“Ilk qadam” davlat o‘quv dasturi asosida rivojlantiruvchi muhitni tashkil etishda yangicha yondoshuv

1.

“Ilk qadam” davlat o‘quv dasturi asosida
rivojlantiruvchi muhitni tashkil etishda
yangicha yondoshuv
1

2.

Тrening maqsadi
1. Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida
rivojlanish muhitining sifat
ko‘rsatkichlari bilan tanishish
2. “Tanlash huquqi” texnologiyasi bilan
tanishish (bolaning rivojlanish xaritasidan
foidalangan holda)
2

3.

Maktabgacha ta’lim tizimidagi islohotlar
nuqtai nazaridan vazifalar
Maktabgacha ta’lim sifati masalalarida
maktabgacha ta’limning innovatsion
tizimini tashkil etishga qaratilgan
islohotlar: ilg‘or xalqaro tajribani
hisobga olgan holda ta’lim va
tarbiyaning samarali shakl va
usullarini joriy etish.
O‘zbekiston Respublikasining
“Maktabgacha ta’lim va tarbiya
to‘g‘risida”gi qonuni qabul qilindi
53-moddada “ta’lim jarayoniga ilg‘or
pedagogik va axborot
texnologiyalarini joriy etish”
belgilangan.
Maktabgacha ta’lim tashkilotining
predmetli-fazoviy rivojlanish muhitini
tashkil etish masalasi bugungi kunda
eng dolzarb hisoblanadi, chunki u
maktabgacha ta’lim sifatini
baholashning muhim mezonlaridan
biridir.
MT Konsepsiyasiga ko‘ra O‘zRsi MT
tizimini maqsadli rivojlantirish
quyidagilarni nazarda tutadi:
Maktabgacha ta’lim tashkilotining
predmetli fazoviy muhitini tashkil
etish uchun bugungi kunda eng
muhim mezonlaridan biridir.
3

4.

Xalqaro tajriba asosida predmetli-fazoviy
rivojlanish muhitining sifat ko‘rsatkichlari
1. Ichki makon, tozalik
1. Binoni, hududni, guruhlarni saqlash
2. Kundalik parvarish, o‘yinlar va
o‘rganish uchun jihoz
2. MTTda favqulodda vaziyat rejasi (FV)
mavjud va o‘tkazilmoqda
3. Dam olish va qulaylik uchun mebel
3. MTTda hududni obodonlashtirish ishlari
olib borilmoqda
4. O‘yinlar uchun joyni tartibga solish
4. MTTda hududi va binolarida tozalik va
tartib ta’minlanadi.
5. Yolg‘iz qolish uchun joy
5. MTT hududida va binolarida xavfsizlik
qoidalariga rioya qilinadi
6. Bolalar bilan bog‘liq bo‘lgan muhitning
jihozlanishi
7. Yirik motorikani rivojlantiruvchi o‘yinlar
muhiti
8. Yirik motorikani rivojlantirishga
qaratilgan jihozlar
6. Guruhda “Ilk qadam” davlat o‘quv dasturi
doirasida 5 tadan kam bo‘lmagan rivojlanish
markazlari mavjud
7. Bolalar uchun o‘yinchoqlar, qo‘llanmalar va
materiallar mavjud, bolalar ularni mustaqil ravishda
qanday ishlatishni bilishadi
8. Minimal sport anjomlari, o‘quv
materiallari, o‘quv o‘yinlari va o‘yinchoqlar
to‘plamining mavjudligi
O‘zbekiston
Respublikasi Vazirlar
Mahkamasi
huzuridagi Ta’lim
sifatini nazorat qilish
davlat inspeksiyasi,
Maktabgacha ta’lim,
xalq, Oliy va o‘rta
maxsus ta’lim
vazirliklarining
2020-yil
27-yanvardagi
Qo‘shma qarori
(ro‘. Adliya vazirligi
№ 3214).
4

5.

Akliy hujum. Ishtirokchilar bilan suhbat
1
2
Rivojlantirish muhiti
Rivojlantrish muhitning
bola shahsini
rivojlantirishdagi o‘rni?
o‘z ichiga nimalarni oladi?
5

6.

Rivojlantiruvchi muhitning ahamiyati
1
Rivojlantiruvchi muhit o‘z ichiga
bolaning atrofida bo‘lgan barcha
predmetlarni qamrab oladi
2
Rivojlantiruvchi
muhitning
to‘g‘ri
tashkil
etilganligi bolaning rivojlanishidagi eng muhim
va samarali omil hisoblanadi.
Bola MTT hududida aksariyat vaqtini o‘tkazadi.
Shuningdek, uning rivojlanishida eng muhim
omil hisoblanadigan rivojlantiruvchi muhitni
tashkil etish pedagoglarning asosiy vazifasi
hisoblanadi.
Rivojlantiruvchi muhit qanchalik jozibali, qulay,
xavfsiz hamda ta’lim va tarbiya masalalarini
qamrab olsa shuncha pedagog o‘z maqsadiga
erishgan bo‘ladi
6

7.

Guruhlar faoliyati
• Topshiriq:
• Rivojlantiruvchi muhitning asosiy
tamoyillari haqida gapirib bering
7

8.

Ekspert fikri
Rivojlantiruvchi muhitning asosiy tamoyillari
MTT guruhlari va hududida materiallar, inventar
va jihozlarning turli hilligi
“Ilk qadam” Davlat
o‘quv dasturiga
muvofiqligi
O‘zgartirilishi
mumkinligi
Хavfsiz
Bolaning qiziqishi va ta’lim jarayonining
mavzusiga oid o‘zgartirish imkoniyati mavjudligi
Stasionar tarzda predmetlarni joylashtirish imkoniyati
mavjud bo‘lgan: bolalar yumshoq modullari, kreslo,
tabiiy materiallar va boshqa
O‘yin uchun guruhlardagi bo‘sh joylarning
mavjudligi: rivojlantiruvchi markaz, bolalar
uchun turli o‘yin va o‘yinchoqlar
Ko‘p funkciyali
Qulay muhit
Muqobil
O‘yin va o‘yinchoqlar, didaktik materiallar va boshqa
ta’limiy resurslarning bola uchun qulay joyda
joylashganligi (alohida extiyojmand bolalar uchun ham).
Barcha plakat, ko‘rgazmali materiallarning bola nigohi
to‘g‘risidatirilganligi va ularning almashtirish
imkoniyatining mavjudligi
Xavfsizligi va ishonchliligi (o‘tkir qirrali, buzuq
jihoz va inventarlar)
8

9.

MTT rahbarining rivojlantiruvchi muhitni
rejalashtirishdagi vazifasi va o‘rni
• Rahbar roli – bolaning
yoshi va extiyoji
inobatga olingan holda,
xavfsizlik qoidalari va
talablariga rioya qilgan
holda rivojlantiruvchi
muhitni tashkil etishda
boshqaruvlikni
ta’minlash
• Rahbar vazifalari:
• Qaror qabul qilish
• Rejalashtirish
• Tashkil etish
• Tartibga solish
• Hisobini olib borish
va nazorat
9

10.

MTT hududidagi namunaviy rivojlantiruvchi
markazlar
O‘yin
maydonchasi
“Tomorqa”,
“Gullar
bog’i”
MTT
hududi
Sport
maydonchasi
(maydonchada
bolalar uchun
qumdon yoki
arg‘imchoq
o‘rnatish
mumkin)
“Qum va
suv”
markazi
10

11.

Rivojlantiruvchi muhit modeli
• Bola nigohi
to‘g‘risida
joylashgan
doska
• “Syujetli-rolli
o‘yinlar va
sahnalashtirish”
markazi
• Pedagog
uchun stol va
stul
Jarayon joyi
(zonasi): bolalar
stoli va stullari
“Qurish,
konstruksiyalash
va matematika”
markazi
“Til va nutq”
markazi
“San’at”
markazi
• Bola shaxsiga
yo‘naltirilgan, xavfsiz va
puhta o‘ylangan
rivojlantiruvchi muhit
bolaning rivojalanishida
eng muhim rolni
o‘yinaydi. Dasturning
maqsad va vazifalarini
amalda qo‘llash va
talablarga yo‘naltirilgan
ta’lim texnologiyalarni
qo‘llash imkonini beradi
• “Fan va tabiat”
markazi
11

12.

Maktabgacha yoshdagi bolalarga ta’lim-tarbiya
berish texnologiyalarini qo‘llash
технологияларини қўллаш
MTTda ta’lim-tarbiya jarayoni o‘yin
texnologiyasi orqali amalga oshiriladi.
Har bir bola o‘z hohishi va istagiga ko‘ra
tanlovni amalga oshirish imkoniga ega.
pedagoglar
kognetiv
masalalarini
kiritishni amalga oshiradi
Kognetiv masalalarni kiritish mavzuli reja
asosida amalga oshiriladi
(ertalabki
doira vaqtida)
Kognetiv
masalalar
turli
faoliyatlarida amalga oshiriladi
bolalar
“Qurish,
konstruksiyalash
va matematika”
markazi
“San’at”
markazi
BOLA
“Fan va tabiat”
markazi
“Syujetli-rolli
o‘yinlar va
sahnalashtirish”
markazi
“Til va nutq”
markazi
12

13.

Rivojlantiruvchi muhitda materiallarning
almashuvi:
Fikrlashga majbur qilish
Fikr almashish istagi
Oson tushunib olish
Ijobiy hissiyotlar
Rivojlantiruvchi muhitni tashkil qilish va modellashtirishda quyidagi omillar hisobga
olinish zarur: didaktik materiallarning juda ko‘p, ya’ni ortiqchaligiga yo‘l qo‘ymaslik,
mavzuga oid bir haftada bir marotaba almashtirib borilishini ta’minlash.
Bola shaxsiga yo‘naltirilgan ta’lim individual ta’limni rahbatlantiradi.
Guruhning jixozlari, materiallar va joylashuv tartibi har bir bolaning rivojlanishi uchun
ishlaydi.
13

14.

Rivojlantiruvchi muhitning modellashuvi va
tashkil etilishi bo‘yicha xulosa
2
3
4
5
1
1. Rivojlantiruvchi muhit bolaning rivojlanishida eng kuchli rag‘batlantirish (stimul) hisoblanadi
2. Rivojlantiruvchi muhit mazmunli, muqobil (variativ), o‘zgaruvchan, qulay, xavfsiz bo‘lishi talab
etiladi
3. Rivojlantiruvchi muhit bolalar va ularning ota-onalari bilan hamkorlikda tashkil etilishi tavsiya
etiladi
4. Guruhlardagi rivojlantiruvchi muhit bolalar faoliyati davomida tayyorlangan materiallar bilan boyitib
boriladi
5. Rivojlantiruvchi markazlar bolaning yoshiga qarab materiallar va ta’limiy resurslar bilan
ta’minlanadi.
14

15.

Amaliy jarayon
15

16.

Kun tartibi
“Ilk qadam” davlat o‘quv dasturi asosida
shakllangan kun tartibi
Ertalab
7:30 – 13:00
Kechqurun
13:00 – 18:00
7:30 – 8:45
Rejimli daqiqalar (Bolani qabul
qilish, nonushta, ertalabki
badantarbiya)
13:00 – 15:30
Rejimli daqiqalar
(uyqu, tolma choy)
8:45 – 9:40
ta’lim-tarbiya jarayoni
(frontal, guruhli)
15:30 – 16:10
ta’lim-tarbiya jarayoni
(frontal, guruhli)
9:40 – 10:30
Rivojlantiruvchi
markazlardagi erkin o’yin
faoliyati
16:10 – 16:50
Rivojlantiruvchi markazlardagi
erkin o’yin faoliyati
10:30 – 13:00
Rejimli daqiqalar (sayr,
tushlik), erkin o’yin faoliyati
16:10 – 18:00
Qo’shimcha ta’lim xizmatlari,
o’yin faoliyati, sayr, ota-onalar
bilan hamkorlik ishlari, uyga
ketish)
MTTda ertalabki va kechki doiralar
Ertalabki doira – bu vaqt davomida
bolalar barchasi to‘planib, bir biri bilan
suhbat quradi, yangiliklar bilan
o‘rtoqlashadi va bugungi kundan kutuvlari
haqida fikr almashishadi (nima bilan bugun
shug‘ullanishadi), rejalar va muammolar,
qoidalar haqida pedagog bilan suhbat
qurishadi – kognetiv masalalar ko‘riladi
Kechki doira/refleksiya – bolalar bilan
o‘tgan kun mavzulari bo‘yicha suhbat
quradi, eng qiziqarli voqealarni eslashadi,
yakuniy xulosalar chiqarishadi yana bir bor
olgan yangi ma’lumotlarni mustahkamlaydi
va keyingi kunga rejalar tuzishadi
16

17.

MTTda bolalar faoliyati turlari
Jismoniy tarbiya
Musiqa
Rasm
Konstruksiyalar
tuzish/applikatsiya
Loydan yasash
Elementar matematika
Fan va tabiatshunoslik
asoslari / ekologiya
Nutq, o’qish va yozish
malakalarini rivojlantirish
Badiiy adabiyot
17

18.

Ekspert fikri
Tahminiy 6-7 yoshli bolalar faoliyatining taqsimoti
Hafta kunlari
Faoliyat turi (frontal, garahli)
Tahminiy vaqt
1. Fan va tabiatshunoslik asoslari/ekologiya
8:50 – 9:15
2. Badiiy adabiyot
9:25 – 9:50
Seshanba
3.Musiqa
4.Ikkinchi til
1.Elementar matematika
2.Savodhonlikka o‘rgatish
3. Konstruksiyalar tuzish/applikatsiya
10:00 – 10:30
15:30 – 15:55
8:50 – 9:15
9:25 – 9:50
15:30 – 16:00
Chorshanba
1. Nutq, o‘qish va yozish malakalarini rivojlantirish
8:50 – 9:15
2.Jismoniy tarbiya
9:25 – 9:50
3. Ikkinchi til
1. Elementar matematika
2. Savodxonlikka o‘rgatish
3. Musiqa
4. Ikkinchi til
1. Nutq, o‘qish va yozish malakalarini rivojlantirish
15:30 – 15:55
8:50 – 9:15
9:25 – 9:50
10:00 – 10:30
15:30 – 15:55
8:50 – 9:15
2.Rasm
9:25 – 9:50
3.Jismoniy tarbiya
10:00 – 10:30
Dushanba
Payshanba
Juma
18

19.

Bolalar faoliyatini taqsimlash bo‘yicha
xulosa. Diskussiya (guruhli)
1. Bolalar faoliyatini almashtirib borish
tavsiya etiladi
2. Faollikni talab etiladigan faoliyatni
tinch faoliyat bilan bir kunda
rejalashtirish tavsiya etiladi
3. Nima deb o‘ylaysiz nima uchun
faoliyatlarni almashtirib borish
tavsiya etiladi?
19

20.

Aqliy hujum
1
Texnologiya - nima?
2
Pedagogik texnologiya - nima?
3
Ta’lim metodlarini sanab o‘ting
4
Ta’lim berish usullarini sanab
o‘ting?
5
Pedagogik texnologiya
pedagogning instrumenti sifatida
xizmat qila oladimi?
20

21.

Pedagogik texnologiya - nima?
Texnologiya – bu
kerakli natijalarga
erishish usullari va
vositalari majmui;
keng ma’noda amaliy muammolarni
hal qilish uchun ilmiy
bilimlarni qo‘llash.
• Pedagogik texnologiya - bu
shakllar, usullar, o‘qitish
usullari, ta’lim vositalarining
maxsus to‘plami va tartibini
belgilaydigan psixologik va
pedagogik munosabatlar
to‘plami
• Bu pedagogik jarayonning
tashkiliy va uslubiy vositalari
(B.T.Lixachyov)
21

22.

O‘yin tehnologiyasi
• O‘yinni o‘rganish
texnologiyalari - bu ijtimoiy
tajribaga asoslangan ma’lum bir
vaziyat
• O‘yin texnologiyasi - bu turli xil
pedagogik o‘yinlar shaklida
pedagogik jarayonni tashkil
etishning turli usullari, vositalari va
usullarining kombinatsiyasi
22

23.

Xalqaro texnologiya tajribasi “Ochiq muhit”
Singapur tajribasi
• Bino ichidami
yoki ko‘chadami
farqi yo‘q,
barcha
muhitdan keng
foydalaniladi
23

24.

Ekspert fikri
Pedagogik texnologiyalar
O‘yin texnologiyasi
“Ochiq muhit”
(Open space) –
rivojlantiruvchi markazlar
uchun qo‘llaniladigan muhit
“Tanlov vaqti”
(Time Choice) – bu bola
uchun tanlash huquqini aks
ettiradigan tablo
Rivojlanish muhitining ushbu komponentlari bolalarning tengdoshlari va kattalar bilan birgalikdagi
tadbirda ishtirok etish imkoniyati bilan birgalikda bolalarning qiziqishlari asosida turli xil faoliyatlarini
tashkil qilish imkoniyatini beradi.
24

25.

“Ochiq muhit” texnologiyasi
(Open space)
Maktabgacha ta’lim tashkilotining
har bir joyi va infratuzilmasi
“Ochiq muhit” – bor imkoniyat va
joydan foydalanish (faye, guruh
xonalari, uzun karidorlar va h.k.)
bularning barchasida rivojlantiruvchi
muhitni tashkil etish mumkin.
Rasm chizish, katta bloklardan turli
inshoatlar yasash mumkin
25

26.

Aqliy xujum “Rivojlantirish markazlarida bolalar
faoliyati”
1. Rivojlantiruvchi markazlarda bolalar faoliyatini
qanday tashkil qilish mumkin?
2. Pedagog bolalarni rivojlantiruvchi markazlarga
qay tarzda taqsimlash mumkin?
3. Bolalar faoliyatini rivojlantiruvchi markazlarda
tashkil etish vositalari, yondoshuvlari va
uslublarini sanab o‘ting?
4. Pedagogning rivojlantiruvchi markazlarda
bolalar faoliyati vaqtidagi ishi?
26

27.

Ekspert fikri
MTT guruhida rivojlantirish markazlari qanday maqsadlar uchun tashkil
etiladi
MTT guruhlarida Rivojlantirish
markazlarining Maqsadi
1
• Bolalarning olgan bilim va ko‘nikmalarini
amaliy faoliyat orqali mustahkamlash
2
• Bolaning ixtiyoriga ko‘ra o‘yin orqali
unga o‘zi xoxlagan faoliyatni tanlash
xuquqini berish
3
• Bolalarda qiziqishi bo‘yicha mustaqil
faoliyatni amalga oshirish ko‘nikmasini
shakllantirish
27

28.

Ekspert fikri
Pedagog bolalarni guruhdagi rivojlantirish markazlariga
taqsimlaydimi?
Pedagogning vazifasi
- guruh rivojlantirish
markazlarida bolalar
faoliyatini tashkil etish
Joriy etish
“Bolaning tanlash huquqi” pedagogik
texnologiyasini (“Mening tanlovim” tablosi)
Ta’minlash
“Ilk qadam” dasturi asosida kun tartibiga
rioya qilish (2-ilova)
Ta’minlash
Bolalarni kuzatish va natijalarini qayd
etish
28

29.

“Tanlov vaqti” texnologiyasi (“Time Choice”)
“Tanlash huquqi” texnologiyasi bolaga o‘z tanlovi
uchun vaqt beradi, bu unga o‘z tashabbusini
ko‘rsatishga va o‘z ehtiyojlari (hozirda)
belgilangan sohada mustaqil harakat qilish
imkonini beradi (Rivojlanish markazlari)
Kun tartibida o‘z vaqti berilgan –
ertalab 9:40 - 10:30 va kechqurun 16:10 - 16:50
Kun davomida ta’lim-tarbiya jarayoni (frontal) 1,5
soatdan oshmasligi kerak (O‘zR SanPiN. 2018
yil 27 apreldagi N 0355-18 XIII bob. Ta’lim
faoliyatiga qo‘yiladigan talablar. 13.3-band).
Pedagog bolalar bilan birgalikda ramzlar asosida
guruhda o‘zini tutish qoidalarini ishlab chiqadi,
“men tanlayman” tablosining o‘rni va shaklini
belgilaydi, bolalarga “men tanlayman”
tablosidan foydalanish qoidalarini tushuntiradi.
29

30.

Ekspert fikri
MTT guruhlaridagi Rivojlanish markazlarida bolalar faoliyatini tashkil etish
MTT guruhidagi rivojlanish
markazlari
“Qurish,
konstruksiyalash va
matematika” markazi
“Syujetli-rolli o‘yinlar va
sahnalashtirish” markazi
Rivojlanish markazlarida
bolalar faoliyatining turlari
Bolalar faoliyatining frontal turlarini
o‘tkazish
Bolalar tanlovi asosida o‘yin
faoliyatini o‘tkazish
“Til va nutq” markazi
“Fan va tabiat” markazi
Bolalar bilan yakka tartibdagi
ishlarni olib boorish
“San’at” markazi
30

31.

Aqliy hujum
1.
Bolani rivojlanishini kuzatish vaqti?
2.
Necha nafar bolani kuzatish mumkin bir vaqtning
o‘zida?
3.
Pedagog qaysi prinsiplarga tayangan holda
kuzatuvni amalga oshiradi?
4.
Pedagog qayerda va qanday kuzatuv natijalarini
belgilaydi?
5.
Rivojlanish xaritasi nima uchun kerak?
31

32.

Bolaning rivojlanish xaritasi
Bola rivojlanishi jarayonini kuzatish
6-7 yoshdi bolaning rivojlanish xaritasi
3
Shartli
belgilar
КBТD
2
Birlamchi kuzatuv
(o‘quv yili boshida),
oraliq (o‘quv yili
o‘rtasida) va
yakuniy (o‘quv yili
ohirida)
1
Kuzatish va
baholash
yiliga 3 marta
amalga
oshiriladi
Kuzatilmaydi
Ba’zida
Tez-tez
Doimiy
32

33.

Ekspert fikri
Bolaning rivojlanish xaritasi
1. Birlamchi kuzatuv bir yilda 3 marotaba (o‘quv yili boshida),
oraliq (o‘quv yili o‘rtasida) va yakuniy (o‘quv yili ohirida)
Kommunikativ
Ijtimoiy
2. Kuzatuvni amalga oshirgan vaqtda pedagog quyidagi
tamoyillarga rioya qiladi :
3. Bolaning tabiiy holati vaqtida unga amaliy yordam berish
maqsadida amalga oshirish zarur;
4. Bolaning rivojlanish darajasini ob’yektiv tarzda belgilash
maqsadida kuzatuv 2 xaftadan kam bo‘lmagan vaqtda amalga
oshiriladi (yoki oy davomida);
5. Bir vaqtning o‘zida 8 nafargacha bolani kuzatish tavsiya etiladi;
6. Bola haqidagi qo‘shimcha ma’lumotni pedagog uning ota-onasi
yoki boshqa MTT mutaxassislaridan olishi mumkin.
7. Pedagog kuzatuvni amalga oshirishi uchun yon daftarcha olib
yurishi tavsiya etiladi.
Shaxsiy (Men konsepsiyasi)
Bilish
8. Pedagogga bolaning xalq-atvori, uning qiziqishlari, xattixarakatlarini, bilim darajasini kuzatish va alohida ahamiyat berish
tavsiya etiladi.
9. Rivojlanish xaritasi – bu pedagog uchun ish faoliyatini
rejalashtirishga asosiy instrumentlardan biri hisoblanadi.
33

34.

Muhokama
“Tashqi ko‘rinish” mavzusida MTT xodimlari uchun yo‘riqnoma
1. Sochlar toza va chiroyli turmaklangan bo‘lishi kerak.
2. Makiyaj ehtiyotkor bo‘lishi kerak. O‘tkir hidli parfyumga yo‘l qo‘yilmasligi
kerak.
3. Qimmatbaho zargarlik buyumlari, ko‘zga tashlanadigan yirik toshli
taqinchoqlardan foydalanishga yo‘l qo‘yilmaydi.
4. Tirnoqlar toza, uzun bo‘lmagan, yorqin ranglar bilan qoplanmagan bo‘lishi kerak.
5. Poyafzal xavfsizlik qoidalariga mos kelishi kerak, klassik sirg‘anmaydigan, baland
bo‘lmagan.
6. Shippak kiyishga ruxsat berilmaydi.
7. Tarbiyachi (pedagog) kiyimi klassik shim, bluzka, sviterlar va bikini zonasini
qoplaydigan kofta kiyishi tavsiya etiladi.
8. Direktorning kiyimi klassik, shim yoki kostyum bo‘lishi kerak. Tizzadan pastda
yubka.
9. Sport formasidan pedagoglar faqat mashg‘ulotlar olib borishda foydalanadilar
jismoniy tarbiya va ertalabki badantarbiya vaqtida.
34

35.

Muhokama
“So‘zlashish odobi" mavzusida MTT xodimlari uchun
yo‘riqnoma
Eslab qoling:
• Mehmonlar bilan uchrashganda, xotirjamlik
bilan ta’lim tilida salom ayting
• Bolalarga ta’lim olayotgan tilida xotirjam
ohangda salomlashish tavsiya etiladi
• Mehmonlar kirganda, bolalar bilan
salomlashgandan so‘ng, ular guruhda
o'zlarining ishlarini davom ettiradilar
• Sizning tushuntirishlaringiz oddiy va bolalar
uchun tushunarli bo'lishi kerak.
• Bola siz bilan gaplashganda, diqqat bilan
tinglang
• Maqtovni ayamang
• Xodimlar o‘rtasida muammoli vaziyatlar
yaratmang
• Tashqi ko‘rinishingizga va xattiharakatlaringizga e’tibor bering
• Sizning ishga, odamlarga, narsalarga
bo‘lgan munosabatingiz namunadir
Bolalarni tarbiyalashda quyidagilarga harakat
qiling:
• Bolani borligicha seving
• Har bir bolaning individualligini hurmat qiling
• Maqtov, rag‘batlantirish, ijobiy muhitni yarating
• Bolaning kamchiliklariga emas, balki uning
rivojlanish dinamikasiga e’tibor bering
• Ota-onalarni ta'limdagi ittifoqchilarga aylantiring
• Bola bilan g‘amxo‘r, dalda beruvchi ohangda
gapiring
• Bolani savol berishga undash
MTTda quyidagilar taqiqlanadi:
• Bolalarga baqirish va jazolash
• Bolalarning noto‘g‘ri xatti-harakatlarini ommaga
etkazish
• Yomon kayfiyatda bolalarni yoniga kelish
• Ota-onalar bilan birovning farzandining xattiharakatlarini muhokama qilish
• Bolalarni yolg‘iz qoldirish
• Bolani haqorat qilish
35

36.

Tez-tez so‘raladigan savollar va javoblar?
Savol. 6-7 yoshli bolalarning to‘liq kunlik guruhida
ta’lim faoliyatini tashkil qilishda qanday dasturdan
foydalanish kerak?
Javoblar:
MTTda barcha turdagi guruhlarda ta’lim-tarbiya
jarayonini tashkil etishda “Ilk qadam” Davlat o‘quv
dasturidan foydalanish zarur.
Bolalar uchun majburiy bir yillik guruhlarida “Ilm
yo‘li” variativ dasturidan va buning uchun uslubiy
tavsiyalardan foydalanish tavsiya etiladi.
36

37.

Xulosa va keyingi qadamlar
1.
2.
3.
4.
5.
PFTM sifat ko‘rsatkichlari bilan
MTT direktorlari va
tanishdik
metodistlarining vazifalari
“Tanlov vaqti”, “Ochiq muhit”
1. O‘z MTTlarida pedagoglariga ushbu mavzu bo‘yicha
pedagogik texnologiyalari bilan
o‘quvlarni tashkil qilish
tanishdik.
2. MTTlarda ta’lim-tarbiya jarayoniga “Tanlash huququ” va
“Tanlov vaqti” texnologiyalarini joriy qilish
Biz “Ilk qadam” dasturi va
3. “Ilk qadam” dasturi hamda pedagoglar, bolalar va ularning
O‘zbekiston Respublikasi SanPiN
ota-onalari birgalikdagi faoliyati mahsulotlariga muvofiq
Rivojlanish markazlarini to‘ldirishni tashkil etish.
talablariga muvofiq bir hafta
davomida bolalar faoliyati turlarini
4. 2024-2025 o‘quv yili uchun maktabgacha ta’lim usullari va
O‘zbekiston Respublikasi SanPiN talablarini hisobga olgan
taqsimlash bo‘yicha amaliy
holda, bolalar faoliyati turlarini har bir yosh toifasi bo‘yicha
ko‘nikmalarga ega bo‘ldik.
taqsimlashni muvofiqlashtirsin.
5. Har bir guruhda “Mening tanlovim” tablosini yaratish.
Rivojlanish markazlarida
guruhlarda oʻyin va ta’lim faoliyatini 6. MTT xodimlari uchun korporativ madaniyat standartlariga
rioya qilish bo‘yicha yo‘riqnoma o‘tkazish
tashkil etish boʻyicha bilimlarga
7. “Ochiq muhit” texnologiyasidan foydalangan holda PFRM
ega boʻldik
yaratish.
Bolaning rivojlanish xaritasini
8. Bolaning rivojlanishini kuzatish va kartalarni to‘ldirish
yuritish haqida bilimga ega bo’ldik bo‘yicha ishlarni tizimlashtirish
9. “Ilk qadam” dasturiga muvofiq ota-onalar bilan ishlash.
37

38.

38