Җыйнак һәм җәенке җөмләләр

1. Тема:

Җыйнак һәм җәенке
җөмләләр.

2. Фонетик зарядка

Поезд бара –дың-дың-дың!
Тәгәрмәчләр –чың-чың-чың!
Поезд тауга менә –пуф-пуф-пуф!
Ничек ардым – уф-уф-уф!
Поезд таудан төшә – дың- дың, чың-чың!
Станциягә җитте – ш-ш,ч-ч!

3.

Җөмләнең баш кисәкләре
(главные члены предложения)
Ия
Хәбәр

4.

Җөмләнең иярчен кисәкләре
(второстепенные члены
предложения)
Аергыч Тәмамлык Хәл

5. Башта 1 баганада язылган җөмләне, аннары аның каршысында 2 баганада язылган җөмләне укы. Аларның язылышында нинди аерма бар?

(Сравните 2 столбика. Чем они отличаются?)
Яз җитте.
Кошлар кайтты.
Ямьле яз җитте.
Җылы яктан кошлар
кайтты.
Гөрләвекләр ага.
Яңгыр ява.
Урамнарда
гөрләвекләр ага.
Һавада тургай
сайрый.
Җылы яңгыр ява.
Көннәр озыная.
Язын көннәр озыная.
Тургай сайрый.

6. Кагыйдә

• Нераспространенное предложение
состоит только из главных членов
предложения.
Баш кисәкләрдән (ия һәм хәбәрдән)
генә торган җөмлә җыйнак җөмлә
(нераспространенное) дип атала.

7.

• Распространенное предложение
имеет главные и второстепенные
члены предложения.
• Баш һәм иярчен кисәкләрдән торган
җөмлә җәенке җөмлә
(распространенное) дип атала.