiston”-2018.
7. Shavkat Mirziyoyev “Niyati ulug‘ xalqning ishi ham ulug‘, hayoti yorug‘ va kelajagi
farovon bo‘ladi” Toshkent – “O‘zbekiston”-2019.
8. N.I.Sodiqova, E.A.Korniyenko, M.D.Xoshimxodjayeva Pereferiya va ofis qurilmalarini
ta’mirlash va ishlatish o‘quv qo‘llanma. Toshkent 2013y.
9. Дж. К. Макин, АнилДесаи Учебный курс Microsoft. Развертывание и настройка
WindowsServer.. 2012 г.
10. Д. Колиснеченко “Компьютер. Большой самоучитель по ремонту, сборке и
модернизации”, 2010 г.
11. Эндрю Таненбаум “Архитектура Компьютера” 6-издание, Питер, 2013 г.
12. A.Shin. Axborot vositalari mashinalari va kompyuter tarmoqlari operatori
Mutaxassislikka kirish (komunikatsiya, tizimlarida xizmat ko‘rsatish va ta’mirlash texnigi) 2017y.
13. O‘.Yuldoshev .Axborot vositalari mashinalari va kompyuter tarmoqlari operatori 2017y.
14. O‘.Yuldoshev. Raqamli axborotlarni qayta ishlash ustasi 2017y.
Internet manbalari:
1. http://metalcandy.ru/documentation-centos
2. https://aim.uz/referaty/58-informatika/13477-shaxsiy-kompyuter-va-ofis-qurilmalarigatexnik-xizmat-ko-rsatish-fanidan-ma-ruza-matni.html#google_vignette
3. http://docplayer.net/34780225-Kasb-hunar-kollejlari-uchun-o-quv-qo-llanma.html

51.

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
BOSHLANGICH PROFESSIONAL TA’LIMNING
3.52.01.02 - Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisikasbi bo‘yicha
“Shaxsiy kompyuterlar, serverlar, periferiya uskunalarining dasturiy
ta’minotini o‘rnatish va
xizmat ko‘rsatish” fanidan
O‘QUV DASTURI
Kvalifikatsiya(lar)nomi:
Apparat va dasturiy ta’minot
sozlovchisi
O‘quv rejadagi tartib raqami:
3.02
Ajratilgan soat:
120
Toshkent – 2021

52.

53.

1.O‘quv dasturi umumiy talablari
Dastur nomi
Ajratilgan soat
Mavzular soni
Dasturning maqsadi
O‘zlashtirish (o‘qitish)
natijalari
Bilimlar
Ko‘nikmalar
O‘quv rejasiga muvofiq
o‘zaro bog‘liq bo‘lgan
fanning nomi
O‘qitishni tashkiliy
shakli
Dasturga qo‘yilgan
talab
O‘qitish tili
Baholash tartibi
O‘quvchilarning bilim
va ko‘nikmalarini
baholash
Shaxsiy kompyuterlar, serverlar, periferiya uskunalarining dasturiy
ta’minotini o’rnatish va xizmat ko’rsatish
140
49
Shaxsiy kompyuterlar, serverlar, periferiya uskunalarining dasturiy
ta'minotini o'rnatish va xizmat ko'rsatish bo'yicha ko'nikmalarini
shakllantirish.
Shaxsiy kompyuterlar, serverlar, periferik qurilmalar va apparat
vositalarini ta'mirlashni o'rganish. Umumiy va professional
kompetensiyaga ega bo'lish.
• shaxsiy kompyuter va serverlar operasion tizimlarining
arxitekturasi, tarkibi, vazifalari va tasnifi;
• shaxsiy kompyuter va serverlarning amaliy dasturiyta'minoti
tasnifi;
• shaxsiy kompyuter va serverlarda amaliy dasturlarni o'rnatish va
sozlash tartibi;
• shaxsiy kompyuter va serverlarning operasion tizimlari
boshqaruv dasturlarining maqsadi, turlari va funksiyalari;
• shaxsiy kompyuterlar va serverlar uchun operasion
• tizimlar va amaliy dasturlarni lisenziyalash tamoyillari va
tarqatish modellari;
• ma'lumot tashuvchilar, fayl tizimlari va ma'lumotlarni taqdim
etish formatlarining turlari va xususiyatlari;
• axborot xavfsizligi va axborot xavfsizligi vositalariga
tahdidlarning asosiy turlari;
• shaxsiy kompyuter va serverlarni antivirus bilan himoyalash
tamoyillari
• Shaxsiy kompyuterlar, serverlarlarning klassifikasiyasi va
arxitekturasi;
• Periferik qurilmalar va ularning tasnifi;
• Shaxsiy kompyuterlarda nosozliklarni bartaraf etish.
• Dasturiy ta'minot va uning turlari.
• Foydalanuvchi uchun shaxsiy kompyuter va qurilmalarni
tanlash;
• Apparat ta'minotda nosozliklarni bartaraf etish;
• Texnik hujjatlashtirish.
Informatika va axborot texnologiyalari, axborot xavfsizligi,
ma'lumotlar ombori, WEB dasturlash,
kompyuter tarmoqlari, raqamli axborotni qayta ishlash
texnologiyasi
N – Nazariy ta’lim;
A – Amaliy ta’lim;
NA – Nazariy va amaliy ta’lim birgalikda tashkil etiladi;
MX – Maxsus xonada o‘tkaziladigan mashg‘ulot.
Majburiy
Guruhda belgilangan o‘qitish tili asosida
Baholash bo‘yicha amaldagi tartib asosida
Yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriq

54.

1.
2.
3.
Mavzular nomi
Mavzuning qisqacha mazmuni
Shaxsiy kompyuter bilan
tanishish.
Shaxsiy kompyuter
qurilmalari, serverlar va
ularning asosiy bloki
funksiyasi va texnik
xarakteristikasi
Periferiya uskunalarining
turlari va interfeys
Kompyuter arxitekturasi va tizim
bloki bilan tanishish.
4.
Operasion tizim.
5.
Shaxsiy kompyuterlar va
serverlar.
6.
7.
8.
9.
10.
Dasturiy ta'minot
Qurilmalar to'plami
arxitekturasi.
Hisoblash tizimlarining
arxitekturasi.
Ma'lumotlarni qidirish va
o'rganish.
EHM larning komandalar
sistemasi.
11
Tezkor xotira qurilmasi.
12
Ma'lumotlarni tashish
shinalari.
13
Ona platasi.
14
Shaxsiy kompyuterda BIOS
tizimini sozlash.
15
Ofis qurilmalariga texnik
xizmat ko'rsatish
16
Kiritish va chiqarish
tizimlari.
17
Utilitalar.
18
Printerlar va faks
qurilmalari.
Tizim bloki (prosessor, chipset,
shina, tezkor xotira, qattiq disk,
video kartalar va boshqa
qurilmalar tasnifi.
Kompyuter va foydalanuvchi
orasida muloqotni tashkil qilish.
Shaxsiy
kompyuterlarda
operasion tizimlar va ularning
klassifikasiyasi
Shaxsiy
kompyuterlar
va
serverlarning qurilmalari asosiy
bloki va funksiyasi.
Apparat, tizimli dasturiy ta'minot
va ularda ishlaydigan dasturlar
Ma'lumotlarni qayta ishlash,
yuqori darajali dasturlash tillari
arxitekturasi. Platformalar.
Hsoblash tizimlarining ochiq va
yopiq arxitekturasi.
Tashqi qurilmalarni dasturlash.
Dasturlar va stek. Komandalar
sikli.
Tezkor
xotira
qurilmasi
arxitekturasi va tipi.
Shina
turlari.Ma'lumotlarni
funksional
almashtirishuzellari.Keysh xotira
Ona platada indekator va
boshqarish tugmalarni o'rnatish.
Windows operasion tizimini
o'rnatish va sozlash.
Foydalanuvchi uchun shaxsiy
kompyuter
va
qurilmalarni
tanlash
Kompyuterda dasturlarni va
drayverlarni o'rnatish.
Utilitalarni o'rnatish.
Printer katrijini almashtirish va
sozlash.
O‘qitishning
tashkiliy
shakli
Mustaqil
ta’lim
№
Jami
2. O‘quv dasturi mazmuni
2
N
4
N,A
2
6
N,A
2
6
N,A
2
4
N,A
2
6
N,A
2
4
N,A
2
6
N,A
2
6
N,A
2
6
N,A
2
4
N,A
2
6
N,A
2
4
N,A
2
6
N,A
2
6
N,A
2
4
N,A
6
N,A
2
4
N,A
2

55.

19
Uzluksiz ta'minot manbai.
20
Shifrator va deshifratorlar.
21
Mikroprosessorlar.
22
ShK profilaktik ishlar olib
borish.
23
24
Kompyuter qurilmalarini
testlash.
Energiya tejaydigan iste'mol
mahsulotlari uchun
standartlar.
Video karta, ovoz kartasi va
periferik qurilmalarni o'rnatish
va sozlash.
Shifrator va deshifratorlarni
modellash. Multipleksorlar va
demultipleksorlarni modellash.
Mikroprosessorlar,
soprosessorlar,mikroprosessorlar
tizimlari
Shaxsiy kompyuterlarni yig’ish
va nosozliklarni bartaraf etish.
Nosoz qurilmalarni almashtirish
va hujjatlashtirish.
Xalqaro standartlar:Energy Star,
TCO.
Zamonaviy
energiya
saqlash elementlari.
Jami
6
N,A
2
4
N,A
2
6
N,A
2
6
N,A
2
6
N,A
2
2
N,A
120
N,A
42
3. O‘quvchilarning bilim va ko‘nikmalarini baholash
O‘quv dasturi davomida o‘quvchilar tomonidan o‘zlashtirilgan bilim va ko‘nikmalar ichki
nazorat bo‘yicha amaldagi tartib asosida baholanadi.
Baholash usullari yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriqlardan iborat bo‘lib,
ular o‘quv elementini o‘zlashtirish natijalarini aniqlashga imkon beradi. Nazorat savollari va
topshiriqlar qo‘yilgan maqsadga hamohang bo‘lishi lozim.
4. Tavsiya etiladigan adabiyotlar ro‘yxati:
1. Shavkat Mirziyoyev “Milliy taraqqiyot yo‘limizni qat’iyat bilan davom ettirib,yangi
bosqichga ko‘taramiz” Toshkent – “O‘zbekiston”-2018.
2. Shavkat Mirziyoyev “Xalqimizning roziligi bizning faoliyatimizga berilgan eng oliy
baxodir” Toshkent – “O‘zbekiston”-2018.
3. Shavkat Mirziyoyev “Erkin va farovon, demokratik O‘zbekiston davlatini birgalikda
barpo etamiz” Toshkent – “O‘zbekiston”-2016.
4. Shavkat Mirziyoyev “Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik –har
bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak” Toshkent – “O‘zbekiston”-2017.
5. Shavkat Mirziyoyev “Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash – yurt
taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi” Toshkent – “O‘zbekiston”-2017.
6. Shavkat Mirziyoyev “Buyuk kelajagimizni mard va olijanob halqimiz bilan birga
quramiz” Toshkent – “O‘zbekiston”-2018.
7. N.I.Sodiqova, E.A.Korniyenko, M.D.Xoshimxodjayeva Pereferiya va ofis qurilmalarini
ta’mirlash va ishlatish o‘quv qo‘llanma. Toshkent 2013y.
8. Дж. К. Макин, АнилДесаи Учебный курс Microsoft. Развертывание и настройка
WindowsServer.. 2012 г.
9. Д. Колиснеченко “Компьютер. Большой самоучитель по ремонту, сборке и
модернизации”, 2010 г.
10. Эндрю Таненбаум “Архитектура Компьютера” 6-издание, Питер, 2013 г.
11. A.Shin. Axborot vositalari mashinalari va kompyuter tarmoqlari operatori
Mutaxassislikka kirish (komunikatsiya, tizimlarida xizmat ko‘rsatish va ta’mirlash texnigi) 2017y.
12. O‘.Yuldoshev .Axborot vositalari mashinalari va kompyuter tarmoqlari operatori 2017y.
13. O‘.Yuldoshev. Raqamli axborotlarni qayta ishlash ustasi 2017y.

56.

Internet manbalari:
1. http://metalcandy.ru/documentation-centos
2. https://aim.uz/referaty/58-informatika/13477-shaxsiy-kompyuter-va-ofis-qurilmalarigatexnik-xizmat-ko-rsatish-fanidan-ma-ruza-matni.html#google_vignette
3. http://docplayer.net/34780225-Kasb-hunar-kollejlari-uchun-o-quv-qo-llanma.html

57.

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
BOSHLANGICH PROFESSIONAL TA’LIMNING
3.52.01.02 - Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisikasbi bo‘yicha
“Mobil qurilmalarning dasturiy ta’minoti” fanidan
O‘QUV DASTURI
Kvalifikatsiya(lar)nomi:
Apparat va dasturiy ta’minot
sozlovchisi
O‘quv rejadagi tartib raqami:
3.03
Ajratilgan soat:
70
Toshkent – 2021

58.

59.

1. O‘quv dasturi umumiy talablari
Dastur nomi
Ajratilgan soat
Mavzular soni
Dasturning maqsadi
O‘zlashtirish (o‘qitish)
natijalari
Bilimlar
Ko‘nikmalar
O‘quv rejasiga
muvofiq o‘zaro bog‘liq
bo‘lgan fanning nomi
O‘qitishni tashkiliy
shakli
Dasturga qo‘yilgan
talab
Mobil qurilmalarning dasturiy ta’minoti
70
15
Multimediya texnologiyalarining apparat va dasturiy ta'minoti,
mobil elektron tizimlar, mashhur mobil platformalarning asosiy
qurilmalari va ushbu platformaning emulyatorlarga asoslangan
mobil tizimlarini o’rganish va ulardan foydalanish xususiyatlari
hamda multimediya tizimlaridan faoliyatning turli sohalarida
foydalanish istiqbollarini rivojlantirish
1. Multimedia vositalari bilan ishlash;
2. Mobil qurilmalar dasturiy ta'minotini o'rnatish va sozlash.
3. Mobil qurilmalarning Windows Mobile OS, Windows Phone,
Android, IOS, Symbian OS operasion tizimlarida ishlash;
4. Team Weaver sozlamalarini amalga oshirish;
5. Mobil qurilmalar uchun ovoz yozish va ijro etish vositalaridan
foydalana bilish.
- Multimedia texnologiyasi tushunchasi
- Apparat multimedia texnologiyasi;
- Dasturiy ta'minot multimedia tex-nologiyasi
- Uyali telefon, uning turlari, mobil telefonlar modellari,
qurilmalari
- Mobil telefonlar qurilmalarining operasion tizimlari.
- Windows Mobile, Windows Phone, Android, IOS, Symbian OSoperasion tizimlarning farqlari va o'xshashliklari;
- Turli mobil OS lar uchun utilitlar (Utility);
- Mobil qurilma (ichki saqlash qurilmasi, SDcard);
- WhatsApp,
Telegram,
WeChat,
Tango,
Facebook
messenjerlarning o'xshashlik va farqlari
- Grafik va video tasvirlarni uzatish vositalari;
- Axborotni olish va qulay idrok yetish vositalari.
- Multimedia texnologiyalari bilan ishlash;
- Mobil qurilmalarni proshivka qilish;
- Mobil qurilmalar uchun dasturiy ta'minot o'rnatish va sozlash.
- Windows Mobile OS, Windows Phone, Android, IOS, Symbian
OS operasion tizimlarida ishlash;
- WhatsApp, Telegram, WeChat, Tango, Facebook messenjerlarni
o'rnatish, sozlash va ular bilan ishlash;
- Mobil qurilmalar va masofadan kompyuterni nazorat qilish
uchun internet sozlamalariniamalga oshirish (Team Weaver);
- Mobil qurilmalar uchun ovoz yozish va ijro etish vositalaridan
foydalanish
Informatika va axborot texnologiyalari, axborot xavfsizligi,
ma'lumotlar ombori, WEB dasturlash,
kompyuter tarmoqlari, raqamli axborotni qayta ishlash
texnologiyasi
N – Nazariy ta’lim;
A – Amaliy ta’lim;
NA – Nazariy va amaliy ta’lim birgalikda tashkil etiladi;
MX – Maxsus xonada o‘tkaziladigan mashg‘ulot.
Majburiy

60.

O‘qitish tili
Baholash tartibi
O‘quvchilarning bilim
va ko‘nikma-larini
baholash
Guruhda belgilangan o‘qitish tili asosida
Baholash bo‘yicha amaldagi tartib asosida
Yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriq
1
Multimedia
vositalarining
tarkibiy qismlari.
Multimedia ilovalari
uchun qo'llanilish
sohalari.
2
Zamonaviy
kompyuter
yangitexnologiyalard
an foydalanish
vositasi sifatida.
3
Mobil aloqa
vositalari. Zaruriy
dasturiy ta’minot
Mavzuning qisqacha mazmuni
Multimedia va uning tarkibiy qismlari.
Multimediatexnologiyasining maqsadi va uch
asosiy tamoyillari.
Multimedianing texnik va dasturiy tomonlari.
Ma'lumotlar
taqdimotida
qo'llaniladigan
multimedianing
imkoniyatlari.
Multimedianing vizual va audio effektlar va
turli xil ma'lumotlar turlari kombinasiyalari
bo'yicha ta'rifi.
Multimedianing o'zaro ta'sirni qo'llabquvvatlashga asoslangan tasnifi. Multimedia
telekommunikasiya
texnologiyalaridan
foydalanish asosida tasniflash. Multimedia
ilovalaridan
foydalanish sohalari
Zamonaviy kompyuter multimedia ilovalari
bilan ishlash va multimedia ma'lumotlarini
yaratish vositasi sifatida. Multimediali
kompyuterning asosiy tarkibiy qismlari,
ularning texnik xususiyatlari. Multimedia
vazifalarni hal qilish uchun zarur bo'lgan
periferik qurilmalar.
Grafik va matnli axborotlarni kiritish
qurilmalari - skaner, grafik planshet.
Skanerning turlari va xususiyatlari. Matnni
tanib olish uchun dasturiy ta'minotni o'rnatish
va sozlash. Grafik planshetning maqsadi,
xususiyatlari va
ishlash prinsipi. Multimediali axborotni
proeksiyalash qurilmasi-hujjat kamerasi,
ishlashprinsipi.
Mobil
aloqa
vositalari.
Smartfonlar
vakommunikatorlar, qiyosiy xarakteristikalar.
Uyali
telefonlar
tasnifi.
Zamonaviy
modellarningtasnifi va xususiyatlari. Ko'chma
radioto'lqinlarning ishlash prinsipi va mobil
aloqaning ishlash prinsipi. Uyali aloqa uchun
zarur dasturiy ta'minotni o'rnatish va sozlash.
Mustaqil ta’lim
Mavzuning nomi
4
N,A
2
6
N,A
2
8
N,A
Jami
№
O‘qitishni
tashkiliy shakli
2. O‘quv dasturi mazmuni
2

61.

Mobil qurilmalar
uchun ovoz yozish
va ijro etish
vositalari
4
5
6
7
8
9
Mobil qurilmalar
uchun dasturiy
ta'minotni
sozlash(ITools i
Nokia PC Suite )
Mobil qurilmalar
proshivka va standart
sozlash uchun qayta
tiklash
Raqamli ovoz yozish tamoyillari. Tovush
kartalarining turlari. Akustika tizimi.
Mikrofonlar va uning turlari. Naushniklar.
Naushnik turlari. Raqamli ovoz yozuvchisi.
Analog va
raqamli audio tashuvchilar. MP3-pleerlar va
mobil qurilmalar.
Mobil qurilmalar uchun dasturiy ta'minotni
sozlash. ITools i Nokia PC Suite dasturiy
vositalari.
Dasturiy vositalarning ishlash tamoyillari.
Mobil dasturlar haqida umumiy tushunchalar.
Standart sozlash uchun qayta tiklash. Dastur
interfeysi
va elementlari.
Mobil dasturlarning funksiyalari bilan
Mobil qurilmalarning
tanishish. Uyali aloqa uchun zarur dasturiy
dasturiy fumksiyalari
ta'minotni o'rnatish va sozlash
Mobil qurilmalarning amaliy dasturiy ta'minot
vositalariga kirish (Standart Soft:o'yinlar,
Mobil qurilmalar
virtual muzeylar, reklama materiallari)
uchun amaliy
Mobil ilovalarni sozlash va qurilmalarning
dasturiy ta'minot
yangi versiyalariga yangilash (o'yinlar, virtual
muzeylar,
reklama materiallari)
Windows Mobile,
Windows Phone,
Android, IOS,
Windows Mobile, Windows Phone, Android,
Symbian OS
IOS, SymbianOS operasion tizimlarning
operasion
funksional
tizimlarning farqlari imkoniyatlari bilan tanishish.
va
o'xshashliklari
10
Mobil operasion
tizimlarni sozlash va
yangilash
Mobil operasion tizimlarga kirish va sozlash
turlari.
Jami:
8
N,A
10
N,A
3
8
N,A
2
8
N,A
4
6
N,A
2
6
N,A
2
6
N,A
70
4
2
25
3. O‘quvchilarning bilim va ko‘nikmalarini baholash
O‘quv dasturi davomida o‘quvchilar tomonidan o‘zlashtirilgan bilim va ko‘nikmalar ichki
nazorat bo‘yicha amaldagi tartib asosida baholanadi.
Baholash usullari yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriqlardan iborat bo‘lib,
ular o‘quv elementini o‘zlashtirish natijalarini aniqlashga imkon beradi. Nazorat savollari va
topshiriqlar qo‘yilgan maqsadga hamohang bo‘lishi lozim.
4. Tavsiya etiladigan adabiyotlar ro‘yxati:
1. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirziyoyavning 2018 yil 7 iyundagi “Har bir
oila-tadbirkor» dasturini amalga oshirish to‘g‘risidagi PQ-3777-sonli Qarori.

62.

2. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirziyoyevning 2018 yil 14 iyuldagi «Aholi
bandligini ta’minlash borasidagi ishlarni takomillashtirish va samaradorligini oshirish choratadbirlari to‘g‘risida»gi PQ-3856-sonli Qarori.
3. Shavkat Mirziyoyev “Milliy taraqqiyot yo'limizni qat'iyat bilan davom ettirib, yangi
bosqichga ko'taramiz” Toshkent – “O'zbekiston”-2018y.
4. Shavkat Mirziyoyev “Xalqimizning roziligi bizning faoliyatimizga berilgan eng oliy
baxodir” Toshkent – “O'zbekiston”-2018y.
5. N.I.Sodiqova, E.A.Korniyenko, M.D.Xoshimxodjayeva Pereferiya va ofis qurilmalarini
ta’mirlash va ishlatish o‘quv qo‘llanma. Toshkent 2013y.
6. Дж. К. Макин, АнилДесаи Учебный курс Microsoft. Развертывание и настройка
WindowsServer.. 2012 г.
7. Д. Колиснеченко “Компьютер. Большой самоучитель по ремонту, сборке и
модернизации”, 2010 г.
8. Эндрю Таненбаум “Архитектура Компьютера” 6-издание, Питер, 2013 г.
9. A.Shin. Axborot vositalari mashinalari va kompyuter tarmoqlari operatori
Mutaxassislikka kirish (komunikatsiya, tizimlarida xizmat ko‘rsatish va ta’mirlash texnigi) 2017y.
10. O‘.Yuldoshev .Axborot vositalari mashinalari va kompyuter tarmoqlari operatori
2017y.
11. O‘.Yuldoshev. Raqamli axborotlarni qayta ishlash ustasi 2017y.
Internet manbalari:
1. http://metalcandy.ru/documentation-centos
2. https://aim.uz/referaty/58-informatika/13477-shaxsiy-kompyuter-va-ofis-qurilmalarigatexnik-xizmat-ko-rsatish-fanidan-ma-ruza-matni.html#google_vignette
3. http://docplayer.net/34780225-Kasb-hunar-kollejlari-uchun-o-quv-qo-llanma.html

63.

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
BOSHLANGICH PROFESSIONAL TA’LIMNING
3.52.01.02 - Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisikasbi bo‘yicha
“Shaxsiy kompyuterlar, serverlar, periferiya uskunalarining apparat
ta’minotiga xizmat ko‘rsatish” o‘quv amaliyotidan
O‘QUV DASTURI
Kvalifikatsiya(lar)nomi:
Apparat va dasturiy ta’minot
sozlovchisi
O‘quv rejadagi tartib raqami:
4.01
Ajratilgan soat:
120
Toshkent – 2021

64.

65.

O‘quv dasturi umumiy talablari
2.
Shaxsiy kompyuterlar, serverlar, periferiya uskunalarining apparat
ta’minotiga
xizmat ko’rsatish” o’quv amaliyoti
1.
Dastur nomi
Ajratilgan soat
120
Mavzular soni
16
Shaxsiy kompyuterlar, serverlar, periferiya uskunalarining apparat
ta'minotiga xizmat ko'rsatish
ko'nikmalarini egallash va kasbiy faoliyatda qo'llashdan iborat
1. Foydalanuvchi ish joyida kompyuter texnikasi va kompyuter ofis
jihozlarini o'rnatish,sozlash, ishga tushirish;
2. Kompyuter texnikasi va kompyuter ofis uskunalari ishidagi
muammolar va nosozliklarni bartaraf etish va ish qobiliyatini
diagnostika qilishni kasbiy faoliyatda qo'llash;
3. Nosoz apparat qismlarini almashtirish va sarf mateiallarini
hisoblash
• Shaxsiy kompyuter va serverlar turlari va arxitekturasining tasnifi;
• Shaxsiy kompyuter va serverlarning qurilmasini, ularning asosiy
bloklarini, vazifalarini va texnik xususiyatlarini;
• Ulanish interfeyslari va ishlash qoidalari;
• Shaxsiy kompyuter, serverlar, periferiya va kompyuter ofis
uskunalari bilan ishlashda o'rnatish, ishlatish va mehnatni muhofaza
qilish bo'yicha normativ hujjatlarni tarqatish;
• Apparat komponentli muammolar va nosozliklarni tashxislash
usullari;
• Apparat ta'minotining nosozliklari va muammolarini bartaraf etish
usullari;
• Nosoz apparat komponentlarini almashtirish usullari;
• Maxsus xizmat ko'rsatish markazlarida apparatlarni kafolatli
ta'mirlash tartibi
• Foydalanuvchi vazifalarini hal qilish uchun optimal bo'lgan shaxsiy
kompyuter, server va
• Periferik uskunalar apparat konfigurasiyani tanlash;
• Shaxsiy kompyuterlarni, serverlarni, atrof-muhit qurilmalarini,
jihozlarni va kompyuter ofis uskunalarini asosiy tarkibiy qismlarga
(bloklarga) yig'ish va qismlarga ajratish) ;
• ShK, serverlar, periferik qurilmalarning kabel tizimini ulash;
• Apparat ta'minotining ishlash parametrlarini sozlash;
• Apparat ta'minotining ishga yaroqliligini tashxis qilish va undagi
muammolar va xatolarni bartaraf etish;
• Nosoz apparat komponentlarini o'xshash yoki mos bo'lganlar bilan
almashtirish va sarf xarajatlarini;
• Nosoz apparat komponentlarini maxsus xizmat ko'rsatish
markazlariga ta'mirlash uchun yuborish;
• Hisobot va texnik hujjatlarni saqlash
Informatika va axborot texnologiyalari, axborot xavfsizligi,
ma'lumotlar ombori, WEB dasturlash,
kompyuter tarmoqlari, raqamli axborotni qayta ishlash texnologiyasi
Dasturning maqsadi
O‘zlashtirish
(o‘qitish) natijalari
Bilimlar
Ko‘nikmalar
O‘quv rejasiga
muvofiq o‘zaro
bog‘liq bo‘lgan
fanning nomi

66.

O‘qitishni tashkiliy
shakli
Dasturga qo‘yilgan
talab
O‘qitish tili
Baholash tartibi
O‘quvchilarning
bilim va
ko‘nikmalarini
baholash
A – Amaliy ta’lim;
MX – Maxsus xonada o‘tkaziladigan mashg‘ulot.
Majburiy
Guruhda belgilangan o‘qitish tili asosida
Baholash bo‘yicha amaldagi tartib asosida
Yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriq
2
3
4
5
6
7
8
Mavzuning qisqacha mazmuni
ShK va uning atrof qurilmalari bilan
Mehnat muhofazasi
ishlashda xavfsizlik qoidalariga rioya qilish.
va texnika xavfsizligi
Ish joyini tashkil etish
Ish joyida shaxsiy kompyuterning asosiy
qurilmalarni ulash va o'rnatish. Ish joyida
ShKning asosiy va
shaxsiy
kompyuterning
periferiya
periferiya qurilmalari
qurilmalarni to'g'ri ulash va o'rnatish.
Klaviatura va sichqon bilan ishlash
Tizimli blok
Tizimli blokni qismlarga ajratish. Tizimli
blokni yig'ish.
Elektr ta'minoti va ona plataning ulanish va
ishlash qoidalari. Tok manbaini olib
tashlash va o'rnatish. Tok manbaini ulash.
Ona platani olib tashlash va o'rnatish
Prosessor, videokarta va operativ xotira
Prosessor, videokarta
uchun ulanish va ishlash qoidalari
va operativ xotira
Prosessorni ulash va olib tashlash.
Videokartani ulash va olib tashlash.
Operativ xotirani ulash va olib tashlash
Sovutish tizimi va kengaytirish kartalari
uchun ulanish va ishlatish qoidalari. ShK
Sovutish tizimi va
kuleri va sovutish tizimi radiator bilan
kengaytirish kartalari
ishlash, uni olib tashlash va o'rnatish.
Kengaytirish kartalarini ulash.
Optik disklar va
Optik disklarni olib tashlash, o'rnatish va
qattiq disklar.
ulash. Qattiq disklar bilan ishlash, uni olib
tashlash, o'rnatish va ulash
Tizimli blok profilaktikasi.
Tizimli
Tizimli blok,
blokning barcha ishchi sohalari
klaviatura va
parametrlarini tekshirish. Tizimli blokning
sichqonchaga texnik
ichki qismlarini optimallashtirish.
xizmat ko'rsatish
Tizimli blokni tahlilash, testlash.
Tok manbai va ona
plata.
Mustaqil ta’lim
1
Mavzular nomi
2
A,
MX
4
6
A,
MX
4
12
A,
MX
2
6
A,
MX
2
12
A,
MX
4
6
A,
MX
2
6
A,
MX
2
12
A,
MX
2
Jami
№
O‘qitishning
tashkiliy shakli
3. O’quv dasturi mazmuni

67.

9
10
Uskunalar bilan
ishlash
ShKning elektr
ta'minoti tizimi va
sovutish tizimlari
nosozliklari sabalari.
11
Orgtexnikaga texnik
xizmat ko'rsatish.
12
Kartridjlarni
to'ldirish va tiklash
13
14
15
16
Turli lokal tarmoq
topologiyalarini
tashkil etish.
Lokal tarmoqni
tayyorlash va
o'rnatish.
Konnektor
rozetkalarni siqish.
Tarmoq ulanishlarini
sozlash
Uskunalar
bilan
ishlashda
oddiy
muammolarni izlash va topish. Uskunalar
bilan ishlashda oddiy muammolarni bartaraf
etish.
Tizimli blokning ishga
yaroqliligini
tekshirish. Tizimli blok ulanganligini
tekshirish. Sovutish tizimining radiatori va
kulerini olib tashlash va o'rnatish
Skanerga texnik xizmat ko'rsatish.
Printerga
texnik
xizmat
ko'rsatish.
Nusxalash uskunalariga texnik xizmat
ko'rsatish.
Ko'p funksiyali uskunalarga texnik xizmat
ko'rsatish.
Kartridjni to'ldirish. Kartridjni tiklash.
Lazerli printerlarning kartridjlariga
texnik xizmat ko'rsatish.
Halqa
topologiyasini
tashkillashtirish.
Yulduz topologiyasini tashkillashtirish.
Aralash topologiyasini tashkillashtirish.
Lokal kabellarni tayyorlash
tarmoqni montaj qilish.
Konnektorni
va
rozetkalarni
Rozetkalarni o'rnatish
va
6
A,
MX
4
12
A,
MX
4
6
A,
MX
2
6
A,
MX
2
6
A,
MX
2
6
A,
MX
2
6
A,
MX
2
10
A,
MX
2
lokal
siqish.
Ishchi guruxni sozlash. Domenni sozlash.
Tarmoq manzillari va kirishni sozlash
Jami:
120
A,
MX
42
3. O‘quvchilarning bilim va ko‘nikmalarini baholash
O‘quv dasturi davomida o‘quvchilar tomonidan o‘zlashtirilgan bilim va ko‘nikmalar ichki
nazorat bo‘yicha amaldagi tartib asosida baholanadi.
Baholash usullari yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriqlardan iborat bo‘lib, ular
o‘quv elementini o‘zlashtirish natijalarini aniqlashga imkon beradi. Nazorat savollari va topshiriqlar
qo‘yilgan maqsadga hamohang bo‘lishi lozim.
4. Tavsiya etiladigan adabiyotlar ro‘yxati:
1. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirziyoyavning 2018 yil 7 iyundagi “Har bir oilatadbirkor» dasturini amalga oshirish to‘g‘risidagi PQ-3777-sonli Qarori.
2. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirziyoyevning 2018 yil 14 iyuldagi «Aholi
bandligini ta’minlash borasidagi ishlarni takomillashtirish va samaradorligini oshirish choratadbirlari to‘g‘risida»gi PQ-3856-sonli Qarori.
3. Shavkat Mirziyoyev “Milliy taraqqiyot yo'limizni qat'iyat bilan davom ettirib, yangi
bosqichga ko'taramiz” Toshkent – “O'zbekiston”-2018y.
4. Shavkat Mirziyoyev “Xalqimizning roziligi bizning faoliyatimizga berilgan eng oliy
baxodir” Toshkent – “O'zbekiston”-2018y.

68.

5. N.I.Sodiqova, E.A.Korniyenko, M.D.Xoshimxodjayeva Pereferiya va ofis qurilmalarini
ta’mirlash va ishlatish o‘quv qo‘llanma. Toshkent 2013y.
6. Дж. К. Макин, АнилДесаи Учебный курс Microsoft. Развертывание и настройка
WindowsServer.. 2012 г.
7. Д. Колиснеченко “Компьютер. Большой самоучитель по ремонту, сборке и
модернизации”, 2010 г.
8. Эндрю Таненбаум “Архитектура Компьютера” 6-издание, Питер, 2013 г.
9. ЛогиновМ.Д. Техническо эобслуживание средств вычеслителной техники[Текст]:
учебное пособие. - М.: Бином. Лаборатория знаний, 2010г.
2. Мюллер С. Модернизасия и ремонт ПК, 18-эиздание.: Пер. сангл. [Текст] - М.: ООО
"И.Д. Вилямс", 2009г.
3. СоломенчукВ.Г. ЖелезоПК 2010[Текст]. - СПб.: БХВ - Петербург, 2010
4. БалабановП.В., МозговаГ.В. Методы и средства контроля и диагностики
аппаратного программного обеспечения компютерных сетей [Текст]: лабораторные работы. Тамбов. Изд-воТамб. гос. техн. ун-та, 2009г.
5. Ташков П. Восстанавливаем данные на 100%. [Текст]Изд-воПитер, 2010г.
6. ТашковП. Зашитакомпютерана 100%: сбои, ошибкиивируси. [Текст]Изд-воПитер,
2010.
7. Sh. A.Nazarov, Kompyuter va ofis jixozlaridan foydalanish, 2007u
Internet manbalari:
1. http://metalcandy.ru/documentation-centos
2. https://aim.uz/referaty/58-informatika/13477-shaxsiy-kompyuter-va-ofis-qurilmalarigatexnik-xizmat-ko-rsatish-fanidan-ma-ruza-matni.html#google_vignette
3. http://docplayer.net/34780225-Kasb-hunar-kollejlari-uchun-o-quv-qo-llanma.html

69.

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
BOSHLANGICH PROFESSIONAL TA’LIMNING
3.52.01.02 - Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisikasbi bo‘yicha
“Shaxsiy kompyuterlar, serverlar, periferiya uskunalarining dasturiy ta’minotini o‘rnatish va
xizmat ko‘rsatish” o‘quv amaliyotidan
O‘QUV DASTURI
Kvalifikatsiya(lar)nomi:
Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisi
O‘quv rejadagi tartib raqami:
4.02
Ajratilgan soat:
120
Toshkent – 2021

70.

71.

1. O‘quv dasturi umumiy talablari
Dastur nomi
Ajratilgan soat
Shaxsiy kompyuterlar, serverlar, periferiya uskunalarining
dasturiy ta’minotini o’rnatish va xizmat ko’rsatish o’quv amaliyoti
150
Mavzular soni
57
Dasturning maqsadi
Shaxsiykompyuterlar, serverlar, periferiya uskunalarining dasturiy
ta’minotini o’rnatish va xizmat ko’rsatish bo’yicha ko’nikmalarini
shakllantirish.
O‘zlashtirish (o‘qitish)
natijalari
Shaxsiy kompyuterlar, serverlar, periferik qurilmalar va apparat
vositalarini ta’mirlashni o’rganish. Umumiy va professional
kompetensiyaga ega bo’lish.
Bilimlar
O‘quv rejasiga muvofiq
o‘zaro bog‘liq bo‘lgan
fanning nomi
O‘qitishni tashkiliy
shakli
Dasturga qo‘yilgan talab
O‘qitish tili
Baholash tartibi
O‘quvchilarning bilim
va ko‘nikmalarini
baholash
- Shaxsiykompyuterlar,
serverlarlarningklassifikatsiyasivaarxitekturasi;
- Operatsiontizimvauningturlari;
- Operatsiontizimnio’rnatishvasozlash;
- Shaxsiykompyuterlardanosozliklarnibartarafetish.
Informatika va axborot texnologiyalari, axborot xavfsizligi,
ma'lumotlar ombori, WEB dasturlash,
kompyuter tarmoqlari, raqamli axborotni qayta ishlash
texnologiyasi
A – Amaliy ta’lim;
MX – Maxsus xonada o‘tkaziladigan mashg‘ulot.
Majburiy
Guruhda belgilangan o‘qitish tili asosida
Baholash bo‘yicha amaldagi tartib asosida
Yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriq
№
Mavzular nomi
Mavzuning qisqacha mazmuni
Jami
O‘qitishning
tashkiliy shakli
Mustaqil ta’lim
2. O‘quv dasturi mazmuni
1
Shaxsiy kompyuter va
serverlarning apparat
ta'minoti
Shaxsiy kompyuterni yig’ish. Serverlarni
yig'ish
6
A
2
Periferik qurilmalarda
nosozliklarni bartaraf
etish
6
A,MX
2
3
BIOS tizimida
6
A,MX
4
Periferik qurilmalar va orgtexnikani
o'rnatish va sozlash. Nosozliklarini aniqlash
va bartaraf etish. Prosessorlar va ularda
nosozliklarni bartaraf etish
BIOS Setup dasturini ishga tushirish va

72.

nosozliklarni bartaraf
etish
4
5
6
7
8
Ona platasi
Shaxsiy
kompyuterlarda
interfeyslardan
foydalanish
Uzluksiz ta'minot
manbai.
Tezkor xotira
qurilmasi.
Ma'lumotlarni tashish
shinalari.
9
Server disk tizimiga
xizmat ko'rsatish
10
Windows reestri
11
Noutbuklar
12
Multimedia tizimi
13
Monitorlar
14
Sovutish tizimi
Apparat dasturiy
ta'minotda diagnostika
ishlari
15
16
17
18
19
20
Shaxsiy kompyuterni
modernizasiya qilish
sozlash. BIOS vositalari yordamida to‘g‘ri
yig‘ishni tekshirish.
Ona platada indekator va boshqarish
tugmalarni o'rnatish
6
A,MX
2
6
A,MX
2
6
A,MX
2
6
A,MX
2
6
A,MX
2
6
A,MX
4
6
A,MX
2
6
A,MX
2
6
A,MX
2
6
A,MX
2
6
A,MX
2
BIOS da matnli va ovozli xabarlar.
Kondensatorni almashtirish
6
A,MX
2
Kiritish va chiqarish portlari.
Kompyuterning texnik qismini
modernizasiya qilish
6
A,MX
2
A,MX
2
A,MX
2
A,MX
2
A,MX
2
A,MX
42
Foydalanuvchi uchun shaxsiy kompyuter va
qurilmalarni tanlash. Kompyuterda
dasturlarni va drayverlarni o'rnatish.
Utilitlarni o'rnatish.
Video karta, ovoz kartasi va periferik
qurilmalarni o'rnatish va sozlash.
Tezkor xotira qurilmasi arxitekturasi va
tipini aniqlash
Ma'lumotlarni funksional almashtirish
Keysh xotira bilan ishlash.
Qattiq diskni o'rnatish. CMOS - Setup
dasturida avtomatik parametrlarni o'rnatish.
Hisoblash texnikasida kiritish va chiqarish
qurilmalarini o'rnatish
Reestr bilan ishlash, uni tozalash. Prosessor
va kullerni o'rnatish
Noutbuk qurilmalari turlarini modernizasiya
qilish. PC va Express Card ni o'rnatish.
Grafik texnologiyalar. Interfeys
videoadapterlari: shina PCI Express.
Videoadapterni tanlash va o'rnatish.
Televizion tyunerlar.
Ovoz kartasini o'rnatish va sozlash. CDROM/CD-R-RW/DVD diskovodlarni
o'rnatish.
Tizim blokida kullerlarni o'rnatish
Kiritish va chiqarish
Issiq klavishlar va ular bilan ishlash. Lazerli
6
qurilmalari bilan
printer kartridjini to'ldirish.
ishlash
Shreder va laminatorni Videoproektorni o'rnatish va sozlash va
6
o'rnatish va sozlash
proektorda lampalarni almashtirish.
Kompyuter
Nosoz qurilmalarni almashtirish va
qurilmalarini testlash.
6
hujjatlashtirish. Profilaktika ishlarini olib
ShK profilaktik
borish
ishlarini olib borish.
Videodomofonlarni va videokameralarni
6
Tizim xavfsizligi
o'rnatish. Tizim xavfsizligini ta’minlash
Jami
120

73.

3. O‘quvchilarning bilim va ko‘nikmalarini baholash
O‘quv dasturi davomida o‘quvchilar tomonidan o‘zlashtirilgan bilim va ko‘nikmalar ichki
nazorat bo‘yicha amaldagi tartib asosida baholanadi.
Baholash usullari yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriq-lardan iborat bo‘lib, ular
o‘quv elementini o‘zlashtirish natijalarini aniqlashga imkon beradi. Nazorat savollari va topshiriqlar
qo‘yilgan maqsadga hamohang bo‘lishi lozim.
4. Tavsiya etiladigan adabiyotlar ro‘yxati:
1. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirziyoyavning 2018 yil 7 iyundagi “Har bir oilatadbirkor» dasturini amalga oshirish to‘g‘risidagi PQ-3777-sonli Qarori.
2. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirziyoyevning 2018 yil 14 iyuldagi «Aholi
bandligini ta’minlash borasidagi ishlarni takomillashtirish va samaradorligini oshirish choratadbirlari to‘g‘risida»gi PQ-3856-sonli Qarori.
3. Shavkat Mirziyoyev “Milliy taraqqiyot yo'limizni qat'iyat bilan davom ettirib, yangi
bosqichga ko'taramiz” Toshkent – “O'zbekiston”-2018y.
4. Shavkat Mirziyoyev “Xalqimizning roziligi bizning faoliyatimizga berilgan eng oliy
baxodir” Toshkent – “O'zbekiston”-2018y.
5. N.I.Sodiqova, E.A.Korniyenko, M.D.Xoshimxodjayeva Pereferiya va ofis qurilmalarini
ta’mirlash va ishlatish o‘quv qo‘llanma. Toshkent 2013y.
6. Дж. К. Макин, АнилДесаи Учебный курс Microsoft. Развертывание и настройка
WindowsServer.. 2012 г.
7. Д. Колиснеченко “Компьютер. Большой самоучитель по ремонту, сборке и
модернизации”, 2010 г.
8. Эндрю Таненбаум “Архитектура Компьютера” 6-издание, Питер, 2013 г.
9. A.Shin. Axborot vositalari mashinalari va kompyuter tarmoqlari operatori
Mutaxassislikka kirish (komunikatsiya, tizimlarida xizmat ko‘rsatish va ta’mirlash texnigi) 2017y.
10. N.I.Sodiqova, E.A.Korniyenko, M.D.Xoshimxodjayeva Pereferiya va ofis qurilmalarini
ta’mirlash va ishlatish o‘quv qo‘llanma. Toshkent 2013y.
Internet manbalari:
1. http://metalcandy.ru/documentation-centos
2. https://aim.uz/referaty/58-informatika/13477-shaxsiy-kompyuter-va-ofis-qurilmalarigatexnik-xizmat-ko-rsatish-fanidan-ma-ruza-matni.html#google_vignette
3. http://docplayer.net/34780225-Kasb-hunar-kollejlari-uchun-o-quv-qo-llanma.html

74.

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
BOSHLANGICH PROFESSIONAL TA’LIMNING
3.52.01.02 - Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisikasbi bo‘yicha
“Mobil qurilmalarningdasturiy ta’minoti” o‘quv amaliyotidan
O‘QUV DASTURI
Kvalifikatsiya(lar)nomi:
Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisi
O‘quv rejadagi tartib raqami:
3.06
Ajratilgan soat:
90
Toshkent – 2021

75.

76.

1. O‘quv dasturi umumiy talablari
Dastur nomi
Ajratilgan soat
Mobil qurilmalarning dasturiy ta’minoti o‘quv amaliyoti
90
Mavzular soni
4
Dasturning maqsadi
Amaliyotning maqsadi apparat va dasturiy ta'minot sohasida
ishlash, mobil elektron tizimlarga xizmat ko'rsatish,mashhur mobil
platformalarning asosiy qurilmasini va ushbu platformaning
emulyatorlarga asoslangan mobil tizimlarni ishlab chiqish,
foydalanuvchi interfeyslari, xizmatlarini yaratish, shuningdek,
signallarni,
apparat
sensorlarini
va
mashhur
mobil
platformalarning standart ma'lumotlarini saqlashda amaliy
ko'nikmalarga ega bo'lish imkoniyatlarini o'rganishdir.
O‘zlashtirish (o‘qitish)
natijalari
Bilimlar
Ko‘nikmalar
O‘quv rejasiga muvofiq
o‘zaro bog‘liq bo‘lgan
fanning nomi
O‘qitishni tashkiliy
shakli
- Dasturlashtiriladigan, mobil elektron tizimlar uchun mobil
ilovalarni loyihalash va ishlab chiqish;
- Mo'ljallangan mobil elektron tizimning xususiyatlarini hisobga
olgan holda ma'lumotlar bazalari va ma'lumotlar tuzilmalaridan
foydalanish;
- Boshqa texnik tizimlar va qurilmalar bilan ma'lumot almashish
uchun dasturlashtiriladigan mobil tizimlar interfeyslaridan
foydalanish;
- Tahlil qilish va mobil qurilmalar uchun ilovalar xavfsizligini
ta'minlash choralarini ko'rish;
- Mobil telefonlar qurilmalarining operasion tizimlari.
- Windows Mobile, Windows Phone, Android, IOS, Symbian OSoperasion tizimlarning farqlari va o'xshashliklari;
- Turli mobil OS lar uchun utilitlar (Utility);
- Mobil qurilma (ichki saqlash qurilmasi, SDcard);
- Mobil qurilmalar uchun dasturiy ta'minot o'rnatish va sozlash.
- WINDOWS Mobile OS, Windows Phone, Android, IOS,
Symbian OS operasion tizimlarida ishlash;
- Mobil qurilmalarni proshivka qilish;
- WhatsApp, Telegram, WeChat, Tango, Facebook messenjerlarni
o'rnatish, sozlash va ular bilan ishlash;
- Mobil qurilmalar uchun ovoz yozish va ijro etish vositalaridan
foydalanish.
Informatika va axborot texnologiyalari, axborot xavfsizligi,
ma'lumotlar ombori, WEB dasturlash,
kompyuter tarmoqlari, raqamli axborotni qayta ishlash
texnologiyasi
A – Amaliy ta’lim;
MX – Maxsus xonada o‘tkaziladigan mashg‘ulot.
Dasturga qo‘yilgan
talab
Majburiy
O‘qitish tili
Guruhda belgilangan o‘qitish tili asosida

77.

Baholash tartibi
Baholash bo‘yicha amaldagi tartib asosida
O‘quvchilarning bilim
va ko‘nikmalarini
baholash
Yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriq
1
Zamonaviy mobil qurilmalar uchun operatsion
tizimlar o’rnatish va sozlash. iOS, Android va
Windows Mobileni o’rnatish, sozlash va
Mobilqurilmalar
ishlatish. Mobil qurilmalar uchun API OS
arxitekturasi va
sozlash va ishlatish; Mobil quril-malarning IOS
operatsion tizimlari va Android operatsion tizimlari uchun Java
bilan ishlash
dasturi va operatsion tizim kutubxonasi bilan
ishlash. Mobil qurilmalarda dastur-lashtirish.
C++, mobil ilovalarni rivojlantirish vositalari
va dasturlari bilan ishlash
2
Java ME konfiguratsiya va profillarini sozlash.
Java ME rivojlanish muhitlari va versiyalari.
MIDL 1 va 2 profillari, ularni o’rnatish va
sozlash.
Foydala-nuvchi
interfeysi
komponentlaridan
foydalanish.
Midletni
yuklash, disk raskadrovka qilish; Midletlarning
tarmoqorqa liserver programmalari bilan
o’zaroaloqasini o’rnatish va ishlash
Mobil qurilmalar
uchun Java
dasturlash tili.
3
Android operatsion
tizimlari uchun
dasturlashtirish
4
Windows Phone
uchun ilovalarni
ishlab chiqish
Mavzuning qisqacha mazmuni
Android OT da dastur arxitekturasini aniqlash.
Android Java virtualmashinasida ishlash;
Android OT da ilovalar yaratish; Androidilovalarning
kompilyatsiyasini
o’rna-tish.
Activity,
Intents,
Views,
Services,
ContentProvider,
BroadcastReceiver;
boshqarish va ular bilan ishlash. Android OTda
API bilan ishlash. XML-fayllar yordamida
menyularni yuklash, muloqot oynasini yaratish.
Android ilovasidan qurilmalariga kirish.
IOS,Windows Phone operasion tizimlarida
ishlash;
iOS
uchun
dasturlashtirish
prinsiplariga ko’ra ishlash. iOSning turli
versiyalari
va
uning
imkoniyatlaridan
foydalanish; Windows Phone o’rnatish, sozlash
Mustaqil ta’lim
Mavzular nomi
O‘qitishning
tashkiliy shakli
№
Jami
2. O‘quv dasturi mazmuni
12
A
6
24
A
8
30
A
10
24
A
8

78.

va ishlash. Microsoft Visual Studio Express for
Windows Phone tizimini o’rnatish, sozlash va
ishlash.
Jami
90
32
3. O‘quvchilarning bilim va ko‘nikmalarini baholash
O‘quv dasturi davomida o‘quvchilar tomonidan o‘zlashtirilgan bilim va ko‘nikmalar ichki
nazorat bo‘yicha amaldagi tartib asosida baholanadi.
Baholash usullari yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriqlardan iborat bo‘lib, ular
o‘quv elementini o‘zlashtirish natijalarini aniqlashga imkon beradi. Nazorat savollari va topshiriqlar
qo‘yilgan maqsadga hamohang bo‘lishi lozim.
4. Tavsiya etiladigan adabiyotlar ro‘yxati:
1. Shavkat Mirziyoyev “Milliy taraqqiyot yo'limizni qat'iyat bilan davom ettirib, yangi
bosqichga ko'taramiz” Toshkent – “O'zbekiston”-2018y.
2. 2.Shavkat Mirziyoyev “Xalqimizning roziligi bizning faoliyatimizga berilgan eng oliy
baxodir” Toshkent – “O'zbekiston”-2018y.
3. N.I.Sodiqova, E.A.Korniyenko, M.D.Xoshimxodjayeva Pereferiya va ofis qurilmalarini
ta’mirlash va ishlatish o‘quv qo‘llanma. Toshkent 2013y.
4. Informatsiya o fayle «Windows Server. Poshagovыe rukovodstva. Avtor: Roland
Vinkler. 2008y.
5. T.S.Safarov. Informatika va axborot texnologiyalari Toshkent 2006
6. S.Ganiyev, M.Karimov Axborot xavfsizligi Aloqachi-2008y.
7. А. Инджиев "Ваш мобилний телефон" 2007
8. А. Инджиев. "Мобилний телефон. 20 новихсоветовдляеффективногоисползования"
2008
9. В. Пестриков. "Вижмивсеизмобилноготелефона", 2008
10. М. Адаменко. "Мобилниетелефони. ПодключениекПК, разблокирование,
экспериментис СИМ-картой". Изданав 2008 году,
11. KetrinLamb. "Mobilniyflirt" izdanav 2007.
Internet manbalari:
1.
https://bumotors.ru/uz/ustroistva-obrabotki-hraneniya-i-peredachi-cifrovoiinformacii.html
2.
http://navvs.uz/portfolio/raqamli-axborotlarni-qayta-ishlash-ustasi/
3.
https://fayllar.org/tekshirdim-oquv-ishlari-boyicha-direktor.html?page=3
4.
https://totrdlo.ru/uz/tehnologiya-obrabotki-informacii-laboratornaya-rabota--tipovye.html
5.
http://old.mitc.uz/uz/activities/information_technologies/information_technologies/5
75/
6.
https://neonkaraoke.ru/uz/internet/istoriya-razvitiya-cifrovyh-tehnologiiinformacionnaya-tehnologiya/
7.
http://library.tuit.uz/knigiPDF/inf/2-10.pdf

79.

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
BOSHLANGICH PROFESSIONAL TA’LIMNING
3.52.01.02 - Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisikasbi bo‘yicha
“Ishlab chiqarish amaliyoti”
O‘QUV DASTURI
Kvalifikatsiya(lar)nomi:
Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisi
O‘quv rejadagi tartib raqami:
4.04
Ajratilgan soat:
396
Toshkent – 2021

80.

81.

Dastur nomi
Ajratilgan soat
Mavzular soni
Dasturning maqsadi
O‘zlashtirish (o‘qitish)
natijalari
1. O‘quv dasturi umumiy talablari
Ishlab chiqarish amaliyoti
396
15
Periferiya va offis qurilmalari bilan ishlash va ularga texnik
xizmar ko’rsatish, Shaxsiy kompyuterni ish faoliyatiga
tayyorlash, apparat va dasturiy ta’minotiga texnik xizmat
ko’rsatish, tarmoq qurilmalarini ishlatish va sozlash, shaxsiy
kompyuterni takomillashtirish.
1. Periferiya va offis qurilmalarini ulash va dasturiy ta’minoti
konfiguratsiyalarini o’rganib o’rnatadi;
2. Kompyuter qurilmalarini tasniflaydi, zarur holda
modelizatsiya qiladi;
3. Kompyuter qurilmalariga dasturiy va texnik xizmat ko’rsatadi;
4. Tarmoqda ma’lumotlar bilan ishlash va ularni himoyalash va
ma’lumotlar xavfsizligi taminlaydi;
- Periferiya qurilmalari tasnifi;
- Kompyuterlar tasnifi;
- Tizimli plataning turlari va ishlash tamoyillari;
- Xotira qurilmalarni turlari va ularning ishlash prinsipi;
- Hujjatlar bilan ishlash qurilmalari;
- Audio jixozlar va ularni turlari;
Bilimlar
- Axborotni aks etuvchi tizimlar vazifalari;
- Tarmoq bilan ishlash va boshqarish;
- Kompyuterni takomillashtirish;
- Qurilmalarga elektr ta’minotini sarflanishi bo’yicha
takomillashtirish ;
- Axborot xavfsizligini ta’minlash
- Periferiya va offis qurilmalarini apparat va dasturiy
ta’minotiga texnik xizmat ko’rsatadi va ular bilan foydalanuvchi
interfeysini tashkil eta oladi;
- Kompyuter va kompyuter qurilmalarini apparat va dasturiy
Ko‘nikmalar
ta’minotiga texnik xizmat ko’rsatadi va ular bilan foydalanuvchi
interfeysini tashkil eta oladi;
- Tarmoq va tarmoq qurilmalariga texnik xizmat ko’rsatadi va
axborot kommunikatsiya tizimlaridan foydalanadi;
- Axborot xavfsizlik choralarini ko’radi va oldini oladi;
“Axborot texnologiya asoslari”, “Axborot xavfsizligi”, “Shaxsiy
O‘quv rejasiga muvofiq
kompyuterlar, periferiya uskunalariga texnik xizmat ko’rsatish”,
o‘zaro bog‘liq bo‘lgan
“Shaxsiy kompyuterlar, serverlar, periferiya uskunalariga texnik
fanning nomi
xizmat ko’rsatish”.
O‘qitishni tashkiliy
Amaliy
shakli
Dasturga qo‘yilgan
Majburiy
talab
O‘qitish tili
Guruhda belgilangan o‘qitish tili asosida
Baholash tartibi
Baholash bo‘yicha amaldagi tartib asosida
O‘quvchilarning bilim
va ko‘nikmalarini
Yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriq
baholash

82.

2
3.
Mavzuning qisqacha mazmuni
Ishlab chiqarish amaliyotida o‘quvchilar
korxona va tashkilot faoliyati bilan tanishish,
jamoani o’rganish, biriktirilgan rahbar va
amaliyot rahbari bilan ishlarni rejalashtirish.
Texnika xavfsizligi va gigiyena qoidalari bilan
tanishish. Texnika xavsizligi qoidalari va
Texnika xavsizligi
texnika xavfsizligiga qat’iy rioya qilish.
qoidalari
Kompyuter bilan
ishlashda qo‘yiladigan
talablarni bajarish.
Axborotni
himoyalash.
Simmetrik
va
asimmetrik shifrlash. Elektron raqamli imzodan
faydalanish.
Xodimlarning
maxfiy
Axborot xavfsizligi
ma’lumotlarga kirishlarini ro‘yxatga olish.
tamoyillari
Foydalanuvchi identifikatsiyasi va autentifikatsiyasini aniqlash. Parollar va sertifikatlar
asosida autentifikatsiya qilish.
Amaliyotni o‘tish
to‘g‘risida asosiy
ko‘rsatmalar
O‘qitishni
tashkiliy shakli
1.
Mavzuning nomi
Jami
№
Mustaqil ta’lim
2. O‘quv dasturi mazmuni
12
A
12
A
4
42
A
8
42
A
14
6
Axborotni
hujjatlashtirish
vositalari
Printer va bosmaga chiqaruvchi texnologiyalar,
ularga texnik va dasturiy xizmat ko’rsatish.
Grafik quruvchilar, plotterlar, skanerlar va
fakslarni o’rnatish va sozlash. Skaner
qurilmasini kompyuterga o‘rnatish va sozlash.
9
Tarmoq adapterini
o’rnatish va sozlash
Tarmoq ulanish. Tarmoq adapterlarini ulash va
sozlash. TCP/IP protkollarni aniqlash.
36
A
16
10
Kopmyuterni ishga
tayyorlash.
Operatsion tizimlar.
SETUB BIOS dasturini sozlash. Windows
operatsion tizimini o’rna-tish. Driverlarni
o’rnatish va apparat komponentlarini ishlash.
Kompyu-terning asosiy va qo‘shimcha dasturiy
ta’minotlarini o‘rnatish. Windows operatsion
tizimini o‘rnatish. Fayllar va kataloglar
(papkalar) bilan ishlash.
42
A
18
11
Ma’lumotlarni
izlash va qidiruv
tizimlardan
foydalanish.
Ma’lumotlarni izlash va qidiruv tizimlardan
foydalanish. Global tarmoqda axborot qidiruv
texnologiyalaridan foydalanish.
48
A
18
12
Axborotlarni
kompyuter
texnologiyalarining
audio va video
vositalari
Axborotlarni kompyuter texno-logiyalarining
audio va video vositalaridan foydalanish.
Audio yozuvlar yozish va audio fragmentlar
bilan ishlash. Video yozuvlar qilish, video
parchalar bilan ishlash.
42
A
18

83.

13
Algoritmik
dasturlar bilan
tanishish
Korxona va tashkilotda kompyuterga va
axborot texnologiyalariga o’rnatilgan dasturlar
bilan tanishish. Ulardan foydalanish va
o’rnatish
36
A
13
14
Tarmoq operatsion
tizimlar
Tarmoq operatsion tizimini o’rnatish va ularni
sozlash. Lokal tarmoqa ulanish. Lokal tarmoq
orqali
foydalanuvchilar
o‘rtasida
fayl
almashish.
30
A
16
Internetdan
xizmatlaridan
foydalanish
Internetdan xizmatlaridan foydala-nish. Internet
brauzerlarini o‘rnatish. Brauzerlar bilan ishlash.
36
A
14
Amaliyot bo‘yicha
hisobot tayyorlash
Hisobot to‘g‘ri va aniq ravshan qo‘lda yozilgan
bo‘lishi kerak. Hisobot varaqlari raqamlangan
bo‘lishi shart. Hisobotni tuzishda jadval, sxema
va rasmlardan foydalanish hamda korxonada
ishlatiladigan har xil blankalaridan foydalangan
holda hisobotni tuzish maqsadga muvofiqdir
12
A
15
Jami
396
139
3. O‘quvchilarning bilim va ko‘nikmalarini baholash
O‘quv dasturi davomida o‘quvchilar tomonidan o‘zlashtirilgan bilim va ko‘nikmalar ichki
nazorat bo‘yicha amaldagi tartib asosida baholanadi.
Baholash usullari yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriqlardan iborat bo‘lib,
ular o‘quv elementini o‘zlashtirish natijalarini aniqlashga imkon beradi. Nazorat savollari va
topshiriqlar qo‘yilgan maqsadga hamohang bo‘lishi lozim
4. Tavsiya etiladigan adabiyotlar ro‘yxati:
1. Shavkat Mirziyoyev “Milliy taraqqiyot yo'limizni qat'iyat bilan davom ettirib, yangi
bosqichga ko'taramiz” Toshkent – “O'zbekiston”-2018y.
4. Shavkat Mirziyoyev “Xalqimizning roziligi bizning faoliyatimizga berilgan eng oliy
baxodir” Toshkent – “O'zbekiston”-2018y.
5. M.M.Aripov, M.V.Sagatov Informatika va axborot texnologiyalari o‘quv qo‘llanma 1-qism
Toshkent-2007y.
6. Matnli axborotni qayta ishlash texnologiyasi Tafakkur bo‘stoni – Toshkent-2013y.
7. R. Usmonov. Kompyuter tizimlariga texnik xizmat ko‘rsatish Ilm ziyo 2014y.
8. O.Parpiev. Raqamli va kompyuterli texnologiyalar Cho‘lpon – 2014y.
9. R.X.Alimov, A.A.Sobirov. Web dasturlash o‘quv qo‘llanma Toshkent -2019y.
10. N.O.Ro‘zimurodov Web dasturlash fanidan maruzalar matni Toshkent -2011y.
11. M.Aripov, M.Faysiyeva Web texnologiyalari o‘quv qo‘llanma. Toshkent -2013y.
12. Sh.Nazirov. Veb dasturlash (Obektga muljallangan dasturlash). Davr 2017y.
13. T.S.Safarov. Informatika va axborot texnologiyalari Toshkent 2006y.
14. S.Ganiyev, M.Karimov Axborot xavfsizligi Aloqachi-2008y.
15. O.O.Hoshimov, M.M.Tulyaganov Kompyuterli va raqamli texnologiyalar 2005y.
17. M.M.Aripov, M.V.Sagatov Informatika va axborot texnologiyalari o‘quv qo‘llanma 1-qism
Toshkent-2007y.
Internet manbalari:

84.

1.
https://uzsmart.uz/kitoblar/files/Elektron%20kutubxona/Axborot_texnologiyasi/WE
B%20dasturlash.pdf
2.
https://bumotors.ru/uz/ustroistva-obrabotki-hraneniya-i-peredachi-cifrovoiinformacii.html
3.
https://neonkaraoke.ru/uz/internet/istoriya-razvitiya-cifrovyh-tehnologiiinformacionnaya-tehnologiya/
4.
http://library.tuit.uz/knigiPDF/inf/2-995.pdf
5.
https://prospero.uz/uz/graphic-and-web-design
6.
http://new.tdpu.uz/videodars/fan/2885/4

85.

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
BOSHLANGICH PROFESSIONAL TA’LIMNING
3.52.01.02 - Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisi kasbi bo‘yicha
“DIPLOM OLDI AMALIYOTI”
O‘QUV DASTURI
Kvalifikatsiya(lar)nomi:
Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisi
O‘quv rejadagi tartib raqami:
4.05
Ajratilgan soat:
216
Toshkent – 2021

86.

87.

1. O‘quv dasturi umumiy talablari
Dastur nomi
Ajratilgan soat
Mavzular soni
Diplom oldi amaliyoti
216
Dasturning maqsadi
Periferiya va offis qurilmalari bilan ishlash va ularga texnik
xizmar ko’rsatish, Shaxsiy kompyuterni ish faoliyatiga
tayyorlash, apparat va dasturiy ta’minotiga texnik xizmat
ko’rsatish, tarmoq qurilmalarini ishlatish va sozlash, shaxsiy
kompyuterni takomillashtirish.
O‘zlashtirish (o‘qitish)
natijalari
1. Periferiya va offis qurilmalarini ulash va dasturiy ta’minoti
konfiguratsiyalarini o’rganib o’rnatadi;
2. Kompyuter qurilmalarini tasniflaydi, zarur holda
modelizatsiya qiladi;
3. Kompyuter qurilmalariga dasturiy va texnik xizmat
ko’rsatadi;
4. Tarmoqda ma’lumotlar bilan ishlash va ularni himoyalash va
ma’lumotlar xavfsizligi taminlaydi;
- Periferiya qurilmalari tasnifi;
- Kompyuterlar tasnifi;
- Tizimli plataning turlari va ishlash tamoyillari;
- Xotira qurilmalarni turlari va ularning ishlash prinsipi;
- Hujjatlar bilan ishlash qurilmalari;
Bilimlar
- Audio jixozlar va ularni turlari;
- Axborotni aks etuvchi tizimlar vazifalari;
- Tarmoq bilan ishlash va boshqarish;
- Kompyuterni takomillashtirish;
- Qurilmalarga elektr ta’minotini sarflanishi bo’yicha
takomillashtirish ;
- Mobil qurilmalarni dasturiy ta’minoti;
- Periferiya va offis qurilmalarini apparat va dasturiy
ta’minotiga texnik xizmat ko’rsatadi va ular bilan foydalanuvchi
interfeysini tashkil eta oladi;
Ko‘nikmalar
- Kompyuter va kompyuter qurilmalarini apparat va dasturiy
ta’minotiga texnik xizmat ko’rsatadi va ular bilan foydalanuvchi
interfeysini tashkil eta oladi;
- Tarmoq va tarmoq qurilmalariga texnik xizmat ko’rsatadi va
axborot kommunikatsiya tizimlaridan foydalanadi;
- Axborot xavfsizlik choralarini ko’radi va oldini oladi;
“Axborot texnologiya asoslari”, “Kompyuter tarmoqlari”,
O‘quv rejasiga muvofiq
“Shaxsiy kompyuterlar, periferiya uskunalariga texnik xizmat
o‘zaro bog‘liq bo‘lgan
ko’rsatish”, “Shaxsiy kompyuterlar, serverlar, periferiya
fanning nomi
uskunalariga texnik xizmat ko’rsatish”.
O‘qitishni tashkiliy
A – Amaliy ta’lim;
shakli
Dasturga qo‘yilgan talab Majburiy
O‘qitish tili
Guruhda belgilangan o‘qitish tili asosida
Baholash tartibi
Baholash bo‘yicha amaldagi tartib asosida
O‘quvchilarning bilim va
Yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriq
ko‘nikmalarini baholash

88.

1
Amaliyotni o‘tish
to‘g‘risida asosiy
ko‘rsatmalar
2
Texnika xavsizligi
qoidalari
3
Shaxsiy kompyuterlar
va periferiya
uskunalarining apparat
va dasturiy ta’minotiga
xizmat ko’rsatish
4
Tarmoqni rejalashtirish
a qurish, tarmoq
adminstartori
5
Mobil qurilmalarning
dasturiy ta’minoti
Amaliyot bo‘yicha
imtixon
Topshirish
Mavzuning qisqacha mazmuni
Kerakli xujjatalrni topshirish, amalyot
o‘tish tartibi – qoidalarini tushuntirish.
Kundalik va xisobot-larni tayyorlash va
x.k Ishlab chiqarish amaliyotining
birinchi kunidan boshlab o‘quvchilar
korxona jamoasiga kirishlari va
umumjamoat ishlarida faol ishtirok
etishlari shart.
Texnika xavsizligi qoidalari
va texnika xavfsizligiga qat’iy rioya
qilish. Kompyuter bilan
ishlashda
qo‘yiladigan talablarni bajarish.
Shaxsiy
kompyuterning
texnik
vositalari bilan ishlash. Shaxsiy
kompyuterning drayverlarini o‘r-natish.
Shaxsiy
kompyuterning
asosiy
qurilmalarni o‘rnatish va ishlatish.
Ma’lumotlar uzitash tezligini aniqlash.
Kompyuter tarmoqlarini tashkillashtirish. Ma’lumot tizimlarini qayta
izlash. Local tarmoqni qurish. Lakol
tarmoq jixozlari, tarmoq topologi-yasi,
kabellarni tanlab ulash va sozlash.
Domen nomlarini qabul qilish. IP
prortokollar va ularni ulash, o’chirish,
tarmoqlararo ekranni soz-lash.
Zamonaviy mobil qurilmalar operatsion tizimlarini ishlatish. iOS, Android
va Windows Mobileni o’rnatish va
sozlash. Mobil qurilmalar uchun API
OS sozlash va u bilan ishlash. Mobil
qurilmalarning IOS va Android
operatsion tizimlari uchun Java dasturi
va operatsion tizim kutubxonasi bilan
ishlash.
Mobil
qurilmalarda
dasturlashtirish.
Korxona
tomonidan
tayinlangan
amaliyot
raxbariga
oldindan
tayyorlangan savollar bo‘yicha imtixon
topshirib baxo olish
6
Mustaqil ta’lim
Mavzuning nomi
O‘qitishni tashkiliy
shakli
№
Jami
2. O‘quv dasturi mazmuni
A
A
8
60
A
24
66
A
18
66
A
20
6
A
6
6

89.

8
Amaliyot bo‘yicha
hisobot tayyorlash
Hisobot to‘g‘ri va aniq ravshan qo‘lda
yozilgan bo‘lishi kerak. Hisobot
varaqlari raqamlangan bo‘lishi shart.
Hisobotni tuzishda jadval, sxema va
rasmlardan
foydalanish
hamda
korxonada ishlatiladigan har xil
blankalaridan
foydalangan
holda
hisobotni tuzish maqsadga muvofiqdir
Jami
6
216
A
76
3. O‘quvchilarning bilim va ko‘nikmalarini baholash
O‘quv dasturi davomida o‘quvchilar tomonidan o‘zlashtirilgan bilim va ko‘nikmalar
ichki nazorat bo‘yicha amaldagi tartib asosida baholanadi.
Baholash usullari yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriqlardan iborat bo‘lib,
ular o‘quv elementini o‘zlashtirish natijalarini aniqlashga imkon beradi. Nazorat savollari va
topshiriqlar qo‘yilgan maqsadga hamohang bo‘lishi lozim.
4. Tavsiya etiladigan adabiyotlar ro‘yxati:
1. Shavkat Mirziyoyev “Milliy taraqqiyot yo'limizni qat'iyat bilan davom ettirib, yangi
bosqichga ko'taramiz” Toshkent – “O'zbekiston”-2018y.
4. Shavkat Mirziyoyev “Xalqimizning roziligi bizning faoliyatimizga berilgan eng oliy
baxodir” Toshkent – “O'zbekiston”-2018y.
5. M.M.Aripov, M.V.Sagatov Informatika va axborot texnologiyalari o‘quv qo‘llanma 1qism Toshkent-2007y.
6. Matnli axborotni qayta ishlash texnologiyasi Tafakkur bo‘stoni – Toshkent -2013y.
7. R. Usmonov. Kompyuter tizimlariga texnik xizmat ko‘rsatish Ilm ziyo 2014y.
8. O.Parpiev. Raqamli va kompyuterli texnologiyalar Cho‘lpon – 2014y.
9. R.X.Alimov, A.A.Sobirov. Web dasturlash o‘quv qo‘llanma Toshkent -2019y.
10. N.O.Ro‘zimurodovWeb dasturlash fanidan maruzalar matni Toshkent -2011y.
11. Sh.Nazirov. Veb dasturlash (Obektga muljallangan dasturlash). Davr 2017y.
12. M.Aripov, M.Faysiyeva Web texnologiyalari o‘quv qo‘llanma. Toshkent - 2013 y.
14. T.S.Safarov. Informatika va axborot texnologiyalari Toshkent 2006y.
15. S.Ganiyev, M.Karimov Axborot xavfsizligi Aloqachi-2008y.
16. O.O.Hoshimov, M.M.Tulyaganov Kompyuterli va raqamli texnologiyalar 2005y.
18. M.M.Aripov, M.V.Sagatov Informatika va axborot texnologiyalari o‘quv qo‘llanma
1-qism Toshkent-2007y.
Internet manbalari:
1.
https://uzsmart.uz/kitoblar/files/Elektron%20kutubxona/Axborot_texnologiyasi/W
EB%20dasturlash.pdf
2.
https://bumotors.ru/uz/ustroistva-obrabotki-hraneniya-i-peredachi-cifrovoiinformacii.html
3.
https://neonkaraoke.ru/uz/internet/istoriya-razvitiya-cifrovyh-tehnologiiinformacionnaya-tehnologiya/
4.
http://library.tuit.uz/knigiPDF/inf/2-995.pdf
5.
https://prospero.uz/uz/graphic-and-web-design
6.
http://new.tdpu.uz/videodars/fan/2885/4

English Русский Правила