Obrażenia i podejrzenie obrażeń brzucha (procedura 10)

1.

Obrażenia
i
podejrzenie obrażeń
brzucha
(procedura 10)
Opracowanie: Mariusz Chomoncik

2. ZAGADNIENIA

• Anatomia
• Patofizjologia
• Objawy
• Postępowanie

3. ANATOMIA

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX )

4. ANATOMIA

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX )

5. PATOFIZJOLOGIA OBRAŻEŃ BRZUCHA

• Pęknięcie narządów miąższowych
▪ duże ryzyko krwawień
• Pęknięcie narządów jamistych
▪ duże ryzyko zapalenia otrzewnej
• Złamania dolnych żeber wiążą się z dużym
ryzykiem obrażeń wątroby lub śledziony
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX )

6. OBJAWY (1)

• Przytomny lub
zaburzenia
świadomości
różnego stopnia
(skala AVPU)
Uwaga! w przypadku izolowanego
obrażenia brzucha nie ma potrzeby
stabilizacji kręgosłupa
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX tabela 9.1)

7. OBJAWY (2)

• Częstość oddechu:
różna, zwykle w górnych
granicach normy
10 sekund
• Częstość tętna: różna,
może być zwolniona
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX tabela 9.1)

8. OBJAWY (3)

• W obrębie brzucha – wizualnie
thetraumapro.com
Lecturio.com
www.lekarski.umed.wroc.pl
researchgate.n
et
fundacjaprometeusz.pl
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX tabela 9.1)

9. OBJAWY (4)

• W obrębie brzucha – palpacyjnie
▪ bolesność
▪ napięcie
▪ twardość
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX tabela 9.1)

10. OBJAWY (5)

• Wywiad ratowniczy:
▪ ból
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX tabela 9.1)

11. OBJAWY

• możliwe objawy wstrząsu hipowolemicznego:
▪ zaburzenia świadomości różnego stopnia,
▪ częstość oddechu: przyspieszona,
▪ częstość tętna: przyspieszona,
▪ tętno słabo wyczuwalne na tętnicy promieniowej,
▪ nawrót kapilarny wydłużony > 2 sekund,
▪ skóra: chłodna, blada, spocona.
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX, tabela 9.1)

12.

PRZEGLĄD NAJCZĘSTRZYCH OBRAŻEŃ
BRZUCHA
• Tępe
• Przenikające
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX,)

13.

CIAŁO OBCE
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział II)

14. Procedura 10 – obrażenia i podejrzenie obrażeń brzucha

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX)

15. POSTĘPOWANIE: rozpoznanie miejsca zdarzenia

• zabezpieczenie ratowników
• identyfikacja zagrożeń
• liczba poszkodowanych
• potrzebne dodatkowe siły i środki
• mechanizm zdarzenia
Uwaga! w przypadku podejrzenia współistnienia obrażenia kręgosłupa
→ stabilizacja odcinka szyjnego
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział I, pkt.I.2)

16.

DOTARCIE DO POSZKODOWANEGO
• Ocena wrażenia ogólnego
Uwaga! w przypadku
obecności intensywnego
krwawienia w ocenie
poszkodowanego należy
zmienić schemat ABC
na C ABC
Pamiętaj! do poszkodowanego należy podejść od strony
jego nóg
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział II, pkt.II.1)

17. POSTĘPOWANIE: sekwencja medycznych działań ratowniczych

Ocena wrażenia ogólnego
Ocena stanu świadomości – skala AVPU
Ocena drożności dróg oddechowych (A)
Ocena oddechu (B)
Tlenoterapia według wskazań
Ocena krążenia (C)
Wywiad ratowniczy
Ocena poszkodowanego pod kątem istniejących obrażeń
i dolegliwości – obrażenia i podejrzenie obrażeń brzucha
• Wdrożenie postępowania adekwatnego do dolegliwości
i obrażeń stwierdzonych u poszkodowanego – procedura nr 10
• Termoizolacja
• Regularna ocena funkcji życiowych i postępowanie
adekwatne do stanu poszkodowanego
W
s
p
a
r
c
i
e
p
s
y
c
h
i
c
z
n
e

18. POSTĘPOWANIE: opatrunek osłaniający

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX)

19. POSTĘPOWANIE: rana z wytrzewnieniem

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX)

20.

UŁOŻENIE: obrażenie i podejrzenie obrażeń
brzucha
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX)

21.

UŁOŻENIE: obrażenie i podejrzenie obrażeń
kręgosłupa oraz objawy wstrząsu hipowolemicznego
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX)

22. ZAPAMIĘTAJ!

• Poszkodowany z objawami wstrząsu rdzeniowego
może nie odczuwać dolegliwości brzusznych dlatego
rozpoznanie u niego obrażeń brzucha może stanowić
trudność

23. WSKAZANIA DO EWAKUACJI

• Bezpośrednie lub przewidywane w krótkim czasie zagrożenie dla
życia ratownika i ratowanego.
• Brak możliwości oceny funkcji życiowych w miejscu lub ułożeniu,
w którym znajduje się poszkodowany (w tym podjęcie decyzji
o odwróceniu z pozycji lezącej na brzuchu do pozycji leżącej na
plecach).
• Bardzo ciężki stan poszkodowanego wymagający natychmiastowego
podjęcia czynności z zakresu medycznych działań ratowniczych, aby
zapobiec zatrzymaniu krążenia.
• Zatrzymanie krążenia i brak możliwości podjęcia resuscytacji
w miejscu lub ułożeniu, w którym znajduje się poszkodowany.
• Poszkodowany w miejscu do którego ZRM nie ma dostępu.
PAMIĘTAJ! u poszkodowanego wymagającego ewakuacji z miejsca
zdarzenia w miarę możliwości należy przed ewakuacją ocenić obecność
czucia i ruchomość kończyn dolnych i górnych.
(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział I, pkt.I.4.1)

24. PODSUMOWANIE

• Druga z głównych przyczyn śmierci z powodu
obrażeń, którym można zapobiec
• Obserwuj poszkodowanego w kierunku rozwijającego
się wstrząsu
• Wszystkie rany penetrujące brzucha powinny być
zaopatrywane w szpitalu
• Bądź podejrzliwy
• Ból brzucha = zagrożenie wstrząsem
• Rany penetrujące brzucha lub jego tkliwość oznaczają
ciężki stan pacjenta
• Większość zgonów jest spowodowana opóźnieniem
udzielenia kwalifikowanej pomocy

25. OBRAŻENIA I PODEJRZENIE OBRAŻEŃ BRZUCHA

• PYTANIA?

26. LITERATURA

Zasady organizacji ratownictwa medycznego w ksrg. www.straz.gov.pl.
Wytyczne Europejskie Rady Resuscytacji., www.prc.krakow.pl.
Jaskuła J. Opieka przedszpitalna nad pacjentem po urazie. Omówienie
aktualizacji zaleceń Prehospital Trauma Life Support 2019.
https://www.mp.pl/ratownictwo/wytyczne/210465,opieka-przedszpitalnanad-pacjentem-po-urazie-omowienie-aktualizacji-zalecen-phtls-2019.
[dostęp:23.11.2020 r.].
Campbell J.E., Alson R.L.: International Trauma Life Support. Wydawnictwo
Medycyna Praktyczna, Kraków 2017.
Chomoncik M., Nitecki J.: Złote minuty w obrażeniach ciała. Wydawnictwo
Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.
Chomoncik M., Nitecki J., Poparda W.: KPP w KSRG. Wydawnictwo
Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
Guła P., Machała W.: Postępowanie przedszpitalne w obrażeniach ciała.
Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015.
Kopta A., Mierzejewski J., Kołodziej G.: Kwalifikowana pierwsza pomoc.
Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016.
Sylwanowicz W., Michajlik A., Ramotowski W.: Anatomia i fizjologia
człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1985.

27. OBRAŻENIA I PODEJRZENIE OBRAŻEŃ BRZUCHA

• DZIĘKUJĘ